Interpretacja indywidualna z dnia 21 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.301.2024.2.AS

Nieuznanie Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę A na rzecz Spółki B, brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Spółkę B z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A, uznanie Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę A na rzecz Spółki B za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT oraz obowiązek obliczenia kwoty podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy.

Interpretacja indywidualna– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowew części dotyczącej uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę A na rzecz Spółki B (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Spółkę B z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – oraz prawidłowe w częścidotyczącej uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę A na rzecz Spółki B za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) oraz obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

29 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 29 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę A na rzecz Spółki B (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Spółkę B z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A (pytanie oznaczone we wniosku nr 2);

·uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę A na rzecz Spółki B za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3);

·prawa do odliczenia przez Spółkę A podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia usług od Spółki B (pytanie oznaczone we wniosku nr 4);

·obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 sierpnia 2024 r. (wpływ 5 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

(…) sp. z o.o. (dalej: „Spółka A”) prowadzi działalność (...). W ramach przedmiotowej działalności Spółka A wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu (tj. odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski). Spółka A jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce.

(…) sp. z o.o (dalej: „Spółka B”) jest podmiotem z siedzibą w Polsce zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Spółka A i Spółka B są podmiotami powiązanymi, wchodzącymi w skład Grupy (…) (dalej również jako: „Grupa”).

W dalszej części wniosku Spółka A i Spółka B razem będą zwane również jako: „Wnioskodawcy”.

Spółka B została powołana w ramach Grupy jako „główny franczyzobiorca”, który zawarł odpowiednią umowę franczyzową dającą prawo do prowadzenia działalności pod markami (…) w Polsce. Spółka B nie prowadzi jednak działalności (...), natomiast zawiera odpowiednie umowy z podmiotami chcącymi prowadzić (...) pod wskazanymi markami – tj. udziela tzw. sub-franczyzy (dalej: „sieć sub-franczyzowa”). Na dzień przygotowania wniosku w skład sieci sub-franczyzowej wchodzą zarówno:

1.(...) prowadzone przez franczyzobiorców – podmioty z Grupy (…) (podmioty powiązane ze Spółką B) m.in. w Polsce (jest to Spółka A), Czechach i na Węgrzech, jak również

2.(...) prowadzone przez franczyzobiorców – podmioty spoza Grupy (...) (podmioty niepowiązane ze Spółką B).

Sieć sub-franczyzowa jest prowadzona na podstawie Franczyzowej Umowy Ramowej (ang: Master Franchise Agreement, dalej: „MFA”), której stronami obecnie są m.in. Spółka B oraz właściciel marki (...) (dalej: „Główny Franczyzodawca”).

Na podstawie MFA Spółka B:

·uzyskała od Głównego Franczyzodawcy na podstawie właściwej licencji prawo do rozwijania i zarządzania siecią sub-franczyzową w wybranych krajach (m.in. w Polsce);

·może zawierać umowy sub-franczyzowe (jako franczyzodawca) z dalszymi franczyzobiorcami, z tytułu których może pobierać opłaty;

·jest zobowiązana do zapłaty opłaty franczyzowej na rzecz Głównego Franczyzodawcy.

Na mocy zawartych umów sub-franczyzowych, Spółka B otrzymuje od każdego franczyzobiorcy opłatę franczyzową określoną jako udział (procent) kalkulowany od przychodów uzyskiwanych przez danego franczyzobiorcę (tj. opłaty te są pobierane w analogicznej wysokości zarówno od Spółki A i innych podmiotów powiązanych, jaki i od franczyzobiorców spoza Grupy). Różnica pomiędzy (i) wartością opłat z tytułu umów sub-franczyzy płaconych na rzecz Spółki B przez franczyzobiorców – zarówno podmioty powiązane, jak i niepowiązane, (ii) a opłatą franczyzową płaconą przez Spółkę B na rzecz Głównego Franczyzodawcy stanowi zatem zasadniczo dochód Spółki B z tytułu MFA. Oba rodzaje opłat franczyzowych oparte są m.in. o osiągane w danym okresie przychody ze sprzedaży w (...).

Należy przy tym nadmienić, że pierwotnie stronami MFA były inne podmioty z Grupy (...) (m.in. Spółka A), które jednocześnie prowadziły (...), a nie Spółka B. W Grupie (...) podjęto jednak decyzję o rozwinięciu sieci sub-franczyzowej o (...) prowadzone przez franczyzobiorców – podmioty spoza Grupy. Niemniej, jednym z warunków biznesowych umożliwiających zmianę ustaleń z Głównym Franczyzobiorcą było oddzielenie podmiotu udzielającego sub-franczyzy od podmiotów „operacyjnych” (tj. prowadzących poszczególne (...)). Innymi słowy – stroną MFA musiał zostać podmiot, który jednocześnie nie prowadził (...). W konsekwencji, w (...) roku założona została Spółka B, która przejęła na siebie prawa i obowiązki wynikające z MFA od innych podmiotów z Grupy i zaczęła pełnić rolę podmiotu prowadzącego sieć sub-franczyzową m.in. w Polsce.

Jednocześnie, z operacyjnego punktu widzenia, istotna część działań związanych z zarządzaniem i rozwojem sieci sub-franczyzowej została powierzona innym podmiotom z Grupy (w Polsce – Spółce A), bowiem to pracownicy tych podmiotów posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. W celu odzwierciedlenia wykonywanych przez Spółkę A zadań w Grupie opracowano właściwy model polityki cen transferowych.

Zgodnie z założeniami przyjętego modelu, Spółka B jest właścicielem (podmiotem, któremu udzielono) licencji udzielonej przez Głównego Franczyzodawcę i pełni rolę podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie siecią sub-franczyzową w Polsce, pełniąc w tym zakresie w szczególności następujące funkcje:

·zawieranie umów franczyzowych z podmiotami powiązanymi i niepowiązanymi (według wskazówek lub za zgodą Spółki A);

·naliczanie i uiszczanie opłat związanych z MFA na rzecz Głównego Franczyzodawcy;

·wystawianie faktur franczyzobiorcom i innym podmiotom za świadczone usługi;

· nabycie towarów i usług oraz realizacja płatności na rzecz dostawców tych towarów i usług (podmiotów trzecich) dla celów prowadzonej działalności franczyzowej (dalej: „Koszty przenoszone”) – przy czym należy dodać, że Spółka B takimi kosztami będzie co do zasady odpowiednio obciążała Spółkę A (lub wybrane inne podmioty z Grupy tj. odpowiednie Spółki „operacyjne” mające siedzibę w innych krajach UE) w drodze tzw. refaktury (w przypadku, gdy bezpośrednim beneficjentem nabytych usług jest Spółka A/inne podmioty z Grupy) lub też uwzględniając je w rozliczeniach dodatkowego wyniku;

·wykonywanie wszelkich innych funkcji związanych z działalnością franczyzową, jednak w ramach strategicznych wytycznych określonych przez Spółkę A (tj. Spółka A będzie kontrolować i nadzorować te funkcje).

Jednocześnie, Spółka B będzie odpowiedzialna za właściwą realizację wszelkich obowiązków wynikających z MFA (tj. będzie w tym zakresie odpowiadała wobec Głównego Franczyzodawcy), a także będzie ponosiła określone ryzyka wynikające z umów zawartych z sub-franczyzobiorcami (przy czym w odniesieniu do wykonywanych przez Spółkę A niżej wymienionych obowiązków/funkcji, Spółka A, jeśli będzie to prawnie możliwe, zwolni Spółkę B z odpowiedzialności względem podmiotów trzecich i przejmie odpowiedzialność za należyte wykonywanie tych funkcji oraz pokryje potencjalne szkody i koszty Spółki B z tym związane).

Spółka A natomiast będzie zapewniała know-how i wsparcie w zakresie prowadzenia, zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej w Polsce (w szczególności – bieżące czynności w tym zakresie będą wykonywane przez pracowników Spółki A), pełniąc w tym zakresie w szczególności następujące funkcje:

•podejmowanie decyzji związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową w ramach MFA;

•formułowanie i wdrażanie strategii lub polityk związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową;

•negocjowanie warunków umów, umów franczyzowych, MFA;

•wybór dostawców zewnętrznych;

•określenie ramowych obowiązków i wytycznych dla osób zatrudnionych przez Spółkę B w zakresie prowadzenia sieci sub-franczyzowej.

W celu zachowania zgodności z regulacjami o cenach transferowych, wyniki finansowe alokowane do poszczególnych podmiotów występujących w modelu powinny odzwierciedlać w szczególności pełnione przez nie funkcje, zaangażowane aktywa oraz ponoszone ryzyka w związku z prowadzeniem sieci sub-franczyzowej w Polsce. W związku z tym:

•Spółka B powinna zasadniczo uzyskiwać z MFA zysk odzwierciedlający pełnione przez nią w modelu funkcje;

•Zyski rezydualne wynikające z prowadzenia tej działalności (lub odpowiednio: straty) powinny być przypisywane Spółce A (bowiem w praktyce to Spółka A będzie podejmowała istotne decyzje w zakresie zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej).

W konsekwencji Spółka A oraz Spółka B oraz wybrane inne podmioty z Grupy (tj. odpowiednie Spółki „operacyjne” mające siedzibę w innych krajach UE) planują zawrzeć stosowną umowę, potwierdzającą warunki współpracy w zakresie realizowanych funkcji oraz zasady rozliczeń z tego tytułu.

