Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 22 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDWPT.4011.65.2024.2.MG

Możliwość preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 maja 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 czerwca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pani matką niespełna 8-letniej córki, …. Jest Pani zameldowana i mieszka wraz z córką w …. Od 2023 r. po rozwodzie jest Pani rozwódką, osobą samotną, nie pozostaje w konkubinacie lub w innym związku. Według prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego … w …, Wydział II Cywilny z dnia 26 września 2023 r. rozwód nastąpił bez orzekania o winie. Wyrok uprawomocnił się 4 października 2023 r. Władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom. Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad Pani córką, w związku z którą Pani i ojcu dziecka zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Sąd wyznaczył miejsce zamieszkania Pani córki w każdorazowym miejscu Pani zamieszkania.

Sąd ustalił, że ojciec Pani córki ma prawo i obowiązek osobistych spotkań z córką, poza jej miejscem zamieszkania i bez Pani obecności, tj.: w każdy wtorek od zakończenia zajęć edukacyjnych (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 16:00) do godz. 19:00;  w nieparzystych tygodniach roku od zakończenia zajęć edukacyjnych w czwartek (a jeżeli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 17:00) do rozpoczęcia zajęć edukacyjnych w piątek (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - do godz. 7:30); w parzystych tygodniach roku od zakończenia zajęć edukacyjnych w piątek (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 17:00) do niedzieli do godz. 19:00; w okresie wakacji letnich - w latach parzystych od 1 do 15 lipca oraz od 1 do 15 sierpnia, w latach nieparzystych od 15 do 31 lipca oraz od 15 do 31 sierpnia; w okresie ferii zimowych dla województwa mazowieckiego - w latach nieparzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w piątek poprzedzający ferie do godz. 19:00 w sobotę kończącą pierwszy tydzień ferii, w latach parzystych od godz. 19:00 w sobotę kończącą pierwszy tydzień ferii do godz. 19:00 w niedzielę kończącą drugi tydzień ferii; w okresie Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku - w latach nieparzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w dniu 22 grudnia (a jeśli zajęcia się nie odbywają w placówce edukacyjnej - od godz. 16:30) do godz. 15:00 w dniu 25 grudnia, w latach parzystych od godz. 15:00 dniu 25 grudnia do godz. 19:00 w dniu 1 stycznia; w okresie Świąt Wielkanocnych - w latach parzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w Wielki Czwartek (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 16:30) do godz. 15:00 w 1 dzień świąt, w latach nieparzystych od godz. 15:00 w I dniu świąt do rozpoczęcia zajęć edukacyjnych po świętach; w okresie tzw. weekendu majowego - w latach parzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w ostatni dzień przed weekendem majowym do godz. 19:00 ostatniego dnia przerwy w zajęciach edukacyjnych; w okresie Święta Bożego Ciała - w latach parzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w ostatni dzień przed Świętem do godz. 19:00 ostatniego dnia przerwy w zajęciach edukacyjnych; w okresie Święta Trzech Króli - w latach nieparzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w dniu 5 stycznia (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 16:30) do rozpoczęcia zajęć edukacyjnych w dniu 7 stycznia (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - do godz. 7:30); w okresie Święta Wszystkich Świętych - w latach nieparzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w dniu 31 października (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 16.30) do rozpoczęcia zajęć edukacyjnych w dniu 2 listopada (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - do 7.30);  okresie Święta Niepodległości - w latach parzystych od zakończenia zajęć edukacyjnych w dniu 10 listopada (a jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - od godz. 16:30) do rozpoczęcia zajęć edukacyjnych w dniu 12 listopada ( jeśli zajęcia nie odbywają się w placówce edukacyjnej - do godz. 7:30).

