Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.379.2024.2.AK

Obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług obciążający czynność sprzedaży działki w trybie egzekucji sądowej, czyniąc komornika sądowego płatnikiem tego podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 3 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek nr 1 oraz 2.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem sygnowanym datą 26 stycznia 2024 r. (wpływ 22 lipca 2024 r.) oraz pismem z 22 lipca 2024 r. (wpływ 25 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zgodnie z wnioskiem wierzyciela komornik prowadzi egzekucję z nieruchomości zabudowanej zapisanej pod nr KW (…) obejmującej trzy działki gruntu nr 1, 2, 3 o łącznej powierzchni (…) m². Kształt nieruchomości regularny, zbliżony do wydłużonego prostokąta o szerokości ok. (…) m.

Działki nr 1 i 2 zabudowane są budynkiem mieszkalnym i częścią budynku produkcyjnego – (...). Teren w części utwardzony – dojścia i dojazdy utwardzone kostką brukową, teren zagospodarowany, zielony, nasadzenia drzew i krzewów ozdobnych. Ogrodzenie frontowe stalowe, z przesuwną bramą wjazdową stalową, pozostałe ogrodzenie z przęseł betonowych, na murowanym cokole, w części tylnej ogrodzenie z przęseł betonowych z metalową bramą wjazdową. Teren nieruchomości uzbrojony jest w urządzenia infrastruktury technicznej, tj. sieć elektroenergetyczną (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieć wodociągową, lokalną kanalizację sanitarną do zbiornika bezodpływowego, studnię głębinową o głębokości (…) m.

Budynek mieszkalny posadowiony jest na działce nr 1. Budynek mieszkalny, wolno stojący, dwukondygnacyjny, bez podpiwniczenia. Pomieszczenia na parterze budynku rozmieszczone na dwóch poziomach (przyziemie stanowią pomieszczenia gospodarcze), piętro budynku z pomieszczeniami mieszkalnymi.

Działka gruntu nr 3 o powierzchni (…) ha jest niezabudowana, której areał w 67% stanowią grunty orne kl. IIIb, w 33% grunty orne kl. IVa. Działka posiada dostęp do drogi gminnej utwardzonej asfaltem.

Na działce nr 2 posadowiona jest część budynku produkcyjnego – (...). Budynek produkcyjny ((...)), którego część położona jest na działce nr 2 będącej przedmiotem wyceny, stanowi obiekt składający się z części dwukondygnacyjnej o funkcji biurowo-socjalnej i z części jednokondygnacyjnej stanowiącej halę produkcyjną z zapleczem. Budynek został przybudowany do „starej” części zakładu produkcyjnego (część biurowa, produkcyjna, wiaty, korytarz), którego części składowe posadowione są na działce nr 2. Budynek zrealizowano na podstawie decyzji:

•decyzja nr (…) z dnia (…) września 2000 r. Urzędu Gminy i Miasta (…) o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na rozbudowie zakładu (...) na terenie oznaczonym jako działki (…);

•decyzja Starosty Powiatowego nr (…) z dnia (…) kwietnia 2001 r. zatwierdzającej projekt budowlany i wydanie pozwolenia na rozbudowę przez Pana (…), obejmująca rozbudowę i remont budynku (...) wg opracowania (…), na terenach położonych w miejscowości (…), gmina (…), zapisanych w ewidencji jako działki (…);

•decyzja Starosty Powiatowego nr (…) z dnia (…) lipca 2003 r. w sprawie udzielenia Panu (…) pozwolenia na użytkowanie rozbudowanych i remontowanych pomieszczeń (...).

Część budynku objęta zakresem wyceny stanowi zorganizowaną całość z budynkiem produkcyjnym na działce sąsiedniej (nie objętej zakresem wyceny). W aktualnym stanie techniczno-użytkowym wyceniana część budynku nie może być samodzielnie zagospodarowana i użytkowana. Budynek w zadowalającym stanie technicznym, zużycie techniczne odpowiada normalnemu zużyciu wynikającemu z wieku, pomniejszonemu o przeprowadzone remonty. Konstrukcja budynku nienaruszona.

