Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 19 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.834.2022.15.JG

- Działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu opisanego w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT i w konsekwencji uprawnia Spółkę do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT. - Odpisy amortyzacyjne od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych (z wyłączaniem budynków i budowli) i wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 3 ustawy o CIT. - Spółka będzie mogła uwzględnić przedmiotowe koszty kwalifikowane w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów. Aby skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej Spółka będzie musiała dokonać korekty rocznego rozliczenia CIT za rok 2018 i następne.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 16 listopada 2022 r. (data wpływu 17 listopada 2022 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 15 lutego 2024 r. sygn. akt I SA/Rz 603/23 (data wpływu prawomocnego orzeczenia – 22 kwietnia 2024 r.), i

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 listopada 2022 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczył podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ulgi badawczo-rozwojowej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

X Sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest osobą prawną i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług (…). Spółka podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce i osiąga przychody inne niż z zysków kapitałowych. Spółka nie prowadziła i nie prowadzi działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Spółka posiada status średniego przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców (Dz.U.2021 r., poz. 162) i taki też status posiadała w 2018 r. Spółka nie posiada statusu centrum badawczo-rozwojowego w rozumieniu ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz.U.2021 r., poz. 706). Rok podatkowy Spółki pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Spółka działa na rynku cechującym się wysoką konkurencyjnością, w związku z czym stale musi dbać o to, aby rozszerzać ofertę swoich usług oraz wprowadzać innowacyjne rozwiązania, nieoferowane przez jej konkurentów. Mając na uwadze powyższe oraz w wyniku analizy biznesowej rynku przy współpracy z miejscową uczelnią wyższą - Politechniką (…), Spółka zauważyła, że ani na rynku polskim, ani europejskim nie są oferowane kompleksowe usługi szybkiego reagowania na awarie (…).

Projekt Mając na uwadze powyższe, w (…) roku Spółka rozpoczęła realizację inwestycji, która polegała na utworzeniu mobilnego laboratorium (…) (dalej łącznie jako: „Projekt”).

Główny element Projektu, czyli mobilne laboratorium składa się z następujących modułów (…).

Zakres badań oferowanych przez mobilne laboratorium obejmuje (…).

W ramach realizacji przedmiotowej inwestycji Spółka poniosła 3 główne rodzaje wydatków:

-nabycie usług budowlanych służących przystosowaniu pomieszczeń pod laboratorium (…);

-nabycie środków trwałych stanowiących wyposażenie laboratorium (…);

-nabycie wartości niematerialnych i prawnych w postaci oprogramowania niezbędnego do obsługi poszczególnych modułów laboratorium (…).

Wskazane wydatki nie zostały przeznaczone na badania podstawowe w rozumieniu ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia do 30 września 2018 r. Amortyzacja laboratorium mobilnego oraz pozostałych środków trwałych i WNiP rozpoczęła się w 2018 r. W tym roku podatkowym pierwsze odpisy amortyzacyjne w tym zakresie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki, w zakresie w jakim koszty te nie były pokryte dotacją. Przedmiotowy wniosek o interpretację nie obejmuje natomiast odpisów amortyzacyjnych od samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Opisane powyżej środki trwałe i WNiP są wykorzystywane jedynie celem świadczenia usług opisanych w niniejszym stanie faktycznym i nie są wykorzystywane w innej działalności Wnioskodawcy. Celem realizacji Projektu było rozszerzenie oferty Spółki o nowe, innowacyjne usługi nieoferowane dotychczas na rynku (…).

Usługi te charakteryzują się tym, że:

(…).

Usługi oferowane na rynku przed (…) nie miały kompleksowego charakteru, a to co odróżnia usługi Spółki oferowane z wykorzystaniem mobilnego laboratorium to możliwość reagowania na większość rodzajów usterek (…);

-z uwagi na kompleksowość Projektu, Spółka może wykonywać usługi samodzielnie, bez konieczności zlecania części świadczeń na rzecz podwykonawców, a w konsekwencji usługi te mogą być realizowane w krótszym czasie dzięki czemu okresy (…) mogą być znacznie krótsze niż dotychczas;

-mobilność laboratorium oraz jego kompleksowe wyposażenie powoduje, że usługi oferowane przez Spółkę są wykonywane znacznie szybciej niż tradycyjne usługi (…);

-usługi diagnostyki mogą być wykonywane bezpośrednio w miejscu awarii i w odróżnieniu od tradycyjnych usług serwisowych (…);

-usługi mają charakter indywidualny i są dostosowane do potrzeb danego klienta Wnioskodawcy;

-usługi Spółki mogą być świadczone w nawet najbardziej niedostępnych miejscach (…);

-usługi są elastyczne (…).

