Świadczenie pielęgnacyjne a codzienne obowiązki opiekunów - Wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2024 r., sygn. I OSK 2402/23

Osoba sprawująca opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny może być uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli zakres czynności opiekuńczych wypełnia ustawowe kryteria opieki koniecznej, stałej i długotrwałej, wykluczającej możliwość podjęcia zatrudnienia. Czynności dnia codziennego mogą być uznane za część opieki, jeśli są związane z bezpośrednią pomocą niepełnosprawnemu.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Siegień (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia NSA Jolanta Rudnicka po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 lipca 2023 r., sygn. akt II SA/Gd 117/23 w sprawie ze skargi B. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 19 grudnia 2022 r., nr SKO Gd/3963/22 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 19 lipca 2023 r., sygn. akt II SA/Gd 117/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, po rozpoznaniu skargi B.N. (dalej również: "wnioskująca", "odwołująca się", "strona", "skarżąca"), uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku (dalej również: "organ II instancji", "organ odwoławczy", "SKO", "Kolegium", "skarżący kasacyjnie") z 19 grudnia 2022 r., nr SKO Gd/3963/22 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Kolegium, zarzucając:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 615 ze zm., dalej: "uśr"), wyrażającą się w przyjęciu przez Sąd I instancji, że sprawowanie opieki wyłączającej możliwość zatrudnienia, o jakiej mowa w tym przepisie, to nie tylko czynności związane z bezpośrednią opieką wobec bliskiej osoby niepełnosprawnej, ale także zwykłe czynności dnia codziennego, takie jak utrzymywanie czystości w mieszkaniu, pranie, mycie okien, opłacanie rachunków, staranie się o opał w sezonie grzewczym i palenie w piecu, odśnieżanie, prace ogrodnicze stanowią przejaw opieki nad nią, podczas gdy prawidłowo rozumiana norma wyrażona art. 17 ust. 1 uśr uzależnia prawo do omawianego świadczenia m.in. od sprawowania nad niepełnosprawnym członkiem rodziny opieki charakteryzowanej jako konieczna, stała lub długotrwała, związana ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a zatem opieki bezpośrednio związanej z samą osobą niepełnosprawną, która przez swój czasowy wymiar, ścisły związek z potrzebami osoby niepełnosprawnej i charakter (brak możliwości zaplanowania oraz czasowego łączenia z inną aktywnością wykonywanych w jej ramach czynności) sama i tylko sama, a więc bez związku z inną aktywnością opiekuna, nie pozwala podjąć zatrudnienia nawet pomimo dochowania wymaganej w danych warunkach staranności;