Interpretacja indywidualna z dnia 16 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.432.2024.1.MN

Skutki podatkowe uczestnictwa w programie o charakterze motywacyjnym.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-prawidłowe w odniesieniu do momentu powstania przychodu,

-nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych uczestniczenia w programie o charakterze motywacyjnym. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pan A.A (dalej „Wnioskodawca”) objęty jest nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce, co oznacza, że jest rezydentem podatkowym Polski zobowiązanym do opodatkowania w Polsce wszelkich dochodów bez względu na źródło ich położenia. Jednocześnie Wnioskodawca jest zatrudniony na pełen etat (umowa o pracę) przez polską spółkę działającą pod firmą X. NIP (...) (dalej: „X”) i pełni w niej funkcję menadżera ds. wytwarzania oprogramowania.

X, czyli pracodawca Wnioskodawcy, jest podmiotem zależnym od Y. (dalej: „Y”, „Spółka”), która z kolei jest spółką notowaną na nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych NYSE z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. W 2003 r. Spółka utworzyła Plan Akcji Motywacyjnych (...) (dalej: „Plan”), który skierowany jest do pracowników spółek z (...) w kilkunastu państwach, w tym również do pracowników X.

Celem Planu motywacyjnego jest przyciągnięcie, zatrzymanie i motywowanie pracowników, członków zarządu, dyrektorów, konsultantów, agentów, niezależnych wykonawców Spółki oraz spółek zależnych (w tym również X) oraz dostosowanie ich interesów i wysiłków do długoterminowych interesów akcjonariuszy Y.

Ogólne zasady funkcjonowania Planu zostały zawarte w regulaminie (...), który stanowi, że odbiorcami planu motywacyjnego mogą być pracownicy, członkowie kadry kierowniczej lub dyrektorzy Spółki lub spółek powiązanych wybranych przez Komisję ds. wynagrodzeń Rady Dyrektorów Spółki. Ponadto uczestnikami Planu mogą być również konsultanci, agenci, doradcy lub niezależni wykonawcy, którzy są osobami fizycznymi. Uszczegółowieniem powyższego dokumentu – w odniesieniu do Wnioskodawcy – jest informacja datowana na dzień (...) 2020 r. skierowana do Wnioskodawcy przez Y, która reguluje zasady udziałów Wnioskodawcy w planie motywacyjnym Y oraz przyznaje Wnioskodawcy Restricted Stock Units.

W konsekwencji, na podstawie powyższych dokumentów, Wnioskodawca (...) 2020 r. otrzymał nieodpłatnie (...) „Restricted Stock Units” (dalej „RSU”) nadanych przez Komisję w ramach Planu. RSU można przetłumaczyć jako Ograniczone jednostki akcyjne lub Ograniczone akcje, które uprawniają do otrzymania w przyszłości określonej liczby akcji (lub ich równowartości w gotówce), pod warunkiem spełniania określonych wymogów wskazanych w ww. dokumentach. W świetle postanowień ww. dokumentów regulujących zasady działania Planu, podstawowym warunkiem otrzymania akcji Y (lub ich równowartości w gotówce) jest pozostanie przez określony czas pracownikiem jednej ze spółek z (...), która bierze udział w programie motywacyjnym.

Jednocześnie do dnia realizacji RSU Wnioskodawcy nie przysługiwały żadne akcje Y, Wnioskodawca nie mógł przenieść praw do RSU na inne podmioty, a więc same RSU nie są zbywalne, jak również nie są notowane na nowojorskiej giełdzie. Co więcej – poza wyjątkowymi sytuacjami zakończenia zatrudnienia w X takimi jak śmierć, czy przejście na emeryturę, etc. – jeżeli przed dniem realizacji praw wynikających z RSU Wnioskodawca przestałby być pracownikiem X, Wnioskodawca utraciłby RSU i wynikające z nich przyszłe prawa. Zgodnie z dokumentem otrzymanym (...) 2020 r. Wnioskodawca mógłby otrzymać jedynie równowartość dywidend, które przypadałyby na akcje, których dotyczą RSU, przy czym w zamian za równowartość tych dywidend Wnioskodawca mógł otrzymać kolejne RSU. Tak więc ewentualna realizacja dywidend również odbywałaby się w drodze przyznania niezbywalnych (do czasu ich realizacji) RSU, a nie w formie pieniężnej. Od (...) 2020 r. Y nie wypłacał jednak dywidend, w związku z czym Wnioskodawca nie otrzymał również ich równowartości w wysokości przypadającej na posiadane przez niego RSU.

