Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
insert_drive_file

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 16 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-1.4011.218.2024.4.DT

Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej, rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko oraz złożenia korekty za 2020, 2021, 2022 i 2023 r.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 1 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 maja 2024 r. (wpływ 13 maja 2024 r.), pismem z 16 maja 2024 r. (wpływ 16 maja 2024 r.) oraz pismem z 18 czerwca 2024 r. (wpływ 18 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pani matką dwójki małoletnich córek ((...)) urodzonych (…) 2015 r. W dniu (…) 2019 r. wyprowadziła się Pani od partnera i jednocześnie ojca małoletnich córek. Z racji, iż związek był nieformalny wnioskowała Pani o uregulowanie kontaktów ojca z małoletnimi i alimenty.

Obecnie obowiązuje Panią i ojca dzieci postanowienie Sądu Rodzinnego w (…). Małoletnie córki adres zamieszkania mają przy matce.

Nie ma zasądzonej opieki naprzemiennej. Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w miejscu swojego zamieszkania, tj. w (…) .

Zgodnie z postanowieniem ojciec dzieci ma prawo do kontaktów co drugi weekend od soboty godz. 10 do niedzieli godz. 18. Ma także prawo do widzenia (w miejscu zamieszkania córek) w środy w tym tygodniu, w którym nie wypada jego weekend z dziećmi (godz.16-18:30), zapewniony ma również 1 tydzień ferii zimowych i 2 tygodnie wakacji. Święta Bożego Narodzenia i Święta Wielkanocne ma możliwość spędzenia po równo z drugim rodzicem. Dodatkowo ma prawo do rozmów za pośrednictwem komunikatora (…) dwa razy w tygodniu, w którym dzieci nie jadą na weekend do ojca i raz w tyg. w którym odbywa się widzenie. (...).

Takie ma przyznane prawa, faktycznie w ciągu całego roku: 2022 – 54 weekendy, 9 spotkań w środy, 5 dni ferii zimowych i 12 dni wakacji.

W ciągu całego roku 2023 – 61 weekendy, 7 spotkań w środy, ferie zimowe 5 dni, wakacje około 10 dni. Opieka nad dziećmi każdego dnia spoczywa na Pani, jako matce. Ponosi Pani odpowiedzialność za zapewnienie dziewczynkom godnych warunków życia. Realizuje Pani ich codzienne potrzeby. Ponosi Pani koszty związane z mieszkaniem, (dom jednorodzinny), opłaty związane z uczestniczeniem dzieci na różnych zajęciach pozaszkolnych - (...). Na Pani spoczywają obowiązki związane ze szkołą dzieci, kupno zeszytów, art. szkolnych, opłacanie wszelkiego rodzaju wycieczek, wyjść do kina z klasą itp.

Obie córki mają także obowiązkowe wizyty u ortodonty, noszą aparaty ortodontyczne, które też musiała Pani zakupić. Wizyty u ortodonty przez okres ok. 3 lat były płatne, dopiero od 2024 jest możliwość finansowania ich z NFZ. Na Pani też spoczywa obowiązek opieki nad córkami w przypadku ich choroby, czy jak to miało miejsce w 2022 r. pobytu w szpitalu ((…)). W miarę Pani możliwości finansowych stara się Pani zapewnić córkom różne atrakcje, rozrywki. W każde wakacje organizuje Pani dzieciom tygodniowy pobyt nad morzem.

Wsparciem finansowym jest oczywiście pomoc Państwa w formie świadczenia 500+ (do 2024 r. wynosiło 500 zł. na każde dziecko). Otrzymuje Pani także zasądzone sądownie alimenty od czerwca 2022 r., jest to 800 zł na dziecko (wcześniejsze lata od 2019 r. było 500 zł na dziecko).

