Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.335.2024.2.ZK
Wydanie interpretacji indywidualnej - dotyczy zaliczenia prac wykonywanych przez pracowników jako działalność B+R
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 czerwca 2024 r., wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy prace wykonywane przez pracowników Spółki w ramach pierwszych trzech grup projektowych, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 ustawy o PDOP, co po spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie o PDOP, uprawni Wnioskodawcę do skorzystania z odliczenia, o którym mowa w art. 18d ww. ustawy.
Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 6 sierpnia 2024 r. (data wpływu 6 sierpnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Spółka (…), działająca pod marką (…) (dalej jako: „Spółka” lub „(…)”), została założona w (…) roku. Od początku swojej działalności, Spółka specjalizuje się w realizacji usług związanych z wizualizacją danych oraz budowie elementów składowych kodu, które służą do projektowania rozwiązań prezentacji danych i procesów biznesowych (ang.: pre-built code components). W ramach swojej działalności Spółka zajmuje się:
1. opracowywaniem algorytmów i modeli statystycznych nauczania maszynowego (ang. Machine Learning, ML), mających ułatwić pracę nad budowaniem diagramów i grafów wizualizujących dane [Grupa 1: Machine Learning];
2. opracowywaniem nowych narzędzi do wizualizacji danych, tj. komponentów, bibliotek i modułów, opartych często o wyniki prac prowadzonych w obszarze Machine Learning [Grupa 2: Pre-buiIt code components];
3. projektowaniem rozwiązań (aplikacji) do wizualizacji danych i procesów biznesowych dla klientów Spółki [Grupa 3: Product Design and Development];
4. wsparciem klienta w projektowaniu lub usprawnianiu interfejsów w istniejących aplikacjach i narzędziach IT [Grupa 4: Ul Design].
W pierwszej grupie projektowej, pracownicy rozwijają nowe techniki, prowadzące do postępów w zakresie ogólnych koncepcji przechwytywania, przekazywania, gromadzenia, wydobywania informacji i ich prezentowania, oparte często na nowoopracowywanych algorytmach i modelach statystycznych. Spółka dąży do tego, by rezultaty prac tej grupy projektowej mogły być wykorzystane w innych projektach prowadzonych w Spółce, w szczególności w drugiej grupie projektowej (Pre-built code components).
Pracownicy zaangażowani w prace w drugiej grupie projektowej tworzą nowe komponenty oprogramowania (biblioteki, moduły, funkcjonalności), mogące być w dalszej kolejności wykorzystane do tworzenia nowych aplikacji i rozwiązań, umożliwiających klientom Spółki wizualizację procesów biznesowych różnego typu. I tak np. przykładowymi projektami w grupie projektów Pre-built code components były m.in.:
- stworzenie wizualnego narzędzia do współpracy i tworzenia ekosystemu chatbotów, przeznaczone dla osób z minimalną lub zerową wiedzy na temat kodowania. Zaprojektowane rozwiązanie pozwoliło na wizualne przetworzenie logiki bota i zdefiniowanie ogólnego przebiegu rozmowy, zarówno od strony użytkownika, jak i administracji;
- stworzenie narzędzia do wizualizacji procesów biznesowych i przepływu informacji, które pozwoliło na wychwytywanie szczegółów zadań i interakcji z procesem oraz uzupełnienie modeli procesów biznesowych o odpowiedni przepływ informacji.
W trzeciej grupie projektowej [Product Design and Development] pracownicy wykorzystują wiedze stworzoną lub zgromadzoną w poprzednich grupach projektowych do zaprojektowania różnego typu aplikacji i narzędzi IT, wykorzystujących komponenty wizualizacji danych, dla klientów Spółki. Praca w tej grupie projektowej podzielona jest na trzy fazy:
1. Faza początkowa, tzw. Discovery, w czasie której definiowane są założenia projektowe, prowadzone są badania na temat produktu/usługi klienta, pozwalające na uzyskanie informacji dotyczących struktury branży, rynkowych trendów i zachowań końcowych użytkowników. Na podstawie wyników prac prowadzonych w tej fazie, tworzone są wstępne prototypy potencjalnych rozwiązań, które są z kolei testowane z użytkownikami w celu uzyskania informacji zwrotnej. Bazując na otrzymanej informacji zwrotnej, zespół projektowy modyfikuje prototypy, wprowadzając zmiany i ulepszenia.