W ocenie Spółki, wszystkie wymienione powyżej cechy odróżniają usługi oferowane przez Spółkę z wykorzystaniem Projektu od usług dotychczas oferowanych na rynku przez jej konkurentów. Metodologia świadczenia zupełnie nowych usług (…) została wypracowana w wyniku nabycia i wykorzystania dostępnie aktualnej wiedzy, umiejętności i doświadczenia Spółki, w tym w wyniku stosowania przez specjalistów zatrudnianych przez Wnioskodawcę (…). Opracowanie metodologii świadczenia nowych usług wymagało od dedykowanych pracowników Spółki przypisanych do pracy na Projekcie kreatywności - opracowano własny sposób wykorzystania aparatury (…). Usługi opisane powyżej zostały na stałe wprowadzone do oferty produktowej Spółki, a jej intencją jest ich świadczenie w sposób ciągły i systematyczny z uwzględnieniem popytu na rynku. Usługi te są i będą świadczone obok rutynowych usług Spółki (…). Usługi te uzupełniają potrzeby rynku (…).

Innowacyjność. Z opinii przygotowanej dla Spółki w 2016 r. przez specjalistów z Wydziału (…), wynika, że rozwiązanie zaproponowane przez Spółkę, opisane w niniejszym wniosku stanowi innowację usługową (…). Dzięki wprowadzeniu (…) usługi, Spółka jest w stanie zapewnić odbiorcy końcowemu szybką i profesjonalną obsługę (…). Do tej pory na rynku tego typu usług dostępne były wyłącznie rozwiązania częściowe, w głównej mierze oparte na modelu zlecania części prac podwykonawcom. Działania takie z natury wprowadzały znaczne opóźnienia w procesie serwisowym, jak również charakteryzowały się rozproszeniem odpowiedzialności oraz wzrostem kosztów ich realizacji. Innowacyjna struktura mobilnego laboratorium umożliwia bieżące pozyskiwanie danych i ich gromadzenie, jak również poddanie - jeżeli to konieczne - ich dalszej analizie w laboratorium stacjonarnym.

(…)

Cechy usług Spółki, odróżniające je od usług oferowanych przez konkurencję, wskazują na innowacyjność usług świadczonych przez Spółkę. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w jego ocenie, to przede wszystkim nie samo laboratorium ma charakter innowacyjny, ale usługi świadczone z jego wykorzystaniem. Realizacja Projektu nie miała charakteru rutynowych bądź okresowych zmian, które miały na celu utrzymanie istniejących usług, już wcześniej oferowanych klientom przez Wnioskodawcę. Dzięki realizacji Projektu Wnioskodawca uzyskał możliwość świadczenia na zlecenie klientów (…).

Pytania

1.Czy działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu, opisanego w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT, a w konsekwencji uprawnia Spółkę do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT?

2.Jeżeli odpowiedź na pytanie określone w pkt 1 jest twierdząca, to czy odpisy amortyzacyjne od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych (z wyłączaniem budynków i budowli) i wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 3 ustawy o CIT?

3.Jeżeli odpowiedź na pytanie określone w pkt 2 jest twierdząca, to czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Spółka będzie mogła uwzględnić przedmiotowe koszty kwalifikowane w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu opisanego w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT i w konsekwencji uprawnia Spółkę do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT.

2.Odpisy amortyzacyjne od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych (z wyłączaniem budynków i budowli) i wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 3 ustawy o CIT.

3.Spółka będzie mogła uwzględnić przedmiotowe koszty kwalifikowane w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów. Aby skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej Spółka będzie musiała dokonać korekty rocznego rozliczenia CIT za rok 2018 i następne.

Ad. 1

Zgodnie z przepisem art. 4a pkt 26 ustawy o CIT działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą, obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Zgodnie z pkt 27 w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 30 września 2018 r. przez badania naukowe rozumie się:

a)badania podstawowe - oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,

b)badania stosowane - prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,

c)badania przemysłowe - badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług;

badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.

Zgodnie z pkt 28, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 30 września 2018 r. prace rozwojowe to nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, w szczególności:

a)opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony,

b)opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.

Aby zatem dana działalność spełniała definicję działalności badawczo-rozwojowej muszą zostać spełnione następujące warunki:

1)działalność ta musi mieć charakter twórczy;

2)musi stanowić badania naukowe lub prace rozwojowe w rozumieniu ustawy o CIT;

3)musi być podejmowana w sposób systematyczny;

4)jej rezultatem jest zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

W ocenie Spółki, jej działalność opisana w niniejszym stanie faktycznym nie spełnia definicji badań naukowych, więc należy rozstrzygnąć, czy można uznać ją za prace rozwojowe. Działalność badawczo-rozwojowa obejmuje bowiem zarówno badania naukowe jak i prace rozwojowe o czym świadczy użycie spójnika „lub” w definicji działalności B+R.

W ocenie Spółki, jej działalność polegająca na opracowaniu, a następnie oferowaniu usług świadczonych przy wykorzystaniu Projektu, spełnia wszystkie cztery warunki wskazane powyżej.

Po pierwsze działalność ta ma charakter twórczy. Przepisy podatkowe nie wskazują co należy rozumieć pod pojęciem twórczy. Zgodnie z definicją słownikową twórczy to mający na celu tworzenie; też: będący wynikiem tworzenia (https://sjp.pwn.pl/). Działalność twórcza to zatem taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Wskazówki interpretacyjne dotyczące pojęcia twórczy zostały również zawarte w objaśnieniach podatkowych z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczących IP Box (dostępne pod adresem: https://www.podatki.gov.pl/media/5137/obja%C5%9Bnienia-podatkowe-z-15-lipca-2019-r-w-sprawie-ip-box.pdf, dalej jako: „Objaśnienia”).

Zdaniem Wnioskodawcy, mimo, że zostały one przygotowane na potrzeby stosowania innej ulgi podatkowej mogą znaleźć odpowiednie zastosowanie również w przypadku ulgi B+R, co wielokrotnie jest powoływane w treści samych Objaśnień. Jak wskazano w przedmiotowych Objaśnieniach: „na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej, w stopniu minimalnym, wystarczające jest działanie twórcze na skalę przedsiębiorstwa, tzn. przedsiębiorca we własnym zakresie (w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych) opracowuje nowe lub ulepszone produkty, procesy, usługi, nawet jeżeli podobne rozwiązanie zostało już opracowane przez inny podmiot. Zatem twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika. (...) Twórczy charakter prac może przejawiać się w szczególności poprzez opracowywanie nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących. (...) Z zakresu działalności badawczo-rozwojowej należy więc wyłączyć działalność o charakterze rutynowym, można natomiast włączyć do niej nowe metody opracowane w celu wykonywania pospolitych zadań”.

Zdaniem Spółki, działalność opisana w stanie faktycznym polegająca na opracowaniu, a następnie oferowaniu nowego rodzaju usług spełnia wskazaną definicję działalności twórczej. Jak bowiem wskazano w stanie faktycznym, pracownicy Spółki najpierw w sposób kreatywny opracowali koncepcję nowych usług, a następnie wdrożyli ją w życie, co pozwala Spółce świadczyć nowe usługi, które nie tylko nie były dotychczas dostępne w ofercie Spółki, ale również w ofercie jej konkurentów. Wprowadzona innowacja spełnia zatem nie tylko kryterium innowacyjności z perspektywy oferty Spółki, ale również oferty rynkowej. W opisie stanu faktycznego Spółka podała cały szereg cech, które odróżniają oferowane przez nią usługi od usług dotychczas dostępnych na rynku, co jej zdaniem przesądza o ich twórczym, innowacyjnym charakterze. Jednocześnie usługi te nie są standardową działalnością Spółki, lecz są odrębne od rutynowej działalności Spółki. Wykonywane przez specjalistów Spółki usługi nie mają charakteru rutynowego, niepociągającego za sobą postępu technologicznego. Spółka we własnym zakresie opracowała, a następnie wdrożyła nowe usługi, które świadczy przy wykorzystaniu Projektu, tj. w szczególności z wykorzystaniem laboratorium mobilnego. Drugorzędne znaczenie, ale w ocenie Spółki, również istotne, ma również to, że Spółka uzyskała opinię uczelni wyższej (…). Tym samym, zdaniem Spółki, jej działalność polegająca na opracowaniu, a następnie oferowaniu usług świadczonych z wykorzystaniem Projektu jest działalnością twórczą.

Kolejną przesłanką, która pozwala na uznanie danego rodzaju aktywności za działalność badawczo-rozwojową jest jej systematyczność. Definicja słownikowa wskazuje, że systematyczny to robiący coś regularnie i starannie, o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny (https://sjp.pwn.pl/). Przesłankę tą należy również rozumieć jako zakaz obejmowania ulgą incydentalnych działań podatnika. Jednocześnie w Objaśnieniach wskazano, że: „spełnienie kryterium >>systematyczności<< danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona, ani też od istnienia planu, co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalność w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Nie ma również wymogu ciągłego lub długotrwałego prowadzenia działalności przez podatnika, by uznać daną działalność za działalność spełniającą kryterium systematyczności, albo też by podatnik musiał planować tego rodzaju działalność na przyszłość.”