Nie rozliczała się Pani nigdy jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, a ulgę na dzieci rozlicza Pani tylko w połowie, gdyż w połowie rozlicza drugi rodzic – ojciec dzieci. Praktycznie nie ma w tej kwestii między Panią a ojcem dzieci porozumienia, ponieważ ojciec małoletnich córek twierdzi, że skoro nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, ma pełne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Uważa Pani jednak, że cała ulga z podatku powinna przysługiwać matce dzieci, jak faktycznie sprawującej opiekę nad córkami i wykonującej w pełni władzę rodzicielską. Jest Pani zdania, że jest dalece niesprawiedliwym dzielenie ulgi między obojga rodziców, jeśli nie ma ustanowionej opieki naprzemiennej, a dzieci większą część roku spędzają z matką. Jest znacząca przecież różnica między posiadaniem władzy rodzicielskiej, a jej wypełnianiem, na Pani barkach spoczywa wychowanie dzieci do dalszego życia, pomaganie w realizacji ich zadań szkolnych jak i wspieranie w realizacji ich zainteresowań.

W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani i będzie podlegać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Ojciec dzieci nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, a jego miejsce zamieszkania jest inne niż małoletnich córek (inny powiat).

W okresie, którego dotyczy wniosek sama wychowuje Pani małoletnie córki, nie wstąpiła Pani w związek małżeński, nie jest Pani też w żadnym nieformalnym związku.

Świadczenie pieniężne tzw. 500+ w pełnej wysokości jest wypłacane Pani, jako matce dzieci, gdyż dzieci zamieszkują tylko z Panią.

Pomiędzy Panią, (jako matką) a ojcem dziewczynek nie doszło do porozumienia co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej za okres, którego dotyczy wniosek. Ulga jest rozliczana w częściach równych (6 msc na każde dziecko).

W okresie którego dotyczy wniosek, dzieci nie były na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W stosunku do dzieci, o których mowa we wniosku nie miały zastosowania przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Nie miały także zastosowania przepisy z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ponadto w pismach z 13 maja 2024 r. i 16 maja 2024 r. doprecyzowała Pani opis sprawy, odpowiadając na wezwanie organu w następujący sposób:

1)Czy w roku/latach podatkowych, którego/których dotyczy zapytanie, uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: W latach, których dotyczy zapytanie uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, tj. z umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.

2)Czy w roku/latach podatkowych, którego/których dotyczy zapytanie prowadziła Pani działalność gospodarczą? Należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: Nie prowadzi Pani i nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej.

3)Czy w okresie, którego dotyczy wniosek:

·faktycznie i samotnie wychowywała/wychowuje Pani córki, bez udziału drugiego rodzica – ojca dziecka – wykonywała Pani władzę rodzicielską: stale troszczyła się Pani o byt materialny i rozwój emocjonalny córek, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby;a jeśli tak to prosimy wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pani samotnie wychowywała córki w okresie objętym wnioskiem?

·czy w pozostałym okresie, w którym córki nie przebywały/nie przebywają z Panią, ojciec córek zajmuje się/zajmował się ich wychowaniem i wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do nich, tj. dbał o prawidłowy rozwój kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, wykonywał pieczę nad osobami i majątkiem córek, ponosił koszty związane z utrzymaniem oraz potrzebami córek, wykazywał zainteresowanie ich wychowaniem, troszczył się o fizyczny i duchowy rozwój córek, brał czynny udział w sprawach dotyczących córek związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odpowiedź: Córki mają stałe miejsce zamieszkania przy Pani. Jako rodzic wiodący, posiadający nieograniczone prawa rodzicielskie sprawuje Pani codzienną stałą opiekę nad dziewczynkami. Troszczy się Pani o ich byt materialny i codzienne potrzeby. Zawozi je Pani na zajęcia dodatkowe i odbiera. Codziennie wspiera je Pani przy odrabianiu lekcji, przygotowuje do zajęć szkolnych. Uczestniczy Pani i wspiera ich zainteresowania jak również motywuje do dalszych działań. Dba Pani o ich rozwój emocjonalny bez wsparcia drugiego rodzica. Do Pani obowiązków należy zapewnienie należytej opieki medycznej, wszelkiego rodzaju konsultacje lekarskie, wizyty u lekarzy specjalistów (jak np. (...)) podejmuje Pani samodzielnie. Zapewnia Pani dzieciom opiekę podczas ich choroby. Uczęszcza Pani na dyżury nauczycieli w szkole i wywiadówki, opłaca wycieczki, składki klasowe i komitet rodzicielski.

