Wakacje od ZUS - nowa ulga dla przedsiębiorców

Wakacje składkowe, czyli możliwość niepłacenia składek ZUS przez jeden, wybrany miesiąc w roku kalendarzowym to nowa ulga z której przedsiębiorcy skorzystają od grudnia 2024 roku. Od 1 listopada 2024 roku będzie można złożyć wniosek do ZUS i miesiąc później skorzystać z tego rozwiązania. Zwolnienie z opłacania składek będzie obejmować składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy w dowolnie wybranym miesiącu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostaje obowiązkowa dla przedsiębiorcy.

Od 1 listopada 2024 r. przedsiębiorcy będą mogli korzystać z wakacji składkowych >>>

Wakacje składkowe dla przedsiębiorców w pytaniach i odpowiedziach >>>

Ustawą z dnia 9 maja 2024 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 863) została wprowadzona nowa ulga dla przedsiębiorców tzw. wakacje od składek ZUS. Wakacje składkowe dotyczą zwolnienia z opłacania składek w jednym wybranym przez przedsiębiorcę miesiącu w każdym roku kalendarzowym. Będą rozwiązaniem dobrowolnym, przedsiębiorca sam zdecyduje, czy i kiedy będzie chciał z niego skorzystać. Nieopłacone składki ZUS zostaną sfinansowane z budżetu państwa w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Warunki korzystania z wakacji składkowych

Zwolnienie dotyczy należnych składek na własne obowiązkowe ubezpieczenia płatnika, tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe, a także chorobowe, jeżeli ubezpieczony dobrowolnie podlegał temu ubezpieczeniu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu go poprzedzającym przynajmniej przez 1 dzień, oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Aby skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek ZUS przedsiębiorca musi spełnić następujące warunki:

• jako osoba ubezpieczona podlegał chociaż jeden dzień (dobrowolnie albo obowiązkowo) ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku,
• w ostatnich dwóch latach przed rokiem, w którym składa wniosek, nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok roczny przychód z działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro,
• jako osoba ubezpieczona w poprzednim roku oraz w roku, w którym składa wniosek (do dnia złożenia wniosku) nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności lub rok wcześniej wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności, które wchodzą w zakres jego działalności.

Korzystając z wakacji przedsiębiorca nie będzie musiał zawieszać własnej działalności. Oznacza to, że przedsiębiorca w danym okresie nadal będzie mógł m.in. uzyskiwać z niej przychody (roczne przychody nie mogą przekroczyć 2 mln euro). W czasie wakacji od składek ZUS, właściciele firm będą mogli nadal prowadzić działalność gospodarczą, uzyskiwać przychody i wystawiać faktury.

Wniosek o zwolnienie ze składek ZUS

Aby skorzystać z rozwiązania, przedsiębiorca będzie musiał złożyć wniosek do ZUS-u w miesiącu poprzedzającym wybrany przez siebie miesiąc. Przykładowo, jeżeli będzie chciał, by to luty był miesiącem wolnym od składek na ubezpieczenia społeczne, wniosek powinien złożyć do ZUS-u w styczniu.

Zgodnie z ustawą przedsiębiorca będzie składał wniosek o zwolnienie z opłacania składek wyłącznie za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego Wniosek złożony poza wskazanym okresem czasowym lub gdy dojdzie do zgonu wnioskodawcy przed jego rozpatrzeniem, nie zostanie rozpatrzony. Informacja o tym fakcie będzie dostępna w systemie teleinformatycznym.

Przepisy przewidują niewydawanie decyzji o przyznaniu zwolnienia z opłacania składek, w sytuacji, w której rozstrzygnięcie w całości uwzględnia wniosek płatnika składek. Przedsiębiorca zostanie wówczas poinformowany o przyznaniu zwolnienia, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez ZUS.

Co istotne, ZUS będzie mógł przeprowadzić kontrolę u przedsiębiorcy dotyczącą prawidłowości i rzetelności danych, informacji i oświadczeń przekazanych przez korzystającego z wakacji składkowych we wniosku o zwolnienie. Jeśli stwierdzi, że przedsiębiorca nie spełnia ww. warunków uprawniających do nowej ulgi, wyda decyzję odmowną.

Dokumentacja rozliczeniowa za okres korzystania z ulgi

Przedsiębiorca korzystający z nowej ulgi przekazuje do ZUS za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem:

• deklarację rozliczeniową,
• imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez budżet państwa za osobę opłacającą składki za siebie,
• imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez osobę opłacającą składki za siebie,
• w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych ‒ imienne raporty za tych ubezpieczonych.

W przypadku niezłożenia wymaganych dokumentów ZUS utworzy je na podstawie dostępnych w systemie danych, ale nie będą one obejmowały dokumentów dotyczących pracowników przedsiębiorcy. Utworzenie dokumentów może się wiązać również z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 sierpnia (Dz. U. poz. 1296) przedsiębiorca, który będzie chciał skorzystać z nowej ulgi będzie stosował nowe kody tytułu ubezpieczeń.

W przypadku nieotrzymania ulgi przedsiębiorca wysyła dokumenty rozliczeniowe za dany miesiąc według ogólnych zasad, czyli z uwzględnieniem obowiązującej go podstawy składkowej i wysokości tych składek oraz je opłaca. Złożenie odwołania od decyzji nie zmienia tych zasad. Dopiero w przypadku korzystnego dla płatnika rozstrzygnięcia przez sąd płatnik będzie uprawniony do złożenia korekty dokumentów i odzyskania nadpłaty. 

Opracowanie: Katarzyna Bogucka