Wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2024 r., sygn. I OSK 711/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Przybysz Sędziowie: sędzia NSA Karol Kiczka (spr.) sędzia del. WSA Maria Grzymisławska-Cybulska po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 24 listopada 2022 r. sygn. akt II SA/Lu 601/22 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia 30 maja 2022 r. nr SKO.41/1021/OS/2022 w przedmiocie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2022 r., sygn. akt II SA/Lu 601/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia 30 maja 2022 r. nr SKO.41/1021/OS/2022 w przedmiocie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Zaskarżoną do Sądu decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Lublin z dnia 19 stycznia 2022 r. w przedmiocie: 1) zmiany decyzji z dnia 11 lipca 2013 r. Nr MOPR.DPS. i OW/IX/40723/9-7/13 w ten sposób, że wobec [...] ustalona została odpłatność za pobyt [...] w Domu Pomocy Społecznej "Kalina" przy ul. Kalinowszczyzna 84 w Lublinie, w wysokości: 775,57 zł w okresie od 1 grudnia 2019 r. do 31 marca 2020 r., 858,34 zł w okresie od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r., 330,35 zł w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 30 września, 2021 r., 309,14 zł za okres od 1 października 2021 r. do 29 października 2021 r. a łączna kwota odpłatności za okres od 1 grudnia 2019 r. do 29 października 2021 r, wynosi 15693,60 zł, 2) zaliczenia na poczet ustalonej w pkt 1 wysokości opłat kwoty wpłaconej przez [...] na rachunek bankowy jednostki budżetowej gminy Lublin, tj. Domu Pomocy Społecznej "Kalina" w Lublinie w i wysokości 5250,00 zł, w konsekwencji czego winien wpłacić do dnia 31 października 2022 r. na rachunek i bankowy ww. jednostki kwotę 10443,60 zł stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą łączną ustalona w pkt 1, a dokonaną wpłatą. W uzasadnieniu organ wskazał, że [...] umieszczona została w Domu Pomocy Społecznej "Kalina" w Lublinie, ponosząc z tego tytułu odpłatność w wysokości 70 % dochodu, tj. 1 228,44 zł. Z uwagi na fakt, iż wnoszona przez [...] opłata nie pokrywała kosztów pobytu w DPS, do osób zobowiązanych do ponoszenia opłat ze względu na stopień pokrewieństwa należą zstępni. Zgodnie z ustaleniami [...], posiadała czworo dzieci: [...], [...], [...], [...]. [...], jako zstępny [...] należy do osób zobowiązanych wymienionych w art. 61 ustawy o pomocy społecznej, ciąży na nim obowiązek ponoszenia opłat za pobyt matki w DPS. Wysokość zobowiązania strony w tym przedmiocie ustalona została decyzją z dnia 11 lipca 2013 r. na mocy której [...] zwolniony został częściowo z wnoszenia opłat za pobyt matki ww. placówce, a wysokość zobowiązania z tego tytułu od dnia 1 lipca 2013 r. ustalona została na kwotę 250,00 zł miesięcznie. W wyniku podjętych przez organ czynności zmierzających do aktualizacji sytuacji dochodowej strony, organ ustalił, że w grudniu 2019 r. skarżący uzyskał zachowek w wysokości 12000,00 zł, a styczniu 2020 r. w kwocie 31250,00 zł. A skoro sytuacja dochodowa strony uległa zmianie, to uzasadniało wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia wysokości opłaty za pobyt [...] w DPS. Organ ustalił więc różnicę między miesięcznym kosztem pobytu mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej "Kalina" w Lublinie wynoszącym od 1 kwietnia 2019 r. do 31 marca 2020 r. - 4225,00 zł, od 1 kwietnia 2020 r. do 2 marca 2020 r. - 4623,01 zł, a od 1 kwietnia 2021 r. jest to kwota 4780,19 zł, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca DPS [...]. Z uwagi na śmierć żony w dniu 7 kwietniu 2021 r. ponownie uległa zmianie sytuacja dochodowa strony. Różnicę podlegającą wpłacie organ nałożył na [...], proporcjonalnie do już uiszczonych opłat, wyjaśniając jednocześnie nieścisłości zawarte w zarzutach, a dotyczące wcześniejszych wpłat, których jak organ ustalił dokonał brat skarżącego – [...] w imieniu swoim, brata [...] oraz siostry [...]. Odnosząc się do twierdzeń, iż pracownicy DPS pobierali opłaty "na kajet" bez wydawania pokwitowań i bez ich ewidencjonowania, Kolegium wskazało, że o ile skarżący posiada wiedzę wskazującą na możliwość popełnienia nadużyć w tym zakresie, uprawniony jest do złożenia stosownego zawiadomienia do organów ścigania.