Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.579.2024.MWJ

• Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dokonanej w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki, będącego we współwłasności małżeńskiej, • zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, budynku gospodarczego posadowionego na działce, będącej we współwłasności małżeńskiej, • zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dla czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki, będącego we współwłasności małżeńskiej, • zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT przekazania z majątku osobistego w formie darowizny na rzecz córki budynku gospodarczego posadowionego na działce oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki będących we współwłasności małżeńskiej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:

·prawidłowe w części dotyczącej:

-zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dokonanej w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 1, będącego we współwłasności małżeńskiej,

-zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2, będącej we współwłasności małżeńskiej,

·nieprawidłowe w części dotyczącej:

-zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dla czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3, będącego we współwłasności małżeńskiej,

-zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania z majątku osobistego w formie darowizny na rzecz córki budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2 oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3 będących we współwłasności małżeńskiej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dokonanej w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 1, będącego we współwłasności małżeńskiej,

·zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2, będącej we współwłasności małżeńskiej,

·zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dla czynności wycofania z działalności gospodarczej do majątku osobistego, udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3, będącego we współwłasności małżeńskiej,

·zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania z majątku osobistego w formie darowizny na rzecz córki budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2 oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3 będących we współwłasności małżeńskiej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,

oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 września 2024 r. (wpływ) oraz pismem z 11 października 2024 r. (wpływ 15 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie m.in. sprzedaży detalicznej pozostałych nowych wyrobów prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach. Aktualnie działalność od 01.10.2023 r. jest zawieszona.

Wnioskodawca aktem notarialnym z dnia 11.08.2011 r. nabył wraz żoną do majątku wspólnego prawo użytkowania wieczystego nieruchomości o powierzchni 0,2081 ha wraz z prawem własności budynków i budowli posadowionych na gruncie oraz udział 2081/23273 w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości (drogi) o powierzchni 0,3029 ha. Wnioskodawca oświadczył, że nabycia ww. nieruchomości dokonuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dostawa przedmiotowych nieruchomości nie była opodatkowana podatkiem VAT w związku z czym Wnioskodawca nie miał prawa do odliczenia podatku VAT.

Decyzją Wojewody ... ustalono lokalizację linii kolejowej polegającej na przebudowie linii kolejowej w ramach projektu pn.: „(...)”. Przedmiotowa decyzja swoim zakresem objęła m.in. część nieruchomości stanowiącej własność skarbu Państwa, będącą we współużytkowaniu wieczystym między innymi Wnioskodawcy i jego małżonki (udział 2081/23273).

Przedmiotowa działka w części utwardzona jest parkingiem oraz w części stanowi drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem.

Pozostała część działki pozostaje w użytkowaniu wieczystym Wnioskodawcy.

Decyzją z 30 stycznia 2024 r. Wojewoda orzekł o wysokości odszkodowania przysługującego Wnioskodawcy. Decyzja ustalająca wysokość odszkodowania została wydana w oparciu o treść art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.), art. 9x ust. 4 oraz art. 9y ust. 1,2, 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 3e i 4 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (DZ. U. z 2023 r. poz. 1786 ze zm.), art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.).

3 stycznia 2013 roku starosta powiatowy wydał decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości o powierzchni 0,2081 ha. Aktualnie Wnioskodawca spłacił ostatnią ratę opłaty za przekształcenie, a Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę Powiatu 16 czerwca 2024 r. wydał informację, iż nastąpiła całkowita spłata należności wobec Skarbu Państwa.

Nieruchomość zabudowana jest murowanym budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m², którego budowa zakończyła się w 2012 r. Ponadto na działce znajduje się ogrodzenie w postaci płotu trwałego wykonanego z płyt żelbetonowych obsadzonych w słupach żelbetowych.

Wnioskodawca planuje wraz z małżonką darować w formie aktu notarialnego na rzecz córki, powyżej opisaną nieruchomość, tj. grunt stanowiący współwłasność majątkową małżeńską wraz z budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m², którego budowa zakończyła się w 2012 r. wykorzystywane w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej oraz pozostałą po wywłaszczeniu część nieruchomości w części stanowiącą drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem.