Zarówno Pani, jak i ojciec córki zostali obciążeni kosztami utrzymania córki. Udział ojca w kosztach utrzymania córki został określony na kwotę … miesięcznie. Wskazuje Pani, że odpowiada za wychowanie córki, za kontakty ze szkołą, czy kontakty z rodzicami innych dzieci oraz opiekę zdrowotną córki. Wykonuje Pani władzę rodzicielską w stosunku do córki, tj. uczestniczy w wychowywaniu córki, dba o jej prawidłowy rozwój kształtując właściwe zachowania córki, rozwija zainteresowania córki, sprawuje pieczę i opiekę nad córką, troszczy się o jej rozwój fizyczny i duchowy. Wskazuje Pani także, że ponosi wydatki związane z wypoczynkiem córki oraz ponosi koszty jej utrzymania, zabezpieczenia potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych. Córka pozostaje pod stałą, codzienną Pani opieką oraz mieszka z Panią. Wykonuje Pani wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Ojciec córki wykonuje swoje obowiązki w zakresie czasowym określonym powyżej. Faktycznie wykonuje Pani pełną władzę rodzicielską i faktycznie samotnie wychowuje swoją córkę troszcząc się o nią, zapewniając jej rozwój fizyczny i intelektualny, zabezpieczając potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, dostarczając niezbędnych dóbr materialnych, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, wspiera w realizacji hobby. Pomaga Pani córce w odrabianiu lekcji, dba o przygotowanie do szkoły, odwozi córkę do szkoły oraz na zajęcia pozalekcyjne (które opłaca), przygotowywane wyżywienie, kupuje dobra materialne (odzież, materiały edukacyjne, zabawki itp.), organizuje czas wolny (wyjazdy do kina, na basen, wycieczki plenerowe i wakacje), dba o zdrowie córki poprzez regularne wizyty lekarskie (w tym obejmujące obowiązkowe szczepienia) oraz zakup niezbędnych środków higienicznych. Pani córka nigdy nie osiągała dochodów, nie otrzymała również dodatku pielęgnacyjnego oraz renty socjalnej. W 2023 r. i w latach kolejnych osiągnęła i będzie osiągać Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o PIT. Wnioskodawczyni podlega na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W stosunku do Pani i Pani córki nie mają i nie miały zastosowania przepisy: art. 30c ustawy o PIT, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Pani córka nie osiągała i nie będzie osiągać dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o PIT.

Uzupełnienie wniosku

W odpowiedzi na wezwanie doprecyzowała Pani opis okoliczności sprawy poprzez udzielenie odpowiedzi na zadane przez Organ pytania:

1)Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, ojciec dziecka (córki) :

a)uczestniczył w jej wychowaniu oraz wykonywał względem małoletniej córki władzę rodzicielską; czy wykonywał on obowiązki, dzięki którym dziecko wychowywane było w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny;

Odpowiedź: Ojciec dziecka uczestniczył w wychowywaniu córki oraz wykonywał władzę rodzicielską w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką. W pozostałym czasie stanowiącym zdecydowaną większość okresu wychowania, obowiązki związane z wychowywaniem córki wykonywała matka. Analogicznie, ojciec dziecka wykonywał obowiązki, dzięki którym dziecko wychowywane było w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką. W pozostałym czasie, obowiązki spoczywały na matce.

b) uczestniczył w jej wychowaniu, troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy dziecka, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka, zabezpieczał potrzeby edukacyjne, rozwojowe, emocjonalne dziecka itp.;

Odpowiedź: Ojciec córki w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką uczestniczył w jej wychowaniu, troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy dziecka, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka, zabezpieczał potrzeby edukacyjne, rozwojowe, emocjonalne dziecka itp.

c)sprawował pieczę nad majątkiem dziecka, ponosił koszty utrzymania dziecka, zabezpieczał jego potrzeby bytowe, ponosił wydatki związane z wypoczynkiem dziecka, pomagał w edukacji szkolnej, brał czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, zebraniami, zainteresowaniami, itp;

Odpowiedź: Przede wszystkim pieczę nad majątkiem dziecka sprawuje matka, z którą na co dzień zamieszkuje córka. Ojciec wypłacał i wypłaca na rzecz córki alimenty zasądzone przez właściwy sąd. Ojciec bierze udział w sprawach dotyczących dziecka w ramach czasowych określonych w przedmiotowym wniosku i wyroku sądu.

d)interesował się córką, jej zdrowiem, samopoczuciem, uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących córki, np. związanych ze zdrowiem, szczepieniami itd.