Drugi rodzic sprawuje nad dziewczynkami opiekę w wyznaczonych terminach, zgodnie z postanowieniem Sądu Rodzinnego. Spełnia także nałożony przez w/w Sąd obowiązek alimentacyjny.

Natomiast w piśmie z 18 czerwca 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu organu pytania:

1)czy w całym okresie, którego dotyczy wniosek (w szczególności w okresie sprzed postanowienia Sądu Rodzinnego w (…) z dnia (…) 2022 r.) sąd ustalił, że małoletnie dzieci pozostają przy matce i jednocześnie uregulował ich kontakty z ojcem (brak ustalonej pieczy naprzemiennej)? Jaki był zakres tych kontaktów przed ww. postanowieniem?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek, a w szczególności sprzed postanowienia Sądu Rodzinnego z dn. (…) 2022 r. nie była zasądzona opieka naprzemienna, dzieci pozostawały przy matce, adres zamieszkania dzieci był taki sam jak matki.

Po wyprowadzeniu się od ojca dzieci w (…) 2019 r. został złożony do Sądu Rodzinnego przez Panią wniosek o ustalenie kontaktów małoletnich córek z ich ojcem. W wyniku tego wniosku, doszło do podpisania ugody mediacyjnej ((...)) (…) 2019 r. Zgodnie z tą ugoda widzenia dzieci z ojcem miały odbywać się m.in. co drugi weekend (sobota, niedziela) święta naprzemiennie, jeden tydzień wakacji i jeden tydzień ferii. Miał też ojciec dzieci prawo odebrać dzieci z przedszkola raz w tyg., w którym nie wypada widzenie weekendowe. Niestety ugoda się nie sprawdziła, w wyniku czego złożyła Pani do Sądu (…) 2020 r. nowy wniosek o zmianę tych kontaktów.

2)czy w okresie sprzed ww. postanowienia Sądu Rodzinnego w (…) z dnia (…) 2022 r.:

·faktycznie i samotnie wychowywała Pani córki, bez udziału drugiego rodzica – ojca dziecka – wykonywała Pani władzę rodzicielską: stale troszczyła się Pani o byt materialny i rozwój emocjonalny córek, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby;a jeśli tak to prosimy wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pani samotnie wychowywała córki w okresie objętym wnioskiem?

·czy w pozostałym okresie, w którym córki nie przebywały z Panią, ojciec córek zajmował się ich wychowaniem i wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do nich, tj. dbał o prawidłowy rozwój kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, wykonywał pieczę nad osobami i majątkiem córek, ponosił koszty związane z utrzymaniem oraz potrzebami córek, wykazywał zainteresowanie ich wychowaniem, troszczył się o fizyczny i duchowy rozwój córek, brał czynny udział w sprawach dotyczących córek związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odpowiedź: Od dnia (…) 2019 r., czyli od chwili wyprowadzenia się od ojca dzieci faktycznie samotnie, bez udziału drugiego rodzica wykonywała Pani władzę rodzicielską i wykonuje ją Pani nadal. Troszczyła się Pani o ich byt materialny, o zapewnienie dziewczynkom godnych warunków mieszkalnych. Musiała Pani zapewnić kontynuację nauki przedszkolnej. Ponosiła Pani koszty wszystkich opłat związanych z przedszkolem, wszelkiego rodzaju składki i ubezpieczenia, komitet rodzicielski, koszty podręczników. Dbała Pani o ich rozwój emocjonalny i umysłowy. Odwoziła Pani i odbierała z przedszkola, (ojciec dzieci mimo, iż miał takie prawo skorzystał z niego tylko jeden raz w tym czasie). Zapewniła Pani zajęcia dodatkowe, tak aby dzieci mogły rozwijać swoje zainteresowania (finansowała Pani te zajęcia jak i musiała dzieci na takowe dostarczyć). Uczestniczyła Pani w ich życiu szkolno-przedszkolnym, udział w spotkaniach z wychowawcami. Przygotowywała Pani córki do wszelkich występów szkolnych jak i pozaszkolnych. Otaczała Pani dzieci opieką w trakcie chorób, niedyspozycji co wiązało się z Pani nieobecnością w pracy. Zapewniała Pani profilaktyczną opiekę u stomatologa jak i obowiązkowe wizyty u ortodonty. Uczęszczała Pani wraz z córkami na co miesięczne wizyty u logopedy. Zapewniała Pani wyjazdy wakacyjne.

