Co trzeba wiedzieć o whistleblowingu

To ostatni dzwonek na przygotowanie się do nowych obowiązków dotyczących sygnalistów

Już tylko nieco ponad dwa tygodnie zostało do wejścia w życie większości przepisów ustawy z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. poz. 928; dalej: u.o.s.). Od 25 września będą obowiązywać regulacje dotyczące zgłoszeń wewnętrznych, zasad ochrony sygnalistów i procedur wewnętrznych podmiotów prawnych (m.in. spółek, stowarzyszeń, fundacji, ale także spółek publicznych i podmiotów publicznych, które nie są organami władzy). Te podmioty muszą m.in. ustanowić procedurę zgłoszeń wewnętrznych, wyznaczając osobę lub dział odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń. Mają też obowiązek zapewnić poufność zgłaszającym oraz chronić ich przed działaniami odwetowymi. Dzisiaj oddajemy pierwszą część poradnika, w którym odpowiadamy na ważne pytania dotyczące tego tematu. Podpowiadamy też, jak należy przygotować się do wdrożenia nowych regulacji.

status sygnalisty

1. Kim jest sygnalista?

Sygnalista to osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą . Sygnalistą może być m.in. pracownik, pracownik tymczasowy, były pracownik, kandydat do pracy, osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, przedsiębiorca, prokurent, akcjonariusz lub wspólnik, członek organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, stażysta, wolontariusz, praktykant, osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, żołnierz czy funkcjonariusz.

Osoba ta podlega ustawowej ochronie, pod warunkiem że dokonała zgłoszenia lub ujawnienia publicznego w dobrej wierze, a więc mając uzasadnione podstawy, by sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa i stanowi informację o naruszeniu prawa.

Sygnalistą jest osoba, która dokonuje zgłoszenia wewnętrznego (na podstawie procedury wewnętrznej podmiotu prawnego), a także zewnętrznego (organowi publicznemu). Ponadto pod pewnymi warunkami sygnalistą jest też osoba, która informację o naruszeniu prawa ujawnia publicznie, np. w internecie.