Odpowiedź Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na interpelację nr 3354 w sprawie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy domowej

Treść interpelacji:

Przemoc w rodzinie jest zjawiskiem, które zasługuje na szczególne potępienie. Rolą państwa jest opracowanie całego systemu zapobiegania zjawisku przemocy domowej, a także pomocy osobom poszkodowanym. Ofiary uciekając od swoich oprawców potrzebują często schronienia i wsparcia w postaci różnych usług. Centralnym elementem tego systemu są specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej (dalej SOW). SOW to placówki interwencyjne, co oznacza, że udzielają pomocy w sytuacjach nagłych i aby zostać przyjętym nie jest wymagane żadne skierowanie, nie obowiązuje również rejonizacja oraz każdy może zamieszkać w dowolnym SOW w Polsce. Oznacza to również, że pobyt w ośrodku jest krótkoterminowy, z możliwością przedłużenia. Specjalistyczne ośrodki wsparcia na mocy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 424) i art. 31 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2512 z późn. zm.) należą do właściwości Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Głównym zadaniem specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy jest zapewnienie bezpiecznego schronienia, jednak nie jest to jedyne zadanie realizowane w SOW.

Osoby, tam mieszkające otrzymują pomoc psychologiczną, prawną, socjalną, pedagogiczną, jeśli zachodzi taka potrzeba również materialną i medyczną. Większość SOW wspiera osoby przebywające na pobycie całodobowym poprzez dostarczenie artykułów żywnościowych, jak również w pozyskaniu pomocy socjalnej, np. z OPS. Pobyt w SOW ma zapewnić poczucie bezpieczeństwa i wesprzeć osobę potrzebującą we wszystkich obszarach niezbędnych do samodzielnego powrotu do życia wolnego od przemocy.

W praktyce oznacza to pomoc w uzyskaniu alternatywnego miejsca zamieszkania, w razie potrzeby, zatrudnienia, wsparcia w opiece nad dziećmi (np. dostęp do żłobka, przedszkola, nowej szkoły), uzyskania świadczeń z pomocy społecznej, pomocy psychologicznej, pomocy prawnej w toczących się postępowaniach sądowych czy innych sprawach urzędowych. W SOW pracują także prawnicy, lekarze i inni wykwalifikowani specjaliści. W ramach SOW prowadzone są także grupy wsparcia, grupy terapeutyczne, zarówno dla osób dorosłych, jak i dzieci. Funkcjonowanie SOW oparte jest na systemie pracy ciągłej i często te świadczenia są udzielane w porach nocnych. Ośrodki działają przez 7 dni w tygodniu, także w święta i w dni wolne od pracy. Na zmianach muszą być obecni zawsze pracownicy merytoryczni, jak np. psycholog, pedagog, pracownik socjalny, itp.