Odpowiedź: Ojciec interesował się córką, jej zdrowiem i samopoczuciem. Ojciec uczestniczy w podejmowaniu kluczowych decyzji dotyczących zdrowia córki.

2)Czy w pozostałym okresie, w którym dziecko nie przebywało/nie przebywa z Panią, ojciec dziecka zajmuje się jego wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka?

Odpowiedź: Tak, w pozostałym okresie, w którym dziecko nie przebywało/nie przebywa z Panią, ojciec dziecka zajmuje się jego wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka.

3)W związku z tym, że Pani wniosek dotyczy również zdarzenia przyszłego – czy nie zmienią się okoliczności przedstawione w opisie sprawy?

Odpowiedź: Okoliczności przedstawione w opisie sprawy nie zmieniają się. Opisane we wniosku zasady wykonywania opieki nad córką zastosowanie znajdą także w przyszłości.

Wskazuje Pani, na wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, które mogą być cenną wskazówką interpretacyjną dla Organu:

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 14 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Wr 561/23:

W ocenie Sądu wykładnia spornego przepisu art. 6 ust. 4c ustawy o PIT nie pozwala na ograniczenie takiego statusu wyłącznie do rodziców wychowujących dzieci bez wsparcia drugiego z rodziców. Przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi musi „w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci”. Jeśli rozwiedziony rodzic nie wykonuje w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych, to nieuprawnionym jest twierdzenie, że robi to wspólnie z drugim rodzicem. W przedstawionym we wniosku stanie sprawy rodzice nie wychowują dzieci „wspólnie” (tj. jednocześnie w tym samym czasie i miejscu), ale każde z nich odrębnie, w wyznaczonym w wyroku przez sąd i uzgodnionym czasie, bez udziału drugiego z rodziców. Obydwoje wychowują dzieci zaspokajając ich życiowe potrzeby, tworząc dzieciom dom, warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Zatem wychowywanie dzieci, realizowane jest przez każdego z rodziców „samotnie”, bez udziału drugiego z rodziców w określonym przedziale czasowym w obrębie każdego roku kalendarzowego, będącego z mocy art. 11 o. p. także rokiem podatkowym. O wspólnym (będącym antonimem samotnego), wychowaniu dzieci, nie świadczy fakt powierzenia władzy rodzicielskiej wspólnie obojgu małżonkom. Nieuprawniona jest wobec tego taka wykładnia tego przepisu, która wyklucza spod jego działania jednego z rozwiedzionych rodziców wychowującego dziecko bez udziału drugiego rodzica, czyli samotnie. Konkludując, prawidłowo dokonana wykładnia omawianego przepisu prowadzi do wniosku, że rozwiedziony rodzic samotnie wychowujący dziecko (dzieci), w znaczeniu powyżej wskazanym, jest uprawniony do ulgi ustanowionej w tym przepisie, jeśli spełnia pozostałe warunki zwolnienia (które w sprawie nie były kwestią sporną).”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Go 246/23:

„W ocenie Sądu, wbrew wykładni zaproponowanej przez organ, jeżeli w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f., ustawodawca nie zastrzegł wprost, że z ustanowionej tym przepisem ulgi podatkowej może korzystać tylko jeden z rodziców dziecka, mając na uwadze, iż zgodnie z art. 93 § 1 oraz art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska, która obejmuje wychowanie dziecka, przysługuje obojgu rodzicom oraz że co do zasady rozwód nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej (dziecko ma prawo do wychowywania przez oboje rodziców), ale ustanowił jako warunek zwolnienia od podatku „samotne wychowywanie dzieci”, to nieuprawniona jest taka wykładnia tego przepisu, która wyklucza spod jego działania jednego z rodziców wychowującego dziecko bez udziału drugiego rodzica, tj. samotnie. Wbrew twierdzeniu organu, prawidłowa wykładnia omawianego przepisu prowadzi do wniosku, że rodzic samotnie wychowujący dziecko, w znaczeniu powyżej wskazanym, jest uprawniony do ulgi ustanowionej w tym przepisie, jeżeli spełnia pozostałe warunki zwolnienia, które jak zostało przedstawione w stanie faktycznym, w przedmiotowym przypadku są również spełnione, tj. wychowuje dziecko bez udziału drugiego rodzica (matki). Jednocześnie, na gruncie literalnej wykładni faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowuje dziecko, tj. sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym, tj. „nie wspólnie”, (por. wyrok WSA w Łodzi z 29 maja 2023 r., sygn. akt I SA Łd 324/23).”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 5 października 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 589/23:

„Jeśli córka mieszka u ojca w okresie świąt oraz wakacji, zaś syn przebywa z ojcem w każdy 1, 3, i 5 weekend miesiąca od piątku do niedzieli, w określone dni świąt wielkanocnych oraz bożonarodzeniowych, określone dni wakacji i to w czasie, gdy matki dzieci przybywały w innych miejscach, zaś ojciec w tym czasie zaspokajał wszelkie potrzeby materialne i emocjonalne dzieci, to ojca można uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci. Zmiana stanu prawnego od 1 stycznia 2022 r. nie zmienia powyższej oceny.”

·Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2023 r., sygn. I SA/Łd 530/23:

„Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera sformułowanie „w roku podatkowym”. Wymaga zatem aby rodzic w danym roku podatkowym, w którym chciałby skorzystać z preferencji podatkowej, wychowywał samotnie dziecko. Ustawodawca nie zastrzegł jednakże aby czynił to stale, niezmiennie cały rok podatkowy. Wychowywanie dzieci, realizowane jest przez każdego z rodziców „samotnie”, bez udziału drugiego z rodziców w określonym przedziale czasowym w obrębie każdego roku kalendarzowego. A skoro tak, nie można podzielić wywodu organu, iż skoro w tym samym roku kalendarzowym choć w innych, osobnych przedziałach czasowych tego roku, każde z rodziców opiekuje się samodzielnie dzieckiem, wychowując je i zaspokajając potrzeby dziecka na każdej płaszczyźnie (fizycznej, psychicznej, rodzinnej, kulturowej) bez udziału w tym okresie drugiego rodzica, to finalnie wychowują oni dziecko wspólnie. Wówczas w ocenie organu żadnemu z rodziców nie przysługiwałaby możliwość skorzystania z omawianej ulgi. Taka interpretacja byłaby nie do pogodzenia z założeniami ustawodawcy i godziłaby w politykę prorodzinną Państwa.”

Pytanie

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego w roku 2023 i w latach kolejnych jest Pani uprawniona do skorzystania z możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, jest Pani uprawniona do skorzystania z możliwości rozliczania się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, w rozliczeniu za rok 2023, jak i w latach kolejnych.

W Pani ocenie, to na Pani spoczywa odpowiedzialność za wychowanie dziecka pod kątem społecznym i emocjonalnym, za zdrowie i edukację, i to Pani podejmuje trud wychowania małoletniej córki. Z tego względu, w Pani ocenie uprawniona jest Pani do skorzystania z możliwości rozliczania się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o PIT, od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: 1) małoletnie, 2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 3) pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie, - podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o PIT, w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 4e ustawy o PIT, przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym: 1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub 2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 - w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

W Pani ocenie, z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o PIT wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Według Pani, stan, w którym oboje rodzice wychowują dziecko, lecz nie czynią tego jednocześnie, należy zakwalifikować jako samotne wychowywanie dziecka, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani zdaniem, z treści powołanych wyżej przepisów ustawy o PIT wynika, że do uznania rodzica za osobę samotnie wychowującą dziecko nie jest konieczne wychowywanie dziecka przez rodzica nieprzerwanie przez cały rok. Literalna wykładnia analizowanego przepisu, nie pozwala na ograniczenie statusu osoby samotnie wychowującej dzieci wyłącznie do jednego z rodziców, bowiem przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi, musi „w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci”.

