Interpretacja indywidualna z dnia 10 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.581.2024.3.AWY

Skutki podatkowe w podatku VAT wywłaszczenia działek stanowiących grunty rolne.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT czynności wywłaszczenia działek nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz opodatkowania tym podatkiem czynności wywłaszczenia działek w części objętych tym planem.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

• zwolnienia od podatku VAT czynności wywłaszczenia działek nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego,
• opodatkowania podatkiem VAT czynności wywłaszczenia działek w części objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 2 października 2024 r. (wpływ 2 października 2024 r.) oraz pismem z 7 października 2024 r. (wpływ 8 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej Spółka), zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Spółka prowadzi działalność rolniczą w rozumieniu art. 2 ust. 2 Ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587; ost. zm. w Dz. U. z 2023 r. poz. 1843). Grunty rolne będące w posiadaniu Spółki wykorzystywane są w celu prowadzenia działalności rolniczej.

Spółka oświadcza, że przedstawiony poniżej problem nie jest objęty postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową, ani też celno-skarbową oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

W związku z zatwierdzonym projektem realizacji inwestycji drogowej pn. „(…)” Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w (...) w dniu 9 lutego 2023 r. wystąpiła do Spółki z prośbą o dobrowolne wydanie projektowanych działek pod realizację inwestycji. Łączna powierzchnia gruntów objętych inwestycją i do wyłączenia wyniosła 32,2690 ha powierzchni gruntów rolnych (10 działek). Przedmiotowe działki położone są na terenie gminy (...).

Na powyższą prośbę Spółka w dniu 16 marca 2023 r. wyraziła zgodę w formie oświadczenia o wydaniu nieruchomości. W dniu 9 października 2023 r. Spółka otrzymała zawiadomienie o przewidywanym czasie wydania decyzji ZRID, zezwalającej na realizację inwestycji drogowej, stanowiącej podstawę nabycia nieruchomości. W związku z powyższym zostały przeprowadzone oględziny stanu nieruchomości. W dniu 11 października 2023 r. Wojewoda (...) wydał ostateczną decyzję nr (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. W chwili obecnej rzeczoznawca majątkowy dokonuje wyceny wywłaszczonych nieruchomości.

Na podstawie otrzymanej informacji z dnia 13 sierpnia 2024 r. Gmina (...) zaświadcza, że osiem wywłaszczonych działek położonych w obrębie geodezyjnym (...), o powierzchni 30,3587 ha, przeznaczonych pod inwestycję, nie jest objęte obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Natomiast dwie pozostałe działki w obrębie geodezyjnym (...), o łącznej powierzchni 1,9103 ha, w części północno-wschodniej i południowo-wschodniej objęte są planem zagospodarowania przestrzennego Uchwałą Rady Gminy z dnia 27 października 2010 r. pod trasę gazociągu (…). Dla wszystkich przedmiotowych nieruchomości nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (informacja publiczna z dnia 20 sierpnia 2024 r.).

Biorąc powyższe pod uwagę, w rozumieniu Spółki, decyzja Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla działek o łącznej powierzchni 30,3587 ha, w tym samym momencie zatwierdziła podział i zmieniła przeznaczenie wywłaszczanych nieruchomości, które z mocy prawa stały się jednocześnie własnością Skarbu Państwa. Natomiast pozostałe dwie działki, o łącznej powierzchni 1,9103 ha objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w momencie wywłaszczenia stanowią grunty przeznaczone pod zabudowę, w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Opis zdarzenia przyszłego dotyczy działek:

• nr ewidencyjny 1, powierzchnia 0,9184 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 2, powierzchnia 1,3697 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 3, powierzchnia 1,4578 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 4, powierzchnia 9,0149 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 5, powierzchnia 0,5900 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 6, powierzchnia 1,3203 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 7, powierzchnia 1,2486 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 8, powierzchnia 0,0455 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 9, powierzchnia 16,1933 ha, obręb C., gmina B.,
• nr ewidencyjny 10, powierzchnia 0,1105 ha, obręb C., gmina B.

Działki nr ewid. 1; 2; 3; 4; 7; 8; 9; 10 - nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Zaświadczenie Urzędu Gminy B. z dnia 13 sierpnia 2024 r.).

Działka nr ewid. 5 w części południowo-wschodniej oraz działka 6 w części północno-wschodniej - są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Zaświadczenie Urzędu Gminy B. z dnia 13 sierpnia 2024 r.).

