Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 29 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.323.2024.2.MC

Skutki podatkowe związane z rozliczeniem usług świadczonych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:

  • nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania oraz braku obowiązku dokumentowania fakturą Usługi świadczonej przez Sprzedającego na rzecz Kupującego,
  • nieprawidłowe w części dotyczącej prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi,
  • prawidłowe w części dotyczącej momentu realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę oraz wykazania podatku naliczonego w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT,
  • nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego, którzy będą reprezentowani przez Grupę VAT.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 30 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych związanych z rozliczeniem usług świadczonych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.  

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – poprzez wniesienie dodatkowej opłaty 15 lipca 2024 r.

Ponadto uzupełnili Państwo wniosek pismem z 26 lipca 2024 r. (data wpływu 26 lipca 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

C. Grupa VAT

Opis stanu faktycznego

B. Sp. z o.o. (dalej „B.”, „Kupujący”) to spółka handlowa, będąca nowym rodzajem sklepu realizującym dostawy towarów online na zamówienie. Podmiot ten jest właścicielem i operatorem aplikacji, a także usługodawcą świadczonych za jej pośrednictwem usług. Za pośrednictwem tej aplikacji dokonuje sprzedaży towarów spożywczych, akcesoriów dla dzieci, produktów kosmetycznych, chemicznych a także dla zwierząt.

W ramach grupy kapitałowej, do której należy B. działa również spółka będąca Wnioskodawcą A. Sp. z o.o. (dalej „A.”, „Sprzedający”), który odpowiedzialny jest za realizację (transport) dostaw dokonywanych przez B. na rzecz klientów głównie indywidualnych m.in. korzystających z jego aplikacji.

B. oraz A. utworzyli grupę VAT w rozumieniu art. 15a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług („ustawa o VAT”). C. Grupa VAT (dalej „Grupa VAT”) została zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług (dalej „VAT”) 1 czerwca 2023 r.

W efekcie czego B. i A. utraciły status zarejestrowanych podatników VAT z dniem 1 czerwca 2023 r. (tj. podmioty te były zarejestrowanymi podatnikami VAT do końca maja 2023 r.).

Na moment składania niniejszego wniosku podmioty te nadal należą do Grupy VAT.

B. i A. postanowiły, że spółką reprezentującą Grupę VAT będącą jej przedstawicielem w zakresie jej praw i obowiązków wynikających z ustaw podatkowych będzie B.

W ramach stałej współpracy A. świadczy na rzecz B. usługi kurierskie w zakresie transportu towarów, na podstawie umowy o świadczenie usług (dalej „Umowa”), w ramach której wykonywane są w sposób ciągły czynności takie jak w szczególności:

  • kompletowanie zamówień ze sklepu internetowego w tzw. Darkstore,
  • dowóz klientowi zamówień,
  • dbanie o porządek, czystość i organizację Darkstore,
  • przyjmowanie towaru do Darkstore od zewnętrznych dostawców,
  • inwentaryzacja stanu magazynowego na Darkstore.

Strony przyjęły rozliczenie usług świadczonych na podstawie Umowy w okresach rocznych, tj. od początku lipca danego roku do końca czerwca roku kolejnego (obejmujących kolejno 12 miesięcy) i za taki okres należne jest wynagrodzenie A. za świadczenie usług.

Usługi świadczone przez A. nabywane są przez B. w celu wykonywania opodatkowanych VAT dostaw realizowanych do klientów.

W zakresie usług świadczonych na podstawie Umowy w trakcie przyjętego okresu rozliczenia trwającego od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. (dalej „Usługa”), Sprzedający i Kupujący stali się członkami Grupy VAT. W związku z koniecznością właściwego rozliczenia podatkowego Usługi Sprzedający złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Rozliczenie wynagrodzenia za Usługę określonego w oparciu o faktyczne koszty operacyjne powiększone o marżę nastąpiło po zakończeniu przyjętego przez strony okresu, tj. po 1 lipca 2023 r.

Sprzedający otrzymał interpretację indywidualną (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.81.2024.1.MC) z której wynika, że:

„(…), że od chwili utworzenia grupy VAT przez Państwa i B. - od 1 czerwca 2023 r. czynności wykonywane pomiędzy Państwem i B., tj. członkami grupy VAT jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast wszelkie usługi świadczone przez Państwa na rzecz B. zanim została utworzona grupa VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.”

W wyniku jednak dokonania ponownej analizy podatkowej Sprzedający i Kupujący pragną złożyć nowy wniosek wspólny w sprawie opodatkowania VAT Usługi. W szczególności powołując nowe argumenty w sprawie zasad opodatkowania usług w ramach Grupy VAT, jak również mając na uwadze chęć kompleksowego potwierdzenia przyjętego dotychczas sposobu rozliczeń podatkowych (tj. braku opodatkowania VAT Usługi) i prowadzenia ewidencji związanej z Usługą w aspekcie nowych regulacji dotyczących grup VAT.

Pytania

1)Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Usługa nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i dlatego nie powinna być dokumentowana fakturą?

2)Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy będzie przysługiwać prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi (na zasadach ogólnych zgodnie z art. 86 ustawy o VAT)?

3)Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy uznać należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę powinno być zrealizowane w dacie otrzymania faktury (tj. na bieżąco) i powinno być wykazane w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT (tj. wykazane w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT za okres, w którym została przez Kupującego otrzymana faktura dotycząca Usługi)?

4)Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego, którzy będą reprezentowani przez Grupę VAT?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Ad. 1.

Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Usługa nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i dlatego nie powinna być dokumentowana fakturą?

Zdaniem Wnioskodawcy Usługa świadczona przez Sprzedającego na rzecz Kupującego nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT z tego powodu, że moment jej rozliczenia dla celów VAT przypada na okres, gdy Sprzedający i Kupujący należą już do Grupy VAT. Powyższe skutkuje tym, że Sprzedający nie powinien wystawić Kupującemu faktury, gdyż transakcja powinna być dokumentowana notą. Za powyższą tezą przemawia wiele argumentów wskazanych szczegółowo poniżej.

1. Charakter grupy VAT i transakcji dokonywanych w ramach grupy VAT

W oparciu o uregulowania zawarte w art. 15a ust. 12 i 12a ustawy o VAT, grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji oraz wstępuje ona w prawa i obowiązki jej członków w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

Z kolei, art. 8c ust. 1 ustawy o VAT reguluje, że dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu. Zatem, jeżeli dostawa zostanie wykonana przez jednego z jej członków, po nabyciu statusu podatnika przez Grupę VAT, na rzecz innego członka tej samej grupy VAT, to nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Z perspektywy VAT świadczenia wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT nie podlegają więc opodatkowaniu (są to czynności poza zakresem opodatkowania VAT).

