Interpretacja indywidualna z dnia 12 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.486.2024.2.ACZ

Opodatkowanie kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 5 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 sierpnia 2024 r. (wpływ 7 sierpnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

17 września 2007 r. została zawarta umowa kredytowa CHF pomiędzy (…) SA z siedzibą w (…)/oddział (…), (…) a A. i B.C. (zwana dalej „Umowa”) o kredyt hipoteczny (…) nr (…), w kwocie 193.132,82 CHF.

Przedmiotowy kredyt był spłacany regularnie ze środków finansowych wynikających z dochodów uzyskiwanych przez te lata z działalności gospodarczej Firma (…) spółka jawna, a po przekształceniu Spółka z.o.o. sp. k., NIP (…). W związku z tym, że pieniądze pochodziły z wypracowanego zysku, to od tych kwot był regularnie płacony podatek dochodowy rozliczany na koniec każdego roku obrachunkowego – PIT-36, co w świetle przepisów o podatku dochodowym oznacza, że pieniądze były przez wszystkie lata obarczone podatkiem dochodowym.

Kredyt został spłacony całkowicie 15 września 2022 r., ale jednocześnie po wielokroć nadpłacony w kwocie 908.146,76 zł (przeliczenie z CHF). W związku z generalnie ogromnym problemem w udzielaniu kredytów w CHF, wystąpili Państwo do sądu z pozwem o uznanie przedmiotowego kredytu za nieważny i żądaliście zwrotu zapłaconej bankowi niezasadnie kwoty.

Bank (…) SA wystąpił z propozycją ugody, którą podpisali Państwo (…) 2023 r. W ugodzie uzgodniliście, że bank zobowiązuje się zwrócić nadpłatę kredytu w wysokości 400.000 zł. Niestety bank dokonał rozliczenia z korzyścią dla siebie, czyli przeliczył przedmiotowy kredyt z CHF na PLN i uznał, że nadpłatę stanowi kwota 298.232,73 zł, a pozostałą kwotę Państwa nadpłaty, tj. 400.000 zł – 298.232,73 zł = 101.767,27 zł, uznał jako przychód, dzieląc ją na pół na dwóch kredytobiorców: A. i B.C. po 50.883,64 zł i obarczył podatkiem dochodowym w PIT-11.

Kwota 101.767,27 zł (ugoda paragraf 4) to nie jest żadna kwota dodatkowa, która by miała stanowić przychód i od której jakoby istniał obowiązek podatkowy, gdyż należy tę kwotę uznać jako zwrot (…)  z tytułu nadpłaty kredytu wyliczonej jako różnica odsetek wyliczonych z kredytu w PLN, tj. 187.552,70 zł a odsetkami z kredytu CHF – kwota 125.823,98 zł, co stanowi różnicę 61.728,72 zł, którą należy uznać jako składową kwoty 101.767,27 zł. Również nadpłata kapitału stanowiła 359.653,25 zł, a bank przeliczył kapitał jakby był udzielony kredyt w PLN i uznał nadpłatę w kwocie 298.232,73 zł. Różnica pomiędzy tymi kwotami – 61.420,52 zł, to jest również kwota, która winna być wliczona do kwoty uznanej jako przychód, bo stanowi ona Państwa koszt i jest dla Państwa stratą. I te pieniądze bank od Państwa otrzymał w ramach spłaty kredytu.

Cała kwota 400.000 zł winna być uznana przez (…) SA jako zwrot nadpłaty kredytu CHF.

Niestety mimo rzeczowych argumentów wystosowanych pisemnie do Banku (…), bank nie zmienił zapisu w przedmiotowej ugodzie obarczając kwotę 101.767,27 zł podatkiem dochodowym.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że cała kwota zwrócona Panu i drugiemu kredytobiorcy przez Bank (…) stanowi zwrot uiszczonych przez Panią i drugiego kredytobiorcę kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku zawartych w ratach kredytu.

Zwrócona Pani i drugiemu kredytobiorcy przez Bank (…) kwota, która została wykazana przez bank w PIT-11, nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone tytułem spłaty kredytu hipotecznego.

Pytania

1.Czy kwota zwrócona przez Bank (…) jest przychodem?

2.Czy powstał przychód (PIT-11 poz. 99, 101)?

3.Czy powinna Pani od tej kwoty zapłacić podatek?

4.Czy ma Pani obowiązek zapłacić podatek dochodowy?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, kwota powinna być zwolniona z zapłaty podatku dochodowego, ponieważ przedmiotowa kwota nie jest przychodem.

W świetle powyższych wyjaśnień uznaje Pani, że przedmiotowa kwota nie jest przychodem i nie powinna być obciążona podatkiem dochodowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Skutki podatkowe zwrotu przez bank należności stanowiącej zwrot uiszczonych kwot zadłużenia na rzecz banku

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pani wskazała w uzupełnieniu wniosku – cała kwota zwrócona Pani i drugiemu kredytobiorcy przez Bank (…) stanowi zwrot uiszczonych przez Panią i drugiego kredytobiorcę kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku zawartych w ratach kredytu i nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone tytułem spłaty kredytu hipotecznego, to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu Organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. drugiego kredytobiorcy).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).