Interpretacja indywidualna z dnia 11 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.200.2024.1.KK

W zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze licytacji publicznej w toku postępowania egzekucyjnego w administracji prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze licytacji publicznej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Podatnik nabył na podstawie postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…) z dnia (…) 2024 r. Znak: (…) o przyznaniu własności udziału ½ części nieruchomości za cenę 85 300,00 zł – udział w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (…).

Nabycie nastąpiło w wyniku licytacji publicznej w toku postępowania egzekucyjnego w administracji prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…).

Pytanie

Czy od nabycia udziału w ww. nieruchomości w wyniku licytacji publicznej prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego w toku postępowania egzekucyjnego w administracji na podstawie art. 112b § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji należy złożyć deklarację PCC-3 oraz uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 2%?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, od nabycia udziału w ww. nieruchomości w wyniku licytacji publicznej prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego w toku postępowania egzekucyjnego w administracji nie trzeba składać deklaracji PCC-3, ani nie jest należny podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 2%, gdyż nabycie własności nie następuje w wyniku umowy sprzedaży w rozumieniu art. 535 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z interpretacją indywidualną z dnia 24 lipca 2023 r. Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w sprawie DOP10.841.4.2.2023.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że podatkowi nie podlegają czynności niebędące czynnościami cywilnoprawnymi oraz czynności cywilnoprawne inne niż ściśle wskazane w ustawie, nawet jeżeli wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same, bądź podobne do tych, które zostały w niej wymienione.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera definicji sprzedaży, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061)

Stosownie do art. 535 ustawy Kodeks cywilny:

Zasady prowadzonych przez organy egzekucyjne postępowań, w tym egzekucji

z nieruchomości, określają z kolei przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2505 ze zm.)

 Zgodnie z art. 110c § 1 oraz 110w § 1 ww. ustawy:

W myśl natomiast art. 111m § 1 i § 5 ww. ustawy:

Z kolei art. 112 § 1 ww. ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 112b § 1 i § 3 ww. ustawy:

Z powyższych regulacji wynika, że jedną z umów nazwanych z Kodeksu cywilnego, podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jest umowa sprzedaży. Umowa ta ma charakter umowy konsensualnej i o tym, czy doszło do jej zawarcia, decyduje wyłącznie złożenie zgodnych oświadczeń woli stron.

Zgodnie z art. 353¹ ustawy Kodeks cywilny:

Zgodnie z zasadą swobody umów, strony mają możliwość swobodnego kształtowania treści umowy, podjęcia decyzji co do jej zawarcia oraz możliwość wyboru kontrahenta.

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być przy tym zawarta w formie aktu notarialnego, o czym stanowi art. 158 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w przypadku egzekucji z nieruchomości, przeniesienie własności następuje na podstawie postanowienia o przyznaniu własności, które to postanowienie wydaje administracyjny organ egzekucyjny (Naczelnik Urzędu Skarbowego). Dokonywana w toku administracyjnego postępowania egzekucyjnego sprzedaż nie jest umową sprzedaży a władczym (administracyjnym) rozstrzygnięciem organu egzekucyjnego.

Sprzedającym jest tu zobowiązany, którym jest osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym (art. 1a pkt 20 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji), a nie organ egzekucyjny. Zobowiązany nie składa żadnych oświadczeń woli w zakresie chęci przeniesienia prawa własności nieruchomości, nie ma możliwości wyboru kontrahenta, w żaden sposób nie może wpływać na kształtowanie się treści umowy, gdyż umowy takiej po prostu nie ma. Także licytant nie może odstąpić od umowy (de facto umowy takiej nie ma) ani żądać zmniejszenia ceny z uwagi na wady, niezależnie od tego, czy o ich istnieniu w ogóle wiedział. Do ostatecznego postanowienia o przyznaniu własności, o którym mowa w art. 112b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie znajdują zatem zastosowania przepisy o umowie sprzedaży (Kijowski Dariusz Ryszard (red.), Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, wyd. II, Lex 2015).

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że nabyli Państwo na podstawie postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…) o przyznaniu własności udział ½ części nieruchomości za cenę 85 300,00 zł. Nabycie nastąpiło w wyniku licytacji publicznej w toku postępowania egzekucyjnego w administracji prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w (…).

A zatem, opisana we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej transakcja zakupu udziału w nieruchomości w drodze publicznej licytacji prowadzonej w ramach postępowania egzekucyjnego w administracji przez organ egzekucyjny nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Istnieje bowiem różnica pomiędzy opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych umową sprzedaży będącą czynnością cywilnoprawną uregulowaną przepisami prawa cywilnego (Kodeksu cywilnego), a wydanym na podstawie przepisów prawa administracyjnego (ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) rozstrzygnięciem organu egzekucyjnego w ramach przymusowej realizacji obowiązków, które nie zostały wykonane w sposób dobrowolny.

Istotne znaczenie ma również fakt, że postanowienie o przyznaniu własności nieruchomości, wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego, nie jest orzeczeniem sądu. Oprócz wymienionych w punkcie 1 art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawnych ustawodawca w punkcie 3 tej samej jednostki redakcyjnej wskazał bowiem, że opodatkowaniu podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione m.in. w punkcie 1. Jak już zostało to wyżej podkreślone, inne niż wprost wskazane w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne nie podlegają opodatkowaniu, nawet jeżeli wywołują skutki takie same, bądź podobne do tych, które zostały w ustawie wymienione. Wyjątkiem od tej zasady są jedynie zdarzenia udokumentowane orzeczeniami sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne, zdefiniowane w ustawie. W postępowaniu egzekucyjnym w administracji postanowienia wydaje jednak nie sąd, ale organ egzekucyjny. Zgodnie z orzecznictwem sądowo-administracyjnym, prawomocne postanowienie sądu o przysądzeniu własności, jako wywołujące ten sam skutek prawny co umowa sprzedaży, tj. przeniesienie własności rzeczy na nabywcę, jest orzeczeniem o jakim mowa w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.Orzeczenie wydane przez organ inny niż sąd nie jest natomiast objęte zakresem przedmiotowym ustawy.

Mając zatem na uwadze, że opodatkowania nie można domniemywać, należy uznać, że nabycie nieruchomości w drodze licytacji w ramach prowadzonej egzekucji administracyjnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.