Zgodnie z przyjętym modelem cen transferowych, zysk Spółki B będzie wyliczany w oparciu o metodę marży transakcyjnej netto, na poziomie gwarantującym jej pokrycie kosztów poniesionych w związku z pełnioną przez nią rolą oraz uzyskanie właściwej marży, zgodnie z tzw. zasadą arm’s length (przy czym mogą wystąpić sytuacje, gdy marża nie będzie doliczana do Kosztów przenoszonych). Zysk rezydualny (lub odpowiednio: strata) będzie natomiast alokowany do Spółki A oraz innych podmiotów z Grupy z siedzibą w innych krajach UE.

Jak już wspomniano powyżej – zarówno opłaty franczyzowe uiszczane na rzecz Spółki B przez franczyzobiorców, jak i te uiszczane przez Spółkę B na rzecz Głównego Franczyzodawcy będą odpowiednio otrzymywane i wypłacane przez Spółkę B (jako stronę zawartych umów).

W związku z tym, w celu odzwierciedlenia wskazanych powyżej założeń modelu cen transferowych, strony uzgodniły wprowadzenie odpowiednich transferów pieniężnych, zgodnie z mechanizmem opisanym poniżej (dalej: „Płatności Wyrównawcze”).

Celem Płatności Wyrównawczych jest zapewnienie, aby wyniki ekonomiczne (zyski lub straty) z MFA zostały „alokowane” do podmiotów „operacyjnych”, realizujących faktycznie funkcje w zakresie zarządzania oraz rozwoju siecią sub-franczyzową w danym kraju (m.in. w Polsce – do Spółki A), przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji (zgodnie z regulacjami o cenach transferowych).

Płatności Wyrównawcze z jednej strony uwzględniać będą obrót wygenerowany przez Spółkę B (z tytułu uzyskanych opłat sub-franczyzowych i innych opłat) a z drugiej stosowną część kosztów ponoszoną przez Spółkę B, obejmującą m.in. (i) opłaty franczyzowe uiszczone na rzecz Głównego Franczyzodawcy, (ii) koszty ponoszone przez Spółkę B związane z jej funkcjami administracyjnymi wraz z docelową marżą należną Spółce B, (iii) Koszty przenoszone (które nie zostały odrębnie refakturowane).

W konsekwencji, w zależności od poziomu obrotów i kosztów w danym okresie rozliczeniowym, wynik finansowy wynikający z działalności związanej z siecią sub-franczyzową może być dodatni (zysk) lub ujemny (strata).

W przypadku gdy wynik za dany okres będzie:

•dodatni (tj. powstanie zysk z tytułu opisywanej działalności franczyzowej; dalej: „Osiągnięcie Zysku”) – to odpowiednia Płatność Wyrównawcza (w wysokości powstałego zysku przewyższającego ten, który Spółka B powinna osiągnąć zgodnie z zasadą arm’s length) będzie dokonywana przez Spółkę B na rzecz Spółki A;

•ujemny (tj. powstanie strata z tytułu opisywanej działalności franczyzowej; dalej: „Poniesienie Straty”) – to odpowiednia Płatność Wyrównawcza (w wysokości powstałej straty, z uwzględnieniem zysku, jaki Spółka B powinna osiągnąć zgodnie z zasadą arm’s length) będzie dokonywana przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Innymi słowy – Płatność Wyrównawcza będzie kalkulowana na podstawie następującego wzoru:

PW = A – (B + C + D + E), gdzie:

•A – przychody uzyskane przez Spółkę B w danym okresie (w szczególności z tytułu uzyskanych opłat sub-franczyzowych i innych opłat);

•B – opłaty franczyzowe uiszczone przez Spółkę B na rzecz Głównego Franczyzodawcy;

•C – koszty ponoszone przez Spółkę B związane z jej funkcjami administracyjnymi;

•D – właściwa marża odzwierciedlająca docelową rentowność Spółki B właściwą dla pełnionej przez nią funkcji (zgodnie z regulacjami o cenach transferowych (np. 5% * C);

•E – Koszty przenoszone nierefakturowane osobno;

•PW – kwota Płatności Wyrównawczej.

Jeśli tak wyliczona kwota Płatności Wyrównawczej osiągnie wartość dodatnią, to oznacza, że powinna ona zostać dokonana przez Spółkę B na rzecz Spółki A, natomiast jeśli osiągnie wartość ujemną, to oznacza, że powinna ona zostać dokonana przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Mając na względzie charakter prowadzonej działalności oraz wysokość opłat pobieranych przez Spółkę B od sub-franczyzobiorców, strony zakładają, że Spółka B będzie co do zasady osiągała zysk (a zatem w większości przypadków to Spółka B będzie zobowiązana do uiszczenia Płatności Wyrównawczej na rzecz Spółki A). Niemniej jednak, w wyjątkowych przypadkach (przykładowo wystąpienie jednorazowego, istotnego kosztu, do którego poniesienia będzie zobowiązania Spółka B), może po jej stronie wystąpić strata, co będzie oznaczało konieczność uiszczenia Płatności Wyrównawczej przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

1.„Czy, a jeśli tak, to w jaki sposób są/będą dokumentowane opisane we wniosku czynności wykonywane przez Spółkę A, pełnione przez nią funkcje”?

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego we Wniosku „Spółka A oraz Spółka B (…) planują zawrzeć stosowną umowę, potwierdzającą warunki współpracy w zakresie realizowanych funkcji oraz zasady rozliczeń z tego tytułu”.

Jak wynika z powyższego, podstawowym dokumentem określającym obowiązki Spółki Będzie stosowna umowa. Poszczególne czynności realizowane przez Spółkę A w ramach opisywanego modelu mogą być również dokumentowane w celu potwierdzenia ich wykonania – w zależności od okoliczności – przykładowo w formie korespondencji e-mail, prezentacji czy też innych stosownych dokumentów.

2.„Czy Płatności Wyrównawcze, zarówno w przypadku Osiągnięcia Zysku oraz Poniesienia Starty, są/będą związane ze świadczeniem jakichkolwiek czynności przez Spółkę B na rzecz Spółki A lub przez Spółkę A na rzecz Spółki B – poza świadczeniami opisanymi we wniosku? Jeśli tak, to prosimy opisać te czynności”.

We Wniosku opisane zostały ogólne funkcje oraz przykładowe poszczególne czynności wykonywane przez Spółkę A oraz Spółkę B w ramach modelu. Generalnie można w tym zakresie stwierdzić, że zadania stron wynikają z pełnionych przez nie ról związanych z działalnością w zakresie prowadzenia sieci sub-franczyzowej:

a)w przypadku Spółki B – jest to pełnienie roli podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie siecią sub-franczyzową m.in. w Polsce oraz właściwa realizacja wszelkich obowiązków wynikających z MFA – przy czym w praktyce Spółka B wykonuje w tym zakresie głównie czynności o charakterze administracyjnym,

b)w przypadku Spółki A – jest to zapewnianie wsparcia w zakresie prowadzenia, zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej w Polsce – przy czym w tym zakresie Spółka A wykonuje głównie czynności o charakterze zarządczym i strategicznym.

Należy w tym kontekście jednocześnie zauważyć, że jak wynika z MFA, której stroną jest Spółka B, to zasadniczo Spółka B jest odpowiedzialna za zarządzanie siecią sub-franczyzową w Polsce oraz realizację wszelkich obowiązków wynikających z MFA. Niemniej, jak równocześnie wskazano we Wniosku, z operacyjnego punktu widzenia, istotna część działań w tym zakresie, związanych z zarządzaniem i rozwojem sieci subfranczyzowej została powierzona Spółce A, bowiem to pracownicy Spółki A posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w tym zakresie.

Jak zatem, zdaniem Wnioskodawców, wynika z ustaleń stron i założeń modelu szczegółowo opisanych we Wniosku, Spółka A wykonuje świadczenia na rzecz Spółki B (w opisanym we Wniosku zakresie), bowiem z racji tego, że Spółka B nie posiada wystarczających zasobów, żeby sama mogła efektywnie zarządzać siecią sub-franczyzową, korzysta w tym zakresie ze wsparcia, wiedzy i doświadczenia Spółki A (zlecając jej wykonanie określonych czynności). Natomiast jednocześnie w kontekście rozliczeń pomiędzy stronami stanowiących Płatności Wyrównawcze Spółka B nie wykonuje żadnych świadczeń/czynności, w odniesieniu do których Spółka A mogłaby być uznawana za ich beneficjenta (działania Spółki B w tym zakresie są przez nią realizowane tylko w związku z jej działalnością i dla jej wyłącznej korzyści).

W celu odzwierciedlenia wykonywanych przez Spółkę A zadań opracowany został właściwy model polityki cen transferowych, w ramach którego strony uzgodniły wprowadzenie Płatności Wyrównawczych, zgodnie z mechanizmem opisanym szczegółowo we Wniosku.

Wnioskodawcy jednocześnie chcą zaznaczyć, że wymieniony w opisie stanu faktycznego we Wniosku zakres konkretnych czynności nie jest wyczerpujący, a zawiera jedynie przykładowe najistotniejsze zadania wykonywane przez obie strony. Natomiast, w zależności od bieżących potrzeb, strony mogą również podejmować inne, niewymienione we Wniosku wprost działania, które jednakowoż powinny zasadniczo zawierać się w ramach wskazanych powyżej ich „głównych” funkcji pełnionych w ramach modelu.