Plan motywacyjny Spółki przewiduje – jak wskazano powyżej – że realizacja RSU może przybrać jedną z dwóch form, tj.:

a)otrzymania akcji Y, które mogą być przedmiotem obrotu na nowojorskiej giełdzie, lub

b)równowartości tych akcji na dzień realizacji RSU w środkach pieniężnych.

Plan motywacyjny Spółki przewiduje jednak, że realizacja RSU w drodze ich zamiany na notowane na giełdzie akcje Y została zastrzeżona wyłącznie dla pracowników Y. W odniesieniu z kolei do pracowników spółek z (...) mających siedzibę poza terytorium USA (a więc również do pracowników X) Plan zakładał realizację świadczenia wynikającego z przyznanych RSU w formie gotówkowej jako jedyną formę rozliczenia – innymi słowy w przypadku Wnioskodawcy nie jest możliwe objęcie akcji Y, lecz jedynie otrzymanie ich równowartości na zasadach określonych poniżej.

W konsekwencji, zgodnie z dokumentem skierowanym do Wnioskodawcy (...) 2020 r., w przypadku Wnioskodawcy rozliczenie Programu nastąpiło w formie gotówkowej. W przypadku Wnioskodawcy uprawnienia wynikające z RSU zostały zrealizowane w trzecią rocznicę daty przyznania RSU, czyli w trzecią rocznicę licząc od (...) 2020 r. W związku z tym Wnioskodawca (...) 2023 r. otrzymał od Y ryczałtową kwotę w gotówce równą Godziwej Wartości Rynkowej (Fair Market Value) akcji Spółki pomnożoną przez liczbę jednostek RSU. Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca otrzymał (...) RSU, zaś wartość godziwa Y wyniosła w (...) USD, Wnioskodawca otrzymał odpowiednią kwotę stanowiącą iloczyn tych dwóch wartości. Z kolei „Godziwa Wartość Rynkowa” (Fair Market Value) oznacza średnią najwyższych i najniższych cen transakcyjnych na akcję (lub średnią cen otwarcia i zamknięcia lub cenę zamknięcia, jeśli tak ustali Komitet ds. Wynagrodzeń Y, czyli komórka w Y odpowiedzialna za realizację planu motywacyjnego) dla akcji zwykłych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku według raportu „The Wall Street Journal” lub innego źródła, które Komisja uzna za wiarygodne. W konsekwencji równowartość jednostek uczestnictwa jest ściśle powiązana z kursem akcji Y.

Jednocześnie możliwość otrzymania RSU, jak również ich późniejszego rozliczenia nie wynika z umowy o pracę zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a X. Ponadto prawo do udziału w Planie nie wynika również z innych obowiązujących w X regulacji prawa pracy. Zatem X nie miał wpływu na przyznanie RSU i ich realizację w związku z uczestnictwem w Planie motywacyjnym, w szczególności X nie miał wpływu na osoby, którym przyznano RSU, ilość przyznanych RSU, etc. Zgodnie z ustaleniami pomiędzy Y a X, X jedynie pośredniczył w wypłacie świadczenia wynikającego z realizacji RSU pomiędzy Wnioskodawcą a Y.

Podsumowując zatem powyższy stan faktyczny, RSU:

–są przyznawane nieodpłatnie;

–stanowią uprawnienie do ich wymiany w przyszłości: na notowane na giełdzie akcje lub na środki pieniężne – w zależności od tego którzy pracownicy są adresatami Planu,

–nie posiadają ceny nabycia;

–są niezbywalne,

–przyszła wartość RSU nie jest znana i zależy również od czynników niezależnych od Wnioskodawcy.

Pytania

1.Czy przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu udziału w Planie motywacyjnym powstał dopiero w momencie realizacji praw wynikających z RSU, czyli w dniu (...) 2023 r.?

2.Czy wyżej określony przychód powinien zostać zakwalifikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy:

1)Przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu udziału w Planie motywacyjnym powstał dopiero w momencie realizacji praw wynikających z RSU, czyli (...) 2023 r.

2)Przychód z realizacji RSU powinien zostać zaklasyfikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy.

