Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – obowiązki biur rachunkowych

Podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych lub prowadzący księgi podatkowe znajdują się na liście jednostek obowiązanych do stosowania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (tzw. ustawa o AML). Wiąże się to z szeregiem obowiązków, z których nie każde biuro zdaje sobie sprawę. W publikacji omawiamy wszystkie obowiązki obciążające biura rachunkowe, wynikające z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Wpisanie biur rachunkowych na listę jednostek obowiązanych do wypełniania obowiązków w ramach systemu AML nastąpiło niemal 15 lat temu – 22 października 2009 r. Ponadto od 31 lipca 2021 r. do katalogu jednostek obowiązanych do stosowania przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy zostali włączeni „przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego”.

Zatem o ile początkowo można było przyjąć, że obowiązki w zakresie AML ciążą wyłącznie na biurach rachunkowych prowadzących pełną księgowość (księgi rachunkowe), o tyle obecnie nie ma wątpliwości, że każde biuro rachunkowe, także prowadzące wyłącznie księgi podatkowe, ma obowiązek stosowania przepisów AML.

Co to jest AML?

AML to skrót od ang. Anti-Money Laundering oznaczający przeciwdziałanie praniu pieniędzy. Skrót AML jest stosowany wobec rozwiązań prawnych przyjętych w systemie prawnym danego państwa, których celem jest zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Działanie tego systemu polega m.in. na zaangażowaniu w AML wielu podmiotów gospodarczych działających zarówno w sferze finansowej, jak i niefinansowej. Jednym z tym podmiotów są biura rachunkowe. W Polsce system AML jest regulowany ustawą z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1124 ze zm.). Na podstawie tej ustawy podmioty uczestniczące w systemie AML mają m.in. obowiązek wdrożenia i stosowania wymaganych procedur, przygotowywania i aktualizowania wymaganych dokumentów, gromadzenia wiedzy o klientach i ich transakcjach oraz ich analizowania. Mają też obowiązek udziału w szkoleniach, archiwizacji dokumentów AML, przekazywania gromadzonych danych do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (dalej GIIF), a także zawiadamiania GIIF lub prokuratora w przypadku podejrzeń związanych z przestępstwami prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.