Na podstawie informacji publicznej uzyskanej z Urzędu Gminy B. z dnia 1 października 2024 r. dla działek nr ewid. 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10 nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy, ani decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego przed wywłaszczeniem przedmiotowych nieruchomości pod budowę (…) w miejscowości C.

Przedmiotowe działki rolne, czyli:

• działka nr ewid. 11 obręb C., gmina B., z której po podziale geodezyjnym na potrzeby inwestycyjne z urzędu, powstały działki o nr ewid. 12; 1; 2; 3; 4; 5; 6; 13, została nabyta przez Spółkę na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr (…) w dniu 16 lipca 2012 r. w formie aportu nieruchomości rolnych niezabudowanych. Transakcja została potwierdzona fakturą VAT ze stawką VAT zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
• działka nr ewid. 14 obręb C., gmina B., z której po podziale geodezyjnym na potrzeby inwestycyjne z urzędu, powstały działki o nr ewid. 7 i 15, również została nabyta przez Spółkę na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr (…) w dniu 16 lipca 2012 r. w formie aportu nieruchomości rolnych niezabudowanych. Transakcja została potwierdzona fakturą VAT ze stawką VAT zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
• działka nr ewid. 16 obręb C., gmina B., z której po podziale geodezyjnym na potrzeby inwestycyjne z urzędu, powstały działki o nr ewid. 17; 8; 9; 18; 10, także została nabyta przez Spółkę na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr (…) w dniu 16 lipca 2012 r. w formie aportu nieruchomości rolnych niezabudowanych. Transakcja została potwierdzona fakturą VAT ze stawką VAT zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wszystkie wymienione wyżej działki Spółka nabyła na podstawie jednej faktury VAT z podatkiem VAT zwolniony na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, a zatem Spółka nie korzystała z odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia nieruchomości rolnych.

Spółka A. nabyła grunty rolne w celu prowadzenia na nich działalności rolniczej. Równocześnie oświadcza, że przez cały okres posiadania ww. nieruchomości rolnych wykorzystywała te grunty wyłącznie do działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pytania

1.Czy odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości rolnej pod budowę drogi jest zwolnione z VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy o VAT w stosunku do działek, które nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego?

2.Czy odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości rolnej pod budowę drogi podlega opodatkowaniu VAT wg stawki podstawowej 23%, w stosunku do działek, które w części objęte są miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Spółki wywłaszczenie gruntów rolnych dla działek o powierzchni 30,3587 ha podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy o podatku od towarów i usług.

Zmiana przeznaczenia wywłaszczanych nieruchomości z rolnych na przeznaczone pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym te nieruchomości stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. Tym samym nie można uznać, że najpierw dokonano zmiany przeznaczenia nieruchomości, a następnie ich dostawy jako terenów budowlanych.

W związku z powyższym Spółka uznaje, że wywłaszczana nieruchomość rolna powinna zostać opodatkowana na zasadach właściwych dla nieruchomości rolnej.

Ad 2

Natomiast wywłaszczane grunty rolne dla działek o powierzchni 1,9103 ha uznane za tereny budowlane należy opodatkować podatkiem VAT 23%. Podatek zostanie obliczony „metodą w 100” od wartości wynikającej z iloczynu powierzchni gruntów budowlanych oraz udziału procentowego tychże gruntów (5,92%) w całej kwocie przyznanego odszkodowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT czynności wywłaszczenia działek nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz opodatkowania tym podatkiem czynności wywłaszczenia działek w części objętych tym planem.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny. Grunty rolne będące w Państwa posiadaniu wykorzystywane są w celu prowadzenia działalności rolniczej.

Nieruchomości stanowią mienie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Majątek spółki kapitałowej zawsze będzie wykazywał bezpośredni związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą jako nabyty na skutek świadomego działania organów spółki w okresie jej istnienia i właśnie w celu wykorzystania go do prowadzenia działalności spółki.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że dokonując zbycia opisanych nieruchomości gruntowych, działają Państwo jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Tak więc przeniesienie przez Państwa własności opisanych we wniosku działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Wyjaśnić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów - przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Jak wynika z opisu sprawy, 9 lutego 2023 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w (...) wystąpiła do Państwa z prośbą o dobrowolne wydanie 10 działek o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10 pod realizację inwestycji drogowej pn. „(…)”.