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu uczestnictwa w programie motywacyjnym powstał dopiero w momencie, gdy doszło do realizacji praw wynikających z RSU przyznanych przez Y i przychód ten wyniesie równowartość akcji Spółki na giełdzie pomnożonej przez liczbę posiadanych RSU. W ocenie Wnioskodawcy przychód podatkowy nie powstaje na wcześniejszym etapie uczestnictwa w Planie motywacyjnym, tj. w momencie otrzymania RSU.

Powyższe stanowisko wynika przede wszystkim z art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami są co do zasady otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powyższe oznacza, że przychód podatkowy wiąże się z otrzymaniem lub postawieniem do dyspozycji podatnika (Wnioskodawcy) przysporzenia, które stanowi definitywny przyrost jego majątku. Przychodami są zatem wszelkie przysporzenia majątkowe, które powiększają majątek podatnika (Wnioskodawcy) powodując zwiększenie jego aktywów lub zmniejszenie zobowiązań w sposób trwały, a nie tymczasowy – a także które mają charakter definitywny, ostateczny. Przykładowo NSA w wyroku z 14 maja 1998 r., sygn. SA/Sz 1305/97; wyrok NSA z 27 listopada 2003 r., sygn. III SA 3382/02 wskazano, że:

„(...)z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem – jako źródłem dochodu – jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa”.

Z kolei – jak wynika z opisu stanu faktycznego – otrzymanie RSU nie wiąże się z trwałym przysporzeniem po stronie Wnioskodawcy, a stanowią jedynie potencjalną możliwość uzyskania takiego przysporzenia w przyszłości. Wnioskodawca otrzymując RSU nie uzyskuje bowiem trwałego i bezzwrotnego przysporzenia, które miałoby charakter definitywny i powiększałoby jego majątek. Świadczy o tym fakt, że w przypadku niespełnienia warunków określonych w Planie (programie) motywacyjnym, przykładowo w przypadku ustania zatrudnienia Wnioskodawcy w spółce z (...) przed dniem realizacji RSU, Wnioskodawca traci wszelkie potencjalne świadczenia wynikające z przyznanych mu RSU. Co więcej, Wnioskodawca do dnia realizacji RSU nie może zbyć przyznanych mu RSU. Skoro więc Wnioskodawca może utracić RSU i wynikające z nich uprawnienia, nie może zbyć przed dniem realizacji RSU, to tym samym przyznanie RSU nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, z uwagi na to, że otrzymanie RSU oznacza jedynie potencjalne (a nie trwałe) przysporzenie po stronie Wnioskodawcy, to Wnioskodawca nie uzyskuje na tym etapie jakiegokolwiek przychodu. Tym samym jest to zdarzenie neutralne podatkowo na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podobne jak powyżej stanowisko zajął również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 21 grudnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.768.2023.2.MS2, wskazując, że:

„Na wstępie należy przede wszystkim wyjaśnić, że samo przyznanie Państwu jednostek RSU nie skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż z treści wniosku wynika, że jednostki RSU to warunkowe prawo do nabycia praw udziałowych Spółki z siedzibą w Szwecji. RSU nie podlegają sprzedaży, ani jakiejkolwiek innej formie swobodnego dysponowania. Posiadając jednostki RSU nie mają Państwo żadnych praw przysługujących akcjonariuszom, tj. prawa do dywidendy, prawa głosu. Z samego posiadania RSU nie płyną dla Państwa żadne korzyści. To sprawia, że przyznanie Państwu RSU nie powoduje powstania po Państwa stronie przysporzenia majątkowego. Dopiero w przyszłości będą mieli Państwo prawo nieodpłatnego nabycia praw udziałowych spółki zagranicznej, którymi będą mogli Państwo rozporządzać bez ograniczeń. Wobec tego moment przyznania Państwu prawa w postaci jednostek RSU w ramach Programu wynagradzania nie skutkuje dla Państwa powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji Dyrektora KIS z 9 lutego 2024 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.1090.2023.2.MS2, w której wskazano, że:

„Z opisu sprawy wynika, że jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nabywa Pan nieodpłatnie jednostki RSU, nie ponosi Pan odpłatności za ich uzyskanie. Jednostki RSU nie są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Jednostki RSU są pochodnymi instrumentami finansowymi zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Nie jest z góry znana liczba jednostek jakie przypadną Panu w wyniku współpracy, ani konkretna wartość danej jednostki. Jednostki te nie są przedmiotem obrotu, nie są zbywalne. Wobec sytuacji, że jednostki RSU nie będą prezentowały określonej wartość rynkowej w momencie ich przyznania – określenie ich wartości na moment ich przyznania nie będzie możliwe. Z uwagi na powyższe nieodpłatne przyznanie Panu grantu RSU nie spowoduje powstania przychodu po Pana stronie”.