3.„Czy Płatności Wyrównawcze dotyczą konkretnych dostaw towarów bądź świadczenia usług z konkretnego okresu rozliczeniowego i czy odnoszą się do konkretnych faktur dokumentujących sprzedaż (pozycji tych faktur)”?

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego we Wniosku: „Celem Płatności Wyrównawczych jest zapewnienie, aby wyniki ekonomiczne (zyski lub straty) z MFA zostały »alokowane« do podmiotów »operacyjnych«, realizujących faktycznie funkcje w zakresie zarządzania oraz rozwoju siecią sub-franczyzową w danym kraju (m.in. w Polsce – do Spółki A), przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji (zgodnie z regulacjami o cenach transferowych).

Płatności Wyrównawcze z jednej strony uwzględniać będą obrót wygenerowany przez Spółkę B (z tytułu uzyskanych opłat sub-franczyzowych i innych opłat), a z drugiej stosowną część kosztów ponoszoną przez Spółkę B, obejmującą m.in. (i) opłaty franczyzowe uiszczone na rzecz Głównego Franczyzodawcy, (ii) koszty ponoszone przez Spółkę B związane z jej funkcjami administracyjnymi wraz z docelową marżą należną Spółce B, (iii) Koszty przenoszone (które nie zostały odrębnie refakturowane)”.

Jednocześnie: „W celu zachowania zgodności z regulacjami o cenach transferowych, wyniki finansowe alokowane do poszczególnych podmiotów występujących w modelu powinny odzwierciedlać w szczególności pełnione przez nie funkcje, zaangażowane aktywa oraz ponoszone ryzyka w związku z prowadzeniem sieci sub-franczyzowej w Polsce. W związku z tym:

·Spółka B powinna zasadniczo uzyskiwać z MFA zysk odzwierciedlający pełnione przez nią w modelu funkcje,

·Zyski rezydualne wynikające z prowadzenia tej działalności (lub odpowiednio: straty) powinny być przypisywane Spółce A (bowiem w praktyce to Spółka A będzie podejmowała istotne decyzje w zakresie zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej)”.

W tym kontekście Wnioskodawcy dodatkowo wyjaśniają, że Płatności Wyrównawcze będą wyliczane na koniec każdego przyjętego przez strony okresu rozliczeniowego (w założeniu – na koniec każdego kwartału, przy czym nie można wykluczyć, że w przyszłości okres ten może ulec zmianie) na podstawie osiągniętego w tym okresie wyniku finansowego wynikającego z działalności związanej z siecią sub-franczyzową.

W ocenie Spółki A Płatności Wyrównawcze nie będą zatem odnosiły się do konkretnych faktur lub pozycji na fakturach. Co prawda nie można wykluczyć, że strony będą na swoją rzecz wystawiały faktury dokumentujące wybrane transakcje/czynności w trakcie okresów rozliczeniowych (przykładowo w ramach opisywanego we wniosku mechanizmu Kosztów Przenoszonych), jednak biorąc pod uwagę cel dokonywania Płatności Wyrównawczych, tj. odpowiednią alokację wyniku finansowego z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów, zdaniem Wnioskodawców Płatności Wyrównawcze nie będą odnosiły się konkretnie do takich „bieżących” faktur. Należy przy tym zaznaczyć, iż Płatności Wyrównawcze odzwierciedlają funkcje/ czynności wykonywane przez strony, nie mają zaś charakteru „wtórnego”, tj. nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron.

4.„Czy Płatności Wyrównawcze zakładają korektę pierwotnej ceny sprzedaży towarów lub usług pomiędzy Spółką A a Spółką B”?

Biorąc pod uwagę odpowiedź na pytanie nr 3, Wnioskodawcy ponownie wyjaśniają, że Płatności Wyrównawcze będą wyliczane na koniec każdego przyjętego przez strony okresu rozliczeniowego (w założeniu – na koniec każdego kwartału, przy czym nie można wykluczyć, że w przyszłości okres ten może ulec zmianie) na podstawie osiągniętego w tym okresie wyniku finansowego wynikającego z działalności związanej z siecią sub-franczyzową i dopiero wtedy rozliczenia te będą odpowiednio dokumentowane.

Płatności Wyrównawcze nie będą zatem zakładały korekty pierwotnej ceny sprzedaży towarów lub usług, ponieważ będą to w praktyce rozliczenia „pierwotne”. Ponownie należy bowiem podkreślić, iż Płatności Wyrównawcze odzwierciedlają funkcje/ czynności wykonywane przez strony, nie mają zaś charakteru „wtórnego”, tj. nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron. Jednocześnie strony nie wykluczają, że może dojść do sytuacji, w której wystąpi konieczność późniejszej korekty wysokości Płatności Wyrównawczych (przykładowo w przypadku pierwotnie błędnego ich wyliczenia).

5.„Czy przyjęty model Płatności Wyrównawczych związany jest/będzie z cenami stosowanymi przy transakcjach pomiędzy Spółką A a Spółką B, tzn. czy wpływa na kształtowanie poziomu cen towarów lub usług pomiędzy Państwem”?

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego we Wniosku: „Celem Płatności Wyrównawczych jest zapewnienie, aby wyniki ekonomiczne (zyski lub straty) z MFA zostały »alokowane« do podmiotów »operacyjnych«, realizujących faktycznie funkcje w zakresie zarządzania oraz rozwoju siecią sub-franczyzową w danym kraju (m.in. w Polsce – do Spółki A), przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji (zgodnie z regulacjami o cenach transferowych).

Płatności Wyrównawcze z jednej strony uwzględniać będą obrót wygenerowany przez Spółkę B (z tytułu uzyskanych opłat sub-franczyzowych i innych opłat), a z drugiej stosowną część kosztów ponoszoną przez Spółkę B, obejmującą m.in.: (i) opłaty franczyzowe uiszczone na rzecz Głównego Franczyzodawcy, (ii) koszty ponoszone przez Spółkę B związane z jej funkcjami administracyjnymi wraz z docelową marżą należną Spółce B, (iii) Koszty przenoszone (które nie zostały odrębnie refakturowane)”.

Opisywany model zakłada, że Płatności Wyrównawcze będą narzędziem, które będzie miało na celu odpowiednią alokację wyników ekonomicznych z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów pełniących w jej ramach odpowiednie funkcje, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych (jako że Spółka A oraz Spółka B są podmiotami powiązanymi). Ponownie należy bowiem podkreślić, iż Płatności Wyrównawcze odzwierciedlają funkcje/czynności wykonywane przez strony, nie mają zaś charakteru „wtórnego”, tj. nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron.

Pytania

1)Czy w przypadku Osiągnięcia Zysku, Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez Spółkę A na rzecz Spółki B w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ustawy o VAT?

2)Czy Spółka B ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A, za które wynagrodzenie będzie płacone w formie Płatności Wyrównawczych?

3)Czy w przypadku Poniesienia Straty, Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania VAT?

4)W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawców wyrażonego w odpowiedzi na pytanie nr 3 za nieprawidłowe i uznania, że Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B w przypadku Poniesienia Straty należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju – czy Spółka A ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia takich usług od Spółki B?

5)W przypadku uznania, że Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A lub przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynności pozostające poza zakresem opodatkowania VAT, to czy taka kwalifikacja nie powoduje po stronie Spółki A bądź Spółki B obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego z zastosowaniem art. 86 ust. 2a, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1)W przypadku Osiągnięcia Zysku Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez Spółkę A na rzecz Spółki B w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ustawy o VAT.

2)Spółka B ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A, za które wynagrodzenie będzie płacone w formie Płatności Wyrównawczych.

3)W przypadku Poniesienia Starty Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania VAT.

4)W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawców wyrażonego w odpowiedzi na pytanie nr 3 za nieprawidłowe i uznania, że Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B w przypadku Poniesienia Straty należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju Spółka A ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia takich usług od Spółki B.

5)W przypadku uznania, że Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A lub przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynności pozostające poza zakresem opodatkowania VAT, to taka kwalifikacja nie będzie się wiązała, odpowiednio dla Spółki A ani Spółki B, z obowiązkiem obliczenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Uzasadnienie Państwa stanowiska w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Uwagi ogólne do wniosku – interes prawny Wnioskodawców występujących z wnioskiem wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej

Przed przystąpieniem do przedstawienia szczegółowego uzasadnienia stanowiska Wnioskodawców w zakresie poszczególnych zagadnień objętych wnioskiem, Wnioskodawcy chcieliby zwrócić uwagę, że odpowiedzi Organu na pytania postawione we wniosku wpływać będą na sytuację prawnopodatkową zarówno Spółki A, jak i Spółki B.

W odniesieniu do Spółki B, pozyskanie stanowiska Organu w przedmiocie kwalifikacji prawnopodatkowej zaistniałego stanu faktycznego dotyczyć będzie w szczególności prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu dokonanych przez ten podmiot Płatności Wyrównawczych w przypadku Osiągnięcia Zysku (a także prawidłowości kwalifikacji podatkowej dla potrzeb VAT otrzymanych przez Spółkę A Płatności Wyrównawczych w przypadku ewentualnego Poniesienia Straty).