W ocenie Wnioskodawcy, bez względu na to czy dla celów działalności B+R przyjąć ścisłe słownikowe znaczenie pojęcia systematyczności, czy też bardziej liberalne wskazane w Objaśnieniach, zdaniem Spółki, jej działalność spełnia kryterium systematyczności. Spółka bowiem najpierw opracowała koncepcję nowych usług m.in. konsultując się z lokalną uczelnią wyższą, następnie zrealizowała Projekt w ramach czasowych określonych w umowie o dofinansowanie z instytucją współfinansującą inwestycję, a następnie na stałe wprowadziła innowacyjne usługi do swojej oferty. Nie można zatem uznać, że działalność Spółki w tym zakresie miała jedynie charakter incydentalny. Intencją Spółki jest stałe i systematyczne świadczenie przedmiotowych usług z wykorzystaniem Projektu, z uwzględnieniem popytu na przedmiotowe usługi na rynku.

Działalność Spółki musi również odpowiadać definicji prac rozwojowych, czyli musi polegać na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. Tym samym prace rozwojowe są przez ustawodawcę rozumiane bardzo szeroko oraz wiążą się one zarówno z nabywaniem, jak i przetwarzaniem wiedzy w celu kreowania m.in. ulepszonych procesów. Jedynie rutynowe i okresowe zmiany istniejących m.in. procesów lub usług nie stanowią prac rozwojowych.

W ocenie Spółki, definicja ta wprost opisuje działalność Spółki polegającą na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu. Pracownicy Spółki w kreatywny sposób wykorzystali bowiem aktualną wiedzę z zakresu technologii, aby opracować nowy rodzaj innowacyjnych usług i na stałe wprowadzić je do oferty Spółki. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego działalność Spółki nie miała charakteru rutynowego, była zupełnie odrębnym działaniem od standardowej działalności Spółki, a przedmiotowe nowe usługi zostały na stałe wprowadzone do oferty Spółki.

Ostatnim warunkiem do spełnienia jest to, aby rezultatem działalności B+R było zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Wskazówek jak należy rozumieć przedmiotowe kryterium w kontekście prac rozwojowych dostarczają Objaśnienia. Zgodnie z nimi: „>>zwiększenie zasobów wiedzy<< odnosi się przede wszystkim do prowadzenia badań naukowych, natomiast >>wykorzystanie już istniejącej lub zwiększonej wiedzy do tworzenia nowych zastosowań<< dotyczy przede wszystkim prac rozwojowych. Innymi słowy, działalność badawczo-rozwojowa to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia, w tym badań naukowych (nakierowanych na nową wiedzę i umiejętności) oraz prac rozwojowych (nakierowanych na wykorzystanie dostępnej wiedzy i umiejętności) w celu zwiększenia zasobów wiedzy do tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług (również w formie nowych technologii). Definicja działalności badawczo-rozwojowej wymaga, aby działania jakie podejmuje podatnik poprzez badania naukowe zwiększały zasoby wiedzy, natomiast w efekcie prac rozwojowych wystarczy, by podatnik zdobył i wykorzystał aktualnie dostępną wiedzę i umiejętności w celu planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia nowych, zmienionych czy usprawnionych produktów, procesów lub usług. W związku z tym, że ustawodawca dla potrzeb preferencji IP Box, czy też ulgi B+R, nie zdefiniował sformułowania >>zwiększenia zasobów wiedzy<<, nie jest jasne czy zasoby wiedzy odnoszą się do wiedzy ogólnej, wiedzy pracowników, wiedzy w przedsiębiorstwie, czy też wiedzy w danej dziedzinie przemysłowej lub naukowej. Nie ma zatem przeszkód, aby przyjąć, że sformułowanie >>zwiększenie zasobów wiedzy<< odnosi się wyłącznie do wiedzy danego przedsiębiorstwa, gdyż ustawodawca nie przewidział minimalnego progu skalowalności zwiększenia zasobów wiedzy.” W świetle powyższej interpretacji Spółka jest zdania, że również to kryterium zostało w jej przypadku spełnione - prowadzona przez nią działalność polegająca na opracowaniu, a następnie oferowaniu nowych usług z wykorzystaniem Projektu, doprowadziła do tego, że zwiększony został zasób wiedzy pracowników Spółki.

