Różnice kursowe w pytaniach i odpowiedziach

Pytanie Jakie są ogólne zasady rozliczania transakcji w walutach obcych? Po jakich kursach dokonuje się przeliczeń? Jak na dzień bilansowy należy je wycenić?

Odpowiedź Jeśli operacje gospodarcze są wyrażone w walucie obcej, to zgodnie z art. 9 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 619; dalej: u.r.) należy je przeliczyć na złotówki i w ten sposób ująć w księgach rachunkowych. Ustawa nakazuje dokonać przeliczenia transakcji na dzień jej przeprowadzenia, a potem rozliczenia. Wtedy też ustala się różnice kursowe. Zasady przeliczania transakcji wyrażonych w operacji w walucie obcej na dzień ich przeprowadzenia określa art. 30 ust. 2 u.r. Zgodnie z nim przeliczenia dokonuje się po kursie faktycznie zastosowanym albo po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień przeprowadzenia operacji. Wybór kursu zależy od tego, czy miało miejsce faktycznie przewalutowanie, czy też transakcja jest przeprowadzana całkowicie w walucie obcej, a jedynie na potrzeby ujęcia w księgach należy ją wyrazić w złotych. Jeśli w ramach przeprowadzonej operacji nastąpiły sprzedaż waluty obcej lub jej zakup, wówczas mamy do czynienia z faktyczną wymianą i należy zastosować:

• kurs kupna banku (kantoru) – jeśli są to operacje sprzedaży waluty lub otrzymania zapłaty w walucie obcej na rachunek prowadzony w PLN;
• kurs sprzedaży banku (kantoru) – jeśli są to operacje zakupu waluty lub dokonania zapłaty zobowiązania walutowego ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku PLN.

We wszystkich pozostałych przypadkach dokonuje się przeliczenia po kursie średnim NBP ogłoszonym w dniu roboczym poprzedzającym dzień przeprowadzenia danej operacji. I jest to najczęściej stosowany sposób przeliczenia, ponieważ większość operacji gospodarczych jest przeprowadzana i rozliczana w walucie obcej.

W momencie rozliczenia transakcji powstają różnice kursowe, które generalnie są odnoszone na wynik finansowy. I tak: