Interpretacja indywidualna z dnia 11 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.559.2024.1.ASZ

Skutki podatkowe umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2006 r. A.C (obecnie A) i B.A w związku z zamiarem nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w (...), wcześniej robocze określenie położenia przed powstaniem budynku, w którym się ten lokal znajduje ul. (...), dalej: "Lokal mieszkalny", podjęli starania o uzyskanie kredytu mieszkaniowego (...) w Banku (...). Lokal mieszkalny miał spełniać cele mieszkaniowe Pani oraz p. B.A, którzy pozostawali ze sobą w związku nieformalnym od prawie 10 lat, a z uwagi na brak zdolności kredytowej w tamtym okresie do zakupu tego mieszkania oddzielnie (pomimo posiadania wkładu własnego) zawarli w dniu (...) 2006 r. z Bankiem umowę kredytu mieszkaniowego (...) w kwocie (...) franków szwajcarskich.

Część środków wypłaconych w walucie polskiej została przeznaczona na zakup lokalu mieszkalnego, a część została pobrana przez Bank jako prowizja za udzielenie kredytu (zgodnie z treścią zawartej umowy). Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nabytym dzięki uzyskanym środkom z kredytu bankowego. Jako właścicieli ujawniono Panią i p. B.A. Od 2006 roku, tj. od momentu objęcia Lokalu w posiadanie, aż do chwili obecnej w Lokalu zamieszkuje Pani i p. B.A, którzy w 2010 r. wzięli ślub, w następstwie czego Pani przyjęła nazwisko A.

Z uwagi na liczne abuzywne klauzule zawarte w umowie kredytu, Pani oraz p. B.A wystąpili z pozwem przeciwko Bankowi do sądu o ustalenie nieważności umowy kredytu. Obecnie toczy się postępowanie pomiędzy stronami. W toku postępowania pozwany Bank zaoferował możliwość zawarcia ugody polegającej na przeliczenia kredytu z CHF na PLN i umorzenia części salda kredytu, przy czym na saldo kredytu składają się wyłącznie odsetki i kapitał kredytu. Umorzenie salda kredytu będzie dotyczyło wszystkich współkredybiorców i skutkowało ograniczeniem zobowiązań Banku wobec każdego z kredytobiorców. Państwo, jako kredytobiorcy, są zainteresowani zawarciem ugody w przedmiotowym kształcie, jednak wstrzymuje się Pani z zawarciem ugody do czasu otrzymania interpretacji indywidualnej w tej sprawie.

Do zawarcia ugody ma dojść przed upływem 2024 r. Kredytobiorcy B.A i Pani nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, aniżeli opisanej powyżej. Wskazała Pani, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej był już przedmiotem postępowania interpretacyjnego, jednakże nie uzupełniono braków formalnych w terminie, w związku z czym poniżej przedstawia Pani odpowiedzi na zadane pytania.

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie do pełnej wysokości. Umowa została zawarta w dniu (...) 2006 r. z terminem spłaty do dnia (...) 2036 r. Otrzymany kredyt został wykorzystany przez Kredytobiorców na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w (...) (dalej: Lokal mieszkalny). Środki z otrzymanego kredytu nie posłużyły Pani do nabycia innego domu, lokalu itp. Lokal mieszkalny spełnia cele mieszkaniowe dla Państwa od chwili objęcia Lokalu mieszkalnego, tj. od 2006 roku do dnia dzisiejszego. Pani oraz p. B.A pozostawali ze sobą w związku nieformalnym w chwili objęcia Lokalu mieszkalnego, zaś w 2010 r. wzięli ślub, w następstwie czego Pani przyjęła nazwisko A. Kredyt został udzielony przez (...)., który podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym oraz jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Uzyskany kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację własnych celów Pani oraz p. B.A. Wpierw w dniu (...) 2006 r. została zawarta umowa z deweloperem o budowę lokalu, następnie Umowa ze spółdzielnią o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w dniu (...) 2006 r. Ugoda zostanie zawarta na podstawie przepisów prawa polskiego.

Poniżej przedstawia Pani proponowane przez Bank postanowienia ugody.

