Wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2024 r., sygn. I USKP 51/23

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wymaga spełnienia kryteriów faktycznego wykonywania tej działalności w sposób ciągły, zorganizowany i nastawiony na zysk, a brak tych cech prowadzi do uznania, że osoba nie podlega takim ubezpieczeniom.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

SSN Krzysztof Rączka

‎SSA Marek Szymanowski (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania W. N. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Sosnowcu
‎o podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 17 kwietnia 2024 r., ‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach ‎z dnia 12 stycznia 2022 r., sygn. akt III AUa 415/19,

oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2018 r. Sąd Okręgowy w Katowicach zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Sosnowcu z 8 lutego 2018 r. i stwierdził, że W. N. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 7 czerwca 2012 r. do 17 października 2013 r. oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 7 czerwca 2012 r. do 17 października 2013 r., a orzekając o kosztach procesu zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Sosnowcu na rzecz odwołującego się kwotę 180 zł.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony zgłosił rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej od 28 grudnia 1990 r. Jako główne miejsce jej wykonywania wskazał lokal położony w D. przy ulicy […]. Przeważająca działalność gospodarcza według klasyfikacji PKD to pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, a uboczną działalnością jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi.

Ubezpieczony rozliczał się ze zleceń od klientów w każdym miesiącu i stale ponosił koszty prowadzonej działalności w postaci reklamy, opłat za wynajem lokalu i papier, a okresowo także za sprzęt: komputer, laptop, kserokopiarkę i niszczarkę. Poza wynagrodzeniem z realizowanych umów w rozliczeniach podatkowych ubezpieczony uwzględniał też otrzymywane zasiłki chorobowe i uzyskiwane okresowo premie bankowe za terminowe opłacanie składek ZUS i odsetki od lokat bankowych. Z regulaminu bankowego wynikało, że premie te stanowią przychód z prowadzonej działalności. W spornym okresie ubezpieczony zamieszczał ogłoszenia prasowe o prowadzonej przez niego działalności w postaci udzielania porad prawnych. Ogłoszenia ukazywały się na terenie całego kraju: w […], [...]1, […]2, […]3 i innych. Dzięki temu miał klientów z całej Polski, którzy kontaktowali się z nim telefonicznie. Udawał się do nich osobiście, zawierał z nimi umowy zlecenia, na ich podstawie otrzymywał od nich niezbędne dokumenty, analizował je i odwoził wraz z przygotowanym przez siebie wnioskiem, odwołaniem czy też pismem procesowym do ZUS. Powyższe czynności ubezpieczony wykonywał w po kilka razy w miesiącu. Z tego tytułu na podstawie wystawionej faktury lub rachunku otrzymywał zapłatę gotówką lub w formie przelewu. Niektórzy klienci kilkukrotnie korzystali z jego usług i polecali go innym klientom. W spornym okresie ubezpieczony zajmował się też ozonowaniem samochodów polegającym na ich dezynfekowaniu, za co wystawiał księgowe dowody wewnętrzne, które uwzględniał w książce przychodów. Ponadto realizował umowę najmu garażu położonego w D. przy ul. […], będącego własnością ubezpieczonego i wpisanego do ewidencji środków trwałych jego działalności. Z tego tytułu również osiągał przychody (przesłuchanie ubezpieczonego w aktach sprawy sygn. akt XI U 3154/13).