W czasie kiedy córki przebywały u ojca, faktycznie były pod jego opieką. Jednakże podstawą tej opieki było zapewnienie dzieciom podstawowych potrzeb życiowych. Nie angażował się w ich rozwój emocjonalny, umysłowy. Nie dbał o rozwój zainteresowań, nie spędzał z nimi czasu w trakcie choroby, nie uczęszczał do lekarzy. Nie angażował się w ich edukację i rozwój fizyczny. Nie kształtował w trakcie tych krótkich wizyt właściwych postaw, które miałyby pomóc w nabyciu umiejętności radzenia sobie we wszelkiego rodzaju sytuacjach życiowych. Pomimo posiadania władzy rodzicielskiej nie wykonywał jej w 100%. Ograniczał się do zapewnienia podstawowej opieki nad małoletnimi.

3)czy świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci zostało ustalone dla Pani w całym okresie, którego dotyczy wniosek? Jeżeli nie, to któremu z rodziców zostało ustalone i w jakim okresie?

Odpowiedź: Świadczenie wychowawcze 500+, aktualnie 800+ otrzymuje Pani jako matka dzieci od (…) 2016 r.

4)czy obie córki mieszkały z Panią przez cały okres, którego dotyczy wniosek? Prosimy o wskazanie miejsc zamieszkania dzieci w rozumieniu art. 26 Kodeksu cywilnego.

Odpowiedź: Córki mają stałe miejsce zamieszkania i pobytu przy matce od (…) 2019 r. do nadal, adres (…) .

Pytania

Czy ulgę prorodzinną może Pani rozliczyć w całości na dwoje dzieci?

Czy może Pani skorzystać z prawa do rozliczenia jako samotny rodzic?

Czy jeżeli może Pani rozliczyć ulgę prorodzinną w całości na dwoje dzieci i rozliczać się jako rodzic samotnie wychowujący dzieci, czy może Pani również złożyć korektę za lata 2020-2023.

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 16 maja 2024 r.)

W Pani ocenie ma Pani prawo do:

-skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dla samotnych rodziców na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c-4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to na Pani spoczywa cały proces wychowawczy. Nie ma tutaj ustalonej opieki naprzemiennej, a dziewczynki mają stałe miejsce zamieszkania przy matce. W codziennym życiu, to Pani ponosi pełną odpowiedzialność i dbałość o wszystkie sfery życia córek. Ponosi Pani wydatki na zapewnienie dziewczynkom wypoczynku wakacyjnego, co rok organizuje Pani dla nich wspólny wyjazd (w góry lub nad morze). Nie opiekuje się Pani córkami doraźnie i sporadycznie, tylko codziennie dba o ich bezpieczeństwo, rozwój umysłowy i fizyczny, nie wspominając już o realizacji podstawowych potrzeb egzystencjalnych. Ponosi Pani bieżące wydatki związane ze szkołą i zajęciami pozalekcyjnymi. Zapewnia Pani im właściwe warunki mieszkalne. Stara się Pani uatrakcyjnić każdą wspólnie spędzoną chwilę.