Analogicznie także uznawał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z:

–16 stycznia 2024 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.713.2023.2.MN,

–21 lutego 2024 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.807.2023.2.MN,

–11 kwietnia 2024 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.59.2024.2.MST,

–11 kwietnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.54.2024.2.IR.

Tym samym uznać należy, że samo otrzymanie RSU po stronie Wnioskodawcy nie generowało jakichkolwiek skutków w zakresie podatku dochodowego, co potwierdzają wskazane powyżej stanowiska organów podatkowych.

Ad 2.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. W konsekwencji, w przypadku uznania praw zrealizowanych z tytułu przyznanych Wnioskodawcy RSU za papier wartościowy lub za pochodny instrument finansowy, przychód podatkowy z tytułu realizacji tych praw będzie opodatkowany zgodnie z art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stawką 19%.

Przede wszystkim RSU nie są papierem wartościowym w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Artykuł 5a pkt 11 analizowanej ustawy w zakresie definicji papierów wartościowych odsyła do definicji papierów wartościowych zawartej w art. 3 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zgodnie z którym papierem wartościowym są:

a)akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 18 i 96), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, bankowe prawa pochodne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488) i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,

b)inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego, odnoszące się do papierów wartościowych określonych w lit. a, walut, stóp procentowych, stóp zwrotu, towarów oraz innych wskaźników lub mierników (prawa pochodne).

Jak wynika z powyższej definicji, RSU nie są papierami wartościowym, gdyż nie są akcjami, opcją, etc., jak również nie są innymi zbywalnymi prawami, gdyż jak wynika z założeń Planu motywacyjnego nie podlegają one jakimkolwiek formom obrotu.

Z kolei definicja „pochodnych instrumentów finansowych” ujęta w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych również odwołuje się bezpośrednio do definicji tych instrumentów zawartych w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi i obejmuje instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ww. ustawy.

Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 pkt c) instrumentami finansowymi są niebędące papierami wartościowymi m.in. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy.

Ponadto, w celu uzupełnienia powyższej definicji pochodnych instrumentów finansowych należy odnieść się do art. 3 pkt 28a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zgodnie z którym poprzez instrumenty pochodne rozumie się opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena lub wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników, oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Z kolei Minister Finansów w § 3 pkt 4 rozporządzenia z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych definiuje instrument pochodny jako instrument finansowy, którego:

–wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i

–nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i

–rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Z przytoczonych powyżej przepisów należy uznać, że „pochodne instrumenty finansowe" w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to te instrumenty finansowe, których przede wszystkim wartość uzależniona jest od wartości instrumentów bazowych takich jak np. wartość akcji, a ich rozliczenie nastąpi w przyszłości.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy przyznane jednostki uczestnictwa (RSU) powinny zostać uznane za pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ponieważ w dniu przyznania RSU nie jest pewne, czy wystąpi ich realizacja w przyszłości, a także jaka będzie ich wartość, gdyż tak jak wskazano w stanie faktycznym powyższe zależy od wartości wskaźnika ekonomicznego, tj. wartości akcji amerykańskiej spółki notowanej na nowojorskiej giełdzie (Fair Market Value).

Rozliczenie Planu motywacyjnego nastąpi w taki sposób, że Spółka po spełnieniu określonych warunków zapewni wypłatę kwoty równej wartości akcji Spółki w momencie dokonywania wypłaty. Oznacza to, że Y wypłaci Wnioskodawcy kwotę, po której akcje zostałyby nabyte po wykonaniu jednostek uczestnictwa, gdyby ich wykonanie nie miało gotówkowego charakteru, lecz skutkowało nabyciem akcji.

Ponadto również w doktrynie podkreśla się, że:

„jako instrumenty pochodne będące innymi prawami majątkowymi ObrInstrFinU wskazuje takie, których cena lub wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników”.

