Odpowiedzialność za niewykonanie umowy przedwstępnej - wyrok Sądu Najwyższego - Wyrok SN z dnia 30 lipca 2024 r., sygn. II CSKP 1106/23

W sytuacji, gdy nie następuje wykonanie umowy przedwstępnej z przyczyn, za które odpowiedzialność ponoszą obie strony, zadatek powinien być im zwrócony, zgodnie z artykułem 394 § 3 k.c. Dla skutecznego zawarcia umowy pożyczki niezbędne jest określenie istotnych elementów tej umowy, w tym podmiotowego, co przesądza o jej skutkach prawnych.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Tomasz Szanciło (przewodniczący, sprawozdawca)

‎SSN Agnieszka Jurkowska-Chocyk

‎SSN Piotr Telusiewicz

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 30 lipca 2024 r. w Warszawie ‎skargi kasacyjnej P. O., R. O. i K. O.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku ‎z 16 lutego 2021 r., I ACa 484/20, ‎w sprawie z powództwa B. Z.
‎przeciwko P. O., R. O. i K. O. ‎o zapłatę,

I. oddala skargę kasacyjną;

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 27 lutego 2020 r. Sąd Okręgowy w Słupsku zasądził od pozwanego P.O. na rzecz powódki B.Z. kwotę 38 312,97 zł, a od pozwanej R.O. kwotę 443 032,24 zł – obie kwoty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie i rozstrzygając o kosztach procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny:

P.O., R.O. i K.O. dzierżawili grunty rolne od Agencji Nieruchomości Rolnej Skarbu Państwa (dalej: „ANR, Agencja”) i przysługiwało im ustawowe prawo pierwokupu ich nabycia. W 2012 r. pozwani byli w trudnej sytuacji finansowej, mieli zadłużenie wobec C. sp. z o.o. w M. i Agencji w łącznej kwocie około 2 mln zł. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Słupsku prowadziła w tym czasie wobec pozwanych egzekucję na rzecz spółki C. Powódka natomiast od 2012 r. była zainteresowana rozwinięciem projektu polegającego na prowadzeniu gospodarstwa rolnego o dużym areale. Posiadała znaczne środki finansowe, które była gotowa zainwestować w taki projekt. W sierpniu 2012 r. skontaktowała się z pozwanymi i zaproponowała im współpracę polegającą na tym, że nabędzie od nich ziemię rolną w cenie 27 000 zł za 1 ha, którą oni uprzednio kupią od Agencji. Ewentualna różnica, wynikająca z niższej ceny ustalonej przez ANR, miała stanowić zysk pozwanych. Zaoferowała też spłatę zaległości pozwanych wobec innych podmiotów, wskazując, że spłacone długi zostaną rozliczone przy finalizowaniu umowy sprzedaży nieruchomości. Dodatkowo, przedstawiła ofertę usług rolniczych na ziemiach dzierżawionych przez pozwanych przez E. sp. z o.o. w Ł. Pozwani byli gotowi na współpracę z powódką, gdyż była to dla nich szansa uporządkowania spraw finansowych.