Również w interpretacji sygn. 0114-KDIP4-2.4012.81.2024.1.MC wydanej dla Sprzedającego Organ przyznał, że czynności wykonane pomiędzy członkami Grupy VAT od chwili utworzenia Grupy VAT tj. od 1 czerwca 2023 r. będą czynnościami wewnątrzgrupowymi, zatem będą neutralne z punktu widzenia VAT.

2. Brak przepisów przejściowych dotyczących grup VAT

Jednocześnie projektodawca nie wprowadził żadnych przepisów przejściowych dotyczących dostaw realizowanych fizycznie w okresach, gdy strony umowy funkcjonują przez pewien czas poza grupą VAT a następnie działają już w ramach jednej grupy VAT (tj. co do dostaw pomiędzy członkami grupy VAT, których fizyczne świadczenie rozpoczęło się przed rejestracją grupy VAT pomiędzy zarejestrowanymi podatnikami VAT a zakończyło już po zarejestrowaniu grupy VAT, gdy ci podatnicy utracili status zarejestrowanych podatników VAT).

W szczególności nie wprowadzono żadnych przepisów, które w sposób szczególny regulowałyby sytuacje, gdzie część jednorodnej usługi (np. wykonywanej w okresie rozliczeniowym) została w części faktycznie wykonana przez podatnika VAT na rzecz innego podatnika VAT, ale moment jej rozliczenia dla celów VAT, tj. powstania obowiązku podatkowego przypada już w okresie, gdy te podmioty funkcjonują razem jako grupa VAT. Skoro nie ma żadnych szczególnych uregulowań do takiej sytuacji, to oczywistym jest że należy zastosować ogólne zasady opodatkowania w zakresie VAT. W konsekwencji w tym przypadku będzie to w szczególności art. 19a ust. 3 ustawy o VAT oraz przepis art. 15a ust. 12a ustawy o VAT.

Nie można zdaniem Wnioskodawcy wywodzić powstania obowiązku podatkowego po stronie podmiotu świadczącego w przypadku, gdy taki obowiązek nie wynika wprost z przepisów ustawy o VAT. W szczególności nie można sztucznie dzielić dla celów VAT jednorodnej usługi, tylko dlatego że poszczególne czynności na nią się składające wykonywane są fizycznie przez podmiot, który dla celów VAT ma różny status podatkowy (przed założeniem grupy VAT jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, a po powołaniu grupy VAT traci status podatnika VAT, gdyż w ramach ciągłości rozliczeń jego funkcje dla celów VAT przejmuje grupa VAT).

Gdyby taka była intencja projektodawcy to takie podejście wynikałoby wprost z przepisów dotyczących VAT, tak jak to ma miejsce przykładowo w aspekcie zmiany stawek VAT czy zwolnień podatkowych.

W szczególności w przypadku zasad związanych z rozliczaniem w momencie zmiany stawek podatku należy odwołać się do art. 41 ust. 14c ustawy o VAT, gdzie zostało określone, że w przypadku czynności, dla której w związku z jej wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, a okres, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, obejmuje dzień zmiany stawki podatku, czynność uznaje się za wykonaną:

1)w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku - w zakresie jej części wykonywanej do dnia poprzedzającego dzień zmiany stawki podatku;

2)z upływem tego okresu - w zakresie jej części wykonywanej od dnia zmiany stawki podatku.

Powyższe zasady, zgodnie z art. 41 ust. 14h ustawy o VAT należy odpowiednio stosować w przypadku opodatkowania podatkiem czynności uprzednio zwolnionych od podatku lub zwolnienia od podatku czynności uprzednio opodatkowanych podatkiem.

Jednak, co istotne powyższe regulacje należy stosować tylko w tych dwóch określonych przypadkach opisanych w dyspozycji przepisów. Nie następuje tu odwołanie do sytuacji, gdzie usługa przestaje podlegać pod opodatkowanie VAT w wyniku utworzenia grupy VAT. Nie można więc na zasadzie analogii przyjąć powyżej regulacji do rozliczeń „na przełomie” grupy VAT. Co ważne art. 8c ust. 1 ustawy o VAT wprost wskazuje, że świadczenia usług dokonane pomiędzy członkami grupy VAT „nie podlegają pod opodatkowanie”, nie zaś są zwolnione od podatku, stąd też nie są w dyspozycji art. 41 ust. 14h ustawy o VAT. Wyżej przytoczone przepisy art. 41 ust. 14c i 14h ustawy o VAT stanowią uregulowania szczególne dla ściśle określonych sytuacji. Nie można dowolnie stosować analogii rozszerzającej na inne przypadki niż te (np. na te dotyczące grup VAT), które są określone w ramach przepisu już stanowiącego lex specialis. Podstawowe zasady wykładni nakazują natomiast wykładać ściśle wszelkie wyjątki od zasad ogólnych (a taką regulacją są właśnie przytoczone przepisy dotyczące zmiany stawek VAT/ zwolnień z VAT).

3. Sukcesja podatkowa w aspekcie grupy VAT

Można uznać, że brak przepisów przejściowych dotyczących grupy VAT jest celowym zabiegiem projektodawcy, gdyż jednocześnie przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do grup VAT wprowadzają zasadę sukcesji podatkowej (art. 15a ust. 12a ustawy o VAT). Grupa VAT nabywa bowiem status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4.

Tym samym tezę, że Sprzedający powinien uznać, że Usługa jest poza VAT potwierdza również regulacja dotycząca sukcesji podatkowej grupy VAT. Zgodnie z tą regulacją Grupa VAT wstąpiła w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika czyli z dniem od 1 czerwca 2023 r. Zasada kontynuacji rozliczeń wskazuje, że to na grupie VAT spoczywa obowiązek w zakresie odpowiedniego rozliczenia danej transakcji dokonywanej przez członków grupy VAT, której moment zakończenia (rozliczenia dla celów VAT) przypada już po zawiązaniu grupy VAT. Jako, że moment wykonania Usługi przypada na koniec czerwca 2023 r. należy wówczas konsekwentnie uznać, że transakcja ta powinna zostać rozliczona na gruncie VAT przez Grupę VAT jako wykonana dla celów VAT pomiędzy członkami Grupy VAT z końcem czerwca 2023 r. i tym samym być dokumentowana notą księgową. Tylko takie podejście odpowiada istniejącym regulacjom dotyczącym podatku VAT i jest wewnętrznie spójne.

Co więcej powyższy sposób wykładni potwierdzają również tezy wynikające z objaśnień MF w zakresie grup VAT z 11 października 2022 r. (dalej „Objaśnienia”). Zgodnie z Objaśnieniami (przykład 36, strona 57) grupa VAT po jej utworzeniu ma obowiązek rozliczenia podatku należnego zgodnie z momentem powstania obowiązku podatkowego również w zakresie dostaw towarów/ świadczenia usług dokonanych przez poszczególnych członków grupy VAT. Powyższe wskazywałoby więc na to, że momentem determinującym sposób rozliczenia VAT danej dostawy powinien być moment powstania obowiązku podatkowego dla celów VAT. W analizowanym przypadku jest to więc koniec czerwca 2023 r. jako moment wykonania Usługi dla celów VAT (tj. koniec przyjętego okresu rozliczenia). Powyższe podejście jest spójne z powołaną powyżej regulacją art. 15a ust. 12a ustawy o VAT.

W konsekwencji należy uznać, że w hipotetycznym momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu omawianej transakcji usługowej, który przypada na koniec czerwca 2023 r. mamy do czynienia z transakcją już pomiędzy członkami grupy VAT, która nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT i tym samym powinna być dokumentowana notą księgową a nie fakturą.

4. Treść Rozporządzenia w sprawie ewidencji grupy VAT

Powyżej wskazane stanowisko znajduje również oparcie w przepisach wykonawczych do ustawy o VAT wydanych na podstawie art. 109 ust. 11 k ustawy o VAT.

W rozporządzeniu z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie ewidencji prowadzonej przez członków grupy VAT (dalej „Rozporządzenie”) jest wprost wskazane w punkcie 4. Załącznika, że:

„Członek grupy VAT wykazuje w ewidencji dane, które dotyczą dokonanych w danym okresie miesięcznym czynności na rzecz innego członka grupy VAT, to jest dokonanych lub zakończonych w tym okresie dostaw towarów lub wykonanych w tym okresie usług. Do określenia daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi ujmowanych w ewidencji stosuje się odpowiednio zasady dotyczące powstania obowiązku podatkowego”.

Co bardzo istotne w omawianej sprawie pkt 4 Załącznika do Rozporządzenia wprost wskazuje, że członek grupy VAT wykazuje w ewidencji dane, które dotyczą dokonanych w danym okresie miesięcznym czynności na rzecz innego członka grupy VAT, to jest dokonanych lub zakończonych w tym okresie dostaw towarów lub wykonanych w tym okresie usług. Do określenia daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi ujmowanych w ewidencji stosuje się odpowiednio zasady dotyczące powstania obowiązku podatkowego.

Skoro zatem powyższy przepis prawa powszechnie obowiązującego wprost nakazuje by do ewidencji czynności dokonywanych pomiędzy członkami grupy VAT stosować odpowiednio zasady dotyczące powstania obowiązku podatkowego, to do Usługi świadczonej przez Sprzedającego na rzecz Kupującego należy odpowiednio zastosować art. 19a ust. 3 ustawy o VAT. Logicznym bowiem jest, że przepis dotyczący sposobu prowadzenia ewidencji dla celów VAT, która dotyczy transakcji pomiędzy członkami grupy VAT jest konsekwencją przyjętych zasad opodatkowania tej transakcji i zastosowanego wobec niej reżimu opodatkowania (tj. transakcja podlegająca opodatkowaniu VAT, czy poza opodatkowaniem VAT).

Konsekwencją więc odpowiedniego zastosowania powyższego przepisu, jak już wyżej zostało wskazane, będzie rozpoznanie wykonania Usługi, a zatem również obowiązku podatkowego, 30 czerwca 2023 r. Punkt 4. Załącznika do Rozporządzenia poprzez nakaz odpowiedniego stosowania przepisów, a więc nie wprost, ale w sposób dostosowany do okoliczności, jest kolejnym (opartym o wykładnię literalną) potwierdzeniem właściwego podejścia Wnioskodawcy do zakwalifikowania Usługi świadczonej na rzecz Kupującego jako świadczonej na rzecz członka Grupy VAT (a więc rozliczenie Usługi powinno być dokonane poza VAT i dokumentowane odpowiednio notą księgową).

Z powyższej regulacji jasno więc wynika, że dla celów VAT nie należy, a wręcz nie można dzielić (w jakikolwiek sposób) jednorodnej dostawy (w tym świadczenia usługi) na dwie części, tj. na część do rozliczenia przed założeniem grupy VAT jako podlegającą VAT i część rozliczaną w ramach grupy VAT jako poza opodatkowaniem VAT (tak jak przykładowo wskazują na to regulacje dotyczące przepisów przejściowych w zakresie stawek VAT czy zwolnień).

Powyższe podejście jest również spójne z istniejącą praktyką dotyczącą momentu powstania obowiązku podatkowego dla celów VAT z tytułu usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych, w ramach których należy rozpoznać obowiązek podatkowy w jednym momencie na koniec wykonywania czynności, bez względu na to ile faktycznie czynności zostało wykonanych w poszczególnych okresach.

5. Moment powstania obowiązku podatkowego dla celów VAT

Zgodnie z art. 19a ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (z zastrzeżeniami, które nie mają znaczenia w odniesieniu do opisywanych Usług). Powyższa regulacja dotycząca płatności zaliczkowej nie ma jednak zastosowania w sytuacji Wnioskodawcy.

Jednocześnie przepisy nie regulują co należy rozumieć przez usługę ciągłą. Zgodnie z powszechnie akceptowaną linią orzeczniczą „przez ciągłość należy rozumieć wynikające ze zobowiązania o charakterze ciągłym, świadczenie polegające na stałym i powtarzalnym zachowaniu się strony zobowiązanej do świadczenia” (wyrok NSA z 24 listopada 2011 r. I FSK 157/11).

Również w tezie wyroku WSA w Gliwicach z 22 czerwca 2021 r., sygn. I SA/GI 602/21 Sąd wskazał, że „Stałe usługi, nawet jeśli można wyodrębnić poszczególne daty ich rozpoczęcia i zakończenia, należy uznać za ciągłe i stosować do nich art. 19a ust. 3 u.p.t.u. - czyli przyjąć, że obowiązek podatkowy powstaje z upływem ostatniego dnia każdego okresu rozliczeniowego ustalonego przez strony stosunku zobowiązaniowego. Nie ma dostatecznych podstaw ku temu, by pod pojęciem tym rozumieć wyłącznie takie usługi, przy których poszczególnych czynności nie można wyodrębnić”. Co więcej taki sposób rozumienia „usługi ciągłej” znajduje również potwierdzenie w ostatnim orzecznictwie NSA, w tym w szczególności w odniesieniu do usług logistycznych (wyrok NSA z dnia 4 sierpnia 2020 r., sygn. I FSK 1848/17), gdzie sąd uznał, że wykonywanie dostaw w sposób ciągły, przez okres dłuższy niż jeden miesiąc, może polegać na ich powtarzalnym wykonywaniu przez ten okres, bo dostawy są transportowane przez okres dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy, a nie na takim ich dokonaniu, że nie da się wyodrębnić poszczególnych czynności dostawcy i nie można określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy następne rozpoczynają się.

Dla Usługi świadczonej przez A. na rzecz B. zostały ustanowione następujące po sobie terminy płatności. Termin rozliczeń upływał dnia 30 czerwca 2023 r. i dotyczył Usługi świadczonej od 1 lipca 2022 r. Skoro termin wykonania Usługi przypada w momencie, gdy strony transakcji funkcjonują w ramach Grupy VAT, to konsekwentnie należy uznać, że Usługa nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT i być dokumentowana notą księgową. Tylko takie podejście znajduje uzasadnienie w wykładni literalnej (powołanych powyżej regulacji dotyczących grupy VAT, sukcesji podatkowej, brzmienia przepisów Rozporządzenia i obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT, jak również znajduje potwierdzenie w Objaśnieniach) oraz poparte jest wykładnią systemową, gdyż powołane regulacje są ze sobą spójne i jasno prowadzą do stanowiska, że w przypadku Usługi nie podlega ona opodatkowaniu VAT.

Co również istotne w tej sprawie Objaśnienia wprost wskazują, że „Grupa VAT po jej utworzeniu ma obowiązek rozliczenia podatku należnego zgodnie z momentem powstania obowiązku podatkowego również w zakresie dostaw towarów/ świadczenia usług dokonanych przez poszczególnych członków grupy VAT.” (strona 57 Objaśnień). Powyższe twierdzenie oraz przykład 34 Objaśnień odnosi się do obowiązku podatkowego grupy VAT. Niemniej konsekwentnie należałoby przyjąć, że w przypadku poszczególnych członków Grupy VAT również takie podejście odpowiednio powinno mieć zastosowanie. Brak jest bowiem racjonalnych argumentów by uznać, że reguła ta powinna funkcjonować tylko w relacji grupa VAT – podmioty trzecie (spoza grupy VAT). Reguła tak powinna mieć również zastosowanie w relacji członek grupy VAT – drugi członek grupy VAT. Tylko wówczas system rozliczeń jest spójny i nie powoduje różnego traktowania w zależności od tego, czy mówimy obowiązku rozliczenia zgodnie z przepisami ustawy o VAT usługi świadczonej na rzecz podmiotu spoza grupy VAT (1), czy innego członka grupy VAT (2). W pierwszej (1) i w drugiej (2) sytuacji należy konsekwentnie brać pod uwagę przepisy regulujące moment powstania obowiązku podatkowego VAT (w pierwszym wypadku (1) stosując je wprost a w drugim (2) odpowiednio – jak to wynika literalnie z Rozporządzenia.

Ad. 2.

Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy będzie przysługiwać prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi (na zasadach ogólnych zgodnie z art. 86 ustawy o VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe w zakresie pytania nr 1, tj. uznania, że Usługa powinna podlegać opodatkowaniu VAT, to powinno przysługiwać prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi (na zasadach ogólnych zgodnie z art. 86 ustawy o VAT).

Zgodnie z ustawą o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1), przy czym przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy o VAT.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie obowiązku podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. W odniesieniu jednak do omawianej Usługi sytuacja taka nie ma miejsca.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Grupa VAT jest zarejestrowanym jako czynny podatnik VAT. Nabycie Usług przez Kupującego było wykorzystywane do prowadzonej opodatkowanej VAT działalności gospodarczej związanej ze sprzedażą towarów i usług głównie do klientów indywidualnych.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, za prawidłowe powinno być uznane stanowisko, zgodnie z którym w przypadku uznania przez Organ, że Usługa podlega opodatkowaniu VAT, to będzie przysługiwało prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi (zgodnie z art. 86 ustawy o VAT).

Ad. 3.

Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy uznać należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę powinno być zrealizowane w dacie otrzymania faktury (tj. na bieżąco) i powinno być wykazane w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT (tj. wykazane w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT za okres, w którym została przez Kupującego otrzymana faktura dotycząca Usługi)?

Jeżeli stanowisko Wnioskodawcy z pytania 1. jest nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to uznać należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę powinno być zrealizowane w dacie otrzymania przez B. faktury (tj. na bieżąco) i powinno być wykazane w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT (tj. wykazane w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT działającą przez przedstawiciela za okres, w którym została przez B. otrzymana faktura dotycząca Usługi).

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jak stanowi art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Należy w tym miejscu także wskazać, że przepisy ustawy o VAT przewidują określone sytuacje, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy, jednak w sytuacji Spółki nie powinny mieć zastosowania.

Regulacje prawne obowiązujące w Polsce określają terminy wystawiania faktur. Zgodnie z art. 106i ustawy o podatku od towarów i usług fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9. Nie oznacza to jednak, że niewystawienie faktury w terminie skutkuje niemożnością późniejszego wystawienia faktury. Dopuszczalne jest zatem wystawienie faktury z datą wystawienia późniejszą niż data sprzedaży i wykraczającą poza termin wystawienia faktury uwzględniony w ustawie o VAT. Faktura wystawiona po terminie jest fakturą wystawioną z naruszeniem terminu.

Jednak obowiązujące przepisy nie wyłączają ani nie ograniczają prawa do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych po terminie. Fakt nieterminowego wystawienia faktury przez sprzedawcę nie wpływa zatem na prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy. Nabywca może zatem uznać fakturę wystawioną z naruszeniem terminu za dokument uprawniający go do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Następnie w przypadku faktury wystawionej po terminie należy ustalić, kiedy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tej faktury. Prawo to powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Termin odliczenia podatku naliczonego łączy się zatem z otrzymaniem faktury. Oznacza to, że odliczenie podatku z faktury wystawionej po terminie powinno nastąpić „na bieżąco”, a więc najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym podatnik tę fakturę otrzymał.

Oznacza to, że prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów udokumentowanych fakturą przysługuje podatnikowi najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał on fakturę.

W interpretacji indywidualnej (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.887.2021.1.IK) z 12 stycznia 2022 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął stanowisko w sprawie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej po terminie po kontroli przeprowadzonej u sprzedawcy. Organ wskazał, że „Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów termin odliczenia podatku naliczonego łączy się z otrzymaniem faktury. Zatem odliczenie podatku z wystawionej faktury powinno nastąpić „na bieżąco”, a nie wstecz przez korektę deklaracji podatkowej.”

W konsekwencji z tytułu faktury wystawionej przez ZK w związku ze świadczeniem Usługi Grupie VAT powinno przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego, które dokonane zostanie na bieżąco poprzez wykazanie faktury w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT. W konsekwencji podatek naliczony wynikający z wystawionej faktury dotyczącej Usługi powinien zostać wykazany w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT za okres, w którym została przez B. otrzymana faktura dotycząca Usługi.

Ad. 4.

Czy w przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. zostanie uznane za nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), to czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego, którzy będą reprezentowani przez Grupę VAT (jako odpowiednio wystawca faktury i odbiorca faktury z tytułu Usługi)?

W przypadku, gdy zdaniem Organu stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1. jest nieprawidłowe (tj. Usługa podlega opodatkowaniu VAT), prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego. Niemniej obowiązek wystawienia faktury będzie wówczas realizowany przez Grupę VAT (dane Grupy VAT znajdą więc dodatkowo na fakturze). Powyższe wynika wprost z Objaśnień (strona 55 akapit 1). Co więcej zgodnie z Objaśnieniami „Każdy obowiązek (wynikający z dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu) związany z VAT, zrealizowany w momencie funkcjonowania grupy, ma „adresata” w postaci konkretnego członka grupy VAT. Jednak do rozliczenia wszystkich tych czynności zobowiązany jest w imieniu grupy VAT jej przedstawiciel.”

Zgodnie z Objaśnieniami „W przypadku korekt faktur wystawionych w okresie trwania GV do faktur wystawionych przed zawiązaniem GV, faktura korygująca powinna odnosić się do danych wskazanych w fakturze pierwotnej, zatem po stronie sprzedawcy winny być wskazane dane członka GV, który wystawił fakturę pierwotną ze wskazaniem GV jako wystawcy faktury korygującej.” W analizowanej sytuacji nie mielibyśmy do czynienia z wystawieniem faktury korygującej w okresie, gdy będzie funkcjonować Grupa VAT, ale wystawieniem za późno faktury pierwotnej z tytułu Usługi. Tym samym należy uznać, że wówczas Wnioskodawca wystawiłby fakturę jako sprzedawca na Kupującego, ale w takiej sytuacji jako wystawcą faktury byłaby Grupa VAT. Następnie wprost z Objaśnień wynika, że wówczas „W przypadku konieczności złożenia korekty pliku JPK_VAT z deklaracją dotyczącego okresu przed powstaniem GV, plik JPK_VAT powinien zawierać dane członka GV, natomiast jego złożenia powinien dokonać w imieniu GV przedstawiciel grupy, ponieważ podobnie jak w przypadku faktur, z uwagi na sukcesję praw i obowiązków”.

Ponadto, w uzupełnieniu wniosku z 26 lipca 2024 r. Zainteresowani doprecyzowali stanowisko wskazując:

„Dotyczy pytania nr 1

Część 4 - Treść Rozporządzenia w sprawie ewidencji grupy VAT

Wnioskodawca wskazuje, że rozporządzenie wydane w dniu 30 marca 2023 r. w sprawie ewidencji prowadzonej przez członków grupy VAT (dalej „Rozporządzenie”) jest aktem wykonawczym regulującym zasady funkcjonowania Grup VAT.

Grupy VAT zostały ustanowione począwszy od 1 stycznia 2023 r. Począwszy od tego momentu do obrotu prawnego zostały zaimplementowane przepisy dotyczące nowej kategorii podatników tj. grup VAT oraz zasady rozliczeń podmiotów, które je tworzą (w szczególności neutralność rozliczeń pomiędzy członkami grup VAT, gdyż transakcje te są poza VAT).

Od tego też momentu (tj. od 1 stycznia 2023 r.) powinny zostać wprowadzone wszelkie regulacje umożliwiające podatnikom dostosowanie do nowego stanu prawnego. Ustawodawca jednak część uregulowań doprecyzowujących działalność grup VAT wprowadził dopiero od 1 lipca 2023 r. wprowadzając Rozporządzenie, gdy grupy VAT już działały i funkcjonowały w obrocie prawnym.

Z tego też względu regulacje wprowadzone przez Rozporządzenie od 1 lipca 2023 r., miały niewątpliwie charakter tylko interpretacyjny/doprecyzowujący. Świadczy o tym fakt, że zasady tam ujęte są jedynie doprecyzowaniem ogólnych zasad rozliczeń pomiędzy członkami grupy VAT, które zostały uregulowane w szczególności w art. 8c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej „ustawy o VAT”). Art. 8c ustawy o VAT wszedł zaś w życie już od 1 stycznia 2023 r.

Co więcej, regulacje zawarte w Rozporządzeniu były już znane w dniu jego ogłoszenia, tj. 18 kwietnia 2023 r., a jedynie ich wejście w życie zostało opóźnione do 1 lipca 2023 r. Jednak regulacja ta nie zmieniała już wcześniej obowiązujących przepisów, które miałyby przeciwny do nich wydźwięk, a była, w opinii Wnioskodawcy już o parę miesięcy spóźnionym, aktem mającym jedynie za zadanie dookreślić zasady obowiązujące w rozliczaniu grupy VAT dla celów raportowania transakcji pomiędzy członkami grupy VAT.

Dodatkowo, w okresie przed 1 lipca 2023 r. kwestie związane z dokładnymi rozliczeniami i przedstawianiem rozliczeń w grupie VAT nie były przedmiotem regulacji na poziomie wykonawczym. Zatem Grupa VAT miała do czynienia z pewną luką prawną, do której Ustawodawca dopuścił odkładając wejście w życie przepisów wykonawczych. Dlatego też by prawidłowo wypełnić obowiązki Grupa VAT korzystała ze wszelkich możliwych źródeł interpretacyjnych, w tym również opublikowanego już Rozporządzenia. Co więcej, pomimo że Rozporządzenie na moment wykonania Usługi nie było źródłem powszechnie obowiązującego prawa, to jego treść była powszechnie znana wszystkim uczestnikom obrotu prawnego i z pewnością powinna być uwzględniona w procesie wykładni prawa w zakresie określenia zasad opodatkowania omawianej transakcji. Dodatkowo wyniki wykładni literalnej przeprowadzonej na podstawie treści Rozporządzenia w pełni potwierdzają wyniki wykładni dokonanej na podstawie przepisów ustawy o VAT i są z nimi spójne, co Wnioskodawca wykazał w złożonym Wniosku.

O tym, że niektóre przepisy przyjmowane w ramach nowelizacji przepisów podatkowych mają charakter interpretacyjny i doprecyzowujący orzekał już niejednokrotnie Naczelny Sąd Administracyjny choćby w wyroku z 24 września 2015 r., II FSK 1778/13. Za przykład sporu o doprecyzowujące zmiany w prawie podatkowym można tez wskazać uchwałę NSA (7w) z 3 maja 2016 r., II FPS 1/16, w której wskazano:

„(...) powołana wyżej nowelizacja treści art. 17a pkt 2 u.p.d.o.p. nie zmieniała prawa obowiązującego przed 1 stycznia 2013 r. i można uznać, że w tym zakresie miała tylko charakter wyjaśniający.”

Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisko, że niewątpliwie zastosowanie pkt 4 załącznika do Rozporządzenia w przypadku rozliczeń pomiędzy członkami Grupy VAT było prawidłowe z uwagi na fakt, że regulacje te jedynie dookreślają zasady rozliczeń w ramach grup VAT i mają charakter wyjaśniający. Tym samym nie można ich odrzucić w procesie wykładni przepisów prawa podatkowego w zakresie zasad opodatkowania VAT omawianych Usług tylko z tego powodu, że Rozporządzenie weszło w życie 1 lipca 2023 r.”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

  • nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania oraz braku obowiązku dokumentowania fakturą Usługi świadczonej przez Sprzedającego na rzecz Kupującego,
  • nieprawidłowe w części dotyczącej prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi,
  • prawidłowe w części dotyczącej momentu realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę oraz wykazania podatku naliczonego w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT,
  • nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego, którzy będą reprezentowani przez Grupę VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jednocześnie na podstawie art. 15a ust. 1 ustawy:

podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

W myśl art. 2 pkt 47 ustawy:

przez grupę VAT rozumie się grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako podatnik podatku.

Stosownie do art. 2 pkt 48 ustawy:

przez przedstawiciela grupy VAT rozumie się podmiot reprezentujący grupę VAT w zakresie obowiązków tej grupy.

Ponadto, zgodnie z art. 15a ust. 2 ustawy:

grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1) posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2) nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

W myśl art. 15a ust. 3 ustawy:

podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

Stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy:

podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

1) przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

2) rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

3) członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

Na podstawie art. 15a ust. 5 ustawy:

podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

1) prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub

2) organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Jak stanowi art. 15a ust. 6 ustawy:

warunek istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych pomiędzy członkami grupy VAT musi być spełniony nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika.

W myśl art. 15a ust. 7 ustawy:

podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT.

Stosownie do art. 15a ust. 11 ustawy:

przedstawiciel grupy VAT reprezentuje grupę VAT w zakresie praw i obowiązków tej grupy VAT.

Zgodnie z art. 15a ust. 12 ustawy:

grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4.

Na podstawie art. 15a ust. 12a ustawy:

grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Ponadto, jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie, w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Jednocześnie należy wskazać, że stosownie do art. 8c ust. 1 ustawy:

dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu.

Na podstawie art. 8c ust. 2 ustawy:

dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.

Stosownie do art. 8c ust. 3 ustawy:

dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.

Ponadto, na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Z opisu sprawy wynika, że B. oraz A. utworzyli grupę VAT w rozumieniu art. 15a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. C. Grupa VAT (Grupa VAT) została zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług 1 czerwca 2023 r. W efekcie czego B. i A. utraciły status zarejestrowanych podatników VAT z dniem 1 czerwca 2023 r. (tj. podmioty te były zarejestrowanymi podatnikami VAT do końca maja 2023 r.). B. i A. postanowiły, że spółką reprezentującą Grupę VAT będącą jej przedstawicielem w zakresie jej praw i obowiązków wynikających z ustaw podatkowych będzie B.

W ramach stałej współpracy A. świadczy na rzecz B. usługi kurierskie w zakresie transportu towarów, na podstawie umowy o świadczenie usług (Umowy), w ramach której wykonywane są w sposób ciągły czynności, takie jak w szczególności: kompletowanie zamówień ze sklepu internetowego w tzw. Darkstore, dowóz klientowi zamówień, dbanie o porządek, czystość i organizację Darkstore, przyjmowanie towaru do Darkstore od zewnętrznych dostawców oraz inwentaryzacja stanu magazynowego na Darkstore.

Strony przyjęły rozliczenie usług świadczonych na podstawie Umowy w okresach rocznych, tj. od początku lipca danego roku do końca czerwca roku kolejnego (obejmujących kolejno 12 miesięcy) i za taki okres należne jest wynagrodzenie A. za świadczenie usług.

Usługi świadczone przez A. nabywane są przez B. w celu wykonywania opodatkowanych VAT dostaw realizowanych do klientów.

W zakresie usług świadczonych na podstawie Umowy w trakcie przyjętego okresu rozliczenia trwającego od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. (Usługa), Sprzedający i Kupujący stali się członkami Grupy VAT.

W związku z koniecznością właściwego rozliczenia podatkowego Usługi Sprzedający złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Rozliczenie wynagrodzenia za Usługę określonego w oparciu o faktyczne koszty operacyjne powiększone o marżę nastąpiło po zakończeniu przyjętego przez strony okresu, tj. po 1 lipca 2023 r.

Państwa wątpliwości dotyczą między innymi ustalenia, czy Usługa świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w konsekwencji nie powinna być dokumentowana fakturą (pytanie nr 1).

W odniesieniu do powyższych wątpliwości wskazać należy, że z powołanego powyżej art. 8c ustawy wynika, że transakcje dostawy towarów i świadczenia usług pomiędzy podmiotami z grupy VAT nie są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Natomiast w transakcjach z podmiotami spoza grupy VAT, grupa VAT jest uznawana jako jeden podatnik.