W Pani ocenie, ustawodawca nowelizując ustawę od dnia 1 stycznia 2011 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), celowo uchylił ust. 5 art. 6 ustawy o PIT i zrezygnował z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci”. Tym samym należy przyjąć, że zamierzony zabieg ustawodawcy doprowadził do takiego stanu prawnego, w którym status osoby „samotnie wychowującej dzieci” od dnia 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ust. 4c ustawy o PIT. W przepisie tym ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego od samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym. Samotne wychowywanie nie musi przy tym mieć miejsca przez cały rok podatkowy. Taka treść z tego przepisu nie wynika. Wystarczające jest zatem, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał.

W Pani ocenie, prawo i obowiązek ojca do spotkań i opieki nad córką nie pozbawia automatycznie Pani prawa do stosowania rozliczeń dla osoby samotnie wychowującej dziecko. W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o PIT i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Biorąc pod uwagę powyższe, uważa Pani , że ma prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku PIT, skoro po rozwiązaniu małżeństwa - jako rozwódka - sama wychowywała i sprawowała Pani opiekę nad małoletnią córką. Poniżej wskazuje Pani na interpretacje podatkowe, które zostały wydane w podobnych stanach faktycznych oraz na wyroki sądów administracyjnych, np.: interpretacja z 4 kwietnia 2024 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.271.2020.11.DA, interpretacja z 9 kwietnia 2024 r., nr 0115- KDIT2.4011.189.2024.1.MD, zgodnie z którą: w przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany dopłacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Interpretacja z 4 kwietnia 2024 r., nr 0115-KDIT2.4011.57.2024.2.RS, zgodnie z którą: ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 5 października 2023 r.,sygn. akt I SA/Łd 589/23: jeśli córka mieszka u ojca w okresie świąt oraz wakacji, zaś syn przebywa z ojcem w każdy 1, 3, i 5 weekend miesiąca od piątku do niedzieli, w określone dni świąt wielkanocnych oraz bożonarodzeniowych, określone dni wakacji i to w czasie, gdy matki dzieci przybywały w innych miejscach, zaś ojciec w tym czasie zaspokajał wszelkie potrzeby materialne i emocjonalne dzieci, to ojca można uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 28 września 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 530/23: przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera sformułowanie „w roku podatkowym”. Wymaga zatem aby rodzic w danym roku podatkowym, w którym chciałby skorzystać z preferencji podatkowej, wychowywał samotnie dziecko. Ustawodawca nie zastrzegł jednakże aby czynił to stale, niezmiennie cały rok podatkowy. Wychowywanie dzieci, realizowane jest przez każdego z rodziców „samotnie”, bez udziału drugiego z rodziców w określonym przedziale czasowym w obrębie każdego roku kalendarzowego. A skoro tak, nie można podzielić wywodu organu, iż skoro w tym samym roku kalendarzowym choć w innych, osobnych przedziałach czasowych tego roku, każde z rodziców opiekuje się samodzielnie dzieckiem, wychowując je i zaspokajając potrzeby dziecka na każdej płaszczyźnie (fizycznej, psychicznej, rodzinnej, kulturowej) bez udziału w tym okresie drugiego rodzica, to finalnie wychowują oni dziecko wspólnie. Wówczas w ocenie organu żadnemu z rodziców nie przysługiwałaby możliwość skorzystania z omawianej ulgi. Taka interpretacja byłaby nie do pogodzenia z założeniami ustawodawcy i godziłaby w politykę prorodzinną Państwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm., t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 226 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1) stosuje przepisy:

a) art. 30c lub

b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

  • posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko);
  • wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka);
  • nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