2. Faza definiowania doświadczeń użytkowników i prototypowania, tzw. UX & Prototyping, podczas której tworzone są makiety niskiej rozdzielczości, pozwalające na przetestowanie różnych koncepcji projektowych, interaktywne prototypy danego rozwiązania IT, umożliwiające weryfikację zachowań docelowych użytkowników danej aplikacji, czy też raporty z rekomendacjami dotyczącymi projektowanych rozwiązań. Wyniki prac w tej fazie projektowej pozwalają na podjęcie świadomych decyzji co do ostatecznego kształtu projektowanej aplikacji/narzędzia IT.
3. Faza tworzenia interfejsów użytkownika, tzw. UI Design, podczas której projektowane są ostateczne wizualne elementy projektowanego rozwiązania.
4. Faza rozwoju, gdzie aplikacja projektowana jest od strony programistycznej.
Przykładowymi projektami realizowanymi przez Spółkę w grupie projektów Product Design and Development były m.in.:
- aplikacja symulująca ruch pasażerów na lotnisku, wykorzystująca informacje zbierane z sensorów umieszczonych na lotnisku, umożliwiająca wizualizację zbieranych danych i poprawę obsługi klienta i przepływu pasażerów. Aplikacja umożliwiła zmniejszenie kosztów obsługi zwiększonej liczby pasażerów;
- narzędzie IT do automatyzacji i cyfryzacji procesów w firmie produkcyjnej, pozwalające na bieżące monitorowanie postępu zadań, zapobieganie ewentualnym problemom produkcyjnym oraz szybkie dostosowanie procesu do nowych produktów;
- rozwiązanie do wizualizacji danych, wspierające procesy zarządzania cyklem życia produktu (ang. Product Lifecycle Management, PLM), pozwalające na przyspieszenie procesów podejmowania decyzji, ułatwiające komunikację i polepszające proces wykrywania błędów;
- narzędzie do projektowania infrastruktury, mające na celu zabezpieczenie i skalowanie cyklu życia oprogramowania, wizualizujące strukturę sieci i wszystkie działania podjęte w celu ochrony bezpieczeństwa sieci przed cyberatakami;
- aplikacja umożliwiająca tworzenie obwodów elektronicznych dla przemysłu motoryzacyjnego, lotniczego, energoelektroniki i wytwarzania energii. Duży zestaw zdefiniowanych bloków umożliwiła nie tylko tworzenie różnych modeli, ale i ich walidację w czasie rzeczywistym;
- aplikacja do projektowania instalacji audiowizualnych. Rozwiązanie to umożliwiło dostosowanie całego cyklu procesu, od projektu schematu (kierownicy projektów i wewnętrzni projektanci), poprzez konserwację i usługi, aż po wdrożenie (inżynierowie i programiści).
Projekty w ostatniej, czwartej grupie Ul polegają na projektowaniu interfejsów użytkownika i poprawie doświadczeń użytkownika w istniejących aplikacjach. Ponieważ w tej fazie nie są prowadzone prace nad zdefiniowaniem nowych aplikacji czy też narzędzi IT, nie dochodzi również do powstania znacznych ulepszeń w funkcjonowaniu istniejących rozwiązań, Spółka nie planuje zaliczać prac wykonywanych w tej grupie projektowej do prac B+R. Z tego też względu dalszy opis prac dotyczy obszarów zakwalifikowanych wyłącznie do pierwszych trzech grup projektowych.
