Zmiany w rozliczaniu VAT od opakowań objętych systemem kaucyjnym

Po konsultacjach publicznych Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało nową wersję projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi, który zawiera również zmiany w rozliczaniu VAT od opakowań kaucyjnych. Proponowane rozwiązania przewidują jednolite podejście do wszystkich rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, zarówno wielokrotnego, jak i jednorazowego użytku. Pobór kaucji na każdym etapie obrotu w łańcuchu dostaw nie będzie opodatkowany VAT. Zostanie wyznaczony jeden podmiot zobowiązany do obliczenia oraz pobrania podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Obowiązek taki zostanie nałożony na podmiot reprezentujący jako płatnika VAT.

Zmiany proponowane w ustawie o podatku od towarów i usług są związane ze zmianami projektowanymi w ustawie o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi. Projekt przewiduje jednolite podejście do wszystkich rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym. Te same zasady obejmą opakowania wielokrotnego i jednorazowego użytku.

Nie ulegną natomiast zmianie zasady rozliczania kaucji w opakowaniach zwrotnych nieobjętych systemem kaucyjnym (art. 29a ust. 11 i 12 ustawy o VAT). 

Podmiot reprezentujący zobowiązanym do rozliczania VAT od kaucji

Projektowane rozwiązania opierają się na wyznaczeniu jednego podmiotu, który byłby zobowiązany do obliczenia oraz pobrania podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Zgodnie z przyjętym założeniem obowiązek taki zostanie nałożony na podmiot reprezentujący jako płatnika VAT. Całość pobranych kaucji od opakowań podlegających systemowi kaucyjnemu będzie przekazywana przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje do podmiotu reprezentującego.

Obowiązki podmiotu reprezentującego uregulowane w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi będą polegały  m.in. na rozliczeniu kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz z innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, w szczególności na finansowaniu wypłat kaucji dla użytkownika końcowego. Dlatego podmiot reprezentujący będzie więc posiadał niezbędne dane, które pozwolą na wyliczenie, jaka wartość kaucji w okresie rocznym nie została zwrócona w odniesieniu do opakowań wprowadzonych przez konkretne podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach na napoje.

Płatnik (podmiot reprezentujący) będzie miał obowiązek uiszczenia należnego VAT od niezwróconej wartości kaucji do 31 stycznia następnego roku na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Obowiązki podatnika wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje

Nałożenie na podmiot reprezentujący obowiązków płatnika VAT nie powoduje wyłączenia obowiązków związanych z wykazaniem rozliczenia VAT w ewidencji i deklaracji przygotowywanej przez podatnika wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje. 

Zgodnie z projektowanym art. 29a ust. 12c i 12d ustawy o VAT w przypadku niezwrócenia do podmiotu reprezentującego opakowania lub odpadu opakowaniowego objętego systemem kaucyjnym wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie podwyższał podstawę opodatkowania na ostatni dzień roku o różnicę w wartości kaucji wynikającej z wprowadzonych przez niego do obrotu w danym roku opakowań a zwróconych do podmiotu reprezentującego w danym roku opakowań lub odpadów opakowaniowych.

Ustalona w ten sposób wartość będzie zawierała już VAT (kwota brutto). Na tej podstawie wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje określi, jaką kwotę podatku należnego będzie musiał wykazać w prowadzonej ewidencji oraz składanym na potrzeby VAT rozliczeniu. Rozliczenie będzie następowało w okresach rocznych i będzie wykazywane w JPK_V7 składanym przez podatnika za styczeń lub za pierwszy kwartał (w przypadku podatników rozliczających się kwartalnie) następnego roku podatkowego. 

Jeżeli w danym roku wartość kaucji wynikającej z wprowadzonych do obrotu przez wprowadzającego napojów w opakowaniach będzie mniejsza niż wartość kaucji od opakowań lub odpadów opakowaniowych zwróconych do podmiotu reprezentującego, to wprowadzający będzie uwzględniał tę różnicę przy ustalaniu podstawy opodatkowania dla kolejnego roku lub lat następnych, jeżeli wartość rozliczenia wskaże, że w kolejnym roku wystąpi nadwyżka wartości wynikających z wartości kaucji od opakowań zwróconych nad wprowadzonymi.

Ewidencja VAT opakowań kaucyjnych

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz podmiot reprezentujący będą obowiązani prowadzić ewidencję w postaci elektronicznej zawierającą dane niezbędne do określenia podstawy opodatkowania, w tym o:

• wprowadzonych do obrotu opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, z podziałem na rodzaje tych opakowań, oraz o ich liczbie i kaucji pobranej w danym roku, oraz 
• zwróconych opakowaniach i odpadach opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym, z podziałem na rodzaje opakowań, oraz o ich liczbie i kaucji zwróconej w danym roku.

Dodatkowo ewidencja podmiotu reprezentującego będzie prowadzona z podziałem na wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje.

Ewidencja będzie udostępniana drogą elektroniczną na każde żądanie organu podatkowego. Oba podmioty będą przechowywać ewidencję przez okres 5 lat od zakończenia roku, w rozliczeniu za który ustalono podstawę opodatkowania wynikającą z różnicy między pobraną kaucją za opakowania wprowadzone do obrotu a zwróconą kaucją za te opakowania lub odpady opakowaniowe w danym roku.

Zmiany mają wejść w życie 14 dni po publikacji w Dzienniku Ustaw.

Źródło:

Projekt z 23 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (nr UD45) – opublikowany na rcl.gov.pl 

oprac. Joanna Dmowska