Na terenie działki nr 2 posadowione są także: budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy (…) m^2, budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy (…) m² w zabudowie zwartej z budynkiem gospodarczo-garażowym o powierzchni zabudowy (…) m².

Dłużnik (…) (Nr NIP: (…), Regon: (…)) na wskazanej nieruchomości od dnia (…) października 1992 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie (...). Zakończył prowadzenie działalności gospodarczej z dniem (…) grudnia 2023 r., w tym też dniu został wykreślony z rejestru Regon oraz rejestru czynnych podatników podatku VAT.

Dłużnik oświadczył, iż w 2002 r. w związku z dostosowaniem budynków do wymogów unijnych poniósł nakłady (dokonał modernizacji budynków), które przekroczyły 30% wartości początkowej nieruchomości.

W uzupełnieniu do wniosku wskazał Pan następujące informacje:

1.W jakim celu Dłużnik nabył nieruchomości nr 1, 2, 3, będące przedmiotem egzekucji?

Odp.:

Działka nr 1 w celu budowy domu;

Działka nr 2 w celu budowy zakładu (działalność produkcyjna);

Działka nr 3 w celu działalności rolniczej (grunt-pole).

2.Czy nabycie przez Dłużnika nieruchomości nr 1, 2, 3 nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

Odp.: Nabycie działek nie podlegało opodatkowaniu.

3.Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu nieruchomości nr 1, 2, 3? Jeżeli tak, to czy z tego prawa skorzystał i odliczył podatek VAT?

Odp.: Przy nabyciu działek dłużnik nie korzystał z prawa odliczania podatku – nie przysługiwało takie uprawnienie.

4.Czy nieruchomości nr 1, 2, 3wykorzystywane były przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywana była ww. działka (działki), wykonywał Dłużnik – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

Odp.: Działka nr 2 była wykorzystywana pod działalność gospodarczą, pozostałe były zwolnione.

5.W jaki sposób Dłużnik wykorzystywał działkę nr 3 (grunty orne) oraz działkę nr 1 (zabudowaną budynkiem mieszkalnym)? W szczególności:

a)Czy Dłużnik korzystał z nich dla celów prowadzenia działalności gospodarczej? Jeśli tak, w jakim okresie lub okresach i w jaki sposób Dłużnik z nich korzystał?

b)Czy Dłużnik korzystał z nich wyłącznie dla swoich celów osobistych (w jaki sposób?)?

Odp.: Działka nr 1 – funkcja mieszkalna (dom jednorodzinny) tylko w celach osobistych, natomiast działka nr 3 (pole).

6.Czy kiedykolwiek Dłużnik udostępniał nieruchomości nr 1, 2, 3na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp. i czy umowa ta miała/ma charakter odpłatny, czy nieodpłatny?

Odp.: Zakład posadowiony na działce nr 2 w ostatnim okresie wynajmowany na podstawie umowy najmu, pozostałe działki nie były dzierżawione/wynajmowane.

7.Czy dla niezabudowanej działki nr 3 na dzień sprzedaży będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Jeśli tak, jakie będzie przeznaczenie działki nr 3 według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

Odp.: Dłużnik nie ma wiedzy na temat istnienia planów zagospodarowania przestrzennego, oświadczył, iż gmina nie posiada planów na jego działki.

8.Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, kto i z czyjej inicjatywy wystąpił o uchwalanie ww. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr 3?

Odp.: Nie dotyczy.

9.W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu, na którym jest położona działka nr 3, należy wskazać, czy dla działki nr 3 na moment jej sprzedaży zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy bądź decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.)?

Odp.: Nie dotyczy.

10.Czy dla działki nr 3 jest wydane pozwolenie na budowę albo pozwolenie takie będzie wydane do momentu planowanej sprzedaży? Jeśli tak, to kto wystąpił albo wystąpi o to pozwolenie?

Odp.: Nie.