W kontekście przewalutowania: „kredyt udzielony na podstawie Umowy (MN: czyli w CHF) zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (...).2006 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania - 360 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych”. Warunki udzielenia kredytu złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący: - kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (...) PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty, (…)”.

W kontekście umorzenia kredytu: „9. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie <<KWOTA>> złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3 a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, oraz zobowiązuje się do niedochodzenia przeciwko Kredytobiorcy jakichkolwiek roszczeń wynikających lub mogących wyniknąć z Umowy w przyszłości przed sądem lub pozasądowo, ani przez Bank ani przez osoby trzecie, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu oraz ww. zobowiązanie do niedochodzenia w przyszłości roszczeń z Umowy przed sądem lub pozasądowo ani przez Bank ani przez osoby trzecie przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach: – kapitał: <<KWOTA>> złotych, – odsetki skapitalizowane: <<KWOTA>> złotych, – odsetki zapadłe niespłacone: <<KWOTA>> złotych, – odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA>> złotych, – odsetki zawieszone: <<KWOTA>> złotych. 10. Bank oświadcza, że w związku z powyższym zwolnieniem z długu nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości, a Bank nie posiada wobec Kredytobiorców żadnych roszczeń wynikających bądź mogących wyniknąć z Umowy”.

Sama ugoda zmienia Umowę kredytową („Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu, uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy (...). Po zawarciu Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji”), nie będzie odrębnego aneksu do Umowy.

W pozostałym zakresie przedstawia Pani proponowane przez Bank postanowienia ugody: „Warunki udzielenia kredytu złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący: 1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (...)PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty (MN: czyli wszystko w PLN, jak przelewy w załączeniu), 2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego (...) i marży w wysokości (...)%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło (...)%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego (...) z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła (...)%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego (...) obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy (...) wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne (...) okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni (...) okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego, 3) wysokość marży, o której mowa w pkt 2, odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r.” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość (...)”, opublikowanej przez KNF na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody), 4) informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego (...), o którym mowa w pkt 2, dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu (...)” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3; informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego (...) od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez (...). na stronie internetowej: (...). 7) Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1, od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2. Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Pani, jako kredytobiorcy zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie. 8) Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7 pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0 złotych”.

Do umorzenia kredytu i odsetek skapitalizowanych dojdzie w całości względem wszystkich Kredytobiorców z momentem zawarcia ugody, przy czym umorzeniu nie będą podlegać odsetki karne, opłaty dodatkowe.

Pytania

1.Czy zaciągnięty przez Wnioskodawcę i jej męża kredyt opisany w stanie faktycznym, w części w jakiej kwota udzielonego kredytu została przeznaczona bezpośrednio na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę i jej męża (bez kwoty udzielonego kredytu pobranej przez bank tytułem prowizji od tego kredytu), został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

2.Czy zaciągnięty przez Wnioskodawcę i jej męża kredyt opisany w stanie faktycznym, w części w jakiej bank pobrał kwotę udzielonego kredytu na poczet spłaty prowizji od tego kredytu, został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

3.Czy umorzenie przez Bank ugodą wierzytelności opisanych w stanie faktycznym będzie uprawniało Wnioskodawcę do skorzystania, w odniesieniu do kwoty udzielonego kredytu przeznaczonego na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę i jej męża (bez kwoty udzielonego kredytu pobranej przez bank tytułem prowizji od tego kredytu), w jakiej kwota ta pozostaje do całej kwoty udzielonego kredytu, z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

4.Czy umorzenie przez Bank ugodą wierzytelności opisanych w stanie faktycznym będzie uprawniało Wnioskodawcę do skorzystania, w odniesieniu do kwoty udzielonego kredytu pobranej przez Bank na poczet spłaty prowizji od tego kredytu, w jaki kwota ta pozostaje do całej kwoty udzielonego kredytu, z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2

Pani zdaniem, zaciągnięty przez Wnioskodawcę i jej męża kredyt opisany w stanie faktycznym został w całości (tj. zarówno w zakresie w jakim udzielony kredyt został przeznaczony bezpośrednio na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jak i w zakresie w jakim jego część została pobrana na poczet spłaty prowizji od udzielonego kredytu) zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).