Uzyskali oni know-how w jaki sposób świadczyć usługi serwisowe w zupełnie nowych warunkach tj. bezpośrednio na miejscu oraz z wykorzystaniem nowych narzędzi i aparatury. Bez wątpienia doszło również do wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Laboratorium mobilne zostało wyposażone w najnowocześniejszą, ale już dostępną aparaturę, po to aby z użyciem tej aparatury świadczyć innowacyjne usługi niedostępne dotychczas ani w ofercie (…).

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca jest zdania, że w analizowanym stanie faktycznym działalność przez nią prowadzona polegająca na opracowaniu, a następnie oferowaniu usług świadczonych z wykorzystaniem Projektu, spełnia wszystkie przesłanki uznania jej za działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT.

Tym samym Spółka będzie uprawniona do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT. Warunki skorzystania z przedmiotowej ulgi są następujące:

1.podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,

2.koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT,

3.koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami art. 18d ust. 2-3 ustawy o CIT,

4.ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu ustawy o CIT, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów,

5.jeżeli w roku podatkowym podatnik prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu,

6.w ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b ustawy o CIT, podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,

7.podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,

8.kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w ustawie o CIT,

9.koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Zdaniem Wnioskodawcy, warunki z punktu 1, 2, 3, 4, 6, 8 zostały spełnione przez Wnioskodawcę. Warunek z punktu 5 nie dotyczy Wnioskodawcy, gdyż nie prowadził on ani nie prowadzi działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Warunek z punktu 7 zostanie spełniony poprzez korektę odpowiednich zeznań CIT (szczegółowe uzasadnienie w tym zakresie stanowi odpowiedź na pytanie nr 3 niniejszego wniosku). Jeżeli zaś chodzi o warunek nr 9, Spółka zaznaczyła w opisie stanu faktycznego, że niniejszy wniosek dotyczy wyłącznie kosztów poniesionych przez Spółkę, które nie zostały jej w jakikolwiek sposób zwrócone i nie były objęte uzyskanym dofinansowaniem. Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, zgodnie z którym działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu opisanych w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT i w konsekwencji uprawnia do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT.

 Ad. 2

Zgodnie z przepisem art. 18d ust. 3 ustawy o CIT, za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Zdaniem Spółki, dokonywane przez nią odpisy amortyzacyjne od wyposażenia i oprogramowania zakupionego na potrzeby Projektu kwalifikują się do objęcia ich dyspozycją zacytowanego powyżej przepisu. Nabyte środki trwałe jak i wartości niematerialne i prawne są wykorzystywane w prowadzonej przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej, polegającej na opracowaniu, a następnie oferowaniu innowacyjnych usług diagnostyczno-serwisowych z wykorzystaniem Projektu.

W przepisie art. 18d ust. 3 ustawy o CIT jest mowa o „odpisach amortyzacyjnych od środków trwałych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej”, nie zaś o „odpisach amortyzacyjnych od środków trwałych będących efektem działalności badawczo-rozwojowej”. Co jednak szczególnie istotne, zdaniem Spółki i co zostało podkreślone w opisie stanu faktycznego, jej działalność badawczo-rozwojowa nie polegała jedynie na opracowaniu struktury mobilnego laboratorium, lecz przede wszystkim na opracowaniu nowych usług (…). Tym samym nabyte środki trwałe i wartości niematerialne i prawne są wykorzystywane w działalności badawczo-rozwojowej, a nie są jedynie efektem prowadzonych prac B+R. Prawidłowość powyższego podejścia została potwierdzona w zbliżonym stanie faktycznym w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 maja 2022 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.252.2020.12.BM.

Ad. 3

Zgodnie z przepisem art. 18d ust. 3 ustawy o CIT, za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Zgodnie z ust. 7 pkt 3 w brzmieniu obowiązującym w 2018 r. kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć w przypadku pozostałych podatników (tj. takich, którzy nie posiadają statusu centrum badawczo-rozwojowego) - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2-3.

Zgodnie z ust. 8 w brzmieniu obowiązującym w 2018 r. odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Mając na uwadze powyższe przepisy, Spółka stoi na stanowisku, zgodnie z którym będzie mogła uwzględnić koszty kwalifikowane dla potrzeb skorzystania z ulgi B+R w postaci odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym przedmiotowe odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w CIT, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów.

Prawidłowość takiego podejścia potwierdzana jest w licznych indywidualnych interpretacjach podatkowych, przykładowo w interpretacji z dnia 9 maja 2022 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.59.2022.1.IM, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: „Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia wydatków poniesionych w ramach Projektów w roku, w którym zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne, niezależnie od tego kiedy zostały one faktycznie poniesione i alokowane do wartości początkowej danej wartości niematerialnej i prawnej.”