Przepis art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym lub w separacji jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ww. ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik lub osoba będąca w separacji), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, że wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10). Warunek „samotnego wychowywania dzieci” wynika wprost z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca nie dookreślił jednak, jak należy definiować pojęcie „samotnego wychowywania”.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, „samotny” to: (1) „żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół”, (2) „znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam”, (3) „spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa”, (4) „znajdujący się na odludziu”. Z kolei, „wychować — wychowywać” to: (1) „zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności”, (2) „przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie”.

Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału drugiego rodzica.

Natomiast, zaangażowanie w proces wychowawczy dziecka każdego z rodziców oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bd 893/13 wskazał, że:

fakt, iż „czynności wychowawcze każdego z rodziców są dokonywane oddzielnie w innym miejscu i czasie nie oznacza jeszcze, że każde z tych rodziców może być uznane w rozumieniu przepisów podatkowych ustawy p.d.f. za osobę samotnie wychowującą dzieci. W ocenie Sądu, w odniesieniu do przepisu art. 6 ust. 4 ustawy p.d.f. mając na uwadze zasady wykładni tak językowej jak i celowościowej należy uznać, że brak jest jakichkolwiek racjonalnych przesłanek do stwierdzenia, że jedno dziecko w jednym roku podatkowym może być samotnie wychowywane przez oboje rodziców. Konsekwencją takiego poglądu jest fakt, że mimo osobistych starań wychowawczych każdego z rodziców podejmowanych wobec małoletnich dzieci w różnych okresach czasu tego samego roku podatkowego nie można uznać tych rodziców za osoby samotnie wychowujące dzieci, a zatem nie przysługuje im uprawnienie do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na uwagę zasługuje również uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 października 2019 r. w sprawie sygn. akt I SA/Łd 475/19, z którego wynika, że:

Sąd (…) w pełni podziela pogląd zaprezentowany w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 4 lipca 2019 r. o sygn. akt I SA/Ol 378/19 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych), że naprzemienne przebywanie dzieci raz u jednego, raz u drugiego z rodziców wynika z prawa rodziców do kontaktowania się ze swymi dziećmi. Tego faktu w żadnym przypadku nie można utożsamiać z samotnym wychowywaniem dzieci. Dzieci wychowywane są wspólnie przez dwoje rodziców. Jest to tryb naprzemiennej pieczy nad dziećmi. Nie oznacza to, że w wykonywaniu władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców. Piecza nad osobą dziecka wyróżnia się tym, iż charakteryzuje obowiązki i uprawnienia dotyczące elementu osobowego małoletniego, tj. dbanie o jego rozwój psychiczny i fizyczny, o zdrowie, o odpowiednie wychowanie i kierowanie małoletnim. Konkretyzując: piecza nad dzieckiem to obowiązek zapewnienia mu zarówno odpowiednich warunków bytowych, w których się wychowuje, a więc dbanie o jego należyte wyżywienie, ubranie, leczenie, kształcenie, ale także troska o jego rozwój w aspekcie intelektualnym poprzez kształtowanie osobowości dziecka i rozwijanie predyspozycji intelektualnych. Piecza oznacza zatem, że rodzic decyduje o miejscu pobytu dziecka, o jego zajęciach pozalekcyjnych, ogólnie nadzoruje tryb jego życia. W proces opieki i wychowania dzieci powinni być zaangażowani oboje rodzice. Stosownie do treści art. 71 Konstytucji RP, „Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”. Za zgodną z konstytucyjnym postulatem polityki prorodzinnej należy uznać ocenę organu, że skorzystanie z ulgi przez jednego z rodziców jest możliwe tylko wówczas, gdy z procesu opieki i wychowania wyeliminowany został jeden z rodziców. Ulga ta przysługuje bowiem rodzinie niepełnej.