Jak wynika z przywołanego powyżej art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o PIT za wydatki na własne cele mieszkaniowe uznaje się wydatki poniesione na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Wnioskodawca wraz z mężem zaciągnęli kredyt mieszkaniowy w celu nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Jakkolwiek część kwoty kredytu mieszkaniowego uzyskanego przez Wnioskodawcę i jej męża została pobrana przez bank na poczet prowizji od udzielonego kredytu to należy zaznaczyć, że był to warunek konieczny do uzyskania finansowania od Banku na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w związku z czym należy uznać, że zarówno kwota kredytu przeznaczona bezpośrednio na poczet nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jak i prowizja bankowa stanowiła wydatek na nabycie przywołanego prawa.

Taka wykładnia wspomnianego przepisu koresponduje z § 1 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: Rozporządzenie). Jak wynika z przywołanego przepisu Rozporządzenia kwoty umorzonych wierzytelności, od których zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, obejmują również prowizje oraz opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Skoro prowizja bankowa została wymieniona w § 1 ust. 2 Rozporządzenia to musi ona stanowić również wydatek, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT, bowiem w innym przypadku dochodziłoby do sytuacji, w której umorzenie prowizji bankowej nigdy nie prowadziłoby do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przywołanej prowizji, powodując tym samym, że przepis § 1 ust. 2 Rozporządzenia (w części odnoszącej się do prowizji) byłby de facto niemożliwy do zastosowania.

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 3 i 4

Pani zdaniem, po umorzeniu wierzytelności opisanych w stanie faktycznym ugodą przez Bank Wnioskodawca będzie mógł w całości skorzystać z zaniechania poboru podatku od osób fizycznych, o którym mowa w § 1 ust. 1 Rozporządzenia.

Jak wynika z § 1 ust. 1. Rozporządzenia: zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z § 1 ust. 5 Rozporządzenia - przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Zgodnie z § 1 ust. 6 Rozporządzenia - przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zgodnie z § 3 Rozporządzenia – ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

A zatem jako warunki zaniechania poboru podatku należy uznać:

1) umorzenie osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, udzielonego przed dniem 15 stycznia 2015 r. i zabezpieczonego w postaci hipoteki na nieruchomości.

2) zaciągnięcie kredytu na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

3) brak korzystania wcześniej przez osobę fizyczną z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności.

W związku z powyższym, z uwagi na fakt, że:

1) ugoda będzie dotyczyć kredytu hipotecznego z 2006 r. udzielonego przez Bank – a zatem podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, który został przeznaczony na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w (...), przy czym część z tych środków została pobrana przez bank tytułem prowizji od udzielonego kredytu;

2) nabyte prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu miało na celu zaspokojenie potrzeb mieszkalnych jednego gospodarstwa domowego składającego się z kredytobiorców B.A i A.A, którzy w chwili zawierania umowy kredytu hipotecznego pozostawali w nieformalnym związku, w związku z czym zakup tej nieruchomości należy uznać za jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w § 1 ust. 5 Rozporządzenia;

3) udzielony kredyt hipoteczny na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu został zabezpieczony hipoteką na przywołanym prawie;

4) kredytobiorcy nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności,

w stosunku do wierzytelności opisanych w stanie faktycznym, które mają w przyszłości być umorzone ugodą w całości, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych przez Wnioskodawcę.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. Została ona wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym:

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się jednak w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub należnych odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe – nie musi spłacać należności, do spłaty których był pierwotnie zobowiązany.

Umorzona Pani kwota wierzytelności na podstawie ugody będzie więc kwalifikowana do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń – na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z § 3 przytoczonego rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dotyczył jednej inwestycji mieszkaniowej.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa, w związku z zaplanowanym do końca 2024 r. umorzeniem przez Bank, w wyniku zawartej ugody, kwot wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego będzie Pani mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Kredyt ten zaciągnęła Pani bowiem w 2006 r. ze swoim partnerem, a obecnie mężem, na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od podmiotu, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionego do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Kredyt dotyczył realizacji jednej inwestycji mieszkaniowej – zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, który spełnia Pani cele mieszkaniowe od chwili jego objęcia. Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, a ponadto nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Powyższe oznacza, że spełnia Pani wszystkie przesłanki, które warunkują zastosowanie ww. zaniechania poboru podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).