Przed dokonaniem darowizny przedmiotowych nieruchomości Wnioskodawca zamierza wycofać ją z prowadzonej na potrzeby działalności gospodarczej ewidencji środków trwałych i przekazać na potrzeby osobiste Wnioskodawcy.

Uzupełnienie stanu faktycznego z 13 września 2024 r. (wpływ)

Wnioskodawca aktem notarialnym z dnia 11.08.2011 r. nabył wraz żoną do majątku wspólnego prawo użytkowania wieczystego nieruchomość o powierzchni 0,2081 ha działki o numerze 2 wraz z prawem własności budynków i budowli posadowionych na gruncie oraz udział 2081/23273 w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości (drogi) o powierzchni 0,3029 ha działki o numerze 4, która po wydaniu przez Wojewodę ... decyzji o ustaleniu linii kolejowej została podzielona, a Wnioskodawca pozostaje współużytkownikiem wieczystym działki o numerze 3 (0,1780 ha). Na działce nr 3 znajduje się droga wewnętrzna utwardzona asfaltem. W wypisie z rejestru gruntów i budynków brak jest wzmianki na temat znajdującej się na nieruchomości budowli. Nabycie nieruchomości zabudowanej drogą nastąpiło w 2011 roku, z aktu notarialnego wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonką nabywa „udział obejmujący 2081/23273 części trwającego do grudnia 2089 roku prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w ..., stanowiącej działkę oznaczoną numerem geodezyjnym 4 o powierzchni 0,3029 ha, będącej drogą dojazdową o nawierzchni asfaltowej i betonowej, na której znajduje się tor kolejowy umożliwiający dojazd do działki numer 2 oraz estakada.” W tej dacie (11.08.2011 r.) rozpoczął się okres używania powstałej budowli (drogi) i jej pierwsze zasiedlenie. Ponadto, od momentu oddania drogi do użytkowania, Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie czy modernizację przedmiotowej drogi.

Ad. 1 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 8)

Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem VAT. 24 maja 2024 r. został wykreślony na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 1. Czynności opodatkowanych podatkiem VAT nie wykonuje od dnia zawieszenia działalności gospodarczej tj. od 1.10.2023 r.

Na pytanie o treści: „Jaki jest numer ewidencyjny działki będącej przedmiotem:

a)wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa udziału w prawie użytkowania wieczystego w części utwardzonej parkingiem oraz w części stanowiącej drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem oraz

b)wycofania nieruchomości, tj. gruntu z budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m²wraz z ogrodzeniem oraz pozostałej po wywłaszczeniu części nieruchomości w części stanowiącą drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem, z działalności gospodarczej do majątku osobistego, a następnie ich darowizna na rzecz córki,

w zakresie których oczekuje Pan wydania interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług.”, wskazał Pan:

Ad. 2 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 9)

A.numer działki to 1.

B.numery działek to 2- grunt z budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m² wraz z ogrodzeniem oraz 3-pozostała po wywłaszczeniu części nieruchomości w części stanowiącą drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem .

Ad. 3 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 10)

W ostatnich 2 latach nie ponosił Pan żadnych wydatków stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej budynków i budowli. Nie ponosił Pan żadnych nakładów na jej ulepszenie, w stosunku do których miałby Pan prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ad. 4 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 11)

Murowany budynek gospodarczy o powierzchni 10 m²- nie był wykorzystywany wyłącznie do działalności zwolnionej (był wykorzystywany do działalności opodatkowanej podatkiem VAT).

Ogrodzenie w postaci płotu trwałego wykonanego z płyt żelbetonowych obsadzonych w słupach żelbetowych nie było wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej (było wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT).

Droga wewnętrzna utwardzona asfaltem wraz z wjazdem nie były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej (była wykorzystywana do działalności opodatkowanej podatkiem VAT).

Części utwardzona parkingiem oraz część stanowiąca drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem nie były wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej (były wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT).

Ad. 5 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 12)

Zdaniem Wnioskodawcy droga wewnętrzna utwardzona asfaltem wraz z wjazdem stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia budynek, budowla oraz obiekt budowlany, w tym zakresie definiuje je ustawa prawo budowlane. Zgodnie z art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego, ilekroć w ustawie mowa jest o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Stosownie natomiast do art. 3 pkt 2 tej ustawy, przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Jak wynika z kolei z art. 3 pkt 3 prawa budowlanego budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, w szczególności budowlami są: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń techniczny (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Z kolei w art. 3 pkt 3a ww. prawa przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Zgodnie z powyższymi przepisami droga utwardzona asfaltem zdaniem Wnioskodawcy spełnia definicję budowli.