11.Czy budynek mieszkalny znajdujący się na działce nr 1, część budynku produkcyjnego – (...), budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy (…) m², budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy (…) m² oraz budynek gospodarczo-garażowy o powierzchni zabudowy (…) m² znajdujące się na działce nr 2, są budynkami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.)?

Odp.:

Budynki posadowione na działce nr 2 – są budynkami w rozumieniu powołanej ustawy, w tym:

Budynek o pow. (…)mkw – nie jest budynkiem w rozumieniu powołanej ustawy;

Budynek o pow. (…)mkw – jest budynkiem w rozumieniu powołanej ustawy;

Budynek o pow. (…)mkw – nie jest budynkiem w rozumieniu powołanej ustawy.

Budynek mieszkalny posadowiony na działce nr 1 – jest budynkiem w rozumieniu powołanej ustawy.

12.Czy dojścia i dojazdy utwardzone kostką brukową, ogrodzenie frontowe stalowe z przesuwną bramą wjazdową stalową, ogrodzenie z przęseł betonowych na murowanym cokole, ogrodzenie z przęseł betonowych z metalową bramą wjazdową oraz studnia głębinowa stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane?

Odp.: Brak wiedzy, dłużnik nie umiał odpowiedzieć.

13.Czy sieć elektroenergetyczna (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieć wodociągowa, lokalna kanalizacja sanitarna do zbiornika bezodpływowego nie są przedmiotem sprzedaży, ponieważ nie stanowią one w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) własności Dłużnika, a np. stanowią własność przedsiębiorstw przesyłowych lub własność innego podmiotu (w rozumieniu Kodeksu cywilnego)?

Odp.: Wszystko jest przedmiotem sprzedaży dłużnika i jest jego własnością.

14.Jeśli sieć elektroenergetyczna (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieć wodociągowa, lokalna kanalizacja sanitarna do zbiornika bezodpływowego stanowią własność Dłużnika i są przedmiotem sprzedaży, prosimy o wskazanie, czy ww. sieć elektroenergetyczna (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieć wodociągowa, lokalna kanalizacja sanitarna do zbiornika bezodpływowego stanowią budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane?

Jeżeli tak, to prosimy wskazać:

a)Na jakiej podstawie wybudowano powyższą sieć elektroenergetyczną (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieć wodociągową, lokalną kanalizację sanitarną do zbiornika bezodpływowego, tj. czy na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, dopuszczających możliwość zabudowy?

Odp.: Decyzja o warunkach zabudowy, co do pozostałych urządzeń nie ma wiedzy i pewności.

b)Na jakich działkach mieszczą się poszczególne obiekty? Prosimy o wskazanie dokładnych numerów działek.

Odp.: Transformator posadowiony jest na działce nr 1.

c)Kiedy doszło do pierwszego zasiedlenia (oddania do użytkowania) sieci elektroenergetycznej (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieci wodociągowej, lokalnej kanalizacji sanitarnej do zbiornika bezodpływowego w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)?

Odp.: Ok. 2002 r.

d)Czy od pierwszego zasiedlenia do dnia sprzedaży ww. obiektów upłyną 2 lata?

Odp.: Tak.

e)Czy z tytułu wytworzenia/wybudowania sieci elektroenergetycznej (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieci wodociągowej, lokalnej kanalizacji sanitarnej do zbiornika bezodpływowego przysługiwało Dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odp.: Tak.

f)Czy Dłużnik ponosił nakłady na ulepszenie sieci elektroenergetycznej (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieci wodociągowej, lokalnej kanalizacji sanitarnej do zbiornika bezodpływowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% jej wartości początkowej?

Odp.: Nie.

g)Czy w stosunku do wydatków na ulepszenie sieci elektroenergetycznej (na działce nr 1 stacja transformatorowa), sieci wodociągowej, lokalnej kanalizacji sanitarnej do zbiornika bezodpływowego, Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

Odp.: Tak.

