Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ

Skutki podatkowe otrzymania kwoty zwrotu wpłaconego kapitału w wyniku ugody z bankiem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 28 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 30 lipca 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2007 roku zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny w CHF na budowę domu jednorodzinnego. W 2017 r. sprzedała Pani ten dom i spłaciła cały kredyt na dom. (…) pozwała Pani bank o zwrot nadpłaconego kapitału. Sprawa jest w toku. Bank zaproponował ugodę. Kredyt – (…) zł, obecne saldo wg umowy (wg banku) - kredyt Powoda został całkowicie spłacony.

1)Żądanie główne pozwu: - Klient wpłacił na dzień złożenia pozwu – (…) zł - kredyt z nadpłaconym kapitałem - Bank zwróci Klientowi na konto ok. (…) zł - łączna korzyść (na dzień sporządzenia kalkulacji) = (…) zł.

2)Propozycja ugodowa Banku: - zwrot na rzecz Klienta kwoty (…) zł oraz wypłata kwoty dodatkowej w wysokości (…) zł, przy czym kwota ta stanowi przychód kredytobiorcy i Bank wystawi PIT-11 - łącznie wypłata na rzecz Klienta (…) zł - łączna korzyść (na dzień sporządzenia propozycji przez Bank bez uwzględnienia zobowiązania podatkowego) = (…) zł.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku podała Pani następujące informacje:

(…) 2007 r. zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego powiązaną z walutą CHF z Bankiem (…). Na mocy umowy została Pani wypłacona kwota (…) zł. W związku z tym, że umowa zawierała niedozwolone zapisy umowne, złożyła Pani pozew do Sądu (…) o unieważnienie umowy oraz o zapłatę rat wpłacanych na poczet umowy. W 2017 roku po sprzedaży domu kredyt spłaciła Pani w całości.

Pani roszczenia względem banku wynoszą (…) zł - jest to nadpłacony kapitał. Bank zaproponował zawarcie ugody, która ma nastąpić (…) 2024 r. Bank proponuje zwrot kwoty (…) zł oraz dodatkową wypłatę w wysokości (…) zł, przy czym kwota ta według Banku stanowi przychód kredytobiorcy i Bank wystawi PIT-11. Kwota (…) zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Ugoda stanowi o powstałej po przeliczeniu kwocie nadpłaty w wysokości (…) (stan na dzień (…) 2024 r.) oraz pozostałej kwocie w wysokości (…) zł stanowiącej kwotę dodatkową, która podlega opodatkowaniu. W ocenie Banku kwota (…) zł stanowi przychód i nie jest zwolniona od podatku.

Łączna suma Pani wpłat wynosi (…) zł. Bank chce zwrócić na mocy ugody na Pani rzecz łącznie kwotę (…) zł (z czego według banku kwota (…) zł stanowi kwotę dodatkową podlegającą opodatkowaniu). Wypłacony kredyt to (…) zł. W związku z tym suma Pani wpłat ((…) zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez bank ((…) zł) daje kwotę (…) zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez bank kapitału, tj. (…) zł.

Pytanie (ostatecznie przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy jako podatnik jest Pani zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty (…) PLN, którą Pani otrzyma od banku w wyniku ugody?

Pani stanowisko w sprawie (wynikające z uzupełnienia wniosku)

Kwota dodatkowa w wysokości (…) zł zaproponowana przez bank nie stanowi przychodu do opodatkowania. Jako kredytobiorca wpłaciła Pani bowiem wcześniej do banku kwotę dużo wyższą niż tę proponowaną w ramach umowy kredytu. Otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnychświadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że w 2007 roku zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny w CHF na budowę domu jednorodzinnego. W 2017 roku sprzedała Pani ten dom i spłaciła cały kredyt. (…) pozwała Pani bank o zwrot nadpłaconego kapitału. Bank zaproponował zawarcie ugody. Bank chce zwrócić na mocy ugody na Pani rzecz łącznie kwotę (…) zł, na którą składa się zwrot kwoty (…) zł oraz dodatkowa wypłata w wysokości (…) zł. Kwota (…) zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Suma Pani wpłat ((…) zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez bank ((…) zł) daje kwotę (…) zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez bank kapitału, tj. (…) zł. Planowany termin zawarcia ugody sądowej to (…) 2024 roku.

Wątpliwość Pani budzi kwestia, czy w związku z zamiarem zawarcia z bankiem ugody, od otrzymanej kwoty (…) zł (tj. dodatkowej kwoty wypłaty, o której mowa we wniosku) będzie Pani zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych.

Przystępując do oceny skutków podatkowych otrzymania przez Panią ww. kwoty dodatkowej wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się zatem do skutków podatkowych otrzymania przez Panią dodatkowej kwoty na podstawie planowanej ugody z bankiem wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W opisie sprawy wskazała Pani, że w związku z zawarciem ugody bank zwróci Pani kwotę (…) zł oraz dokona dodatkowej wypłaty w wysokości (…) zł. Przy czym jak Pani wyjaśniła w uzupełnieniu podania: Kwota (…) zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Ponadto poinformowała Pani, że: suma Pani wpłat ((…) zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez bank ((…) zł) daje kwotę (…) zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez bank kapitału, tj. (…) zł.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie w związku z otrzymaniem od banku ww. kwoty dodatkowej nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. Na mocy zawartej ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota dodatkowa otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego (tj. będącej przedmiotem Pani zapytania kwoty dodatkowej) nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej Pani przez bank ww. kwoty dodatkowej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).