Budynek gospodarczy o powierzchni 10 m² jest budynkiem w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, ogrodzenie oraz droga wewnętrzna utwardzona asfaltem wraz z wjazdem (budynki w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane ) są budowlami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

Podobne stanowisko zostało zawarte w odniesieniu do drogi dojazdowej utwardzonej kostką brukową „Mając zatem na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w stosunku do budowli (tj. drogi dojazdowej do zakładu produkcyjnego, z utwardzeniem z kostki brukowej), znajdującej się na działkach nr 1 i 2, arkusz mapy (...), spełnione zostały warunki niezbędne do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, a w konsekwencji do dostawy ww. budowli zwolnienie to będzie miało zastosowanie.” Pismo z dnia 14.09.2023 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL3.4012.379.2023.2.NS, Zwolnienie z VAT planowanej sprzedaży działek stanowiących fragment drogi dojazdowej do zakładu produkcyjnego z utwardzeniem z kostki brukowej.

Ad. 6 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 13)

Wymienione budynki i budowle są trwale z gruntem związane.

Ad. 7 (oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako Ad. 14)

Pomiędzy Panem i żoną istniała i nadal istnieje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.

Uzupełnienie stanu faktycznego z 11 października 2024 r. (wpływ 15 października 2024 r.).

Ad. 1 Działalność jest zawieszona od 01-10-2023 r.

Ad. 2 Nie doszło do likwidacji działalności tym samym spis z natury nie był sporządzany.

Ad. 3 Działalność jest zawieszona od 01-10-2023 r. Po stronie Wnioskodawcy nie wystąpił obowiązek sporządzenia spisu z natury.

Ad. 4 Do wydatków poniesionych w związku z zakończeniem budowy budynku gospodarczego w 2012 r. Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Pytania

1.Czy transakcja przeniesienia przez Wnioskodawcę udziału w prawie użytkowania wieczystego działki w części utwardzona jest parkingiem oraz w części stanowi drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem, na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie powinno podlegać zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT? (oznaczone we wniosku jako nr 2)

2.Czy czynność wycofania przez Wnioskodawcę nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku osobistego, a następnie ich darowizna na rzecz córki będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

(ostatecznie postawione w uzupełnieniu wniosku, oznaczone jako nr 3)

Pana stanowisko w sprawie

Uzasadnienie Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 (oznaczone we wniosku jako: Uzasadnienie Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2):

W opinii Wnioskodawcy, przedmiotowa transakcja korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu z nakazu władzy publicznej (w drodze decyzji) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), podlegającą opodatkowaniu według stawki VAT właściwej dla gruntów, będących przedmiotem wywłaszczenia. W przypadku przenoszenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego, stawka VAT właściwa dla gruntu jest tożsama ze stawką VAT właściwą dla budowli posadowionej na tym gruncie. Przeniesienie prawa własności budowli może być zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy o VAT.

Stawkę właściwą dla budowli stosuje się także do gruntu, na którym ta budowla jest posadowiona. Jak wynika z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT „w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.”

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;

W świetle wyżej przytoczonego przepisu, kluczowym dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku, budowli lub ich części jest ustalenie, kiedy nastąpiło ich pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Na podstawie art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej;

Do pierwszego zasiedlenia doszło w tym przypadku w momencie przekazania omawianej nieruchomości w transakcji sprzedaży dnia 11 sierpnia 2011 r.

Od momentu przekazania przedmiotowej nieruchomości w wykonaniu umowy sprzedaży upłynęły ponad 2 lata. W tym okresie Wnioskodawca nie ponosił kosztów ulepszeń nieruchomości stanowiących ponad 30% jego wartości początkowej.