Analogiczne wnioski dotyczą Spółki A, z perspektywy której pozyskanie stanowiska Organu w analizowanej sprawie dotyczyć będzie prawidłowego rozpoznania obowiązków tego podmiotu w zakresie VAT wynikających z rozliczenia Płatności Wyrównawczej w przypadku Osiągnięcia Zysku (a także prawidłowości kwalifikacji podatkowej dla potrzeb VAT dokonanych przez Spółkę A Płatności Wyrównawczych w przypadku ewentualnego Poniesienia Straty).

Mając na uwadze powyższe, problem opodatkowania VAT transakcji Płatności Wyrównawczych zarówno w przypadku Osiągnięcia Zysku jak i Poniesienia Straty w opisanym stanie faktycznym dotyczy bezpośrednio sfery praw i obowiązków podatkowych obu Wnioskodawców. W konsekwencji obaj Wnioskodawcy mają interes prawny, uzasadniony określoną normą materialnego prawa podatkowego w uzyskaniu wnioskowanej interpretacji.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 1:

Zdaniem Wnioskodawców, aby ocenić, czy wypłata Płatności Wyrównawczych w przypadku Osiągnięcia Zysku będzie wiązała się z powstaniem dla Wnioskodawców skutków na gruncie VAT, należy w szczególności ustalić (i) czy będzie ona związana z (stanowiła wynagrodzenie za) jedną z czynności wymienionych w katalogu ustawowym czynności opodatkowanych VAT, tj. z dostawą towarów lub świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o VAT oraz (ii) czy Wnioskodawcy działają w tym przypadku w charakterze podatników VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, podatnikami są m. in. osoby prawne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawców nie ulega wątpliwości, że zarówno Spółka A, jak i Spółka B spełniają ustawową definicję podatnika zawartą w art. 15 ustawy o VAT. Oba podmioty bowiem są osobami prawnymi, prowadzącymi samodzielnie działalność gospodarczą, zarejestrowanymi w Polsce jako podatnicy czynni VAT.

Przechodząc natomiast do charakterystyki czynności wykonywanych przez Spółkę A, za które, w przypadku Osiągnięcia Zysku, Spółka B wypłaca na jej rzecz Płatności Wyrównawcze, należy w pierwszej kolejności zauważyć, że w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z powyżej przytoczonych regulacji pojęcie świadczenia usług na gruncie VAT ma bardzo szeroki zakres, gdyż, zgodnie z definicją ustawową co do zasady obejmuje każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Co więcej, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Niemniej przyjmuje się, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za czynność opodatkowaną w rozumieniu przepisów ustawy VAT (usługę podlegającą opodatkowaniu VAT) – powinno ono bowiem charakteryzować się pewnymi cechami i spełniać warunki wskazywane w bogatym dorobku orzeczniczym wypracowanym na tym gruncie.

Przede wszystkim należy zauważyć, że kwestia „odpłatnego świadczenia usług” była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Przykładowo, w wyroku C-102/86 w sprawie Apple and Pear Development Council TSUE wskazał, że: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”. Natomiast w wyroku z dnia 3 marca 1994 r., w sprawie C-16/93 Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting, Trybunał wskazał, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Podobny pogląd wyraził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z 29 października 2015 r., sygn. I FSK 1352/14, gdzie stwierdzono m.in., że: „Naczelny Sąd Administracyjny orzekając w tej sprawie podziela wyrażane w orzeczeniach sądów administracyjnych stanowisko, że szeroki, odwołujący się do pojęcia świadczenia, zakres przedmiotowy określony w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie może być odczytywany w ten tylko sposób, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania, bądź zaniechania innej strony. Z powołanego przepisu wynika, że usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (konsument) wynosi z niego choćby nawet potencjalną korzyść. Posiłkując się (…) wskazaniami wynikającymi z wyroków Trybunału Sprawiedliwości (np. wyrok z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93, wyrok z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81, wyrok z 5 lutego 1980 r. w sprawie C-154/80 czy w sprawie C-276/97, C-358/97 i 408/97) formułowane jest ogólne stanowisko, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje, w których:

a)istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

b)wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

c)istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

d)odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

e)istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego”.

Podsumowując, aby uznać daną transakcję za odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT, niezbędne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

i)istnieje stosunek prawny między świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

ii)wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

iii)odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT,

iv)istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego,

v)nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczonej usługi (istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczeniobiorcy).

Ponadto, aby dana usługa podlegała opodatkowaniu VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowo skutkowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem), w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za konkretną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Ad (i)

W tym kontekście należy w pierwszej kolejności zauważyć, że w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, pomiędzy Spółką B a Spółką A istnieje stosunek prawny, w ramach którego Spółka A zobowiązała się do zapewniania know-how i wsparcia w prowadzeniu sieci sub-franczyzowej i wykonywania w tym zakresie wskazanych we wniosku czynności, takich jak w szczególności:

•podejmowanie decyzji związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową w ramach MFA;

•formułowanie i wdrażanie strategii lub polityk związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową;

•negocjowanie warunków umów, umów franczyzowych, MFA;

•wybór dostawców zewnętrznych;

•określenie ramowych obowiązków i wytycznych dla osób zatrudnionych przez Spółkę B w zakresie prowadzenia sieci sub-franczyzowej.

Z powyższego wynika jednocześnie, że Spółka A wykonuje świadczenia na rzecz Spółki B (w powyżej opisanym zakresie) – innymi słowy, we wskazanym stosunku prawnym pełni rolę świadczeniodawcy (usługodawcy). Z drugiej natomiast strony, Spółka B pełni rolę świadczeniobiorcy (usługobiorcy).

Ad (ii) i (iii)

Ponadto należy zwrócić uwagę, że Spółka B wypłaca na rzecz Spółki A wynagrodzenie w postaci Płatności Wyrównawczych. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że gdyby Spółka Anie wykonywała żadnych świadczeń na rzecz Spółki B w ramach opisywanego modelu, to tego wynagrodzenia by nie otrzymywała. Przykładowo, gdyby omawiane usługi wsparcia były świadczone przez inny podmiot niż Spółka A, to właśnie tenże podmiot, a nie Spółka A, byłby wynagradzany przez Spółkę B.

Co więcej, działania podejmowane przez Spółkę A mają z założenia prowadzić do Osiągnięcia Zysku przez Spółkę B (co zgodnie z założeniami biznesowymi przyjętego modelu będzie co do zasady następowało w całym okresie współpracy stron w omawianym zakresie). Tym samym, otrzymanie Płatności Wyrównawczej przez Spółkę A będzie pozostawało w bezpośrednim związku i będzie bezpośrednim skutkiem wykonanych przez tę Spółkę A czynności.

Zdaniem Wnioskodawców, z powyższego niezbicie wynika, że, po pierwsze, Płatność Wyrównawcza, jaką Spółka B uiszcza na rzecz Spółki A, stanowi wynagrodzenie przekazane Spółce A w zamian za wykonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B świadczenia (w postaci w szczególności czynności wskazanych powyżej), a po wtóre, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy Płatnością Wyrównawczą, a świadczeniem wykonywanym przez Spółkę A (albowiem, w razie braku tego świadczenia, wynagrodzenie to również nie byłoby należne Spółce A).

Ad (iv)

W ocenie Wnioskodawców nie powinno również budzić wątpliwości, że istnieje możliwość wyrażenia wartości świadczenia wykonywanego przez Spółkę A w pieniądzu – Płatność Wyrównawcza ma bowiem wartość pieniężną. Co więcej, wynagrodzenie za to świadczenie jest również uiszczane w pieniądzu (w postaci wypłaty Płatności Wyrównawczej).

Ad (v)

Wnioskodawcy są również zdania, że można jednoznacznie zidentyfikować beneficjenta świadczeń wykonywanych przez Spółkę A i jest nim Spółka B. Należy bowiem zwrócić uwagę na fakt, że dzięki czynnościom wykonywanym na jej rzecz przez Spółkę A, Spółka B może wywiązać się ze swoich zobowiązań umownych wobec Głównego Franczyzobiorcy oraz wobec poszczególnych franczyzobiorców.

Spółka B, na mocy MFA, jest w relacji z Głównym Franczyzobiorcą podmiotem, który uzyskał odpowiednie uprawnienia do prowadzenia sieci sub-franczyzowej, a jednocześnie zobowiązał się do jej prowadzenia zgodnie z określonymi standardami oraz warunkami. Dzięki temu, Spółka B osiąga dochody (kalkulowane jako opłaty franczyzowe otrzymywane od jej franczyzobiorców pomniejszone o opłaty przekazywane przez Spółkę B do Głównego Franczyzobiorcy).

Z racji tego, że Spółka B nie posiada wystarczających zasobów, żeby sama mogła efektywnie zarządzać siecią sub-franczyzową, korzysta w tym zakresie ze wsparcia, wiedzy i doświadczenia Spółki A (zlecając jej wykonanie określonych czynności). Niewątpliwie zatem świadczenie to przynosi jej korzyść, w postaci możliwości wywiązania się ze swoich zobowiązań w relacji z Głównym Franczyzobiorcą. Właściwe zarządzanie siecią jest bowiem niezbędne, aby zapewnić jej funkcjonowanie zgodnie ze standardami i warunkami wynikającymi z umowy MFA.