(Zob. Art. 1 ObrInstFinU red. Wierzbowski 2023, wyd. 4, Wierzbowski/P. Wajda) .

Co więcej,

„jako podstawową cechę konstrukcyjną instrumentów pochodnych wskazuje się powiązanie wartości tych instrumentów z wartością określonego aktywa bazowego, przy czym kierunek tej zależności jest taki, że to wartość aktywa bazowego determinuje wartość instrumentu pochodnego. Formułowane są także definicje instrumentów pochodnych, które kładą nacisk na uzależnienie wartości instrumentów pochodnych od przyszłej wartości aktywa bazowego. Uwypuklona zostaje wówczas zależność nie tyle pomiędzy aktualną ceną aktywa bazowego na rynku a aktualną ceną instrumentu pochodnego, ale zależność pomiędzy przewidywaną w przyszłości ceną aktywa bazowego a aktualną ceną instrumentu pochodnego. Wydaje się, że definicje odnoszące się wyraźnie do przewidywanych cen aktywów bazowych jako czynnika determinującego aktualne ceny instrumentów pochodnych precyzyjniej oddają istotę tych instrumentów. Podkreślają one bowiem znaczenie elementu niepewności co do przyszłych zmian cen aktywów bazowych jako cechy konstrukcyjnej instrumentów pochodnych”.

(K. Gorzelak, A. Braciszewska, J. Braciszewska, T. Rogalski, Towary giełdowe i towarowe instrumenty pochodne, C.H. Beck, Warszawa 2011, wydanie 1, dostępny w SIP Legalis).

Z kolei instrument podstawowy, od którego uzależniona jest wartość instrumentu pochodnego uznaje się za fizycznie istniejący instrument finansowy, taki jak akcja, obligacja, jak i indeks pochodzący z rynku finansowego, np. WIG20 – indeks Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Trzy podstawowe cele stosowania instrumentów pochodnych to: zabezpieczanie się przed ryzykiem; spekulacja; arbitraż (Zob. K. Jajuga, Akcje i instrumenty pochodne, KNF, Anatomia sukcesu, Instytucje i zasady funkcjonowania rynku kapitałowego).

Mając na względzie powyższe, zdaniem Wnioskodawcy powyższe przesądza, że przyznane Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa (RSU) stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a w konsekwencji również w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto Wnioskodawca nie był również w stanie dokonać wyceny przyznanych jednostek uczestnictwa (RSU), ponieważ realizacja RSU ograniczona jest kryteriami ujętymi w Planie, a więc jest przyszła, niepewna, uzależniona od wartości akcji Spółki w momencie dokonywania wypłaty w przyszłości.

Wobec tego, w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 5a pkt 13 ww. ustawy, przychód z tytułu realizacji jednostek uczestnictwa (RSU) opisanych w stanie faktycznym wniosku powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne. Zatem uzyskany przychód powinien podlegać opodatkowaniu w oparciu o art. 30b ust. 1 ww. ustawy, tj. 19% stawką podatku, jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

O przychodzie podatkowym można mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne (mające konkretny wymiar finansowy) korzyści majątkowe. Poza tym z powyższych regulacji wynika, że przychód stanowią pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do dyspozycji oraz świadczenia otrzymane.

Przez termin „otrzymane”, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod redakcją prof. M. Szymczaka (Wydawnictwo Naukowe PWN – 1998 r., wydanie I, tom II, str. 253), należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne lub świadczenia, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik, wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Artykuł 10 ust. 1 analizowanej ustawy zawiera katalog źródeł, z których mogą być osiągane przychody podlegające opodatkowaniu. I tak, źródłami tymi są m.in.:

–stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1);

–kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (art. 10 ust. 1 pkt 7);

–inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9).

Na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się:

wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wśród źródeł przychodów, wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazano w pkt 7 kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Szczegółowy zakres przychodów należących do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych wynika z art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Zatem przychód z kapitałów pieniężnych powstaje m.in. w związku z posiadanym pochodnym instrumentem finansowym, który:

–podlega obrotowi, tzn. można go odpłatnie przenieść i z tego tytułu osiągnąć przychód,

–posiada „walor” prawa, które można zrealizować i z tego tytułu osiągnąć przychód.

Za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw (art. 17 ust. 1b ww. ustawy).