15.Czy nakłady poniesione na modernizację budynków w związku z dostosowaniem budynków do wymogów unijnych, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości, były poniesione na wszystkich budynkach, tj. budynku mieszkalnym, części budynku produkcyjnego – (...), budynku gospodarczym o powierzchni zabudowy(…) m², budynku gospodarczym o powierzchni zabudowy (…) m² oraz budynku gospodarczo-garażowym o powierzchni zabudowy (…) m²? Jeżeli nie, to proszę dokładnie wskazać, na którym budynku takie nakłady zostały poniesione.

Odp.: Dłużnik nie umiał powiedzieć, nie jest pewien.

16.Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w stosunku do wydatków poniesionych na modernizację ww. budynków w 2002 r.?

Odp.: Tak.

17.Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budynków oraz budowli lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to należy wskazać dokładną datę.

Odp.: Dłużnik nie potrafił odpowiedzieć na pytanie.

18.Czy jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…), prowadzi Pan udokumentowane działania, które nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów (działek wskazanych we wniosku), o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10, 10a ustawy?

Odp.: Komornik dokonał niezbędnych zapytań i ustaleń w przedmiocie ustalenia w toku prowadzonego postępowania. Sam dłużnik również udzielił stosownych wyjaśnień i informacji w zakresie zwolnienia z podatku VAT. Podjęte działania oraz uzyskane informacje nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić zwolnienia sprzedawanych działek nr 1, 2, 3 z podatku VAT lub doliczenia podatku VAT do ceny nabycia. Tym samym wskazany wniosek uznać należy za uzasadniony.

Pytanie

Czy istnieje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług obciążający czynność sprzedaży działki nr 2, nr 1 w trybie egzekucji sądowej zapisanej pod nr KW (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (…) czyniąc komornika sądowego (…) płatnikiem tego podatku?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwag na fakt, iż dłużnik do dnia (…) grudnia 2023 r. był czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług, ponadto sprzedawana nieruchomość, tj. działka nr 2 zabudowana częścią zakładu służyła do prowadzenia działalności gospodarczej od sprzedanej nieruchomości powinien być odprowadzony podatek VAT.

Natomiast od działki nr 1 nie powinien być odprowadzony podatek VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów tej ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika.

Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w przedstawionej sytuacji istnieje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, który czyni Pana płatnikiem tego podatku.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowanie danej czynności podatkiem od towarów i usług uwarunkowane jest łącznym spełnieniem dwóch przesłanek. Po pierwsze konkretna czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, po wtóre – musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem w pierwszej kolejności należy rozważyć kwestię, czy dłużnik działa jako podatnik podatku od towarów i usług w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości, a tym samym sprzedaż ta wykonywana jest w ramach działalności gospodarczej.

Jak wynika z opisu sprawy, prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości obejmującej działki gruntu nr 1, 2. Dłużnik na działce nr 2 od dnia (…) października 1992 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie (...). Zakończył prowadzenie działalności gospodarczej z dniem (…) grudnia 2023 r., w tym też dniu został wykreślony z rejestru Regon oraz rejestru czynnych podatników podatku VAT. Dłużnik nabył działkę nr 1 w celu budowy domu, a działkę nr 2 w celu budowy zakładu (działalność produkcyjna). Działka nr 2 była wykorzystywana pod działalność gospodarczą. Działka nr 1 – funkcja mieszkalna (dom jednorodzinny) wykorzystywana była tylko w celach osobistych. Zakład posadowiony na działce nr 2 był w ostatnim okresie wynajmowany na podstawie umowy najmu, działka nr 1 nie była dzierżawiona/wynajmowana.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem, czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

W świetle powołanych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem, jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że sprzedaż w drodze licytacji komorniczej działki nr 1 (dom jednorodzinny), która to działkanie była wykorzystywana w działalności gospodarczej (bowiem dłużnik nie prowadził na przedmiotowej nieruchomości działalności gospodarczej), nastąpi jako sprzedaż majątku osobistego dłużnika, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Dłużnik nie wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy wobec ww. dostawy działki nr 1.