Wskazując na powyższe w ocenie Wnioskodawcy przedmiotowa transakcja korzysta ze zwolnienia z opodatkowaniem podatkiem VAT na podstawienie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ponieważ nieruchomość w momencie wywłaszczenia była w części utwardzona parkingiem oraz w części stanowiła drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem. Od momentu zabudowania działki oraz jej zakupu w transakcji opodatkowanej podatkiem VAT upłynęły ponad 2 lata, więc został spełniony warunek z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Uzasadnienie Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku, oznaczone jako: Uzasadnienie Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3):

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność wycofania przez Wnioskodawcę nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku osobistego, a następnie ich darowizna w opisanym we wniosku zdarzeniu jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT korzystającą ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary, na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, budynek i grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Tak więc, aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą być spełnione następujące warunki: dokonującym nieodpłatnego przekazania powinien być podatnik podatku od towarów i usług; przekazane przez podatnika towary powinny należeć do jego przedsiębiorstwa; przedmiotem nieodpłatnego przekazania powinien być towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu - powyższe ma miejsce w niniejszej sprawie i w opisanym na wstępnie wniosku stanie faktycznym.

Omawiany przepis jest odpowiednikiem art. 16 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje nieodpłatnie lub, w ujęciu ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów. W swoim orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako „TSUE”) wyjaśnił cel wprowadzenia tej regulacji. Przykładowo w wyroku w sprawie C-20/91 Pieter de Jong TSUE zaznaczył, że: „celem art. 5 (6) Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 16 Dyrektywy 2006/112/WE) jest zapewnienie równego traktowania zarówno podatnika stosującego do użytku prywatnego towary stanowiące część składową majątku przedsiębiorstwa, jak i zwykłego konsumenta kupującego towary tego samego rodzaju. Mając na względzie powyższy cel, przepis ten zapobiega sytuacji unikania przez podatnika, który odliczył VAT od zakupu towarów wykorzystywanych do swego przedsiębiorstwa, zapłaty VAT w momencie przenoszenia tych towarów z przedsiębiorstwa do użytku prywatnego oraz odnoszenia przez niego korzyści, do których nie jest uprawniony w porównaniu ze zwykłym konsumentem, który nabywa towary i uiszcza od nich VAT” (pkt 15 wyroku). Ponadto w wyroku w sprawie C-48/97 Kuwait Petroleum TSUE wskazał, że "celem art. 5 (6) Szóstej Dyrektywy jest zapewnienie równego traktowania podatnika, który wykorzystuje aktywa przedsiębiorstwa do celów prywatnych i zwykłego konsumenta, który nabywa towary tego samego rodzaju.

Zatem, co do zasady, mając na względzie opis sprawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości bądź w części.

Tak więc w niniejszej sprawie - według opisu zawartego we wniosku - co do zasady wycofanie ww. nieruchomości przez Wnioskodawcę z prowadzonej na potrzeby działalności gospodarczej ewidencji Środków Trwałych i przekazanie ich na potrzeby osobiste Wnioskodawcy będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednakże stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku opisanego na początku stanu faktycznego wniosku i jaki upłynął okres od tego momentu.

Powyższe istotnym jest z punktu widzenia zadanego pytania do wniosku i opisu wskazanego we wniosku o interpretację.

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

1)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

2)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

W tym miejscu należy wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, dostawa budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych.

Powyższe wiąże się z tym, że jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jak wyjaśniono wyżej, dla ustalenia kwestii opodatkowania VAT dostawy budynków lub ich części w pierwszej kolejności należy określić, czy i kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie obiektu.

Opisany w niniejszym wniosku budynek gospodarczy został wybudowany w 2012 roku oraz od 2012 roku był wykorzystywany przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym pierwsze zasiedlenie nastąpiło w 2012 roku.

Natomiast w odniesieniu do drugiej nieruchomości tj. części działki pozostałej po wywłaszczeniu, która w części utwardzona jest parkingiem oraz w części stanowi drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem, należy wskazać, że od pierwszego zasiedlenia tychże budowli również minęło ponad dwa lata.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, planowane przez niego wycofanie ww. nieruchomości: działki zabudowanej budynkiem gospodarczym oraz nieruchomości w postaci działki w części utwardzonej parkingiem a w części stanowiącej drogę wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem z prowadzonej na potrzeby działalności gospodarczej ewidencji środków trwałych i przeznaczenie ich na potrzeby osobiste Wnioskodawcy, a następnie darowizna tych nieruchomości na rzecz córki będzie spełniało przesłanki warunkujące możliwość skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budynku i budowli - w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy - co więcej pomiędzy pierwszym zasiedleniem a wycofaniem do majątku osobistego budynku upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy zarówno przy wycofaniu nieruchomości z majątku firmowego na potrzeby osobiste jak i przy następnej czynności tj. darowiźnie na rzecz córki będą miały zastosowanie przepisy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