Z uwagi na to, że dotychczas Spółka nie korzystała z ulgi badawczo-rozwojowej, aby z niej skorzystać, Spółka będzie musiała dokonać korekty rocznego rozliczenia CIT za rok 2018 i następne. Prawo do dokonania takiej korekty za rok podatkowy 2018 r. upływa z końcem 2024 r.  

Interpretacja indywidualna

Uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 25 kwietnia 2023 r. sygn. akt I SA/Rz 86/23 rozpatrzyłem Państwa wniosek z 16 listopada 2022 r. i wydałem 27 września 2023 r. interpretację indywidualną znak 0111-KDIB1-3.4010.834.2022.7.JG, w której uznałem Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy:

-działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu, opisanego w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT, a w konsekwencji uprawnia Spółkę do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT za prawidłowe,

-odpisy amortyzacyjne od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych (z wyłączaniem budynków i budowli) i wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 3 ustawy o CIT za nieprawidłowe,

-prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Spółka będzie mogła uwzględnić przedmiotowe koszty kwalifikowane w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów za bezzasadne.

Interpretację doręczono Państwu 27 września 2023 r.

Skarga na interpretację indywidualną

24 października 2023 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. Skarga wpłynęła do mnie 24 października 2023 r.

Wnieśli Państwo o:

-uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w zaskarżonej części tj. w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 2, w której stanowisko Skarżącej zostało uznane za nieprawidłowe;

-przyspieszone rozpoznanie sprawy, z uwagi na to, że jest to już druga skarga Spółki w tej samej sprawie (pismo zawierające uzasadnienie przyspieszonego rozpoznania sprawy stanowi załącznik do niniejszej skargi) i na skutek naruszenia przez Organ art. 153 PPSA skarga ta zawiera po części analogiczne zarzuty jak pierwotna skarga Spółki, w pełni uznana przez tut. Sąd za zasadną;

-oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił skarżoną interpretację wyrokiem z 15 lutego 2024 r. sygn. akt I SA/Rz 603/23.

Wyrok z 15 lutego 2024 r. sygn. akt I SA/Rz 603/23, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 30 marca 2024 r. Prawomocny wyrok wpłynął 22 kwietnia 2024 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku;

- ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ad. 1

Zgodnie z brzmieniem art. 4a pkt 26 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”, „uCIT”),

przez działalność badawczo-rozwojową należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

W myśl art. 4a pkt 27 updop, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2018 r.,

ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych, oznacza to:

1.badania podstawowe - oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,

2.badania stosowane - prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,

3.badania przemysłowe - badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.

Stosownie do treści art. 4a pkt 28 updop, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2018 r.,

ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, w szczególności:

a.opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony,

b.opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.

Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r., poz. 1669, dalej: „Ustawa wprowadzająca”), znowelizowała definicję badań naukowych oraz prac rozwojowych zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z treścią Ustawy wprowadzającej, nowelizacja powyższych pojęć weszła w życie z 1 października 2018 r.

W myśl art. 4a pkt 27 updop, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2018 r.,

ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych, oznacza to:

a.badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,

b.badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, badania naukowe są działalnością obejmującą:

a.badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;

b.badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Stosownie do treści art. 4a pkt 28 updop,

ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W myśl art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,

prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Natomiast, stosownie do treści art. 18d ust. 1 updop,

podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu wskazać należy, że aby Państwa działalność spełniała przesłanki działalności badawczo-rozwojowej, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicje wskazane w art. 4a pkt 26 updop).

Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 4a pkt 26 updop, zgodnie z którą (jak już wyżej wskazano) przez działalność badawczo-rozwojową, należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności - badania naukowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.

Z ustawowej definicji wynika zatem, że taka działalność musi mieć charakter twórczy. Posłużenie się tym sformułowaniem wskazuje, że działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Jak podaje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem, twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.

Po drugie, z art. 4a pkt 26 updop, wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w systematyczny sposób. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem, słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.

Po trzecie, taka działalność musi mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań. Prowadząc działalność badawczo-rozwojową, przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów.

Należy zwrócić uwagę na podkreślone wyłączenie w art. 4a pkt 28 updop, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które pomimo ulepszenia istniejących procesów lub usług z uwagi na brak innowacyjnego charakteru (rutynowość) nie mogą stanowić prac rozwojowych.