Co więcej, również umowy zawarte przez Spółkę B z franczyzobiorcami nakładają na nią szereg obowiązków związanych z udzieleniem sub-franczyzy (w zamian za ich wykonanie Spółka B pobiera odpowiednie opłaty od franczyzobiorców). Również w tym zakresie, czynności wykonywanie przez Spółkę A umożliwiają Spółce B efektywne i prawidłowe wywiązanie się z tych zobowiązań.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawców, świadczenia wykonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B spełniają kryteria do uznania ich za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, jako świadczenie wynikające ze stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką A a Spółką B, z którym bezpośrednio związane jest wynagrodzenie wypłacane Spółce A przez Spółkę B (w postaci Płatności Wyrównawczej) i z wykonania którego Spółka B odnosi bezpośrednią i wymierną korzyść.

Tym samym, Wnioskodawcy są zdania, że w przypadku Osiągnięcia Zysku, Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 2:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT.

Z treści przywołanego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. W szczególności zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabywanymi usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających podatkowi. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy/świadczenia. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Dla porządku należy również dodać, że oprócz występowania związku pomiędzy zakupami a czynnościami opodatkowanymi, prawo do odliczenia VAT naliczonego powstaje, o ile spełnione zostaną również następujące przesłanki:

-w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (w myśl art. 86 ust. 10 ustawy o VAT przed jego powstaniem podatku nie można odliczyć),

-podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny dokumentujące nabycie (w myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT przed ich otrzymaniem podatku nie można odliczyć),

-nie zachodzą wymienione w art. 88 ustawy o VAT okoliczności, w których prawo do odliczenia podatku jest wyłączone, takie jak m.in. (i) wystawienie faktury przez podmiot nieistniejący, (ii) wystawienie faktury stwierdzającej czynności, które nie zostały dokonane lub podającej kwoty niezgodne z rzeczywistością, (iii) fakt, że transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT albo jest z podatku zwolniona, czy też (iv) konkretne rodzaje transakcji, dla których odliczenie nie przysługuje (np. nabycie usług hotelowych i gastronomicznych).

Zdaniem Wnioskodawców, ze względu na to, że w przypadku Osiągnięcia Zysku dokonywane Płatności Wyrównawcze należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ustawy o VAT, to Spółka A (jako świadczeniodawca) powinna udokumentować świadczenie to fakturą z wykazanym podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie usługi świadczone przez Spółkę A dla Spółki B pozostawać będą w bezpośrednim związku z czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Spółkę B (tj. prowadzeniem działalności sub-franczyzowej opisanej w niniejszym wniosku). Będą one bowiem bezpośrednio służyły Spółce B do prowadzenia tej działalności (a bez nich w praktyce jej prowadzenie mogłoby okazać się niemożliwe).

W związku z tym, w ocenie Wnioskodawców spełniony zostanie wskazany w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek do powstania prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia ww. usług przez Spółkę B, w postaci istnienia związku nabywanych usług z wykonywanymi przez nią czynnościami opodatkowanymi VAT.

Co do zasady zatem Spółka B ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A, za które wynagrodzenie będzie płacone w formie Płatności Wyrównawczych. Jednocześnie istnienie tego prawa warunkowane będzie brakiem zaistnienia przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy o VAT, a jednocześnie Spółka B będzie uprawniona do skorzystania z prawa do odliczenia nie wcześniej niż w okresie, w którym (i) powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych przez nią usług oraz (ii) otrzyma ona od Spółki A fakturę dokumentującą przedmiotowe usługi.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 3:

Zdaniem Wnioskodawców, niezależnie od kwalifikacji na gruncie VAT Płatności Wyrównawczych w przypadku Osiągnięcia Zysku, odrębnej analizy w zakresie określenia skutków VAT wymaga sytuacja Poniesienia Straty, gdy Płatności te byłyby uiszczane przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, na podstawie przyjętego modelu biznesowego strony zakładają, że Spółka B będzie osiągała zysk w całym okresie współpracy stron. Tym samym, co do zasady to Spółka B będzie uiszczała na rzecz Spółki A Płatności Wyrównawcze, a sytuacja odwrotna może wystąpić jedynie w wyjątkowych przypadkach (przykładowo pojawienie się jednorazowego, istotnego kosztu, do którego poniesienia będzie zobowiązania Spółka B). Mając to na względzie, intencją Wnioskodawców jest potwierdzenie konsekwencji VAT w przypadku wystąpienia takiej (wyjątkowej) sytuacji.

W tym celu należy rozważyć, czy i w tym przypadku występować będzie świadczenie wykonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A, które można by zaklasyfikować jako „odpłatne świadczenie usług” na gruncie VAT. Innymi słowy – analizy wymaga określenie (i) istnienia stosunku prawnego pomiędzy świadczeniodawcą a świadczeniobiorcą, (ii) istnienia wynagrodzenia, (iii) związku tego wynagrodzenia z wykonywanym świadczeniem, (iv) możliwości jego wyrażenia w pieniądzu oraz (v) zindywidualizowanej i bezpośredniej korzyści występującej po stronie świadczeniobiorcy.

W ocenie Wnioskodawców niektóre z powyższych przesłanek wystąpią w będącym przedmiotem niniejszego wniosku stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym. Trudno bowiem zaprzeczyć, że pomiędzy Wnioskodawcami istnieje pewien stosunek prawny. Co więcej, w przypadku Poniesienia Straty, uiszczane przez Spółkę A Płatności Wyrównawcze można potencjalnie postrzegać jako pewną formę wypłacanego przez nią wynagrodzenia (transfer środków). Niemniej jednak trudno doszukać się tu świadczenia wzajemnego ze strony Spółki B na rzecz Spółki A. Jak bowiem wynika z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego Spółka B nie wykonuje żadnych czynności, w odniesieniu do których Spółka A mogłaby być uznawana za ich beneficjenta. Wszelkie działania Spółki B (takie jak m.in. zawieranie umów franczyzowych, naliczanie i uiszczanie opłat związanych z MFA, wystawianie faktur, nabywanie towarów i usług, czy też realizacja zobowiązań wobec dostawców) są realizowane przez Spółkę B w związku z własną działalnością gospodarczą oraz dla jej wyłącznej korzyści.

Dodatkowo Wnioskodawcy pragną podkreślić, że udzielenie przez Spółkę B sub-licencji Spółce A (w ramach MFA), jest odrębnym stosunkiem prawnym, z tytułu którego Spółka B otrzymuje od Spółki A odrębne (od Płatności Wyrównawczych) wynagrodzenie.

Innymi słowy – nawet jeśli w przypadku Poniesienia Straty Spółka A wypłaci na rzecz Spółki B Płatność Wyrównawczą, to taka płatność nie będzie pozostawała w związku (tym bardziej bezpośrednim) z jakąkolwiek czynnością wzajemną wykonywaną przez Spółkę B na rzecz Spółki A. Należy dojść do wniosku, że za dokonywaną Płatnością Wyrównawczą w przypadku Poniesienia Straty nie stoi żadne świadczenie wzajemne wykonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A, a co za tym idzie, Spółka A nie może w tej sytuacji uzyskać żadnej korzyści w zamian za przekazywaną Płatność Wyrównawczą.

W ocenie Wnioskodawców, Płatności Wyrównawcze w przypadku Poniesienia Straty będą dokonywane w celu odzwierciedlenia wyniku ekonomicznego (w tym przypadku: straty), osiągniętego w danym okresie, który, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych, w przedmiotowym modelu biznesowym powinien zostać alokowany do Spółki A.

Podsumowując powyższe, w ocenie Wnioskodawców, w sytuacji Poniesienia Straty, Płatności Wyrównawczych nie można na gruncie VAT uznać za wynagrodzenie za jakiekolwiek świadczenie wykonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A, a także nie można uznać, że Spółka A odnosi z niego jakąkolwiek bezpośrednią i zindywidualizowaną korzyść.

W konsekwencji Wnioskodawcy są zdania, że czynności związane z Płatnościami Wyrównawczymi w przypadku Poniesienia Straty należy uznać za pozostające poza zakresem opodatkowania VAT i w konsekwencji udokumentować je dokumentem wewnętrznym innym niż faktura, np. notą księgową.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 4:

Gdyby stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 3 uznane zostało za nieprawidłowe (co w ich ocenie nie byłoby zasadne) oraz uznane zostałoby, że w przypadku Poniesienia Straty Płatności Wyrównawcze stanowią wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę B na rzecz Spółki A, Wnioskodawcy chcieliby dodatkowo potwierdzić, że w takiej sytuacji Spółka A miałaby prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z nabycia takich „usług”.

Jak już zostało wskazane w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 2, prawo do odliczenia VAT naliczonego powstaje, o ile spełnione są następujące przesłanki:

-istnieje związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi (art. 86 ust. 1),

-w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (w myśl art. 86 ust. 10 ustawy o VAT przed jego powstaniem podatku nie można odliczyć),

-podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny dokumentujące nabycie (w myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT przed ich otrzymaniem podatku nie można odliczyć),

-nie zachodzą wymienione w art. 88 ustawy o VAT okoliczności, w których prawo do odliczenia podatku jest wyłączone, takie jak m.in. (i) wystawienie faktury przez podmiot nieistniejący, (ii) wystawienie faktury stwierdzającej czynności, które nie zostały dokonane lub podającej kwoty niezgodne z rzeczywistością, (iii) fakt, że transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT albo jest z podatku zwolniona, czy też (iv) konkretne rodzaje transakcji, dla których odliczenie nie przysługuje (np. nabycie usług hotelowych i gastronomicznych).

