Interpretacja indywidualna z dnia 16 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.399.2024.2.AKU

Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 2 lipca 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W roku rozliczeniowym 2021 r. urodziła Pani córkę w dniu …, w tym czasie, do następnego roku rozliczeniowego, troszczyła się Pani o jej byt materialny i rozwój emocjonalny bez udziału ojca dziecka. Zatem, rozliczyła się Pani za ten rok podatkowy jako samotny rodzic.

W 2022 r. sytuacja się zmieniła i dnia …. zawarła Pani związek małżeński z ojcem dziecka, więc nie skorzystała Pani już z żadnych ulg prorodzinnych.

Odnosząc się do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma wprost określonego czasu samotnego wychowywania dziecka, niezbędnego do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia pełnego roku podatkowego z tą ulgą. Dodatkowo, ojciec dziecka nie skorzystał z możliwości rozliczenia jako samotny rodzic, nie sprawował opieki nad małoletnią, wyłącznie Pani zajmowała się dzieckiem.

W uzupełnieniu wniosku udzieliła Pani następujących odpowiedzi na pytania:

Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu?

Odp.: tak.

Jakiego stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, była Pani w okresie, którego dotyczy wniosek?

Odp.: panna.

Czy posiada Pani pełną władzę rodzicielską względem swojej małoletniej córki?

Odp.: tak.

Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, miejscem zamieszkania Pani dziecka było Pani miejsce zamieszkania?

Odp.: tak.

Czy w okresie, będącym przedmiotem pytania to wyłącznie Pani (tj. bez udziału ojca dziecka) faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, tj. uczestniczyła Pani w jego wychowaniu, dbała o prawidłowy rozwój dziecka, sprawowała nad nim pieczę/opiekę, ponosiła koszty jego utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe i zdrowotne oraz ponosiła wszelkie inne wydatki mające na celu dobro dziecka?

Odp.: tak.

Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki) i względem nich wykonywała w roku, którego dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odp.: nie.

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na powyższe pytanie, proszę wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odp.: nie dotyczy.

Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, w stosunku do Pani i Pani dziecka miały zastosowanie:

·przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odp.: nie.

Z jakiego źródła pochodziły i w jaki sposób były opodatkowane Pani dochody w okresie, którego dotyczy wniosek?

Odp.: umowa o pracę za 2021 r.

Pytanie

Czy w stanie faktycznym opisanym we wniosku o interpretację, była Pani uprawniona do skorzystania z ulgi osoby samotnie wychowującej dziecko (art. 6 ust. 4 PIT, według stanu na 2021 r.) w zeznaniu rocznym za 2021 r.?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, zgodnie z art. 6 ust. 4 PIT obowiązującym w 2021 r.:

„Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie,

jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającą kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej – podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.” W Pani ocenie, opisany stan faktyczny sprawy mieści się w zakresie art. 6 ust. 4 PIT, w związku z czym miała Pani prawo do skorzystania z tej ulgi w rozliczeniu za rok 2021. Jednocześnie, nie zachodziły żadne przesłanki negatywne wskazane w art. 6 ust. 8 PIT. „Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.”

Dodatkowo, podniosła Pani, że art. 6 ust. 4 PIT nie wskazuje, w jakim miesiącu roku podatkowego musi urodzić się dziecko aby móc skorzystać z tej ulgi. W związku z czym, okoliczność ta jest bez znaczenia dla prawidłowego zastosowania ulgi dla matki samotnie wychowującej dziecko. Istotnym z punktu widzenia tego przepisu jest to, że urodziła Pani dziecko będąc w tym roku panną oraz to, że tylko Pani zajmowała się wychowywaniem i opieką nad dzieckiem w 2021 r. Pani prawo do ulgi za ten czas potwierdza również to, że ojciec dziecka nie korzystał z niej (ulgi) w 2021 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm., w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;
• wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;
• nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
• niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że w 2021 r. była Pani panną, wychowującą małoletnią córkę urodzoną … 2021 r., która jest Pani jedynym dzieckiem. Nie jest Pani opiekunem prawnym innych dzieci. W tym czasie, do następnego roku rozliczeniowego, troszczyła się Pani o jej byt materialny i rozwój emocjonalny bez udziału ojca dziecka. Ojciec dziecka nie skorzystał z możliwości rozliczenia jako samotny rodzic, nie sprawował opieki nad małoletnią, wyłącznie Pani zajmowała się dzieckiem. Posiada Pani pełną władzę rodzicielską względem swojej małoletniej córki, a w okresie, którego dotyczy wniosek miejscem zamieszkania Pani dziecka było Pani miejsce zamieszkania. W okresie, będącym przedmiotem pytania to wyłącznie Pani (tj. bez udziału ojca dziecka) faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, tj. uczestniczyła Pani w jego wychowaniu, dbała o prawidłowy rozwój dziecka, sprawowała nad nim pieczę/opiekę, ponosiła koszty jego utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe i zdrowotne oraz ponosiła wszelkie inne wydatki mające na celu dobro dziecka. W dniu …. 2022 r. zawarła Pani związek małżeński z ojcem dziecka.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok. Jednak, bez względu na okres, jaki w ciągu roku podatnik jest osobą samotnie wychowującą dzieci prawo do rozliczania dochodów na preferencyjnych zasadach jako osoba samotnie wychowująca dzieci przysługuje, przy spełnieniu warunków określonych w art. 6 ust. 4, w rocznym rozliczeniu podatkowym (za cały rok podatkowy).

Decyduje zatem stan faktyczny, a nie sam status rodzica. Jeżeli zatem rodzic dziecka pozostaje w związku faktycznym z partnerem będącym rodzicem dziecka, zamieszkują razem oraz przyczyniają się do sprawowania opieki nad dzieckiem (prowadzą wspólne gospodarstwo domowe), to taki rodzic nie może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Ponieważ jednak, jak to wskazała Pani w opisie wniosku, od momentu urodzenia córki, tj. od … 2021 r. do końca 2021 r., troszczyła się Pani o jej byt materialny i rozwój emocjonalny bez udziału ojca dziecka, to należy uznać, że w 2021 r. miała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2021 r. to wyłącznie Pani, bez udziału ojca dziecka, faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do córki, tj. uczestniczyła Pani w jej wychowaniu, dbała o jej prawidłowy rozwój, sprawowała nad nią pieczę, ponosiła koszty jej utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe i zdrowotne oraz ponosiła wszelkie inne wydatki mające na celu dobro dziecka natomiast ojciec dziecka nie sprawował opieki nad córką, to uznać należy, że spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2021 r.

Tym samym, przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2021 r. na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2021 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacjanie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).