Staż pracy według nowych zasad. PIP popiera zmiany w Kodeksie pracy

Obowiązujące zasady ustalania stażu pracy dla celów wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy nie są korzystne dla pracowników, którzy przed nawiązaniem stosunku pracy prowadzili działalność gospodarczą lub świadczyli pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej. Przygotowany przez MRPiPS projekt nowelizacji zakłada rewolucyjne zmiany w tym zakresie. Od 1 stycznia 2026 roku zarówno umowy zlecenia, jak i działalność gospodarcza będą wliczane do okresu zatrudnienia.

Umowa zlecenia czy umowa o pracę - kiedy inspektor uzna zlecenie za etat >>>

Kodeks Pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami >>>

PIP popiera zmiany w Kodeksie pracy

Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki uczestniczył 17 lipca 2024 r. w posiedzeniu zespołu problemowego Rady Dialogu Społecznego ds. prawa pracy. Partnerzy społeczni dyskutowali o noweli Kodeksu pracy dotyczącej wliczania do okresu zatrudnienia różnych form aktywności świadczonych w oparciu o różne stosunki prawne.

Obecny stan prawny jest niekorzystny dla pracowników, którzy przed nawiązaniem stosunku pracy prowadzili działalność gospodarczą na własny rachunek czy też świadczyli pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej. Gdy podejmują pracę na podstawie stosunku pracy, są traktowani, jakby nigdy wcześniej nie pracowali.

Przypomniał, że nadal umowy cywilnoprawne są zawierane na próbę. Wiele podmiotów nie zawiera umów o pracę na okres próbny, tylko wykorzystuje w tym celu umowy cywilnoprawne. Dopiero po wielu miesiącach, a nawet latach, niejako w nagrodę podpisywana jest umowa o pracę.

Główny Inspektor Pracy zadeklarował w imieniu Państwowej Inspekcji Pracy gotowość do wsparcia przy przygotowaniu nowych przepisów.

Nowe zasady ustalania stażu pracy - od kiedy?

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt zakłada, że do okresu zatrudnienia wliczane będą:

• okresy prowadzenia pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe;
• okresy wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług, umowy agencyjnej, pozostawania osobą współpracującą z takimi osobami czy pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych – w których dana osoba podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;
• okresy działalności zawodowej, która zasadniczo stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych, w których dana osoba nie podlegała jednak ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;
• udokumentowany, przebyty za granicą okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej.

Wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, którego przedmiotem będzie podleganie ubezpieczeniom społecznym z wymienionych tytułów lub niepodleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Natomiast w przypadku nakładania się okresów: prowadzenia pozarolniczej działalności oraz okresów pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, jak również wykonywania zlecenia lub świadczenia usług, wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej albo pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kołek rolniczych lub nakładania się tych okresów z okresem pozostawania w stosunku pracy, do okresu zatrudnienia wliczany będzie jeden s tych okresów.

Nowe regulacje będą obowiązywały od 1 stycznia 2026 roku. W uzasadnieniu do projektu wskazano, że niezbędne jest odpowiednie vacatio legis, aby pracodawcy mieli czas na ustalenie stażu pracy poszczególnych pracowników w świetle nowych przepisów (pracownicy muszą dostarczyć dokumenty, na podstawie których pracodawcy ustalą nowy staż pracy), dokonanie związanych z tym obliczeń oraz wprowadzenie ewentualnych zmian w przepisach zakładowych, jak również na zabezpieczenie środków na sfinansowanie nowych rozwiązań.

Opracowanie: Katarzyna Bogucka

Przeczytaj również: Nowe zasady ustalania stażu pracy - co to oznacza w praktyce? >>>