-rozliczenia ulgi prorodzinnej w całości na każdą z córek, ponieważ sprawuje Pani faktyczną opiekę nad dziewczynkami, a zakres Pani obowiązków jest zdecydowanie szerszy niż ojca. Widać także wyraźnie dysproporcje w czasie, jaki dziewczynki spędzają z Panią, a jaki czas spędzają z drugim rodzicem. Oprócz faktu posiadania pełnej władzy rodzicielskiej, faktycznie takową Pani wykonuje, co już w/w Pani argumentowała.

-jest Pani zdania, że może złożyć korektę zeznania PIT za lata 2020-2023. Wynika to z faktu, że od 2020 roku mieszka Pani z ojcem dzieci osobno, nie stanowi Pani z ojcem dzieci żadnego związku formalnego ani nieformalnego. Dziewczynki mieszkają razem z Panią i są pod Pani stałą opieką. Kontakty z drugim rodzicem zostały uregulowane postępowaniem sądowym. Nie ma zasądzonej opieki naprzemiennej. Nie doszło między Panią, a ojcem dzieci do porozumienia w kwestii prawa do ulgi prorodzinnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 27f ust. 1 ww. ustawy:

·w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

·w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Na mocy art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2)wstąpiło w związek małżeński.

Z art. 27f ust. 3 ww. ustawy wynika, że:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2020 r.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Z art. 26 ww. Kodeksu wynika, że:

§ 1 Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Jak stanowi art. 27f ust. 7 omawianej ustawy:

·w brzmieniu od 1 stycznia 2022 r.

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

·w brzmieniu do 31 grudnia 2021 r.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Wobec tego, zasadnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Z art. 92 ww. ustawy wynika, że:

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl art. 97 § 1 tejże ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

§ 1 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 2 W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15, stwierdzając: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani matką dwójki małoletnich córek ((...)) urodzonych (…) 2015 r. W dniu (…) 2019 r. wyprowadziła się Pani od partnera i jednocześnie ojca małoletnich córek. Z racji, iż związek był nieformalny wnioskowała Pani o uregulowanie kontaktów ojca z małoletnimi i alimenty. Obecnie obowiązuje Panią i ojca dzieci postanowienie Sądu Rodzinnego w (…) z (…) 2022 r. Małoletnie córki adres zamieszkania mają przy Pani. Nie ma zasądzonej opieki naprzemiennej.

Od dnia (…) 2019 r., czyli od chwili wyprowadzenia się od ojca dzieci faktycznie samotnie, bez udziału drugiego rodzica wykonywała Pani władzę rodzicielską i wykonuje ją Pani nadal. Troszczyła się Pani o ich byt materialny, o zapewnienie dziewczynkom godnych warunków mieszkalnych. Musiała Pani zapewnić kontynuację nauki przedszkolnej. Ponosiła Pani koszty wszystkich opłat związanych z przedszkolem, wszelkiego rodzaju składki i ubezpieczenia, komitet rodzicielski, koszty podręczników. Dbała Pani o ich rozwój emocjonalny i umysłowy. Odwoziła Pani i odbierała z przedszkola, (ojciec dzieci mimo, iż miał takie prawo skorzystał z niego tylko jeden raz w tym czasie). Zapewniła Pani zajęcia dodatkowe, tak aby dzieci mogły rozwijać swoje zainteresowania (finansowała Pani te zajęcia jak i musiała dzieci na takowe dostarczyć). Uczestniczyła Pani w ich życiu szkolno-przedszkolnym, brała udział w spotkaniach z wychowawcami. Przygotowywała Pani córki do wszelkich występów szkolnych jak i pozaszkolnych. Otaczała Pani dzieci opieką w trakcie chorób, niedyspozycji co wiązało się z Pani nieobecnością w pracy. Zapewniała Pani profilaktyczną opiekę u stomatologa jak i obowiązkowe wizyty u ortodonty. Uczęszczała Pani wraz z córkami na co miesięczne wizyty u logopedy. Zapewniała Pani wyjazdy wakacyjne.

