Interpretacja indywidualna z dnia 14 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.307.2024.2.KO

Prawo do skorzystania w zeznaniach za lata 2022 -2023 z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 lipca 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od 17 października 2016 r. w pełni sprawuje Pan władzę rodzicielską nad córką A.B., która z tym dniem zmieniła adres pobytu stałego na Pana adres zamieszkania: miasto 1. Mając na uwadze dobro dziecka, rozwój fizyczny, umysłowy i duchowy, aby zapewnić córce stosowne życie stara się Pan wszystkiemu sprostać.

A. od urodzenia ma problemy okulistyczne w związku z tym odbył Pan sporo wizyt u okulisty aby A. miała bardzo dobry komfort. Po dobrej diagnozie zostały zakupione okulary i w dalszym ciągu odbywają się wizyty kontrolne. Jak wiadomo są to spore koszta.

A. zamieszkała z Panem gdy miała 14 lat, to był okres dojrzewania, a co za tym idzie dziecko, które rośnie więcej potrzebuje i oczekuje. Ma Pan tu na uwadze ubiór, zainteresowania, potrzeby higieniczne itp. W tych sprawach wszystkie potrzeby zapewniał i w dalszym ciągu zapewnia, Pan.

Nadmienił Pan, że były także spore koszta związane z edukacją. W szkole były organizowane różnego rodzaju wycieczki, wówczas zapewniał Pan córce pobyt na tych wyjazdach, a w okresie wakacji opłacał pobyty na koloniach zagranicznych. W szkole, do której uczęszczała A., tj. (...), był wymagany strój szkolny, który kupował Pan z początkiem roku szkolnego.

Pana córka uczestniczyła w różnych spotkaniach z rówieśnikami, a wiązało się to z tym, że zawsze trzeba było zawieźć i odebrać, gdyż miejsce Państwa wspólnego zamieszkania było oddalone od szkoły o 10 km. Po ukończeniu gimnazjum, rozpoczęła naukę w szkole średniej w miejscowości miasto 3, ta miejscowość jest oddalona o 25 km od miejsca zamieszkania. Bilety miesięczne oraz obiady w szkole były sporym wydatkiem. Do nauki był niezbędny komputer wraz z drukarką. Te rzeczy i inne przybory również zakupił Pan córce.

A. również ma spore problemy stomatologiczne. Wizyty i leczenie zębów są zawsze prywatne. W ostatnim czasie lekarz postawił diagnozę – (...). Lekarz poinformował również, że sprawa wiąże się z leczeniem (...) i będzie kosztować około 8.000 zł + koszt zabiegu. Zaznacza Pan, że koszty utrzymania dziecka są dość znaczne. Pan jednak samodzielnie wypełnia obowiązek rodzicielski, który jak Pan przyznaje nie jest łatwy. Od lutego 2018 r. otrzymuje Pan alimenty na A. w wysokości 450 zł od matki – D.B.. Matka A. nie pomagała w wychowaniu dziecka. Wizyty określone przez Sąd dotyczące pobytu A. u matki, były przez matkę nieprzestrzegane, wręcz zapomniane.

Sam ponosił Pan i w dalszym ciągu ponosi trudy wychowawcze córki. Został Pan poinformowany przez Urząd Skarbowy, że do momentu, kiedy dziecko się uczy może Pan PIT rozliczyć "jako samotnie wychowujący dziecko" i z tej opcji korzystał Pan do 2022 r.

Wydatki, które Pan przedstawił to nie wszystkie.

Pana sytuacja, jak Pan twierdzi, nie jest łatwa, gdyż posiada Pan jeszcze jedno dziecko – C.B., której nie wychowuje Pan wspólnie z byłą żoną i nie mają Państwo ustalonych kontaktów naprzemiennie. Córka zamieszkuje z byłą żoną w miasto 2, a Pan płaci alimenty w wysokości 750 zł.

Posiadał Pan również dom na, który zaciągnął Pan kredyt. Jednak te wszystkie wydatki przerosły Pana możliwości i musiał Pan sprzedać dom aby spłacić kredyt. Na dzień dzisiejszy pokrywa Pan koszty najmu mieszkania dla córki, a sam zamieszkał Pan u swojego taty. A. zakończyła okres nauki w czerwcu 2023 r. i to wiąże się z tym, że w obecnym roku PIT za 2023 r. rozliczy Pan indywidualnie.

Prosi Pan o wyrozumiałość i pozytywne rozpatrzenie prośby.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia

Wniosek dotyczy rozliczenia za 2022 r. oraz 2023 r.