[Charakter prac] Zakres aktywności pracowników w pierwszych trzech grupach projektowych powoduje, że rezultaty działań tych pracowników są efektem ich zindywidualizowanej i kreatywnej działalności, która może prowadzić do powstania utworów, a wśród nich w szczególności m.in.: kodów źródłowych programów komputerowych, algorytmów, planów i/lub prototypów systemów, baz oraz struktur danych, dokumentacji technicznej, specyfikacji, planów, analiz, raportów oraz rekomendacji, projektów graficznych, materiałów audio-wideo, a także prezentacji. Wymienione wyżej prace charakteryzują się wysoką niepowtarzalnością, indywidualnością i oryginalnością. Tym samym pracownicy ci, poprzez tworzenie - w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron - utworów pracowniczych w rozumieniu art. 12 oraz kodów źródłowych w rozumieniu art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych są twórcami i/lub współtwórcami w rozumieniu tejże ustawy. Wymiernym efektem innowacyjności pracowników, ich zindywidualizowanej i kreatywnej działalności są także innowacje technologiczne w postaci nowych sposobów/modeli wizualizacji.
[Zdobywanie wiedzy] Obok zasadniczych prac związanych z tworzeniem nowych algorytmów i modeli do prezentacji danych oraz rozwiązań do wizualizacji danych, do zadań pracowników Spółki należy też monitorowanie rynku, dostarczanie informacji o występujących tendencjach rynkowych oraz aktualnych potrzebach klientów ale również takie kształtowanie nowych funkcjonalności w tworzonych narzędziach informatycznych, które nie tylko odzwierciedlają potrzeby rynku i klientów ale i kształtują je w sposób, który przyczyni się do znacznego usprawnienia zachowań, prowadząc do innowacji technologicznych.
Zadania te prowadzone są przede wszystkim przez pracowników kadry menedżerskiej. W szczególności są oni odpowiedzialni za analizę, konsultacje technologiczne i studia wykonalności planów rozwojowych poszczególnych produktów i technologii, kształtowanie zakresu i planowanie prac poszczególnych zespołów, zapewnienie optymalnej wymiany informacji między zespołami, nadzór nad pracami zespołów, ale również zaangażowanie merytoryczne w projekty badawczo-rozwojowe. W ramach ww. prac projektowych pracownicy realizują zadania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowania ulepszeń produktów i usług lub całkiem nowych rozwiązań (badania naukowe/aplikacyjne). W ramach prac prowadzonych przez pracowników, oceniana jest również przydatność danych rozwiązań opracowywanych w pierwszej grupie projektowej [Machine Learning] w budowaniu nowych czy ulepszonych rozwiązań, które będą mogły zostać wykorzystane przez pracowników biorących udział w projektach drugiej i trzeciej grupy projektowej (tj. Pre-built code components oraz Product Design and Development). Pracownicy Spółki rozwiązują poszczególne problemy projektowe i weryfikują możliwe sposoby ich rozwiązania. Muszą przy tym wybrać odpowiednie metody, które pozwolą na tworzenie nowych rozwiązań oraz określenie, w jaki sposób rozwiązanie to zostanie zbudowane.
[Koordynacja prac] Praca pracowników koordynowana jest w oparciu o wprowadzone w Spółce nowoczesne metodyki pracy. Oddział ma przyjęty określony schemat postępowania, według którego planuje, buduje i kontroluje proces planowania i rozwoju nowych rozwiązań (tj. Aplikacji, narzędzi, komponentów oprogramowania). Zastosowanie tychże metodyk pozwala na systematyczne prowadzenie prac równolegle nad kilkoma zagadnieniami, realizację przez zespoły projektowe w danym momencie kilku zadań oraz dostarczenie efektów pracy w krótkich odstępach czasu oraz efektywne zarządzanie projektem, jak również unikanie przestojów prac. Zgodnie z przyjętymi metodami pracy, projekty prowadzone są w sposób iteracyjny, przyrostowy, pozwalający na bieżące weryfikowanie wyników kolejnych etapów prac i bieżące wprowadzanie poprawek. Poprzez swój oddział Spółka prowadzi opisane we wniosku prace w sposób regularny od lat i zamierza wykonywać je systematycznie także w przyszłości. Podejmowane przez Spółkę działania w tym zakresie nie mają zatem charakteru okazjonalnego czy doraźnego.
