Postanowienie WSA w Białymstoku z dnia 18 lipca 2024 r., sygn. II SA/Bk 368/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Elżbieta Lemańska (spr.), , po rozpoznaniu w Wydziale II w dniu 18 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku G. Sp. z o.o. w B. o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi G. Sp. z o.o. w B. na decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Białymstoku z dnia 25 kwietnia 2024 r. znak WOP.7721.33.2024.TN w przedmiocie nakazania rozbiórki reklamy wolnostojącej p o s t a n a w i a: odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. ,

Uzasadnienie

G. Sp. z o.o. w B. wniosła skargę na decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Białymstoku z 25 kwietnia 2024 r. znak WOP.7721.33.2024.TN, którą utrzymano w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatu Grodzkiego w Białymstoku z 16 lutego 2024 r. znak NB.I.5160.53.2022.ER. nakazującą skarżącej rozbiórkę reklamy wolnostojącej znajdującej się na działce nr 2310/2, obręb 0011 Śródmieście przy ul. [...] w Białymstoku.

W skardze zawarto wniosek o wstrzymanie wykonania ww. decyzji z uwagi na ryzyko wyrządzenia szkód w majątku spółki, tj. niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody w postaci kosztów rozbiórki, spowodowania nieodwracalnych skutków w postaci usunięcia aktualnie istniejących urządzeń należących do skarżącej. Ponadto zaznaczono, że rozbiórka będzie powodowała istotne i trwałe zmiany w rzeczywistości, a ich przywrócenie do stanu poprzedniego wywoła stosunkowo wysokie koszty i nakłady pracy po stronie spółki.

Organ drugiej instancji w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2024 r., poz. 935, dalej p.p.s.a.) wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Natomiast w myśl art. 61 § 3 p.p.s.a., po przekazaniu sądowi skargi, sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.

Wstrzymaniu wykonania podlegają wyłącznie akty posiadające przymiot wykonalności, tzn. których wykonanie w sposób dobrowolny lub przymusowy doprowadzi do sytuacji, która będzie odpowiadała zawartemu w tym akcie rozstrzygnięciu. Zaskarżona decyzja musi zatem wywoływać skutki materialnoprawne (zob. postanowienia NSA w sprawach II OSK 1664/19; II OZ 1188/18; II OZ 693/18, II OZ 862/18, orzeczenia.nsa.gov.pl oraz zob. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. V, 2011, komentarz do art. 61 p.p.s.a.). Zagadnienie wykonania aktu administracyjnego dotyczy aktów zobowiązujących, ustalających dla ich adresatów nakazy właściwego zachowania lub zakazy określonego zachowania; aktów, na podstawie których określony podmiot uzyskuje równocześnie uprawnienie i na mocy których zostają na niego nałożone określone obowiązki oraz aktów, na podstawie których jeden podmiot jest do czegoś zobowiązany, a drugi wyłącznie uprawniony.

Zaskarżona w sprawie niniejszej decyzja niewątpliwie posiada przymiot wykonalności. Zobowiązuje skarżącą do wykonania rozbiórki reklamy, zaś brak dobrowolnego wykonania decyzji stanowić może podstawę egzekucji administracyjnej tych obowiązków.

Zdaniem jednak sądu zaskarżona decyzja nie może ulec wstrzymaniu w wyniku wniosku skarżącej, bowiem strona nie uprawdopodobniła przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a. W przepisie tym mowa jest o "znacznej szkodzie lub trudnych do odwrócenia skutkach". Te wymagają konkretyzacji przez dokładne i wszechstronne przedstawienie okoliczności, które o niebezpieczeństwie takich skutków świadczą. To na stronie skarżącej ciąży obowiązek ich uprawdopodobnienia. To strona skarżąca powinna precyzyjnie wskazać, na czym konkretnie mają polegać w jej sytuacji przesłanki z art. 61 § 3 p.p.s.a.. Argumentacja wniosku o wstrzymanie wykonania aktu musi w sposób przekonujący przedstawiać konkretne relacje między brakiem wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji a wystąpieniem zagrożeń z art. 61 § 3 p.p.s.a. (zob. postanowienie NSA z 29 kwietnia 2021 r., I GSK 335/21). Nie wystarczy przy tym ogólne wskazanie, że istnieje niebezpieczeństwo ich wystąpienia, ale należy wyjaśnić i uprawdopodobnić w jaki sposób wykonanie decyzji jest tak uciążliwe dla wnioskodawcy, że sytuacja przed wydaniem prawomocnego wyroku nie będzie mogła być przywrócona do stanu poprzedniego, spowoduje nieodwracalną szkodę lub skutki, których usunięcie będzie niemożliwe, znacznie utrudnione bądź będzie się wiązało z unicestwieniem rzeczy, sytuacji faktycznej bądź stanu w terenie.