Zatem, aby dana czynność – w analizowanym przypadku – świadczenie usług – nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie tego przepisu ustawy, czynność ta musi być wykonana przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT w okresie funkcjonowania grupy VAT.

Z powołanych przepisów ustawy wynika, że z chwilą uzyskania statusu podatnika grupa VAT wchodzi w prawa i obowiązki poszczególnych członków grupy VAT, w tym grupa VAT jest zobowiązana do zapewnienia prawidłowego rozliczenia podatku VAT i zapłaty tego podatku w związku ze sprzedażą dokonaną przez członka grupy VAT, także za okresy rozliczeniowe, kiedy członkowie grupy rozliczali się odrębnie.

Przenosząc zatem powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że od chwili utworzenia Grupy VAT przez Sprzedającego (A.) i Kupującego (B.) - od 1 czerwca 2023 r. czynności wykonywane pomiędzy Sprzedającym (A.) i Kupującym (B.), tj. członkami grupy VAT jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast wszelkie usługi świadczone przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) w okresie przed utworzeniem grupy VAT, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.

Należy podkreślić, że o sposobie opodatkowania danej czynności, co do zasady, decyduje moment jej wykonania, który determinuje opodatkowanie bądź brak opodatkowania danej czynności, zastosowanie odpowiedniej stawki lub zwolnienia od podatku VAT.

W przypadku będącej przedmiotem zapytania Usługi (usługi kurierskiej w zakresie transportu towarów) okres rozliczeniowy obejmuje dzień zmiany sposobu opodatkowania Usługi – z odpłatnego świadczenia Usługi przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) na czynności realizowane wewnątrz Grupy VAT niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem nie można przyjąć, że w analizowanym przypadku całość świadczenia pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT tylko ze względu na to, że okres rozliczeniowy kończy się po dniu utworzenia Grupy VAT. Należy zaznaczyć, że w niniejszym przypadku z 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego 11 miesięcy to czas wykonywania Usługi na rzecz odrębnego podmiotu, a tylko 1 miesiąc to czas wykonywania tej Usługi na rzecz członka Grupy VAT.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości wskazać należy, że w świetle art. 8c ust. 1 ustawy, dostawy towarów i świadczenie usług dokonywane pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy VAT nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT czynności nie podlegają dokumentowaniu fakturą.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa (usługa kurierska w zakresie transportu towarów) do dnia utworzenia Grupy VAT powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych (odpłatne świadczenie usługi na rzecz odrębnego podatnika). Natomiast Usługa wykonywana przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) od 1 czerwca 2023 r., tj. od utworzenia Grupy VAT, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie w okresie przed utworzeniem Grupy VAT, tj. do 31 maja 2023 r., wynikający z art. 8c ust. 1 ustawy, warunek w zakresie świadczenia usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie jest spełniony, gdyż w tym okresie Sprzedający (A.) oraz Kupujący (B.) nie byli członkami tej samej grupy VAT.

W konsekwencji, świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa w okresie przed utworzeniem Grupy VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług.

Zatem pomimo, że obowiązek podatkowy dla świadczonej przez Sprzedającego (A.) Usługi powstał w momencie, w którym Sprzedający (A.) oraz Kupujący (B.) byli członkami utworzonej Grupy VAT, to nie można uznać, że Usługa ta w całości była wykonana przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT. W analizowanym przypadku Grupa VAT powstała 1 czerwca 2023 r., a więc przed powstaniem obowiązku podatkowego dla opisanej we wniosku Usługi. Zasadne zatem jest odrębne ustalenie zakresu opodatkowania świadczonej przez Sprzedającego (A.) Usługi na rzecz Kupującego (B.) przed oraz po utworzeniu Grupy VAT, gdyż status podatkowy Sprzedającego (A.) oraz Kupującego (B.) w związku z utworzeniem Grupy VAT uległ zmianie.

Zatem wykonanie przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługi w okresie do 31 maja 2023 r. należy udokumentować poprzez wystawienie faktury, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Natomiast świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa w okresie od 1 czerwca 2023 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w odniesieniu do tej części Usługi znajduje zastosowanie art. 8c ust. 1 ustawy. W tym okresie Sprzedający (A.) oraz Kupujący (B.) byli członkami utworzonej Grupy VAT, a zatem występuje sytuacja, w której Usługa została wykonana przez członka grupy VAT (Sprzedającego) na rzecz innego członka tej samej grupy VAT (Kupującego). W konsekwencji, Usługa świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) w okresie po utworzeniu C. Grupa VAT pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów usług i nie powinna być dokumentowana fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Przy czym, należy zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Zatem nie można zgodzić się Państwem, że Usługa świadczona przez Sprzedającego na rzecz Kupującego nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT z tego powodu, że moment jej rozliczenia dla celów VAT przypada na okres, gdy Sprzedający i Kupujący należą już do Grupy VAT.

Jednocześnie wskazać należy, że powołane przez Państwa przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie ewidencji prowadzonej przez członków grupy VAT (Dz.U. z 2023 r. poz. 727) – zgodnie z § 5 – weszły w życie 1 lipca 2023 r., a zatem nie obowiązywało ono w czasie, w którym dla usług będących przedmiotem wniosku powstał obowiązek podatkowy.

Ponadto fakt, że wskazuje ono na ewidencjonowanie czynności według obowiązku podatkowego nie przesądza o charakterze danych czynności.

Natomiast w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r. kwestia prowadzenia ewidencji była uregulowana w art. 77a ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105).

Zgodnie art. 77a ust. 1 ww. ustawy:

w okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. członkowie grupy VAT są obowiązani prowadzić w postaci elektronicznej ewidencję czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14.

W myśl art. 77a ust. 2 ww. ustawy:

ewidencja, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) nazwę i NIP nabywcy;

2) datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;

3) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

4) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

5) kwotę należności ogółem.

Tym samym, oceniając Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 całościowo, należało uznać je za nieprawidłowe.

Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy będzie przysługiwać prawo do obniżenia VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi, na zasadach ogólnych zgodnie z art. 86 ustawy (pytanie nr 2).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Ustawodawca umożliwił podatnikom odliczenie podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością.

Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć zatem charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast, ze związkiem pośrednim nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Natomiast, w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

We wniosku wskazano, że w ramach stałej współpracy A. świadczy na rzecz B. usługi kurierskie w zakresie transportu towarów, na podstawie umowy o świadczenie usług (Umowy), w ramach której wykonywane są w sposób ciągły czynności takie jak w szczególności: kompletowanie zamówień ze sklepu internetowego w tzw. Darkstore, dowóz klientowi zamówień, dbanie o porządek, czystość i organizację Darkstore, przyjmowanie towaru do Darkstore od zewnętrznych dostawców oraz inwentaryzacja stanu magazynowego na Darkstore.

