Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.364.2024.1.MW

Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego:

Gmina (...) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm. dalej ustawa o samorządzie gminnym) jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje powyższe czynności samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne. Od stycznia 2016 r. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń VAT, tj. prowadzi wspólne rozliczanie VAT wraz ze wszystkimi jednostkami budżetowymi Gminy.

W strukturze Gminy (...) funkcjonują następujące jednostki budżetowe:

(...)

W ramach swojej działalności Gmina (...) wykonuje szereg czynności zarówno podlegających VAT (opodatkowanych i zwolnionych) oraz niepodlegających VAT. Czynności niepodlegające opodatkowaniu wynikają w szczególności z zadań nałożonych na Gminę w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym.

Gmina (...) realizuje projekt pn. „(...)” w ramach Priorytetu II „(...)” dla Działania 2 „(...)”, w ramach którego podpisana została Umowa Partnerska nr (...). Całkowita szacowana wartość Projektu wynosi (...) zł, z czego maksymalnie 85% finansowania pochodzi ze środków Unii Europejskiej, minimalnie 15% stanowią środki własne Gminy (...).

Ogólne założenia programu to ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń: pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, B(a)P i dwutlenku azotu, efektywne wdrożenie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizacja neutralnej środowiskowo polityki energetyczno-klimatycznej. Planowane interwencje będą dotyczyły w szczególności podnoszenia potencjału administracyjnego Gminy w zakresie:

1)właściwego planowania działań związanych z ochroną powietrza;

2)komunikacji z mieszkańcami, doradztwa energetycznego i ekologicznego;

3)wdrażania systemów informatycznych wspierających procesy zarządzania jakością powietrza;

4)monitorowania, kontroli i egzekucji działań w zakresie poprawy jakości powietrza.

Zapewnienie osiągnięcia ww. celów może zostać skutecznie zrealizowane poprzez bezpośredni kontakt z mieszkańcami gmin wykwalifikowanych osób, posiadających odpowiednie argumenty, umiejętności komunikacyjne i możliwość wykorzystania narzędzi typu kamery termowizyjne czy narzędzia do pomiarów jakości emitowanych spalin z domowych urządzeń grzewczych. Szeroko rozumiane doradztwo ekologiczne i energetyczne pomoże mieszkańcom w głębokiej termomodernizacji, dostosowanej do możliwości technicznych i ekonomicznych gospodarstw domowych. Działania te powinny wpłynąć na zwiększenie wykorzystania instrumentów finansowych związanych z efektywnością energetyczną, a także wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł w lokalnym bilansie energetycznym.

Realizacja Projektu należy do zadań własnych gminy z zakresu ochrony środowiska i przyrody, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

W ramach Projektu „(...)” dzięki pozyskanym środkom finansowym, Gmina zatrudni ekodoradcę (stanowisko w Urzędzie Gminy), którego zadaniem będzie koordynacja działań Gminy w zakresie poprawy jakości powietrza wynikająca z Programu (...), uchwały antysmogowej oraz innych dokumentów strategicznych, które podlegają kompetencjom władz gminnych. Ponadto dzięki pozyskanym środkom finansowym, Gmina (...) wyposaży stanowisko pracy ekodoradcy, zapewni narzędzia i usługi niezbędne do jego działań, przeprowadzi działania edukacyjne, a także sfinansuje koszty audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich w gospodarstwach domowych i ubogich energetycznie.

Główne zadania ekodoradcy będą polegać na:

• opracowaniu i wdrożeniu strategii służącej poprawie jakości powietrza oraz realizacji uchwał i strategii lokalnych w zakresie ochrony powietrza (tj. Plan gospodarki niskoemisyjnej, Program ograniczania niskiej emisji oraz założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, paliwa gazowe i energię elektryczną, itp.);
• monitorowaniu stanu inwentaryzacji źródeł ciepła oraz bieżącej aktualizacji bazy danych źródeł ciepła;
• wykonaniu/aktualizacji analizy/badań dotyczących potrzeb edukacyjnych mieszkańców gminy, w tym zidentyfikowaniu grup wymagających szczególnego wsparcia oraz opracowaniu scenariusza planowanych do przeprowadzenia działań;
• wykonaniu/aktualizacji analizy/diagnozy ubóstwa energetycznego mieszkańców gminy, w tym na podstawie istniejących danych i rejestrów, np. pochodzących z ośrodków pomocy społecznej;
• przeprowadzaniu kontroli palenisk domowych oraz czynnej współpracy w tym zakresie z uprawnionymi urzędnikami gminy i policją;
• fachowym doradztwie mieszkańcom w zakresie wymiany źródła ogrzewania i termomodernizacji oraz pomocy w pozyskaniu środków finansowych;
• organizacji wydarzeń w zakresie ochrony powietrza oraz przeprowadzeniu akcji informacyjnej o wymaganiach uchwały antysmogowej (...) oraz dostępnych formach dofinansowania do wymiany kotłów;
• wsparciu działań zmierzających ku zwiększeniu oszczędności zużycia energii w gospodarstwach domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Ponoszone przez Gminę wydatki, w zakresie w jakim będą dotyczyć zakupu usług oraz towarów, zostaną dokumentowane fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.