Natomiast dostawa działki nr 2 w drodze sprzedaży w trybie egzekucji sądowej będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, bowiem – jak Pan wskazał – działka nr 2 była wykorzystywana pod działalność gospodarczą.

W tym miejscu należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, albo może być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów mogące mieć zastosowanie w tej sprawie zostały określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 pkt 10 i 10a ustawy, zawierających zwolnienie dostawy budynków, budowli lub ich części, spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Pierwszym zasiedleniem jest więc szeroko rozumiane pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Przykładowo, pierwsze zasiedlenie budynku lub jego części ma miejsce zarówno w sytuacji, gdy po wybudowaniu budynku oddany zostanie on w najem, jak też w przypadku, gdy będzie on wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej – w obu przypadkach dojdzie do korzystania z budynku. Również w przypadku gdy nieruchomość jest wykorzystywana dla celów osobistych np. mieszkalnych również mamy do czynienia z pierwszym zasiedleniem.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl bowiem art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogicznie opodatkowanie podatkiem VAT, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W okolicznościach opisanej we wniosku sprawy wskazać także należy na art. 43 ust. 21 ustawy, zgodnie z którym:

Powyższe oznacza, że dostawa towarów dokonana w trybie egzekucji jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu braku informacji od dłużnika bezskuteczne.

Przedstawiony we wniosku opis sprawy nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż przez Pana zabudowanej działki nr 2 będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a i pkt 2 ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów. Nie możemy bowiem ocenić możliwości zastosowania zwolnienia do sprzedaży zabudowanej działki w sytuacji, gdy w opisie sprawy nie ma m.in. informacji:

·kiedy dokładnie doszło do pierwszego zasiedlenia obiektów znajdujących się na działce nr 2 – wskazał Pan, że: „Dłużnik nie potrafił odpowiedzieć na pytanie”;

·Dłużnik oświadczył, iż w 2002 r. w związku z dostosowaniem budynków do wymogów unijnych poniósł nakłady (dokonał modernizacji budynków), które przekroczyły 30% wartości początkowej nieruchomości, jednak wskazał Pan, że: „Dłużnik nie umiał powiedzieć, nie jest pewien”, czy powyższe nakłady były poniesione na wszystkich budynkach;

·czy dojścia i dojazdy utwardzone kostką brukową, ogrodzenie frontowe stalowe z przesuwną bramą wjazdową stalową, ogrodzenie z przęseł betonowych na murowanym cokole, ogrodzenie z przęseł betonowych z metalową bramą wjazdową oraz studnia głębinowa stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane – wskazał Pan, że „Brak wiedzy, dłużnik nie umiał odpowiedzieć”.

Wskazał Pan, że dokonał Pan niezbędnych zapytań i ustaleń w przedmiocie ustalenia w toku prowadzonego postępowania. Sam dłużnik również udzielił stosownych wyjaśnień i informacji w zakresie zwolnienia z podatku VAT. Podjęte działania oraz uzyskane informacje nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić zwolnienia sprzedawanej działki nr 2 z podatku VAT.

W związku z powyższym w zakresie zwolnienia od podatku VAT sprzedaży działki nr 2 znajduje zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, o ile podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania zwolnienia do dostawy działki nr 2. Przy czymzaznaczyć należy, że kwestia oceny działań podjętych przez Pana nie była przedmiotem interpretacji.

Skoro dostawa działki nr 2 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a i pkt 2 ustawy w zw. z art. 43 ust. 21 ustawy, to na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy, również dostawa gruntu, na którym posadowione są te budynki i budowle, nie będzie objęta zwolnieniem od podatku.

Tym samym, sprzedaż w trybie egzekucji sądowej działki nr 2 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku i będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, z tytułu sprzedaży w trybie egzekucji sądowej działki nr 1 nie będzie Pan płatnikiem zobowiązanym do uiszczenia podatku VAT. Natomiast z tytułu sprzedaży działki nr 2 będzie Pan zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru.

Tym samym, Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wskazuję, że interpretacja dotyczy wyłącznie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek nr 1 oraz 2. W zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).