·prawidłowe w części dotyczącej:

·nieprawidłowe w części dotyczącej:

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1)określone udziały w nieruchomości,

2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Na mocy art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Jak stanowi art. 196 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Na podstawie art. 196 § 2 ww. ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Jak stanowi art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Jak wynika z art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

W myśl art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

W świetle art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

W oparciu o art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

Zgodnie z ww. przepisami budynki, budowle, grunty jak i udział w prawie własności lub udział w użytkowaniu wieczystym nieruchomości spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów i na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Aby doszło do odpłatnej dostawy towarów z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy muszą wystąpić wszystkie elementy składające się na tę czynność, tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz ustalenie odszkodowania z tego tytułu. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z okoliczności sprawy wynika, że prowadził Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Działalność od 01.10.2023 r. jest zawieszona. Nabycia udziału 2081/23273 w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości o powierzchni 0,3029 ha dokonał Pan w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie nieruchomość ta była wykorzystywana w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej występował w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy. Również w zakresie sprzedaży tego udziału występował Pan jako podatnik podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących ustalenia lokalizacji linii kolejowej ujęte zostały w Rozdziale 2b ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 697).

Zgodnie z przepisem art. 9o ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym:

Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek:

1)PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej, zwanych dalej „PLK S.A.”, lub

2)Spółki Celowej, o której mowa w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz.U. z 2021 r. poz. 1354 oraz z 2022 r. poz. 807, 1079, 1390 i 1846), lub spółki, o której mowa w art. 15 ust. 1 tej ustawy, zwanych dalej „CPK”, lub

3)właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Stosownie do art. 9q ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym:

Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:

1)oznaczenie terenu inwestycji, w tym linii rozgraniczających teren;

2)warunki techniczne realizacji inwestycji;

3)warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;

4)wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich;

5)zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 1;

6)określenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości w celu zapewnienia prawa do wejścia na teren nieruchomości dla prowadzenia inwestycji kolejowej, w szczególności dokonania związanej z nią budowy lub przebudowy układu drogowego, w tym zjazdu do nieruchomości, lub urządzeń wodnych, lub założenia i przeprowadzania na nich ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także prac związanych z konserwacją, utrzymaniem lub usuwaniem awarii;

7)oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości lub map z projektami podziału nieruchomości:

a)które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego,

b)w stosunku do których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma wywołać skutek, o którym mowa w art. 9s ust. 3b i 3e.

8)oznaczenie nieruchomości, według katastru nieruchomości lub map z projektami podziału nieruchomości, w stosunku do których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma wywołać skutek w postaci ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 9.

Zgodnie z art. 9s ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym:

Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się podział nieruchomości. Mapy z projektami podziału nieruchomości stanowią integralną część decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9s ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym stanowi, że:

Linie rozgraniczające teren, ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, stanowią linie podziału nieruchomości.

W myśl art. 9s ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym:

Nieruchomości, o których mowa w art. 9q ust. 1 pkt 7, stają się z mocy prawa własnością:

1)Skarbu Państwa - w przypadku wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej złożonego przez PLK S.A. lub CPK,

2)jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej złożonego przez tę jednostkę

- z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.

Art. 9s ust. 3a ustawy o transporcie kolejowym, stanowi, że:

Jeżeli na nieruchomości, o której mowa w ust. 3, lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe, z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.

Zgodnie z art. 9s ust. 3b ustawy o transporcie kolejowym:

PLK S.A. lub CPK nabywają z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych nabytych z mocy prawa przez Skarb Państwa lub stanowiących jego własność, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa w ust. 3e, oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach.

Z kolei art. 9s ust. 5 ustawy o transporcie kolejowym, stanowi, że:

Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości praw, o których mowa w ust. 3 i 3b.

Istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Z wniosku wynika, że 11.08.2011 r. nabył Pan wraz żoną do majątku wspólnego m.in. działkę nr 4 stanowiącą udział 2081/23273 w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości. Działka nr 4, po wydaniu przez Wojewodę ... o decyzji o ustaleniu linii kolejowej, została podzielona na dwie działki: nr 1 oraz nr 3. Przedmiotowa decyzja swoim zakresem objęła udział w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 1.

