Dopuszczalność zmiany statutu GOPS w kontekście pomocy dla obywateli Ukrainy - Wyrok NSA z dnia 9 stycznia 2024 r., sygn. III OSK 90/23

Gminny ośrodek pomocy społecznej, jako jednostka budżetowa, powinien w statucie określać zadania, które wykonuje, w tym również zadania zlecone na podstawie ustaw o pomocy obywatelom Ukrainy oraz o dodatku osłonowym, jeżeli zostały odpowiednio upoważnione przez wójta do ich realizacji.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rady Gminy [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 5 października 2022 r. sygn. akt II SA/Rz 758/22 w sprawie ze skargi Rady Gminy [...] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z dnia 12 maja 2022 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały zmieniającej uchwałę w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w [...] 1. uchyla zaskarżony wyrok i uchyla zaskarżone rozstrzygniecie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego, 2. zasądza od Wojewody Podkarpackiego na rzecz Gminy [...] kwotę 1270 (jeden tysiąc dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 5 października 2022 r. sygn. akt II SA/Rz 758/22 oddalił skargę Rady Gminy [...] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z dnia 12 maja 2022 r. nr P-II.4131.2.140.2022, którym stwierdzono nieważność § 1 pkt 1 i 2 uchwały Rady Gminy [...] z dnia 11 kwietnia 2022 r. nr 26/2022 zmieniającej uchwałę w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej [...].

W motywach orzeczenia Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 2268 z późn. zm.) zwanej dalej u.p.s., ośrodki pomocy społecznej wykonują zadania pomocy społecznej w gminach. Zadania te zostały szczegółowo określone w przepisach art. 17 i art. 18 u.p.s. z jednoczesnym podziałem na trzy grupy, tj. zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1 u.p.s.), zadania własne gminy o charakterze fakultatywnym (art. 17 ust. 2 u.p.s.) oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę (art. 18 ust. 1 u.p.s.). Nie ulega wątpliwości, że w żadnej z tych grup zadań nie zostały wymienione expressis verbis zadania z zakresu ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 583 z późn. zm.) zwanej dalej "ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy", jak również wynikające z ustawy z dnia 12 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1 z późn. zm.). Powyższe ustawy nie przewidują również możliwości przekazania ich realizacji do ośrodka pomocy społecznej.