Zdaniem Wnioskodawców, w sytuacji gdyby ich stanowisko w zakresie pytania nr 3 zostało uznane za nieprawidłowe, przy jednoczesnym uznaniu, że w przypadku Poniesienia Straty dokonywane Płatności Wyrównawcze stanowią wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, Spółka B (jako świadczeniodawca) powinna udokumentować świadczenie to fakturą z wykazanym podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie takie potencjalne „usługi” świadczone przez Spółkę B dla Spółki A pozostawałyby w bezpośrednim związku z czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Spółkę A (tj. zapewnianiem możliwości dalszego świadczenia usług wsparcia w działalności sub-franczyzowej oraz zarządzania siecią sub-franczyzową, opisanymi w niniejszym wniosku).

W związku z tym, w ocenie Wnioskodawców spełniony zostałby wskazany w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek do powstania prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia ww. usług przez Spółkę A, w postaci istnienia związku nabywanych usług z wykonywanymi przez nią czynnościami opodatkowanymi VAT.

Co do zasady zatem Spółka A miałaby prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych „usług” od Spółki B, za które wynagrodzenie byłoby płacone w formie Płatności Wyrównawczych. Jednocześnie istnienie tego prawa warunkowane byłoby brakiem zaistnienia przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy o VAT, a Spółka A byłaby uprawniona do skorzystania z prawa do odliczenia nie wcześniej niż w okresie, w którym (i) powstałby obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych przez nią „usług” oraz (ii) otrzymałaby ona od Spółki B fakturę dokumentującą przedmiotowe „usługi”.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w odniesieniu do pytania nr 5:

Przepisy ustawy o VAT przewidują, iż w przypadku, gdy podatnik wykonuje zarówno działalność gospodarczą, jak i działalność inną niż gospodarcza, jest on zasadniczo obowiązany do wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami wykorzystywanymi: (i) do celów działalności gospodarczej oraz (ii) do innych celów. W sytuacji natomiast, gdy bezpośrednie przyporządkowanie podatku naliczonego do obu rodzajów działalności nie jest możliwe (tj. poszczególne wydatki dotyczą zarówno działalności gospodarczej, jak i pozostałej), podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego przy zastosowaniu odpowiedniej proporcji.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym „sposobem określenia proporcji”.

Należy przy tym podkreślić, że obowiązku stosowania zasad określonych w cytowanym wyżej przepisie nie tworzą same wpływy (transfery pieniężne) pozostające poza zakresem VAT, lecz wyłącznie takie sytuacje, w których łączy się to z jakąś aktywnością podatnika niemającą charakteru działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z definicją „działalności gospodarczej” przewidzianą w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie, stosownie do uzasadnienia do projektu nowelizacji wprowadzającej art. 86 ust. 2a do ustawy o VAT (przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.): „cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieścić będą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności „trudnych”, itp. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika.”

Należy zatem podkreślić, iż, zgodnie ze wskazanymi powyżej uwagami, definicja działalności gospodarczej dla celów zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT powinna być rozumiana możliwie szeroko – jako wszelka działalność pozostająca w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Tym samym należy zauważyć, iż powyżej wskazaną definicję bez wątpienia spełnia prowadzona przez Wnioskodawców ich podstawowa działalność opisana w niniejszym wniosku, w ramach której wykonywane są czynności podlegające opodatkowaniu VAT (prowadzenie (...) przez Spółkę A oraz prowadzenie sieci sub-franczyzowej przez Spółkę B). W odniesieniu natomiast do działalności związanej z Płatnościami Wyrównawczymi, intencją Wnioskodawców jest potwierdzenie, że również czynności wykonywane w ramach tego obszaru stanowią przejaw działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i niezależnie od kwalifikacji tych czynności dla potrzeb VAT ich dokonywanie nie wpływa na zakres prawa do odliczenia VAT naliczonego przez Wnioskodawców.

Stosownie do powyższego, Wnioskodawcy pragną wskazać, iż dokonując Płatności Wyrównawczych realizują oni czynności związane z działalnością gospodarczą. Jak bowiem wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w wyniku dokonywania Płatności Wyrównawczych wyniki ekonomiczne (zyski lub straty) z MFA zostaną odpowiednio „alokowane” do Spółki A jako podmiotu realizującego funkcje w zakresie zarządzania oraz rozwoju siecią sub-franczyzową, przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji (zgodnie z regulacjami o cenach transferowych). Tym samym dokonywanie Płatności Wyrównawczych jest rezultatem podejmowanych przez Grupę czynności gospodarczych oraz przejawem obowiązków nakładanych w ramach przepisów prawnych regulujących zasady ustalania cen przez podmioty powiązane. W szczególności, obowiązek ten jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Wnioskodawców, natomiast przedmiotowe działania związane z Płatnościami Wyrównawczymi nie byłyby możliwe (konieczne) w oderwaniu od działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawców.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawcy pragną wskazać, iż w ich ocenie czynności związane z dokonywaniem Płatności Wyrównawczych pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Wnioskodawców działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, stanowiąc przejaw tej działalności.

W konsekwencji, Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów ich podstawowej działalności gospodarczej, opisanej w niniejszym wniosku, jak i działalności związanej z Płatnościami Wyrównawczymi, Wnioskodawcy nie są obowiązani do obliczenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT zgodnie ze sposobem określania proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, nawet w przypadku zakwalifikowania Płatności Wyrównawczych jako czynności pozostających poza zakresem VAT.

W tym kontekście Wnioskodawcy pragną również przywołać stanowiska organów podatkowych w wydawanych w omawianym zakresie interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 9 marca 2016 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPP5/4512-1-297/15-2/AI, organ podatkowy wskazał, iż w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i w związku z rozliczaniem korekt wyniku wewnątrz grupy, Wnioskodawca nie będzie obowiązany do obliczenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. W przedmiotowej interpretacji organ podkreślił, iż „czynności związane z okresowym rozliczeniem (dostosowaniem) wyniku finansowego osiąganego przez Spółkę A w celu realizacji określonych przez grupę celów i założeń finansowych stanowi konsekwencję realizowanej działalności oraz przejaw obowiązków nakładanych w ramach przepisów prawnych regulujących zasady ustalania cen przez podmioty powiązane i tym samym uznać należy, że rozliczenia te pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną działalnością”.

W interpretacji indywidualnej z dnia 23 marca 2016 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP3/4512-956/15/EJ, organ podatkowy wskazał, że: „Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT. Definicja działalności gospodarczej zawarta jest w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. «Towarzyszą» one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowew części dotyczącej uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług przez Spółkę A na rzecz Spółki B (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) i prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Spółkę B z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – oraz prawidłowe w częścidotyczącej uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę A na rzecz Spółki B za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) i obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miało miejsce świadczenie usług podlegające opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że Spółka A oraz Spółka B są zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni. Spółka A i Spółka B są podmiotami powiązanymi, wchodzącymi w skład Grupy. W ramach swojej działalności Spółka A wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu. Spółka B została powołana w ramach Grupy jako „główny franczyzobiorca”. Spółka B nie prowadzi działalności (...), natomiast zawiera odpowiednie umowy z podmiotami chcącymi prowadzić (...), tj. udziela tzw. sub-franczyzy. W skład sieci sub-franczyzowej wchodzą zarówno (...) prowadzone przez franczyzobiorców – podmioty z Grupy (podmioty powiązane ze Spółką B) oraz podmioty spoza Grupy (podmioty niepowiązane ze Spółką B). Sieć sub-franczyzowa jest prowadzona na podstawie Franczyzowej Umowy Ramowej (MFA). Na podstawie MFA Spółka B uzyskała od Głównego Franczyzodawcy prawo do rozwijania i zarządzania siecią sub-franczyzową, może zawierać umowy sub-franczyzowe (jako franczyzodawca) z dalszymi franczyzobiorcami, z tytułu których może pobierać opłaty oraz jest zobowiązana do zapłaty opłaty franczyzowej na rzecz Głównego Franczyzodawcy. Na mocy zawartych umów sub-franczyzowych, Spółka B otrzymuje od każdego franczyzobiorcy opłatę franczyzową. Opłaty te są pobierane w analogicznej wysokości zarówno od Spółki A i innych podmiotów powiązanych, jaki i od franczyzobiorców spoza Grupy. Różnica pomiędzy wartością opłat z tytułu umów sub-franczyzy a opłatą franczyzową płaconą przez Spółkę B na rzecz Głównego Franczyzodawcy stanowi dochód Spółki B. Oba rodzaje opłat franczyzowych oparte są m.in. o osiągane w danym okresie przychody ze sprzedaży w (...). Istotna część działań związanych z zarządzaniem i rozwojem sieci sub-franczyzowej została powierzona Spółce A. W celu odzwierciedlenia wykonywanych przez Spółkę A zadań w Grupie opracowano właściwy model polityki cen transferowych. Zgodnie z założeniami przyjętego modelu, Spółka B jest właścicielem licencji udzielonej przez Głównego Franczyzodawcę i pełni rolę podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie siecią sub-franczyzową, pełniąc w tym zakresie w szczególności następujące funkcje:

·zawieranie umów franczyzowych z podmiotami powiązanymi i niepowiązanymi (według wskazówek lub za zgodą Spółki A);

·naliczanie i uiszczanie opłat związanych z MFA na rzecz Głównego Franczyzodawcy;

·wystawianie faktur franczyzobiorcom i innym podmiotom za świadczone usługi;

·nabycie towarów i usług oraz realizacja płatności na rzecz dostawców tych towarów i usług (podmiotów trzecich) dla celów prowadzonej działalności franczyzowej – przy czym Spółka B takimi kosztami będzie co do zasady odpowiednio obciążała Spółkę A (lub wybrane inne podmioty z Grupy) w drodze refaktury (w przypadku, gdy bezpośrednim beneficjentem nabytych usług jest Spółka/inne podmioty z Grupy) lub też uwzględniając je w rozliczeniach dodatkowego wyniku;

·wykonywanie wszelkich innych funkcji związanych z działalnością franczyzową, jednak w ramach strategicznych wytycznych określonych przez Spółkę A (tj. Spółka Będzie kontrolować i nadzorować te funkcje).

