Nowe postępowania grupowe

Koniec wakacji od pozwów grupowych

Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, która do niedawna była stosowana w niewielkim stopniu, ma szansę znaleźć się wśród najczęściej wykorzystywanych aktów prawnych. A to za sprawą obowiązującej od 29 sierpnia br. nowelizacji jej przepisów (konkretnie ustawy z 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. z 2024 r., poz. 1237, dalej: nowelizacja). Przewiduje ona m.in. ułatwienia w wytaczaniu powództw grupowych, a także nowe kategorie postępowań i modyfikuje dotychczasowe instytucje.

Nowelizacja to efekt wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 z 25 listopada 2020 r. w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów i uchylającej dyrektywę 2009/22/WE (Dz.U. UE z 2024 r. L 1799). Jest ona elementem tzw. Nowego Ładu dla Konsumentów, czyli pakietu zmian prawnych, które Komisja Europejska zaproponowała już w 2018 r. Dyrektywa o powództwach przedstawicielskich miała wzmocnić system egzekwowania prawa konsumenckiego. Miała też zostać wdrożona w państwach Unii Europejskiej do grudnia 2022 r., a przepisy, które wprowadzono na jej podstawie – powinny obowiązywać od czerwca 2023 r. Ostatecznie weszła w życie ponad rok później.

łatwiej zaspokoić roszczenia

Ustawa z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1212, ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1237; dalej: u.d.r.p.g.) reguluje polskie spory zbiorowe. Chociaż w teorii jej przepisy (obowiązujące przed nowelizacją) pozwalały na łatwiejsze zaspokojenie roszczeń, w praktyce były stosowane niechętnie i bardzo rzadko. Wprowadzone zmiany dają jednak szansę na zmianę tego stanu. Polscy konsumenci będą więc mogli na ich podstawie sprawnie i szybko (choć przez upoważnione podmioty) wszczynać postępowania przeciwko przedsiębiorcom, którzy naruszają ich interesy (lub zostaną o to posądzeni). Te nowe regulacje to także potężne wsparcie dla prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w stosowaniu prawa konsumenckiego. Z kolei dla przedsiębiorców zmiany prawa oznaczają wiele zagrożeń.