W niniejszej sprawie należy wskazać, że na moment wydania przez Wojewodę ... decyzji o ustaleniu linii kolejowej, działka nr 1 była zabudowana budowlą w postaci parkingu oraz drogi wewnętrznej utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem. Zatem na moment wywłaszczenia ww. działka stanowiła nieruchomość zabudowaną.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą możliwości zastosowania zastosowania zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dokonanej w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 1 będącego we współwłasności małżeńskiej.

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

2)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania, jak również jego sprzedaż bądź najem. Zatem, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do sprzedaży, zajęcia budynku, budowli lub ich części, najmu, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w przypadku sprzedaży, jak również w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Jednocześnie wskazać należy, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Co do zasady zatem grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione.

Dodatkowo należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku” oraz „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725), zwanej dalej „ustawą Prawo budowlane”.

W myśl art. 3 pkt 1, pkt 2 i pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

2)budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

3)budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Dla rozstrzygnięcia, czy w przedmiotowej sprawie dla opisanej dostawy zastosowanie znajdzie zwolnienie z opodatkowania, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, jest rozstrzygnięcie kwestii, czy i kiedy względem ww. budowli (parkingu oraz drogi wewnętrznej utwardzonej asfaltem wraz z wjazdem) znajdujących się na działce nr 1 nastąpiło pierwsze zasiedlenie.

Jak wynika z okoliczności sprawy nabycia udziału w przedmiotowej nieruchomości dokonał Pan 11.08.2011 r. Nieruchomość była i jest zabudowana parkingiem oraz drogą wewnętrzną utwardzoną asfaltem wraz z wjazdem. W ostatnich 2 latach nie ponosił Pan żadnych wydatków stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej budowli.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że transakcja dostawy budowli, tj. parkingu oraz drogi wewnętrznej utwardzonej asfaltem wraz z wjazdem posadowionych na działce nr 1 nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, a od momentu pierwszego zasiedlenia do momentu ich dostawy w drodze wywłaszczenia upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto – jak Pan wskazał – w ciągu dwóch lat poprzedzających wywłaszczenie, budowle te nie podlegały ulepszeniu o wartości przekraczającej 30% ich wartości początkowej. Tym samym w odniesieniu do transakcji dostawy ww. budowli spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jednocześnie, jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – dostawa gruntu, z którym związane są ww. budowle, również jest zwolniona od podatku. A zatem dostawa gruntu (udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu - działki nr 1), na którym znajdują się ww. budowle (parking oraz droga wewnętrzna utwardzona asfaltem wraz z wjazdem) również korzysta ze zwolniona z podatku VAT stosowanie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 wniosku dotyczącego, zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dokonanej w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 1, będącego we współwłasności małżeńskiej, uznaję za prawidłowe.

Odnosząc się do Pana wątpliwości dotyczących kwestii:

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Aby nieodpłatne przekazanie towarów - w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy - podlegało opodatkowaniu VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

·nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,

·przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

·przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Analizując treść art. 7 ust. 2 ustawy, warto odwołać się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wielokrotnie wypowiadał się w kwestii opodatkowania nieodpłatnych świadczeń. W wyroku z 27 czerwca 1989 r. w sprawie C-50/88 (Heinz Küchne) Trybunał stwierdził, że:

Ze wspólnym systemem podatku od wartości dodanej spójne jest nieopodatkowanie amortyzacji aktywów przedsiębiorstwa w odniesieniu do ich prywatnego użytku w przypadku, gdy VAT od tych towarów nie podlegał odliczeniu, przy jednoczesnym opodatkowaniu wydatków ponoszonych na utrzymanie i używanie towarów, w odniesieniu do których podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku. Rozwiązanie to pozwala zarówno uniknąć podwójnego opodatkowania samych towarów, jak i braku opodatkowania ostatecznej konsumpcji.