Spółka B będzie odpowiedzialna za właściwą realizację wszelkich obowiązków wynikających z MFA, a także będzie ponosiła określone ryzyka wynikające z umów zawartych z sub-franczyzobiorcami. Przy czym w odniesieniu do wykonywanych przez Spółkę A obowiązków/funkcji, Spółka A może zwolnić Spółkę B z odpowiedzialności i przejąć odpowiedzialność za należyte wykonywanie tych funkcji oraz pokryć potencjalne szkody i koszty Spółki B. Spółka Będzie zapewniała know-how i wsparcie w zakresie prowadzenia, zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej, pełniąc w tym zakresie w szczególności następujące funkcje:

•podejmowanie decyzji związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową w ramach MFA;

•formułowanie i wdrażanie strategii lub polityk związanych z rozwojem i zarządzaniem siecią sub-franczyzową;

•negocjowanie warunków umów, umów franczyzowych, MFA;

•wybór dostawców zewnętrznych;

•określenie ramowych obowiązków i wytycznych dla osób zatrudnionych przez Spółkę B w zakresie prowadzenia sieci sub-franczyzowej.

W celu zachowania zgodności z regulacjami o cenach transferowych, wyniki finansowe alokowane do poszczególnych podmiotów występujących w modelu powinny odzwierciedlać w szczególności pełnione przez nie funkcje, zaangażowane aktywa oraz ponoszone ryzyka w związku z prowadzeniem sieci sub-franczyzowej. W związku z tym:

•Spółka B powinna zasadniczo uzyskiwać z MFA zysk odzwierciedlający pełnione przez nią w modelu funkcje;

•Zyski rezydualne wynikające z prowadzenia tej działalności (lub odpowiednio: straty) powinny być przypisywane Spółce A (bowiem w praktyce to Spółka A będzie podejmowała istotne decyzje w zakresie zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej).

W konsekwencji Spółka A oraz Spółka B oraz wybrane inne podmioty z Grupy planują zawrzeć stosowną umowę, potwierdzającą warunki współpracy w zakresie realizowanych funkcji oraz zasady rozliczeń z tego tytułu. Zysk Spółki B będzie wyliczany w oparciu o metodę marży transakcyjnej netto, na poziomie gwarantującym jej pokrycie kosztów poniesionych w związku z pełnioną przez nią rolą oraz uzyskanie właściwej marży, zgodnie z tzw. zasadą arm’s length. Zysk rezydualny (lub odpowiednio: strata) będzie natomiast alokowany do Spółki A oraz innych podmiotów z Grupy. Zarówno opłaty franczyzowe uiszczane na rzecz Spółki B przez franczyzobiorców, jak i te uiszczane przez Spółkę B na rzecz Głównego Franczyzodawcy będą odpowiednio otrzymywane i wypłacane przez Spółkę B. W celu odzwierciedlenia założeń modelu cen transferowych, strony uzgodniły wprowadzenie odpowiednich transferów pieniężnych (Płatności Wyrównawcze). Celem Płatności Wyrównawczych jest zapewnienie, aby wyniki ekonomiczne (zyski lub straty) zostały „alokowane” do podmiotów „operacyjnych”, realizujących faktycznie funkcje w zakresie zarządzania oraz rozwoju siecią sub-franczyzową w danym kraju, przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji. Płatności Wyrównawcze z jednej strony uwzględniać będą obrót wygenerowany przez Spółkę B, a z drugiej stosowną część kosztów ponoszoną przez Spółkę B, obejmującą m.in. opłaty franczyzowe uiszczone na rzecz Głównego Franczyzodawcy, koszty ponoszone przez Spółkę B związane z jej funkcjami administracyjnymi wraz z docelową marżą należną Spółce B, Koszty przenoszone (które nie zostały odrębnie refakturowane). W przypadku gdy wynik za dany okres będzie dodatni to odpowiednia Płatność Wyrównawcza będzie dokonywana przez Spółkę B na rzecz Spółki A, a jeśli ujemny to odpowiednia Płatność Wyrównawcza będzie dokonywana przez Spółkę A na rzecz Spółki B.

Dokumentem określającym obowiązki Spółki Będzie stosowna umowa. Poszczególne czynności realizowane przez Spółkę A mogą być również dokumentowane w celu potwierdzenia ich wykonania przykładowo w formie korespondencji e-mail, prezentacji czy też innych stosownych dokumentów.

Państwa zadania wynikają z pełnionych ról związanych z działalnością w zakresie prowadzenia sieci sub-franczyzowej:

a)w przypadku Spółki B – jest to pełnienie roli podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie siecią sub-franczyzową oraz właściwa realizacja wszelkich obowiązków wynikających z MFA – przy czym w praktyce Spółka B wykonuje w tym zakresie głównie czynności o charakterze administracyjnym;

b)w przypadku Spółki A – jest to zapewnianie wsparcia w zakresie prowadzenia, zarządzania i rozwoju sieci sub-franczyzowej w Polsce – przy czym w tym zakresie Spółka A wykonuje głównie czynności o charakterze zarządczym i strategicznym.

Płatności Wyrównawcze będą wyliczane na koniec każdego przyjętego przez strony okresu rozliczeniowego (w założeniu – na koniec każdego kwartału) na podstawie osiągniętego w tym okresie wyniku finansowego wynikającego z działalności związanej z siecią sub-franczyzową. Płatności Wyrównawcze nie będą zatem odnosiły się do konkretnych faktur lub pozycji na fakturach. Co prawda nie można wykluczyć, że strony będą na swoją rzecz wystawiały faktury dokumentujące wybrane transakcje/czynności w trakcie okresów rozliczeniowych (przykładowo w ramach opisywanego we wniosku mechanizmu Kosztów Przenoszonych), jednak biorąc pod uwagę cel dokonywania Płatności Wyrównawczych, tj. odpowiednią alokację wyniku finansowego z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów, Płatności Wyrównawcze nie będą odnosiły się konkretnie do takich „bieżących” faktur. Płatności Wyrównawcze odzwierciedlają funkcje/czynności wykonywane przez strony, nie mają zaś charakteru „wtórnego”, tj. nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron.

Płatności Wyrównawcze nie będą zakładały korekty pierwotnej ceny sprzedaży towarów lub usług, ponieważ będą to w praktyce rozliczenia „pierwotne”.

Płatności Wyrównawcze będą narzędziem, które będzie miało na celu odpowiednią alokację wyników ekonomicznych z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów pełniących w jej ramach odpowiednie funkcje, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz uznania Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę A na rzecz Spółki B za czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Odnosząc się do wskazanej kwestii należy zauważyć, że opodatkowaniu VAT podlegają tylko takie zdarzenia gospodarcze, w ramach których świadczeniu jednej strony (dostawie towarów bądź świadczeniu usługi) odpowiada świadczenie wzajemne drugiej strony, tj. odpłatność (w praktyce rozumiane najczęściej jako wynagrodzenie pieniężne otrzymywane w zamian za dostarczone towary lub wykonane usługi).

W konsekwencji uznanie, że dane zdarzenie gospodarcze stanowić będzie czynność podlegającą VAT jako dostawa towarów lub wykonanie usługi, wymaga tego, aby między stronami doszło do powstania stosunku prawnego, w ramach którego wyraźnie określony zostanie:

-przedmiot świadczenia, będący przejawem aktywności gospodarczej jednej ze stron (tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarem lub świadczenie usługi mogące stanowić działanie, powstrzymanie się od działania bądź tolerowanie czynności lub sytuacji),

-wynagrodzenie stanowiące korzyść, którą ma otrzymać strona od drugiej ze stron będącej beneficjentem świadczenia, oraz

-aby możliwe było stwierdzenie, że pomiędzy świadczeniami istnieje bezpośredni związek, pozwalający na uznanie, że świadczenia te mają wzajemny charakter.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w przypadku, gdy Spółka B osiągnie w danym okresie rozliczeniowym zysk lub odpowiednio stratę, które przekroczą zakładany poziom rentowności Spółki B, dokonają Państwo uzgodnionych transferów pieniężnych – Płatności Wyrównawczych, zgodnie z tzw. zasadą arm’s length. Mają one na celu zapewnienie, aby wyniki ekonomiczne zostały alokowane do właściwych podmiotów, tak aby odzwierciedlały funkcje pełnione przez te podmioty, przy jednoczesnym osiąganiu przez Spółkę B stałej rentowności właściwej dla pełnionej przez nią funkcji. W przypadku osiągnięcia zysku, odpowiednia Płatność Wyrównawcza będzie dokonywana przez Spółkę B na rzecz Spółki A, a w przypadku straty, odpowiednia Płatność Wyrównawcza będzie dokonywana przez Spółkę A na rzecz Spółki B. Dokumentem określającym obowiązki Spółki A będzie stosowna umowa. Płatności Wyrównawcze nie będą odnosiły się do konkretnych faktur lub pozycji na fakturach, odzwierciedlają funkcje/czynności wykonywane przez strony, nie mają charakteru „wtórnego”, tj. nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron. Nie będą też one zakładały korekty pierwotnej ceny sprzedaży towarów lub usług pomiędzy Państwem. Płatności Wyrównawcze będą narzędziem, które będzie miało na celu odpowiednią alokację wyników ekonomicznych z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów pełniących w jej ramach odpowiednie funkcje, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych.