[Ewidencja] Stosowane w Spółce narzędzia informatyczne pozwalają na szczegółową ewidencję Projektów B+R (dalej: „Ewidencja B+R”). Ewidencja ta zawiera informację takie jak opis projektów, wykaz osób zaangażowanych w prace w danych projektach, wykaz prac stworzonych w danych projektach wraz z imiennym podporządkowaniem do konkretnej osoby wykonującej daną pracę, zaangażowanie czasowe poszczególnych pracowników/Współpracowników w prace nad poszczególnymi projektami B+R. Ewidencja prowadzona jest w miesięcznych okresach rozliczeniowych, a zaangażowanie czasowe poszczególnych osób w Projekty B+R realizowane przez spółkę może być wyrażone zarówno w wartościach procentowych jak i godzinowych. Przy czym Ewidencja B+R, o której mowa, nie jest typową ewidencją godzinową i nie zawiera informacji o poszczególnych czynnościach wykonanych w danej jednostce czasowej przez konkretnego pracownika/Współpracownika B+R. Mając na uwadze skalę i rodzaj realizowanych projektów, pracownicy Spółki zatrudnieni w celach B+R, mogą być w skali miesiąca zaangażowani:
- w 100% w projekty B+R, przy czym może to być jeden lub kilka projektów badawczo-rozwojowych;
- w pewnej części w działalności B+R (w jednym lub kilku projektach), a w pozostałym zakresie w projektach nie kwalifikowanych przez Spółkę do prac B+R;
- w 100% w projekty niebędące Projektami B+R.
Po zsumowaniu wartości wykazanych w Ewidencji B+R, a odzwierciedlających zaangażowanie czasowe Pracowników B+R w prace badawczo-rozwojowe w poszczególnych projektach, Spółka będzie w stanie określić stosunek czasu przeznaczonego przez danego Pracownika B+R na realizację działalności badawczo-rozwojowej do ogólnego czasu pracy danego pracownika w danym miesiącu według wzoru: (czas-pracy-w-projektach-B+R)/(miesięczny wymiar czasu pracy - nieobecności) (dalej: „Wskaźnik B+R”). W analogiczny sposób, tj. na podstawie Wskaźnika B+R, Spółka zamierza ewidencjonować zaangażowanie Współpracowników w poszczególne Projekty B+R.
Tym samym Spółka wypełnia wymóg prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b ustawy o PDOP.
Ponadto, uzupełnili Państwo opis zdarzenia przyszłego w następujący sposób:
1. Jaką konkretnie istniejącą wiedzę wykorzystują Państwo w ramach pierwszych trzech grup projektowych?
Od początku swojej działalności Spółka specjalizuje się w budowie niestandardowych i interaktywnych informatycznych narzędzi niskokodowych (ang.: low-code tools) do wizualizacji danych i procesów biznesowych. Pracownicy Spółki muszą więc wykazać się wiedzą z wielu specjalistycznych dziedzin, poczynając od informatyki (programowanie, testowanie, architektura systemów, etc.) poprzez matematykę (grafy, algorytmy, analiza danych), aż do sztuk plastycznych (projektowanie grafiki, interfejsów użytkownika, etc.).
2. Czy w wyniku prac, w ramach pierwszych trzech grup projektowych, powstanie nowa wiedza? Jeśli tak to z jakiej dziedziny, dyscypliny?
Głównym celem realizowanych przez Spółkę projektów badawczo-rozwojowych jest tworzenie metod i narzędzi do wizualizacji danych i wykorzystywanie tej wiedzy do tworzenia nowych aplikacji i narzędzi IT. Pracownicy drugiej i trzeciej grupy projektowej łączą dotychczas istniejącą wiedzę i umiejętności w celu osiągnięcia danych rezultatów (prace rozwojowe), zaś pracownicy pierwszej grupy projektowej zdobywają nową wiedzę i nowe umiejętności, nastawione na opracowanie nowych rozwiązań, metod, algorytmów w dziedzinie wizualizacji danych (badania aplikacyjne).
3. Jakie konkretnie narzędzia, nowe koncepcje, rozwiązania, niewystępujące w praktyce gospodarczej (w tym Wnioskodawcy) zastosowano? Innymi słowy, co powoduje, że prace w ramach pierwszych trzech grup projektowych w znacznym stopniu różnią się od rozwiązań już funkcjonujących; na czym polega ich unikatowość, co pozwala uznać je za nowatorskie?