W czasie kiedy córki przebywały u ojca, faktycznie były pod jego opieką. Jednakże podstawą tej opieki było zapewnienie dzieciom podstawowych potrzeb życiowych. Ojciec dzieci nie angażował się w ich rozwój emocjonalny, umysłowy. Nie dbał o rozwój zainteresowań, nie spędzał z nimi czasu w trakcie choroby, nie uczęszczał do lekarzy. Nie angażował się w ich edukację i rozwój fizyczny. Nie kształtował w trakcie tych krótkich wizyt właściwych postaw, które miałyby pomoc w nabyciu umiejętności radzenia sobie we wszelkiego rodzaju sytuacjach życiowych. Pomimo posiadania władzy rodzicielskiej nie wykonywał jej w 100%. Ograniczał się do zapewnienia podstawowej opieki nad małoletnimi.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rodzinnego ojciec dzieci ma prawo do kontaktów co drugi weekend od soboty godz. 10 do niedzieli godz.18. Ma także prawo do widzenia (w miejscu zamieszkania córek) w środy w tym tygodniu w którym nie wypada jego weekend z dziećmi (godz.16-18:30), zapewniony ma również 1 tydzień ferii zimowych i 2 tyg. wakacji. Święta Bożego Narodzenia i Święta Wielkanocne istnieje możliwość spędzenia po równo z drugim rodzicem. Dodatkowo ojciec ma prawo do rozmów za pośrednictwem komunikatora (...) dwa razy w tyg., w którym dzieci nie jadą na weekend do ojca i raz w tyg. w którym odbywa się widzenie.

Opieka nad dziećmi każdego dnia spoczywa na Pani. Ponosi Pani odpowiedzialność za zapewnienie dziewczynkom godnych warunków życia. Realizuje Pani ich codzienne potrzeby. Ponosi Pani koszty związane z mieszkaniem, (dom jednorodzinny), opłaty związane z uczestniczeniem dzieci na różnych zajęciach pozaszkolnych - (...). Na Pani spoczywają obowiązki związane ze szkołą dzieci, kupno zeszytów, art. szkolnych, opłacanie wszelkiego rodzaju wycieczek, wyjść do kina z klasą itp.

Obie córki mają także obowiązkowe wizyty u ortodonty, noszą aparaty ortodontyczne, które też musiała Pani zakupić. Na Pani też spoczywa obowiązek opieki nad córkami w przypadku ich choroby, czy jak to miało miejsce w 2022 r. pobytu w szpitalu. W miarę Pani możliwości finansowych stara się Pani zapewnić córkom różne atrakcje, rozrywki. W każde wakacje organizuje Pani dzieciom tygodniowy pobyt nad morzem.

Wsparciem finansowym jest pomoc Państwa w formie świadczenia 500+ (do 2024 r. wynosiło 500 zł. na każde dziecko). Świadczenie to wypłacane jest Pani od kwietnia 2016 r., gdyż dzieci mieszkają tylko z Panią. Otrzymuje Pani także zasądzone sądownie alimenty, od czerwca 2022 r. jest to 800 zł na dziecko (za wcześniejsze lata – od 2019 roku – 500 zł na dziecko).

Nie rozliczała się Pani nigdy jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, a ulgę na dzieci rozlicza Pani tylko w połowie, gdyż w połowie rozlicza ją drugi rodzic – ojciec dzieci. Praktycznie nie ma w tej kwestii między Państwem porozumienia, ponieważ ojciec małoletnich córek twierdzi, że skoro nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, ma pełne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej. Ulga jest rozliczana w częściach równych (6 miesięcy na każde dziecko).

W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani i będzie podlegać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Ojciec dzieci nie ma ograniczonych praw rodzicielskich, a jego miejsce zamieszkania jest inne niż małoletnich córek (inny powiat). W okresie, którego dotyczy wniosek sama wychowuje Pani małoletnie córki, nie wstąpiła Pani w związek małżeński, nie jest Pani też w żadnym nieformalnym związku.