Zakupione w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej Gminy. Będą one wykorzystywane wyłącznie do zadań własnych Gminy wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie będzie uzyskiwała przychodów w związku z realizacją Projektu.

Pytanie

Czy Gmina (...) ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących poniesione wydatki związane z realizacją projektu pn. „(...)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie ma możliwości odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją Projektu „(...)” polegającego na zatrudnieniu ekodoradcy, wyposażeniu jego stanowiska pracy, zakupie narzędzi i usług niezbędnych do pracy, przeprowadzeniu działań edukacyjnych, a także sfinansowaniu kosztów audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich w gospodarstwach domowych i ubogich energetycznie.

Gmina realizując Projekt działa jako organ władzy publicznej - w ramach zadań własnych Gminy w zakresie ochrony środowiska i przyrody, które wskazane są w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina realizując Projekt nie będzie więc wykonywała działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024., poz. 361 ze zm. dalej ustawa o VAT).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Aby Gmina mogła skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winna spełnić przesłanki umożliwiające uznanie jej, dla tej czynności, za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT). W myśl art. 15 ust. 6 ustawy VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanego przepisu wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości, ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego. Z kolei, zadania publiczne gminy (zadania administracji publicznej) wykonywane są nieodpłatnie i mają na celu korzyść ogółu.

Gmina w tym przypadku korzysta ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej i działa jako organ władzy publicznej.

Mając na uwadze, że realizacja Projektu stanowi zadanie własne Gminy i nie będzie skutkować zawarciem żadnych umów cywilnoprawnych, należy uznać, że Gmina nie będzie w przedmiotowym zakresie działała w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej w reżimie publicznoprawnym a wydatki związane z realizacją zadania nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Celem Projektu i działań Gminy jest zwiększenie świadomości mieszkańców na temat jakości powietrza i możliwości jego poprawy. Gmina nie przewiduje wykorzystywania towarów i usług nabytych w ramach realizacji Projektu do świadczenia odpłatnych czynności, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

W takiej sytuacji nie ma bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego decydującego o prawie do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją Projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie, np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodne

Z opisu sprawy wynika, że Gmina - czynny podatnik VAT - w ramach wykonywania zadań własnych realizuje Projekt pn. „(...)” w ramach Priorytetu II „(...)” dla Działania 2 „(...)”. Ogólne założenia programu to ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń: pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, B(a)P i dwutlenku azotu, efektywne wdrożenie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizacja neutralnej środowiskowo polityki energetyczno-klimatycznej. Planowane interwencje będą dotyczyły w szczególności podnoszenia potencjału administracyjnego Gminy w zakresie właściwego planowania działań związanych z ochroną powietrza, komunikacji z mieszkańcami, doradztwa energetycznego i ekologicznego, wdrażania systemów informatycznych wspierających procesy zarządzania jakością powietrza oraz monitorowania, kontroli i egzekucji działań w zakresie poprawy jakości powietrza.

Doradztwo ekologiczne i energetyczne pomoże mieszkańcom w termomodernizacji. Działania te powinny wpłynąć na zwiększenie wykorzystania instrumentów finansowych związanych z efektywnością energetyczną oraz udziału energii z odnawialnych źródeł w lokalnym bilansie energetycznym.

W ramach Projektu Gmina zatrudni ekodoradcę, którego zadaniem będzie koordynacja działań Gminy w zakresie poprawy jakości powietrza wynikająca z Programu (...), uchwały antysmogowej oraz innych dokumentów strategicznych, które podlegają kompetencjom władz gminnych. Ponadto dzięki pozyskanym środkom finansowym, Gmina (...) wyposaży stanowisko pracy ekodoradcy, zapewni narzędzia i usługi niezbędne do jego działań, przeprowadzi działania edukacyjne, a także sfinansuje koszty audytów energetycznych i przeglądów kominiarskich w gospodarstwach domowych i ubogich energetycznie.

Ponoszone przez Gminę wydatki, w zakresie w jakim będą dotyczyć zakupu usług oraz towarów, zostaną dokumentowane fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.

Zakupione w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej Gminy. Będą one wykorzystywane wyłącznie do zadań własnych Gminy.

Gmina nie będzie uzyskiwała przychodów w związku z realizacją Projektu.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego VAT z tytułu poniesienia wydatków związanych z realizacją przedmiotowego Projektu.

Jak wynika z powołanych przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku nie będą spełnione, gdyż realizując Projekt pn. „(...)”, nie działacie Państwo w charakterze podatnika VAT, lecz w zakresie realizacji zadań własnych polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, a efekty realizacji Projektu – jak wynika z wniosku – nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że celem Projektu jest zwiększenie świadomości mieszkańców na temat jakości powietrza i możliwości jego poprawy. Gmina nie przewiduje wykorzystywania towarów i usług nabytych w ramach realizacji Projektu do świadczenia odpłatnych czynności, które mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

W konsekwencji, nie są spełnione przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy uprawniające do odliczenia podatku naliczonego i nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki w związku z realizacją Projektu pn. „(...)”.

Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).