Pochodny instrument finansowy został zdefiniowany w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych oznacza to:

instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

a)tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,

b)instrumenty rynku pieniężnego,

c)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,

d)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,

e)opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,

f)niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

g)instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

h)kontrakty na różnicę,

i)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

j)uprawnienia do emisji.

Ilekroć w ustawie jest mowa o instrumentach pochodnych rozumie się przez to opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena lub wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników, oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego (art. 3 pkt 28a ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).

Wobec okoliczności faktycznych wskazanych na gruncie analizowanej sprawy, że RSU:

–są przyznawane nieodpłatnie,

–stanowią uprawnienie do ich wymiany w przyszłości na notowane na giełdzie akcje lub na środki pieniężne,

–nie posiadają ceny nabycia,

–są niezbywalne

uznać należy, że samo przyznanie Panu ograniczonych jednostek akcyjnych (RSU) nie będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu.

Otrzymane RSU:

1)nie są przedmiotem obrotu:

–nie może Pan ich przenieść na inny podmiot,

–nie ma rynku, na którym byłyby przedmiotem skutecznego obrotu,

–nie stanowią instrumentu, który spełniałby funkcje inwestycyjne czy zabezpieczające,

2)nie posiadają ceny nabycia:

–nie posiadają „własnej” wartości ani

–nie posiadają wartości, która zależałaby od wartości innego instrumentu finansowego lub towarowego.

Tym samym przyznane Panu jednostki RSU stanowią obietnicę otrzymania w przyszłości akcji lub ich równowartości po spełnieniu warunków przewidzianych w umowie, tj. m.in. utrzymania zatrudnienia przez określony czas, w Pana przypadku do trzeciej rocznicy daty przyznania RSU, w której otrzymał Pan finansowe rozliczenie jednostek.

Powyższa charakterystyka przyznanego instrumentu wskazuje, że został on wykreowany na potrzeby realizacji programu o charakterze motywacyjnych dla pracowników spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej. Nie sposób zatem uznać, że taki instrument finansowy spełnia przesłanki uznania go za pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c)-i) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w związku z art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie nazwa bowiem, a cechy danego instrumentu decydują o uznaniu go za pochodny instrument finansowy.

W tym miejscu podkreślić należy, że w przypadku klasycznego instrumentu pochodnego o faktycznym zawarciu umowy sprzedaży instrumentu bazowego lub dokonaniu adekwatnego rozliczenia finansowego decyduje przede wszystkim cena wykonania. W przypadku omawianego programu motywacyjnego koncepcja ceny wykonania nie występuje, a krąg osób uprawnionych do nabycia RSU jest ściśle określony i ograniczony do osób zatrudnionych w grupie. Tego typu przesłanki nie pojawiają się przy „klasycznych” pochodnych instrumentach finansowych. Tym samym kryteria i cechy charakteryzujące RSU przemawiają przeciwko klasyfikacji tych praw jako instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c)-i) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

W celu ustalenia do jakiego źródła przychodu należy zaliczyć przychód, który otrzymał Pan jako uczestnik programu z tytułu realizacji RSU należy wziąć pod uwagę tę okoliczność, że prawo do otrzymania środków pieniężnych (wynikających z realizacji RSU) z tytułu uczestnictwa w programie motywacyjnym wynika z Ogólnych zasad funkcjonowania Planu zawartych w regulaminie przyjętym przez Y oraz dokumentów skierowanych do Pana przez spółkę amerykańską, które regulują zasady Pana udziału w planie motywacyjnym oraz przyznają jednostki RSU.

Skoro wypłacone środki pieniężne nie pochodzą od Pana pracodawcy, ale są wypłacane przez spółkę amerykańską, przychód ten należy zakwalifikować do innych źródeł zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osiągnięte przez Pana przychody powinny być opodatkowane na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie sposób zatem zgodzić się z Pana stanowiskiem, że uzyskane środki pieniężne stanowią przychód z kapitałów pieniężnych jako realizacja praw z pochodnych instrumentów finansowych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wykreowany przez spółkę instrument w postaci RSU nie wpisuje się bowiem w zakres ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i tym samym nie wypełnia dyspozycji art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskane przysporzenie majątkowe nie będzie też stanowiło żadnego innego rodzaju przychodu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawiłi stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla organu. Wydane interpretacje dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).