11 października 2023 r. Wojewoda (...) wydał ostateczną decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Osiem wywłaszczonych działek przeznaczonych pod inwestycję o nr 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10 nie jest objętych obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Natomiast dwie pozostałe działki o nr 5 i 6 w części objęte są planem zagospodarowania przestrzennego pod trasę gazociągu (…). Dla wszystkich przedmiotowych działek nie zostały wydane przed ich wywłaszczeniem decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ani decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Państwa wątpliwości w sprawie w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy wywłaszczenie ww. ośmiu działek nieobjętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane.

Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz – w przypadku braku takiego planu - wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy. Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są terenami budowlanymi, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130):

Stosownie do art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

Z zapisów wyżej cytowanego przepisu wynika, że przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.

W świetle art. 2 pkt 5 ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145):

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. W związku z powyższym wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Jak już wcześniej wskazano, przeniesienie z mocy prawa własności gruntu w opisanym przypadku w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

Z okoliczności sprawy wynika, że przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji drogowej, działki niezabudowane nr 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10 nie miały charakteru terenu budowlanego w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, gdyż ww. działki nie były objęte obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, nie została dla nich również wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ani decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Zatem zmiana przeznaczenia ww. ośmiu działek następuje w tym samym momencie, w którym działki te stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zatem, właściwym jest stwierdzenie, że najpierw dochodzi do czynności wywłaszczenia, a następnie do dokonania zmiany przeznaczenia nieruchomości. Tym samym, wywłaszczona nieruchomość powinna zostać opodatkowana zgodnie z obowiązującą kwalifikacją nieruchomości w momencie wywłaszczenia.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że czynność przeniesienia niezabudowanych działek gruntu nr 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10, w zamian za odszkodowanie w trybie wywłaszczenia, w związku z ich przeznaczeniem pod inwestycję dotyczącą budowy drogi publicznej, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy stanowiąc odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Jednakże z uwagi na okoliczność, że opisane we wniosku działki nr 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10 stanowiły teren niezabudowany nieobjęty planem zagospodarowania przestrzennego i decyzją o warunkach zabudowy, a zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości odbywa się w tym samym momencie, w którym ta nieruchomość staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa - sprzedaż ww. działek podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że przeniesienie prawa własności niezabudowanych działek nr1, 2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10 w zamian za odszkodowanie stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zatem stanowisko Państwa w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 1 uznaję za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do pozostałych dwóch działek o nr 5 i 6, z wniosku wynika, że na dzień wywłaszczenia były w części objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego pod trasę gazociągu (…). Należy zatem stwierdzić, że działki nr 5 i 6 spełniały definicję terenu budowlanego określoną w art. 2 pkt 33 ustawy, a więc ich dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości nie wystąpiły przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak Państwo wskazali, działka nr 11, z której po podziale geodezyjnym powstały m.in. działki nr 5 i 6, została nabyta przez Państwa 16 lipca 2012 r. w formie aportu nieruchomości rolnych niezabudowanych. Transakcja została potwierdzona fakturą ze stawką VAT zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Tym samym nie korzystali Państwo z odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia nieruchomości.

Wskazali Państwo również, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT i wykorzystywali Państwo działki będące przedmiotem wniosku wyłącznie do działalności rolniczej. Zatem należy stwierdzić, że ww. działki nie były przez Państwa wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku VAT.

Zatem, dostawa wywłaszczonych działek nr 5 i 6 nie korzysta również ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, z uwagi na fakt, że nie został spełniony jeden z warunków, o których mowa w tym przepisie.

Podsumowując stwierdzam, że dostawa działek nr 5 i 6 w zamian za odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 9 oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki VAT właściwej dla przedmiotu dostawy.

Państwa stanowisko do pytania nr 2 w części dotyczącej uznania czynności wywłaszczenia działek w części objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego za czynność opodatkowaną podatkiem VAT uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy wskazać, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od dnia 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej, o której mowa w art. 42a ustawy o VAT.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania nr 1 i pytania nr 2 w części dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT wywłaszczenia działek, które w części były objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W zakresie ustalenia stawki podatku VAT, której dotyczy pytanie nr 2, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Należy również zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko kwestii objętych pytaniami. Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nie objęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).