Pamiętać trzeba, że w ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji. Innymi słowy, prowadzone systematyczne prace opierają się na istniejącej wiedzy, uzyskanej w wyniku działalności badawczej oraz/lub doświadczeń praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów lub urządzeń, inicjowanie nowych i znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług. Podmioty gospodarcze zajmujące się działalnością badawczo-rozwojową realizują ją obok swojej działalności podstawowej (np. przedsiębiorstwa przemysłowe dysponujące własnym zapleczem badawczo-rozwojowym, laboratoria, zakłady i ośrodki badawczo-rozwojowe, działy badawczo-technologiczne, biura konstrukcyjne i technologiczne, zakłady rozwoju technik, biura studiów i projektów itp.).

Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

W objaśnieniach dotyczących ulgi na działalność badawczo-rozwojową, zawartych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów wskazano, że każda ulga w podatku dochodowym ma charakter wyjątkowy i stanowi odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania. Ulgi podatkowe z jednej strony zmniejszają obciążenia fiskalne podatnika, z drugiej zaś dochody sektora finansów publicznych. W konsekwencji, wszelkie przepisy prawa podatkowego, które dotyczą szeroko rozumianych preferencji podatkowych, należy wykładać ściśle.

Zatem, tylko te działania podatnika można zaliczyć do działalności badawczo-rozwojowej, które wyczerpują znamiona definicji zawartej w treści art. 4a pkt 26 updop, w związku z art. 4a pkt 27-28 updop.

Zatem, działalnością badawczo-rozwojową będą tyko te prace, które w ramach opracowania nowych produktów/świadczenia nowych usług mogą być uznane za działalność twórczą, tj. aktywność podatnika nastawioną na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym (które nie mają odtwórczego charakteru), związaną z postępem naukowym, czy technologicznym.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że celem realizacji Projektu było rozszerzenie oferty Spółki o nowe, innowacyjne usługi nieoferowane dotychczas na rynku, co miało poprawić konkurencyjność Wnioskodawcy na rynku (…). Metodologia świadczenia zupełnie nowych usług (…) na rzecz klientów Wnioskodawcy została wypracowana w wyniku nabycia i wykorzystania dostępnie aktualnej wiedzy, umiejętności i doświadczenia Spółki, w tym w wyniku stosowania przez specjalistów zatrudnianych przez Wnioskodawcę zakupionej aparatury i infrastruktury. Opracowanie metodologii świadczenia nowych usług wymagało od dedykowanych pracowników Spółki przypisanych do pracy na Projekcie kreatywności - opracowano własny sposób wykorzystania aparatury i infrastruktury w celu wykonywania nowych kompleksowych usług. Usługi te są i będą świadczone obok rutynowych usług Spółki (…).

Odnosząc przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego do cytowanych powyżej przepisów stwierdzić należy, że prace prowadzone przez Spółkę polegające na opracowaniu kompleksowych usług (…) tj. usług mobilnych, stanowią prace rozwojowe o charakterze twórczym, systematycznym mającym na w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy działalność Spółki polegająca na opracowaniu i oferowaniu usług z wykorzystaniem Projektu, opisanego w stanie faktycznym, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT, a w konsekwencji uprawnia Spółkę do skorzystania z ulgi, o której mowa w przepisie art. 18d ust. 1 ustawy o CIT, należy uznać za prawidłowe.

Ad. 2

Rodzaje kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową zostały wymienione w art. 18d ust. 2-3 updop.

W myśl art. 18d ust. 3 updop,

Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Zgodnie z art. 18d ust. 5 updop,

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ponadto, stosownie do treści art. 18d ust. 6 updop,

podatnikowi, który w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia.

Stosownie do art. 18d ust. 7 updop, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2021 r.

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej - 150% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;

2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 150% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;

3) w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2-3.

Natomiast, w myśl art. 18d ust. 7 updop, w brzmieniu obowiązującym od tej daty,

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;

2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;

3) w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-5, ust. 2a i 3, oraz 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 1a.

Zgodnie z art. 18d ust. 8 updop,

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Według brzmienia art. 18d ust. 8 updop obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.,

odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Dokonując odliczenia, o którym mowa w zdaniu drugim, uwzględnia się kwoty pomniejszeń, o których mowa w art. 18db ust. 1.