Na portalu biznes.gov.pl, nadzorowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, znajdujemy informację dotyczące praktycznych definicji prac B+R (patrz: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/004268, stan na 2023-03-08). Znajdujemy tam wskazówki dotyczące możliwości stwierdzenia, czy firma prowadzi prace badawczo-rozwojowe oraz jaki jest ich rodzaj (badania podstawowe, badania przemysłowe czy prace rozwojowe). Ministerstwo odsyła w tym zakresie do tzw. Poziomów gotowości technologicznej - TRL (ang. Technology Readiness Level). Nowe odkrycia, umożliwiające pozyskanie nowej wiedzy, czyli obserwacje i opisanie podstawowych zasad danego zjawiska, są pierwszym poziomem gotowości i leżą w domenie badań podstawowych. W ocenie Spółki, prace pracowników będą kwalifikowane do wyższych poziomów gotowości, czyli tak jak wskazaliśmy w uzasadnieniu wniosku, należeć będą raczej do obszaru prac rozwojowych lub badań aplikacyjnych, a nie do obszaru badań podstawowych. W pierwszej grupie projektowej pracownicy rozwijają nowe techniki, prowadzące do postępów w zakresie ogólnych koncepcji przechwytywania, przekazywania, gromadzenia, wydobywania informacji i ich prezentowania, oparte często na nowoopracowywanych algorytmach i modelach statystycznych. Na podstawie wyników tych prac pracownicy zaangażowani w projekty Low-code tools tworzą narzędzia IT, które umożliwiają klientom wizualizację procesów biznesowych różnego typu. W trzeciej grupie projektowej pracownicy wykorzystują wiedzę stworzoną lub zgromadzoną w poprzednich grupach projektowych do zaprojektowania różnego typu aplikacji i narzędzi IT, wykorzystujących komponenty wizualizacji danych, dla klientów Spółki. Nowe narzędzia i aplikacje dla klientów spółki, czy też ich modyfikacje i ulepszenia są możliwe właśnie dzięki skoordynowanej pracy pracowników Spółki. Zdaniem Wnioskodawcy, postęp dokonuje się poprzez prowadzone prace badawczo-rozwojowe, które są niczym innym jak sumą małych zmian dokonywanych w istniejących już rozwiązaniach. Są wykorzystywaniem dostępnej wiedzy do nowych zastosowań.
4. W czym przejawia się twórczy charakter prac w ramach pierwszych trzech grup projektowych?
Twórczy charakter działań pracowników przejawia się w samodzielności myślenia, prowadzącej do kreacji subiektywnie nowego wytworu intelektu. W przypadku pracowników Spółki takimi nowymi wytworami intelektu są m.in. kody źródłowe programów komputerowych, interfejsy użytkownika, algorytmy, plany, prototypy systemów, baz oraz struktur danych, dokumentacja techniczna, specyfikacje, analizy, raporty, rekomendacje, projekty graficzne, materiały audio-wideo, czy też prezentacje.
5. Czy pracę o charakterze rutynowym, zaliczacie Państwo do działalności badawczo-rozwojowej?
Nie.
Pytanie
Czy prace wykonywane przez pracowników Spółki w ramach w pierwszych trzech grup projektowych, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 ustawy o PDOP, co po spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie o PDOP, uprawni Wnioskodawcę do skorzystania z odliczenia, o którym mowa w art. 18d ww. ustawy?
Państwa stanowisko w sprawie
Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w świetle przedstawionych powyżej okoliczności należy uznać, iż prace prowadzone w ramach pierwszych trzech grup projektowych stanowią działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28, która po spełnieniu wymogów ewidencyjnych określonych w ustawie, uprawni Wnioskodawcę do skorzystania z odliczenia, o którym mowa w art. 18d ww. ustawy.
Zgodnie z art. 4a pkt 26 ustawy o PDOP, działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 ze zm.), na który wskazuje przepis art. 4a pkt 27 ustawy o PDOP, badania naukowe są działalnością obejmującą:
1. badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
2. badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, na który wskazuje przepis art. 4a pkt 28 ustawy o PDOP, prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Powyższe przepisy wprowadzają kilka istotnych kryteriów, od których spełnienia uzależniona jest możliwość uznania określonych działań za działalność badawczo-rozwojową (przy czym kryteria te muszą być spełnione łącznie). Zgodnie z tymi kryteriami, działalność badawczo-rozwojowa powinna:
1. być podejmowana w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań;
2. mieć twórczy charakter oraz
3. być podejmowana w sposób systematyczny.