W 2022 r. i 2023 r. podlegał Pan nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Od 1 stycznia 2022 r. do 31 marca 2023 r. uzyskiwał Pan dochody z tytułu umowy o pracę, a od kwietnia 2023 r. otrzymuje Pan emeryturę.

W 2022 r. oraz 2023 r. Pana stan cywilny to rozwodnik.

Pana córka A. B. urodziła się (...) 2003 r., a C.B. urodziła się (...) 2011 r.

W odniesieniu do córki A., w okresie którego dotyczy wniosek:

a)nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad dzieckiem. Przez sąd zostały ustalone kontakty matki – D.B. z małoletnią córką. Jednak w ogóle nie były przestrzegane, wręcz zapomniane;

b)władzę rodzicielską w pełni wykonywał Pan jako ojciec. Matka w żaden sposób nie pomagała w wychowaniu dziecka;

c)miejscem zamieszkania córki był wyłącznie Pana dom, zamieszkiwała z Panem;

d)świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) pobierał Pan, gdyż wykonywał Pan władzę rodzicielską;

e)A. nie otrzymywała zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego ani renty socjalnej;

f)A. uczyła się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświaty;

g)A. nie uzyskiwała dochodu.

W odniesieniu do córki C., w okresie którego dotyczy wniosek:

a)nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad dzieckiem. Przez sąd zostało ustalone, że kontakty z dzieckiem będą odbywały się według bieżących ustaleń rodziców;

b)władzę rodzicielską w pełni sprawuje matka. Niestety nie może Pan w tym uczestniczyć, gdyż córka zamieszkuje z matką w sporej odległości od Pana miejsca zamieszkania. Dzieli Państwa około 350 km. Płaci Pan alimenty;

c)sąd ustalił miejsce zamieszkania małoletniej C. przy matce – E.B.;

d)świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) pobierała matka C.;

e)nie ma Pan informacji czy dziecko otrzymywało zgodnie z odrębnymi przepisami zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;

f)C. uczyła się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświaty;

g)nie ma Pan informacji czy córka osiągnęła dochody podlegające opodatkowaniu.

W okresach, którego dotyczy wniosek w stosunku do Pana bądź Pana dzieci nie miały zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani z ustawy o podatku tonażowym lub z ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy za 2022 r. oraz 2023 r., może Pan skorzystać z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Jak nadmienił Pan wcześniej, został Pan poinformowany przez Urząd Skarbowy, że do momentu, kiedy dziecko uczy się, może Pan rozliczać PIT jako „samotnie wychowujący dziecko” i z tej opcji Pan korzystał.

Uważa Pan, że Pana sytuacja i przedstawienie całej prawdy pozwala Panu na skorzystanie z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm., dalej też − ustawa PIT) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy PIT:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

–podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d ustawy PIT:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e ustawy PIT, stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

–w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy PIT:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy PIT:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Uwzględniając cytowane uregulowania prawne wskazać należy, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy PIT wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN „wychować — wychowywać” to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności», (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

Zatem, „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast, „samotny” to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół», (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam», (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa», (4) «znajdujący się na odludziu».

Przez osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy więc rozumieć osobę, która faktycznie w pojedynkę w pełni lub w przeważającej mierze wychowuje dziecko bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym, stale, na co dzień troszcząc się nie tylko o byt materialny ale także rozwój emocjonalny dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyjaśnić należy, że aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej nie jest konieczne posiadanie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Dodatkowo podkreślenia wymaga, że dla preferencyjnego opodatkowania dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. istotne znaczenie ma regulacja zawarta w treści art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, że nie ma ono zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem od 2022 r. osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje co najmniej jedno dziecko, co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że jest Pan ojcem dwóch córek A. urodzonej (...) 2003 r. i C. urodzonej (...) 2011 r. Do czerwca 2023 r. Pana córka A. uczyła się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświaty. W latach 2022 - 2023 to na Panu faktycznie spoczywał ciężar jej wychowania, córka mieszkała z Panem. Matka płaciła alimenty w wysokości 450 zł, jednak nie pomagała w wychowaniu A.. Córka nie uzyskiwała dochodów. Ponosił Pan wszelkie wydatki związane z leczeniem, edukacją oraz wydatki na ubrania, rozrywkę, wakacje. Córki C. nie wychowuje Pan wspólnie z byłą żoną i nie mają Państwo ustalonych kontaktów naprzemiennie. Córka zamieszkuje z byłą żoną w miasto 2, a Pan płaci alimenty. W 2022 r. oraz 2023 r. Pana stan cywilny to rozwodnik.

Odnosząc przedstawione uregulowania prawne na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że spełnił Pan warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji przysługuje Panu prawo do skorzystania w zeznaniach za lata 2022 -2023 z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.