Zatem, w sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielne i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka.

Wskazać także należy, że w rodzinach pełnych również rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez jakiegokolwiek udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego - faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dzieci.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani matką niespełna 8-letniej córki. Po rozwodzie jest Pani osobą samotną, nie pozostaje w konkubinacie lub w innym związku. Wyrok uprawomocnił się 4 października 2023 r. Władza rodzicielska została powierzona obojgu rodzicom. Sąd wyznaczył miejsce zamieszkania Pani córki w każdorazowym miejscu Pani zamieszkania. Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad córką. Sąd ustalił, że ojciec córki ma prawo i obowiązek osobistych spotkań z córką, poza jej miejscem zamieszkania i bez Pani obecności. Wskazuje Pani, że odpowiada za wychowanie córki, za kontakty ze szkołą, czy kontakty z rodzicami innych dzieci oraz opiekę zdrowotną córki. Wykonuje Pani władzę rodzicielską w stosunku do córki, tj. uczestniczy w wychowywaniu córki, dba o jej prawidłowych rozwój kształtując właściwe zachowania córki, rozwija zainteresowania córki, sprawuje pieczę i opiekę nad córką, troszczy się o jej rozwój fizyczny i duchowy. Wskazuje Pani także, że ponosi wydatki związane z wypoczynkiem córki oraz ponosi koszty jej utrzymania, zabezpieczenia potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych. Córka pozostaje pod stałą, codzienną Pani opieką oraz mieszka z Panią. Wykonuje Pani wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Ojciec córki wykonuje swoje obowiązki w zakresie czasowym ustalonym przez sąd. Ojciec dziecka uczestniczył w wychowywaniu córki oraz wykonywał władzę rodzicielską w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką. Analogicznie, ojciec dziecka wykonywał obowiązki, dzięki którym dziecko wychowywane było w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką. W pozostałym czasie, obowiązki spoczywały na matce. Ojciec córki w okresach, w których zgodnie z wyrokiem sądu przysługiwało mu prawo do kontaktu z córką uczestniczył w jej wychowaniu, troszczył się o rozwój fizyczny i duchowy dziecka, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dziecka, zabezpieczał potrzeby edukacyjne, rozwojowe, emocjonalne dziecka itp. Ojciec bierze udział w sprawach dotyczących dziecka w ramach czasowych określonych w przedmiotowym wniosku i wyroku sądu. Ojciec interesował się córką, jej zdrowiem i samopoczuciem. Ojciec uczestniczy w podejmowaniu kluczowych decyzji dotyczących zdrowia córki. W pozostałym okresie, w którym dziecko nie przebywało/nie przebywa z Panią, ojciec dziecka zajmuje się jego wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zarówno Pani, jako matka, jak i ojciec dziecka, współuczestniczycie w wychowaniu dziecka, pomimo że nie zamieszkujecie ze sobą. Wychowywanie dziecka zostało w sposób szczegółowy opisany w zawartym wyroku Sądu.

W rezultacie, w przedmiotowej sprawie nie można przyjąć, że któregokolwiek z rodziców można uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że któremukolwiek z rodziców przysługuje prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Nie sposób bowiem uznać, że w przedstawionym przez Panią stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej, zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy opiekuje się dzieckiem, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dziecko przebywa z Panią. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Mając na uwadze powyższe, nie spełnia Pani warunków określonych w art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie może Pani zostać uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko.

W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, o którym mowa w tym przepisie jako osobie samotnie wychowującej dziecko za rok 2023. Uprawnienie do omawianego preferencyjnego rozliczania się nie będzie Pani przysługiwać także za lata kolejne, jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Zatem Pani stanowisko jest nieprawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy :

  • stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
  • zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ...,….

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00