W zakresie usług świadczonych na podstawie Umowy w trakcie przyjętego okresu rozliczenia trwającego od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. (Usługa), Sprzedający i Kupujący stali się członkami Grupy VAT.

Grupa VAT została zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług 1 czerwca 2023 r. W efekcie czego B. i A. utraciły status zarejestrowanych podatników VAT 1 czerwca 2023 r.

Przy czym, rozliczenie wynagrodzenia za Usługę określonego w oparciu o faktyczne koszty operacyjne powiększone o marżę nastąpiło po zakończeniu przyjętego przez strony okresu tj. po 1 lipca 2023 r.

Jednocześnie z opisu sprawy wynika, że Usługa świadczona przez A. była nabywana przez B. w celu wykonywania opodatkowanych VAT dostaw realizowanych do klientów.

Ponadto, na podstawie powołanego powyżej art. 15a ust. 12a ustawy, grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

Jak ustalono powyżej, świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa w okresie przed utworzeniem Grupy VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług. Natomiast świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa w okresie od 1 czerwca 2023 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w odniesieniu do tej części Usługi znajduje zastosowanie art. 8c ust. 1 ustawy.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej wykonanie Usługi, w zakresie w jakim Usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – zgodnie z ustaleniem dokonanym w ramach pytania 1, tj. w odniesieniu do Usługi wykonanej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 maja 2023 r.

Nabycie Usługi przez Kupującego (B.) nastąpiło w celu wykonania opodatkowanych dostaw na rzecz klientów. Przy czym, Grupa VAT na podstawie art. 15a ust. 12a ustawy wstąpiła w prawa i obowiązku członków grupy VAT (w tym przypadku prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługujące B.). Ponadto Grupa VAT od 1 czerwca 2023 r. została zarejestrowana jako podatnik VAT.

Tym samym Grupie VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej wykonanie usługi, w zakresie w jakim Usługa ta podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Przy czym, prawo to przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wynikających z art. 88 ustawy.

Zatem, z uwagi na uznanie przez Państwa, że prawo do odliczenia przysługuje w odniesieniu co do całości Usługi, nie zaś Usługi świadczonej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 maja 2023 r. Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także ustalenia, czy prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę powinno być zrealizowane w dacie otrzymania faktury (tj. na bieżąco) i powinno być wykazane w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT (tj. wykazane w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT za okres, w którym została przez Kupującego otrzymana faktura dotycząca Usługi) (pytanie nr 3).

Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy:

prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy:

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Stosownie do art. 86 ust. 13 ustawy:

jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1) za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2) za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Ponadto, na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy:

fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W analizowanej sprawie świadczona przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługa w okresie przed utworzeniem Grupy VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy. W konsekwencji wykonanie tej Usługi – odniesieniu do okresu od 1 lipca 2022 r. do 31 maja 2023 r. – powinno zostać udokumentowane poprzez wystawienie faktury, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, w terminie, o którym mowa w art. 106i ust. 1 ustawy.

Wystawienie faktury z naruszeniem terminu, o którym mowa w art. 106i ust. 1 ustawy nie powoduje utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę towarów lub usług, udokumentowanych taką fakturą.

Jednocześnie należy wskazać, że z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że termin odliczenia podatku naliczonego łączy się z otrzymaniem faktury. Zatem odliczenie podatku naliczonego z wystawionej faktury powinno nastąpić „na bieżąco”, tj. w rozliczeniu za okres w którym podatnik otrzymał fakturę.

W konsekwencji należy uznać, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej Usługę (w zakresie w jakim Usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT) powinno być zrealizowane w dacie otrzymania faktury (tj. na bieżąco) i powinno być wykazane w rozliczeniach podatkowych Grupy VAT (tj. wykazane w JPK_VAT składanym przez Grupę VAT za okres, w którym została przez Grupę VAT otrzymana faktura dotycząca Usługi).

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że faktura dokumentująca Usługę powinna być wystawiona przez Sprzedającego na Kupującego, którzy będą reprezentowani przez Grupę VAT (pytanie nr 4).

Cytowany powyżej art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, wprowadza dla podatnika obowiązek wystawienia faktury dokumentującej dostawę towarów oraz świadczenie usług.

Oznacza to, że w razie gdy z jakichkolwiek względów podatnik VAT nie wystawił takiego dokumentu, powinien to uczynić jego następca podatkowy.

Jeżeli jest to faktura dokumentująca czynności, dla których obowiązek podatkowy powstał przed dniem rozpoczęcia następstwa prawnego, będzie to faktura dokumentująca zdarzenie gospodarcze sprzed tego momentu.

Jak wskazano powyżej, na podstawie art. 15a ust. 12a ustawy, grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.

Zatem z chwilą uzyskania statusu podatnika grupa VAT wchodzi w prawa poszczególnych członków grupy VAT. Przejęcie wskazanych praw i obowiązków jest ograniczone pod kątem przedmiotowym (dotyczy tylko VAT) i pod kątem czasowym (przejęcie praw tylko na okres w jakim grupa VAT pozostaje podatnikiem). Każdy członek grupy VAT w okresie jej funkcjonowania realizuje swoje obowiązki związane z VAT poprzez grupę VAT.

Ponadto, stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy:

faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Zatem należy uznać, że w analizowanym przypadku faktura dokumentująca wykonanie Usługi (w zakresie w jakim Usługa ta podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT) powinna zostać wystawiona przez Kupującego (B.) na rzecz Sprzedającego (A.), przy czym z uwagi na wstąpienie – na podstawie art. 15a ust. 12a ustawy – grupy VAT w prawa i obowiązki członków grupy VAT, faktura ta powinna zostać wystawiona przez Grupę VAT.

Tym samym, wykonanie przez Sprzedającego (A.) na rzecz Kupującego (B.) Usługi w okresie do 31 maja 2023 r. należy udokumentować poprzez wystawienie faktury, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy. Faktura ta powinna zostać wystawiona przez Grupę VAT (ze wskazaniem danych Grupy VAT jako faktycznego wystawcy faktury), a jako dane dodatkowe może zawierać dane Sprzedającego (A.) oraz Kupującego (B.) – dane członków grupy VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00