Wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2024 r., sygn. I OSK 770/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędziowie: sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia del. WSA Maria Grzymisławska-Cybulska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 listopada 2022 r. sygn. akt IV SA/Po 542/22 w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2022 r. nr SKO.PS.4040.296.2022 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Gminy [...] z dnia 14 lutego 2022 r. nr OPS-ŚR.6030.145.2022.DN.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 17 listopada 2022 r. sygn. IV SA/Po 542/22 oddalił skargę M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2022 r. nr SKO.PS.4040.296.2022 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

W uzasadnieniu wyroku wskazano, że Burmistrz Gminy [...] odmówił przyznania M. R. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad mężem, T. S., a powodem tej odmowy było to, że wnioskodawczyni pobiera emeryturę. Od decyzji odwołanie złożyła skarżąca wskazując, że się z nią nie zgadza. Kolegium podzieliło stanowisko organu I instancji, wskazując, że w przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że skarżąca jest uprawniona do emerytury, co potwierdza m.in. decyzja ZUS. Zaakcentowano, że oznaczenie tej emerytury wskazuje, że została ona przyznana po osiągnięciu przez stronę powszechnego wieku emerytalnego ([...] lat), obecnie skarżąca ma [...] lata, tymczasem jej mąż - T. S. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskał w dniu 24 sierpnia 2020 r., a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 17 lipca 2020 r. Zauważono, że M. S. miała wówczas [...] lat, a zatem była już w wieku emerytalnym i z tego tytułu przysługiwało jej od ponad 10 lat prawo do emerytury. Podsumowując, wskazano, że skoro skarżąca nabyła prawo do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, to nie można mówić o rezygnacji z zatrudnienia z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad mężem, o której mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.r. Wskazano, że wystąpiła przesłanka negatywna uniemożliwiająca przyznanie wnioskowanego świadczenia, określona w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. Stanowisko organów podzielił Sąd pierwszej instancji wskazując, że organy obu instancji w niezbędnym zakresie zebrały i rozpatrzyły materiał dowodowy konieczny do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, i na tej podstawie dokonały prawidłowych ustaleń, co do okoliczności faktycznych istotnych dla jej rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazano, że na przeszkodzie przyznaniu skarżącej wnioskowanego świadczenia stała dyspozycja art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., w myśl której świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury. Sąd pierwszej instancji wskazał, że okoliczności, dla których osoba będąca już na emeryturze nie podejmuje dodatkowego zatrudnienia (czy to ze względów zdrowotnych, czy z racji wieku lub ze względu na konieczność opieki nad innym członkiem rodziny) są – zasadniczo – z punktu widzenia art. 17 ust. 1 u.ś.r. obojętne. Treść tego przepisu, a zwłaszcza przesłanki uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, przemawiają za tym, że ustawodawca świadomie z kręgu osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego wykluczył te, które mają już ustalone prawo do emerytury.