W okresie którego dotyczy wniosek, dzieci nie były na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W stosunku do dzieci, o których mowa we wniosku nie miały zastosowania przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Nie miały także zastosowania przepisy z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W świetle przedstawionego opisu oraz zacytowanych wyżej przepisów prawa uznać należy, że skoro w okresie, którego dotyczy wniosek dzieci mieszkają tylko z Panią, a ojciec dzieci nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej, gdyż wykonywanie obowiązku alimentacyjnego oraz spotkania z dziećmi w ramach kontaktów wyznaczonych przez Sąd, nie stanowią o wykonywaniu przez ojca władzy rodzicielskiej w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to wyłącznie Pani przysługuje prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ust. 1 tej ustawy w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty, ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się z kolei do Pani wątpliwości dotyczących możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko wyjaśnić należy, że jak stanowi art. 6 ust. 4 ww. ustawy:

·w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mający zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

W myśl art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).

Na mocy art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 8 omawianej ustawy w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.):

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1) stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, stanowi, że:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1) stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wynika, że:

Przepisy art. 6 ust. 4c–4h, 8 (…) ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, (…) stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro od października 2019 roku to Pani faktycznie samotnie wychowywała i wychowuje swoje dzieci, bez udziału drugiego rodzica (ojca dzieci), tj. dzieci cały czas mieszkały i mieszkają z Panią, cały ciężar wychowania dzieci spoczywa na Pani, sprawuje Pani codzienna stałą opiekę nad dziewczynkami, troszczy się Pani o ich byt materialny i codzienne potrzeby, wspiera przy odrabianiu lekcji, przygotowuje do zajęć szkolnych, uczestniczy Pani i wspiera ich zainteresowania jak również motywuje do dalszych działań, dba Pani o ich rozwój emocjonalny bez wsparcia drugiego rodzica, natomiast ojciec dziecka poza płaconymi alimentami oraz wyznaczonymi przez sąd spotkaniami, nie partycypuje w dodatkowych kosztach, nie angażuje się w ich edukację i rozwój fizyczny, to uznać należy, że spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc z kolei do kwestii możliwości złożenia korekt zeznań podatkowych za wnioskowane lata podatkowe stwierdzam, że:

Zgodnie z art. 75 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

W myśl natomiast art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Zgodnie z art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

W myśl art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej:

Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Pojęcie deklaracji zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 5 ww. ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Okoliczności skutkujące przerwaniem lub zawieszeniem biegu przedawnienia wymienione zostały w art. 70 i art. 70a ww. ustawy.

Z treści cytowanego uprzednio art. 81 ustawy Ordynacja podatkowa wynika zatem, że korekta deklaracji ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji – o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Może więc ona dotyczyć m.in. błędów rachunkowych, oczywistych omyłek, a także gdy wypełniono ją niezgodnie z wymaganiami lub istnieją wątpliwości co do prawidłowości danych w niej zawartych, np. błędnie mogła zostać określona wysokość przychodu bądź dochodu, a także inne dane zawarte w treści deklaracji. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Podatnik, który dokonuje korekty zeznania podatkowego, aby odzyskać nadpłacony lub nienależnie uiszczony podatek dochodowy albo zaniżoną lub niewykazaną nadpłatę podatku dochodowego, musi także przedłożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Obliguje do tego art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej. We wniosku o stwierdzenie nadpłaty należy wskazać rodzaj zobowiązania podatkowego, w którym występuje nadpłata, jej wysokość oraz okoliczności powstania.

Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).

Wobec powyższego, w świetle przepisów obowiązującego prawa, zgodzić należy się z Panią, że może Pani złożyć korekty zeznań podatkowych za poprzednie lata 2020-2023 w celu skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości oraz preferencyjnej formy rozliczenia dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

-zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pani, to ta interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla ojca dzieci.

Tut. Organ podatkowy informuje, że załączniki dołączone do wniosku w postaci postanowień sądu oraz zawartej ugody nie były przedmiotem oceny. Dlatego też nie podlegają interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00