Należy także zwrócić uwagę na brzmienie przepisu art. 9 ust. 1b updop, zgodnie z którym

podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 18d, są obowiązani w ewidencji, o której mowa w ust. 1, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że aby podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych przysługiwało prawo odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku podatkowym powinny być łącznie spełnione następujące warunki:

1.podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,

2.koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu uCIT,

3.koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami art. 18d ust. 2 - 3 uCIT,

4.ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu uCIT, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów,

5.jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu,

6.w ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b uCIT, podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,

7.podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,

8.kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w uCIT,

9.koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Odnosząc się natomiast do kwestii zaliczenia do kosztów kwalifikowanych kosztów odpisów amortyzacyjnych od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wskazać należy, że w myśl powołanego wyżej art. 18d ust. 3 updop, za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że co do zasady, odpisy amortyzacyjne dokonane od środków trwałych wykorzystywanych w działalności badawczo-rozwojowej, mogą być objęte omawianą ulgą badawczo-rozwojową przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 18d updop.

Zatem, istnieje możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych w rozumieniu art. 18d ust. 3 updop, w ramach limitów, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli są one rzeczywiście wykorzystywane do działalności badawczo-rozwojowej.

Choć ustawodawca nie użył w treści art. 18d ust. 3 updop, sformułowania „wyłącznie”, to jednoznacznie wskazał, że za ww. koszty kwalifikowane podatnicy mogą uznać dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, jeżeli są one wykorzystywane w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Wyjaśnić zatem należy, że powyższe sformułowanie oznacza, że odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, w całości stanowią koszt kwalifikowany, w myśl ww. przepisu, jeżeli składniki te są rzeczywiście wykorzystywane jedynie do działalności badawczo-rozwojowej. Natomiast, w sytuacji, gdy ww. składniki będą częściowo wykorzystywane do działalności badawczo-rozwojowej, a częściowo do bieżącej działalności, to w takim przypadku koszty odpisów amortyzacyjnych będą stanowić koszty kwalifikowane, tylko w takiej części, w jakiej środki trwałe będą służyć prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Należy wskazać, że podatnik ma obowiązek dokonywać odpowiedniego wyodrębnienia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych używanych do prac badawczo-rozwojowych, na podstawie odpowiednich ewidencji, co umożliwi określenie wysokości kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych bezpośrednio wykorzystywanych do działalności rozwojowej, w ramach realizacji prac badawczo-rozwojowych (w całości lub proporcjonalnie w zakresie w jakim środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne były i będą wykorzystywane przez pracowników w ramach realizacji prac badawczo-rozwojowych).

W wyroku z 15 lutego 2024 r. sygn. I SA/Rz 603/23 Sąd wskazał m.in.:

Przypomnieć trzeba, że ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej wynika, że w ramach realizacji przedmiotowej inwestycji Spółka dokonała wydatków m.in. na nabycie środków trwałych stanowiących wyposażenie laboratorium mobilnego, laboratorium stacjonarnego i centrum reagowania oraz zakup dronu a także wartości niematerialnych i prawnych w postaci oprogramowania niezbędnego do obsługi poszczególnych modułów laboratorium mobilnego i stacjonarnego. Te środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne są konsekwencją założeń opracowania nowych usług, bez których nie byłoby możliwe ich wdrożenie. Tym samym należy zgodzić się ze skarżącą, co przecież podkreślała w stanowisku własnym, że nabyte środki trwałe i wartości niematerialne i prawne są wykorzystywane w działalności badawczo-rozwojowej, a nie są jedynie efektem prowadzonych prac B+R.

Zatem, Odpisy amortyzacyjne od wskazanych w stanie faktycznym urządzeń zaliczonych do środków trwałych (z wyłączaniem budynków i budowli) i wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 3 ustawy o CIT.

Państwo stanowisko jest prawidłowe.

Ad. 3

Zgodnie z art. 18d ust. 1 updop,

podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej "kosztami kwalifikowanymi".

Natomiast w myśl art. 18d ust. 8 updop,

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Według brzmienia art. 18d ust. 8 updop, obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.,

odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Dokonując odliczenia, o którym mowa w zdaniu drugim, uwzględnia się kwoty pomniejszeń, o których mowa w art. 18db ust. 1.

Zgodzić się zatem z Państwem należy, że Spółka będzie mogła uwzględnić koszty kwalifikowane dla potrzeb skorzystania z ulgi B+R w postaci odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym przedmiotowe odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w CIT.

Spółka będzie mogła uwzględnić przedmiotowe koszty kwalifikowane w swoich rozliczeniach CIT w roku podatkowym, w którym odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w wysokości 100% przedmiotowych kosztów. Aby skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej Spółka będzie musiała dokonać korekty rocznego rozliczenia CIT za rok 2018 i następne.

W rezultacie Państwa stanowisko do pytania nr 3 również należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 oraz art. 14r § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00