Należy zatem stwierdzić, że charakter dokonywanych Płatności Wyrównawczych, zarówno w przypadku osiągnięcia przez Spółkę B straty, jak i zysku, nie wskazuje na to, aby powiązane one były z transakcjami sprzedażowymi dokonywanymi między Państwem, ani z ich cenami. Płatności Wyrównawcze odnoszą się bowiem nie do konkretnych faktur lub pozycji na fakturach, ale do osiągniętego przez Spółkę B w danym okresie rozliczeniowym wyniku finansowego. Nie korygują one wcześniejszych rozliczeń między Państwem, odzwierciedlają one funkcje/czynności wykonywane przez strony. Jak sami Państwo wskazali – Płatności Wyrównawcze będą narzędziem, które będzie miało na celu odpowiednią alokację wyników ekonomicznych z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów pełniących w jej ramach odpowiednie funkcje, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych. Nie dojdzie zatem w omawianej sytuacji do świadczenia jakichkolwiek usług lub dostawy towarów pomiędzy Państwem, a jedynie do przenoszenia środków finansowych pomiędzy Państwem z uwagi na pełnione w ramach Państwa działalności funkcje.

W konsekwencji, dokonywanie Płatności Wyrównawczych stanowi zdarzenie niemające wpływu na rozliczenia podatku VAT. Dokonywane przez Państwa Płatności Wyrównawcze nie wiążą się/nie będą wiązały się z jakimikolwiek czynnościami wzajemnymi. Płatności Wyrównawcze nie wiążą się/nie będą się wiązały – jak powyżej wskazano – z żadnym świadczeniem ze strony Spółki A na rzecz Spółki B i odwrotnie. Tym samym, Płatności Wyrównawcze nie stanowią/nie będą stanowiły wynagrodzenia za usługę w rozumieniu ustawy, podlegającą opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 8 ust. 1 ustawy. Płatności Wyrównawcze nie są/nie będą również stanowiły wynagrodzenia za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że Płatności Wyrównawczych dokonywanych przez Spółkę B na rzecz Spółki A nie należy uznawać za wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez Spółkę A na rzecz Spółki B w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz art. 8 ustawy.

Również Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynności pozostające poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 za prawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Spółkę B z tytułu nabycia przedmiotowych usług od Spółki A (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie są/nie będą spełnione, ponieważ – jak wskazano powyżej – Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A nie stanowią/nie będą stanowiły wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług, zatem pozostają one poza zakresem ustawy.

W konsekwencji – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – Spółka B nie ma/nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z dokonywanymi Płatnościami Wyrównawczymi.

Podsumowując, stwierdzam, że Spółka B nie ma/nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia usług od Spółki A, za które wynagrodzenie będzie płacone w formie Płatności Wyrównawczych, ponieważ, jak wskazano powyżej, nie dojdzie do nabycia przez Spółkę B jakichkolwiek usług od Spółki A.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii prawa do odliczenia przez Spółkę A podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia usług od Spółki B (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Wskazać należy, że w związku ze stwierdzeniem, że Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe, odstępuję od udzielenia odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 4, gdyż była ona uzależniona, od uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 3 za nieprawidłowe.

Końcowo, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Jak wskazano powyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają m.in. regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Według art. 86 ust. 2a ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Z kolei z art. 86 ust. 2c ustawy wynika, że:

W myśl art. 86 ust. 2d ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2f ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2g ustawy:

Przy czym zgodnie z art. 90 ust. 10 ustawy:

Według art. 86 ust. 2h ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 22 ustawy:

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Powołany wyżej art. 86 ust. 2a ustawy, ma zatem zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Przepis ten wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Podkreślenia wymaga, że dla stwierdzenia, czy działalność lub transakcje stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności należy rozpatrzyć, czy czynności związane z Płatnościami Wyrównawczymi są wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wskazać należy, że definicja działalności gospodarczej zawarta jest w powołanym wyżej art. 15 ust. 2 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Może to być przykładowo:

·otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów;

·sprzedaż wierzytelności „trudnych”;

·otrzymanie dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze niemających bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych przez podatnika towarów lub usług przez niego świadczonych, lecz wykorzystywanych w całości do wykonywania działalności gospodarczej objętej podatkiem VAT;

·działania pracodawcy polegające na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu tworzonego na podstawie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w celu udostępnienia ich nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w tej ustawie;

·obowiązki pracodawcy wynikające z ustawy o związkach zawodowych, np. udostępnienie pomieszczeń i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy;

·otrzymanie dywidend związanych z posiadaniem udziałów itp.

Z uwagi na powyższe, w pierwszej kolejności należy wyjaśnić pojęcia: „działalności gospodarczej” oraz „podatnika” w rozumieniu ustawy.

Określenie działalności producenta, handlowca lub usługodawcy następuje każdorazowo w stosunku do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnie świadczonych usług na terenie kraju, będących przedmiotem opodatkowania. Przez pojęcie producenta będziemy więc rozumieli podmiot, który w zorganizowany sposób dokonuje produkcji towarów w celu ich dalszego zbycia. Handlowiec dokonuje w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży. Podobnie usługodawca, który świadczy usługi w celach zarobkowych. Płaszczyzna działalności podmiotów będących podatnikami podatku od towarów i usług, o czym świadczy zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy, opierać się musi na działalności podejmowanej w szczególności w sposób ciągły w celach zarobkowych, w ramach prowadzonego przez nich profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

W tym miejscu należy dodatkowo wyjaśnić, że czynności związane z działalnością gospodarczą mogą generować przychody albo mogą mieć wpływ na te przychody (pośrednio, bądź bezpośrednio). Natomiast czynności niezwiązane z działalnością gospodarczą – co do zasady – nie mają żadnego wpływu na osiągane przez przedsiębiorstwo przychody podlegające opodatkowaniu (ani pośredniego, ani bezpośredniego), są one bowiem najczęściej związane z realizacją dodatkowych celów, np. misji, celów statutowych, czy działań wykonywanych w charakterze organów władzy publicznej.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie działalność związana z Płatnościami Wyrównawczymi, nie stanowi działalności innej niż działalność gospodarcza. Działalność ta bowiem ma związek z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą. Jak wskazano we wniosku, Spółka A oraz Spółka B oraz wybrane inne podmioty z Grupy planują zawrzeć stosowną umowę, potwierdzającą warunki współpracy w zakresie realizowanych funkcji oraz zasady rozliczeń z tego tytułu. Płatności Wyrównawcze nie odnoszą się do konkretnych faktur lub pozycji na fakturach, nie korygują żadnych wcześniejszych rozliczeń stron oraz nie będą zakładały korekty pierwotnej ceny sprzedaży towarów lub usług pomiędzy Państwem. Płatności ta odnosi się i będzie się odnosić do wyniku finansowego Spółki B w określonym okresie rozliczeniowym. Płatności Wyrównawcze będą narzędziem, które będzie miało na celu odpowiednią alokację wyników ekonomicznych z opisywanej działalności do poszczególnych podmiotów pełniących w jej ramach odpowiednie funkcje, zgodnie z regulacjami o cenach transferowych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że działalność związana z Płatnościami Wyrównawczymi ma związek z prowadzoną przez Spółkę A oraz przez Spółkę B działalnością gospodarczą. Jak wskazano wyżej – w celach działalności gospodarczej mieszczą się również działania/sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej „towarzyszące” tej działalności i niestanowiące obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika, bez względu na to, czy ostatecznie generują opodatkowanie podatkiem VAT, czy nie.

Tym samym, czynności związane z dokonywaniem Płatności Wyrównawczych pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, stanowiąc przejaw tej działalności.

W związku z powyższym w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów Państwa działalności gospodarczej, jak i działalności związanej z Płatnościami Wyrównawczymi, nie są/nie będą Państwo obowiązani do obliczenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że pomimo uznania, że Płatności Wyrównawcze dokonywane przez Spółkę B na rzecz Spółki A oraz przez Spółkę A na rzecz Spółki B należy uznać za czynności pozostające poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT, taka kwalifikacja nie powoduje po stronie Spółki A bądź Spółki B obowiązku obliczenia kwoty podatku naliczonego z zastosowaniem art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z art. 86 ust. 2 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 5 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

oraz

·zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być, zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).