Również w orzeczeniu z 25 maja 1993 r. w sprawie C-193/91 (Gerhard Mohsche) oraz w orzeczeniu z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 (Hans- Georg Fisher) i C-323/99 (Klaus Brandenstein) Trybunał wskazał, że nieodpłatne świadczenia mogą być opodatkowane wyłącznie w takim zakresie, w jakim podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku naliczonego.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że skoro przy nabyciu udziału 2081/23273 w prawie użytkowania wieczystego działki nr 4 o powierzchni 0,3029 ha, z której została wydzielona działka nr 3 nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz – jak Pan wskazał - nie poniósł Pan jakiekolwiek wydatków na ich ulepszenie, w odniesieniu do których przysługiwałoby Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne wycofanie z działalności gospodarczej ww. udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 3 do majątku prywatnego nie będzie spełniało przesłanek wynikających z art. 7 ust. 2 ustawy i nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem czynność ta nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Natomiast odnosząc się do czynności wycofania z działalności gospodarczej działki nr 2 zabudowanej budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m² wraz z ogrodzeniem do majątku prywatnego, stwierdzam, że skoro przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z zakończeniem budowy budynku gospodarczego w 2012 r., to zostaną spełnione przesłanki warunkujące zrównanie nieodpłatnego przekazania towarów z odpłatną dostawą towarów, co w konsekwencji oznacza, że czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 2 ustawy.

Jak wcześniej wskazano dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

W celu ustalenia czy w dla czynności wycofania z działalności gospodarczej budynku gospodarczego (znajdującego się na działce nr 2) do Pana majątku prywatnego znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć czy w odniesieniu do tego budynku miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Jak wynika z okoliczności sprawy prawo użytkowania wieczystego działki nr 2 o powierzchni 0,2081 ha wraz z prawem własności budynku nabył Pan 11.08.2011 r. Nieruchomość zabudowana jest murowanym budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m², którego budowa zakończyła się w 2012 r. Budynek był wykorzystywany w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. W ostatnich 2 latach nie ponosił Pan żadnych wydatków stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej budynku.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że transakcja dostawy budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2 nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, a od momentu pierwszego zasiedlenia do momentu ich dostawy (wycofania z działalności gospodarczej) upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto – jak Pan wskazał – w ciągu dwóch lat poprzedzających wywłaszczenie, budynek ten nie podlegał ulepszeniu o wartości przekraczającej 30% jego wartości początkowej. Tym samym w odniesieniu do transakcji dostawy ww. budynku spełnione zostaną przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, skoro dostawa budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2 korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy jest bezzasadne.

Jednocześnie, jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – dostawa gruntu, z którym związany jest ww. budynek, również jest zwolniona od podatku. A zatem dostawa gruntu (działki nr 2), na którym znajduje się ww. budynek również korzysta ze zwolniona z podatku VAT stosowanie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Odnosząc się natomiast do kwestii zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania z majątku osobistego w formie darowizny na rzecz córki budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 2 oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego działki nr 3 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

W tym miejscu powtórzyć należy, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze, dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu odpowiednio art. 7 i art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. nieruchomość) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia jednej z wymienionych czynności, tylko wtedy działania Sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że planuje Pan wraz z małżonką darować w formie aktu notarialnego na rzecz córki nieruchomość, tj. grunt (działkę nr 2) z budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m² wraz z ogrodzeniem oraz udział w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3. Pomiędzy Panem i żoną istniała i nadal istnieje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.

W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności uznać należy, że przekaże Pan nieruchomości będące we współwłasności małżeńskiej, stanowiące Pana majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem, w związku z darowizną nieruchomości nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym. Tym samym, darowizna ww. nieruchomości na rzecz Pana córki, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzam, że w rozpatrywanym przypadku dokonując na rzecz córki darowizny nieruchomości(działki nr 2 zabudowanej budynkiem gospodarczym o powierzchni 10 m² wraz z ogrodzeniem oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego zabudowanej działki nr 3 będących we współwłasności małżeńskiej), które wycofał Pan z działalności gospodarczej do majątku osobistego, nie działa Pan w charakterze – zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy – podatnika VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem darowizna ww. nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Wobec powyższego, w związku z darowizną ww. nieruchomości nie ma zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 wniosku uznaję za:

·prawidłowe w części dotyczącej:

·nieprawidłowe w części dotyczącej:

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy wniosku wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna dotyczy tylko Pana i nie wywołuje skutków podatkowych dla Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.579.2024.MWJ