W sprawie niniejszej przedmiotem rozbiórki ma być reklama wolnostojąca, która jest obiektem o stosunkowo prostej konstrukcji składającym się z tablicy (6mx3m), słupa i fundamentu czyli betonowej podstawy (1,5 m x 2,5 m). We wniosku nie wskazano, by rozbiórka tego urządzenia mogła spowodować jego zniszczenie, a jedynie zasygnalizowano (bez głębszej argumentacji), że nieodwracalne skutki będą polegały na usunięciu aktualnie istniejących jej elementów. Skarżąca nie wyjaśniła ani nawet nie wskazała też, z jak dużymi nakładami finansowymi wiązałoby się usunięcie reklamy (wskazała jedynie ogólnie na "znaczące szkody"). Nie wskazała też, że usunięte elementy nie będą się nadawały do dalszego użytku i ponownego wykorzystania do postawienia w innym miejscu. Skarżąca nie uprawdopodobniła zatem żadnych skutków o negatywnym dla niej oddziaływaniu, jakie mogą wyniknąć z podjęcia zachowania odpowiadającego treści decyzji (np. nie załączyła szacowanego kosztorysu demontażu obiektu i ewentualnego jego wzniesienia na nowo). W szczególności nie uprawdopodobniła, że ponowne posadowienie tego samego nośnika nie jest technicznie możliwe. W tym kontekście trudno przyjąć, by ewentualna rozbiórka spornego urządzenia mogła się wiązać z powstaniem niebezpieczeństwa wyrządzenia trudnych do odwrócenia skutków. Swój wywód spółka sprowadziła jedynie do lakonicznego i ogólnego stwierdzenia, które jest przytoczeniem brzmienia art. 61 ust. 3 p.p.s.a.

Należy zaznaczyć, że o ile rozbiórka obiektu budowlanego z reguły łączy się z niebezpieczeństwem spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, o tyle nie można przyjąć, że w każdym przypadku nałożenie na stronę obowiązku wykonania rozbiórki obiektu budowlanego, uzasadnia, niejako automatycznie, wstrzymanie wykonania decyzji będącej przedmiotem skargi (porównaj: postanowienie NSA z 24.02.2017 r. II OZ 127/17 a także z 8 czerwca 2017 r., II OZ 614/17). Przy czym powstanie skutków finansowych czy innych utrudnień dla strony nie oznacza automatycznie spełnienia przesłanek z art. 61 ust. 3 p.p.s.a. W przepisie tym chodzi bowiem o sytuacje szczególne, znacznie negatywnie oddziałujące na sytuację strony a nie oddziałujące jakkolwiek negatywnie.

Oceniając zasadność wniosku sąd przeanalizował także akta sprawy pod kątem "znaczącej szkody w postaci kosztów rozbiórki" i "nieodwracalnych skutków w postaci usunięcia aktualnie istniejących elementów urządzeń należących się do spółki". Nie stwierdził aby znajdowały one oparcie w okolicznościach wynikających z akt. Przykładowo nie wynika z akt, ale też spółka nie wskazała w żaden sposób, jak wygląda jej kondycja finansowa (np. przez przedstawienie sprawozdań finansowych oraz zeznań podatkowych, wykazu majątku spółki etc.).

Okoliczności te sprawiły, że sąd nawet poglądowo nie jest w stanie wywnioskować na czym miałoby polegać zaistnienie znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków związanych z wykonaniem zaskarżonej decyzji. Argumentacja skargi dotyczy jedynie okoliczności, które mają uzasadniać potencjalne uchylenie zaskarżonej decyzji, a więc odnoszą się do przedmiotu postępowania głównego i nie mają wpływu na ocenę wniosku o wstrzymanie wykonania. W niniejszym postępowaniu wpadkowym sąd rozpoznaje tymczasem jedynie przesłanki dotyczące zasadności wstrzymania wykonania aktu, a nie jego wzruszenia.

Mając powyższe na uwadze, sąd odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji na podstawie art. 61 § 3 i § 5 p.p.s.a.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, https://orzeczenia.nsa.gov.pl/