Wyrok NSA z dnia 3 kwietnia 2024 r., sygn. III OSK 2479/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie: Sędzia NSA Rafał Stasikowski Sędzia del. WSA Hanna Knysiak-Sudyka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 marca 2023 r. sygn. akt II SA/Wa 1481/22 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 marca 2023 r. sygn. akt II SA/Wa 1481/22, po rozpoznaniu sprawy ze skargi J. K. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzająca ją decyzję z dnia 28 kwietnia 2022 r. nr [...].

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Pismem z dnia 25 lutego 2022 r. J. K. (dalej: "skarżący", "strona") złożył wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: "organ", "Prezes ZUS") decyzją z dnia 28 kwietnia 2022 r. nr [...] odmówił przyznania świadczenia.

Pismem z dnia 1 czerwca 2022 r. skarżący złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 11 lipca 2022 r. nr [...], na podstawie art 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 765 ze zm., zwana dalej: "k.p.a."), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ powołał się na art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504 z późn. zm., zwana dalej: "ustawa emerytalna", "ustawa o emeryturach i rentach z FUS"). W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że zgodnie z powołanym wyżej przepisem, świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. Podał, że do przyznania świadczenia w drodze wyjątku muszą być spełnione łącznie wszystkie warunki wskazane w powołanym przepisie.