[Zwiększanie zasobów wiedzy] W kwestii pierwszego z powyższych warunków, Wnioskodawca wskazuje, iż głównym celem realizowanych przez Spółkę projektów badawczo-rozwojowych jest tworzenie metod i narzędzi wizualizacji danych i wykorzystywanie tej wiedzy do tworzenia nowych aplikacji i narzędzi IT. Pracownicy nie tylko łączą dotychczas istniejącą wiedzę i umiejętności w celu osiągnięcia danych rezultatów (prace rozwojowe), ale też - w projektach z grupy Machine Learning - zdobywają nową wiedzę i nowe umiejętności, nastawione na opracowanie nowych rozwiązań w dziedzinie wizualizacji danych (badania aplikacyjne). Działania te prowadzą do stworzenia produktów dotychczas niedostępnych na rynku i ulepszenia tych już oferowanych. Prace składają się z wyraźnych etapów, w ramach których powstają prototypy produktów/narzędzi/aplikacji, czy nowe lub znacząco ulepszone rozwiązania. Rozwiązania te są testowane, weryfikowana jest ich przydatność. Każda iteracja polega na opracowywaniu wskazanych tematów. Pracownicy, w wyniku swojej twórczej pracy, muszą znaleźć optymalne rozwiązania danych zagadnień. Prace wykonywane przez pracowników prowadzą do zwiększenia zakresu wiedzy pracowników Spółki oraz bardzo często prowadzą do wyeliminowanie niepewności o charakterze technicznym. W związku z powyższym pierwszy warunek uznania działalności Spółki, podejmowanej w ramach prac w pierwszych trzech grupach projektowych za działalność badawczo-rozwojową, należy uznać za wypełniony.
[Twórczy charakter prac] W zakresie drugiego warunku odwołać się można do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U. z 2022 r. poz. 2509, która definiuje pojęcie utworu.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 1.1 tejże ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W komentarzu do tejże ustawy, przygotowanym pod red. Prof. dr hab. Janusza Barty oraz Prof. dr hab. Ryszarda Markiewicza czytamy, iż „Świadczenie o charakterze twórczym może być wniesione tylko przez człowieka”. Jak przy tym wyjaśnia SA w Poznaniu w wyr. z dnia 7 listopada 2007 r., I ACa 800/07, LEX nr 370747): „Stwierdzenie, że utwór stanowi przejaw „działalności twórczej”, oznacza, że utwór powinien stanowić rezultat działalności o charakterze kreacyjnym. Przesłanka ta, niekiedy określana jako przesłanka „oryginalności” utworu, zrealizowana zostanie wówczas, gdy powstanie subiektywnie nowy wytwór intelektu; jest ona zatem ujmowana wyłącznie w płaszczyźnie nowości subiektywnej i zorientowana retrospektywnie.” W przypadku prac prowadzonych przez pracowników zaangażowanych w zadania z pierwszych trzech grup projektowych ten warunek jest w oczywisty sposób spełniony, ponieważ efekty prac są rezultatem działań pracowników, w wyniku których powstają subiektywnie nowe wytwory intelektu w postaci kodów źródłowych programów komputerowych, algorytmów, planów i/lub prototypów systemów, baz oraz struktur danych, dokumentacji technicznej, specyfikacji, planów, analiz, raportów oraz rekomendacji, projektów graficznych, materiałów audio-wideo, a także prezentacji.
[Systematyczność] Odnosząc się do warunku „systematyczności”, należy wskazać, że tworzenie metod i narzędzi do wizualizacji danych i wykorzystywanie tej wiedzy do tworzenia nowych aplikacji i narzędzi IT, są głównym obszarem działalności Spółki, dając gwarancję jakości i nowoczesności tworzonych rozwiązań. Praca koordynowana jest w oparciu o wprowadzone nowoczesne metodyki pracy. Spółka ma przyjęty określony schemat postępowania, według którego planuje, buduje i kontroluje proces planowania i rozwoju nowych produktów IT.
Zastosowanie tychże metodyk pozwala na systematyczne prowadzenie prac równolegle nad kilkoma zagadnieniami, realizację przez zespoły projektowe w danym momencie kilku zadań oraz dostarczenie efektów pracy w krótkich odstępach czasu oraz efektywne zarządzanie projektem, jak również unikanie przestojów prac.
Zgodnie z przyjętymi metodami pracy, projekty prowadzone są w sposób iteracyjny, przyrostowy, pozwalający na bieżące weryfikowanie wyników kolejnych etapów prac i bieżące wprowadzanie poprawek. Poprzez swój oddział, Spółka prowadzi opisane we wniosku prace w sposób regularny od lat i zamierza wykonywać je systematycznie także w przyszłości. Podejmowane przez Spółkę działania w tym zakresie nie mają zatem charakteru okazjonalnego czy doraźnego.
W konsekwencji, należy uznać, że w odniesieniu do prac prowadzonych przez pracowników zaangażowanych w prace w pierwszych trzech grupach projektowych, spełniona jest przesłanka systematyczności, o której mowa we wspomnianym wyżej przepisie.
W związku z powyższym, należy uznać, że prace realizowane przez pracowników zaangażowanych w prace w pierwszych trzech grupach projektowych spełniają łącznie wszystkie z czterech przesłanek i tym samym stanowią działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu 4a pkt 26-28 ustawy o PDOP. W świetle zaś art. 18d ust. 1 ustawy o PDOP, mając na uwadze fakt prowadzenia przez Spółkę ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b CIT, upoważni to Spółkę do odliczenia od podstawy opodatkowania kwalifikowanych kosztów uzyskania przychodów wskazanych w art. 22 ust. 2 ustawy o PDOP, a poniesionych na tężę działalność.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z brzmieniem art. 4a pkt 26 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”, „uCIT”),
przez działalność badawczo-rozwojową należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
W myśl art. 4a pkt 27 updop,
ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych, oznacza to:
a. badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
b. badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 ze zm., dalej: „Ustawa SWIN”),
badania naukowe są działalnością obejmującą:
a. badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
b. badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Natomiast, w art. 4a pkt 28 updop ustawodawca wskazał, że:
ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy SWIN,
prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Z kolei stosownie do treści art. 18d ust. 1 updop,
podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.
W celu stwierdzenia, czy prace wykonywane przez Pracowników Państwa Spółki w ramach pierwszych trzech grup projektowych, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicje wskazane w art. 4a pkt 26-28 updop).
Przez działalność badawczo-rozwojową, należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności - badania podstawowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.
Należy zwrócić uwagę na podkreślone wyłączenie w art. 4a ust. 3 ww. ustawy, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które pomimo ulepszenia istniejących procesów lub usług z uwagi na brak innowacyjnego charakteru (rutynowość) nie mogą stanowić prac rozwojowych.
Z ustawowej definicji wynika zatem, że taka działalność musi mieć charakter twórczy. Posłużenie się tym sformułowaniem wskazuje, że działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Jak podano w słowniku języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem, twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
Po drugie, z art. 4a pkt 26 updop, wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w systematyczny sposób. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem, słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.
Po trzecie, taka działalność musi mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań. Prowadząc działalność badawczo-rozwojową, przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów.
Pamiętać trzeba, że w ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji. Innymi słowy, prowadzone systematyczne prace opierają się na istniejącej wiedzy, uzyskanej w wyniku działalności badawczej oraz/lub doświadczeń praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów lub urządzeń, inicjowanie nowych i znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług. Podmioty gospodarcze zajmujące się działalnością badawczo-rozwojową realizują ją obok swojej działalności podstawowej (np. przedsiębiorstwa przemysłowe dysponujące własnym zapleczem badawczo-rozwojowym, laboratoria, zakłady i ośrodki badawczo-rozwojowe, działy badawczo-technologiczne, biura konstrukcyjne i technologiczne, zakłady rozwoju technik, biura studiów i projektów itp.). Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Co oznacza, że aktywność podatnika winna być nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym (które nie mają odtwórczego charakteru), związane z postępem naukowym, czy technologicznym.
Na powyższe kryteria wskazał także Minister Finansów w Objaśnieniach podatkowych z 15 lipca 2019 roku dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (dalej także: „Objaśnienia MF”), które w części 3.2.1. poświęcone są pojęciu działalności badawczo-rozwojowej, która znajduje zastosowanie m.in. do korzystania z ulgi badawczo-rozwojowej przewidzianej w art. 18d updop - co zostało wskazane w samej treści objaśnień (por. pkt 31 Objaśnień MF).
Zgodnie z Objaśnieniami MF, przez działalność twórczą należy rozumieć zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia, powstania czegoś, a twórczość działalności badawczo-rozwojowej przejawiać się może m.in.: opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
Dodatkowo, warto nadmienić, że walidacja (według Słownika języka polskiego PWN rozumiana jako ogół czynności mających na celu zbadanie odpowiedniości, trafności lub dokładności czegoś) nowego lub ulepszonego produktu/technologii/rozwiązań zwłaszcza w warunkach rzeczywistego funkcjonowania, gdzie głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne, a których ostateczny kształt nie został określony została wyróżniona w Objaśnieniach MF jako typowe przejawy działalności twórczej w znaczeniu przyjmowanym dla potrzeb definicji prac badawczo-rozwojowych (por. pkt 36 Objaśnień MF). Co więcej, jak podkreślono w Objaśnieniach MF, istotnym elementem tego rodzaju działalności jest kreatywna aktywność wynikająca z działalności człowieka.
Jak wskazano w Objaśnieniach MF (na co zwrócił już uwagę Organ powyżej), w świetle obowiązujących w Polsce znaczeń pojęcia „systematyczność”, prowadzenie działalności w taki sposób może oznaczać realizację tego rodzaju działań:
- w znaczeniu pierwszym - w sposób stały, od dłuższego czasu (regularnie), bądź
- w znaczeniu drugim - w sposób uporządkowany, według pewnego systemu (planowo, metodycznie).
Dla potrzeb definicji działalności badawczo-rozwojowej, kryterium to należy rozumieć zgodnie z drugim znaczeniem. W świetle powyższego, oznacza to, że kryterium systematyczności jest spełnione, gdy działalność prowadzona jest w sposób uporządkowany, według pewnego systemu (metodycznie, zgodnie z planem).
Należy jeszcze raz zaakcentować, że trzecim kryterium uznania danej działalności za badawczo-rozwojową jest zwiększanie zasobów wiedzy (zgodnie z Objaśnieniami MF - pkt 43, to pojęcie odnosi się przede wszystkim do badań naukowych) lub wykorzystania istniejących zasobów wiedzy (na co nakierowane są przede wszystkim prace rozwojowe, obejmujące zdobywanie, łączenie i kształtowanie wiedzy) do tworzenia nowych zastosowań (nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług).
Jednocześnie, jak zauważono w treści cytowanych Objaśnień MF, ustawodawca nie zdefiniował sformułowania „zwiększania zasobów wiedzy”, jednak przyjąć można, że sformułowanie to należy rozumieć z perspektywy danego podatnika a kluczowym jest element celowościowy (tj. zwiększenie poziomu wiedzy oraz wykorzystanie jej do tworzenia nowych zastosowań), bez względu na to, czy zdobywana wiedza stanowić będzie nowość tylko z perspektywy danego podmiotu, albo czy po jej zastosowaniu będzie służyć wyłącznie jednemu podmiotowi, czy też znajdzie szersze zastosowanie (por. pkt 45 Objaśnień MF).
W świetle powyższego, zgodzić się należy z Państwem, że prace wykonywane przez pracowników Spółki w ramach w pierwszych trzech grup projektowych, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 ustawy o PDOP, co po spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie o PDOP, uprawni Wnioskodawcę do skorzystania z odliczenia, o którym mowa w art. 18d ww. ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Zaznaczyć należy, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem pytania. Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy nie objęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).