Interpretacja indywidualna z dnia 10 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.280.2024.3.PSZ

Preferencyjne opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci (rozwód-brak prawomocnego wyroku).

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 30 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 czerwca 2024 r. (wpływ 12 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z prowadzoną sprawą rozwodową z orzeczeniem o winie Pani męża zwraca się Pani z prośbą o udzielenie interpretacji indywidualnej dla Pani rozliczenia podatkowego.

Pani sprawa rozwodowa trwa od (...) 2019 r. Rozliczenie podatku za 2018 r. zostało po raz pierwszy złożone przez Panią indywidualnie. Sprawa rozwodowa się przedłuża ze względu na obłożenie kalendarza sędziego prowadzącego, możliwość rozpraw jest wyłącznie raz do roku.

Obecny stan ma znaczenie w kontekście możliwości rozliczania podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dzieci (2 synów), ponieważ obecnie nie spełnia Pani warunków związanych ze stanem małżeńskim.

Decyzją Sądu Okręgowego z (…) miejsce zamieszkania dzieci jest każdorazowo przy matce. Dodatkowa decyzja Sądu Okręgowego z (…). zakazuje spotykania się ojca z małoletnimi dziećmi ze względu na zagrażający dobru dzieci, zwłaszcza psychicznemu. 100% opieki nad dziećmi powierzone jest matce (…). Szczegółowe uzasadnienie Sądu, jak również opinia biegłych sądowych potwierdzająca stan zagrożenia dobrostanu dzieci znajduje odzwierciedlenie w dokumentach sądowych sprawy rozwodowej o nr (…).

Chciałaby Pani móc rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dzieci i korzystać z przysługującej ulgi. Dotychczas nie wiedziała Pani, że może wystąpić o interpretację indywidualną, rozliczała więc Pani podatek dochodowy bez dodatkowej ulgi.

W uzupełnieniu wniosku udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odpowiedź: Tak.

2.Za który rok podatkowy/lata podatkowe oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej?

Odpowiedź: 2023 oraz przyszłych.

3.Proszę o podanie daty urodzenia Pani synów.

Odpowiedź: 25 kwietnia 2006 r. i 3 listopada 2009 r.

4.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 2 wezwania), uzyskiwała/uzyskuje/będzie uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: Tak.

5.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 2 wezwania), prowadziła/prowadzi Pani działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: Nie.

6.Czy w stosunku do Pani lub Pani dzieci, w okresie którego dotyczy wniosek, miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: Nie.

7.Czy Pani dzieci w okresie, którego dotyczy wniosek, uczyły się/uczą/będą uczyły się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie?

Odpowiedź: Tak.

8.Czy Panidzieciw okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 2 wezwania), uzyskały/uzyskują/będą uzyskiwać:

a)dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody ze zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych) lub

b)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) lub art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót),

w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), z wyjątkiem renty rodzinnej?

Odpowiedź: Nie.

9.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, była/jest/będzie Pani wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, w rozumieniu odrębnych przepisów? W przypadku orzeczenia rozwodu lub separacji należy wskazać datę uprawomocnienia wyroku Sądu dotyczącego rozwodu lub separacji.

Odpowiedź: Nie jest Pani żadną ze wskazanych osób. Od (…) 2019 r. w Sądzie Okręgowym (…) toczy się sprawa rozwodowa z Pani powództwa z orzeczeniem o winie Pani męża. Niestety ze względu na obłożenie sądu, rozprawy odbywają się raz do roku, w których planowane jest przesłuchanie świadków. Pani oczekiwaniem jest jak najszybsze zamknięcie sprawy rozwodowej, a nie jej przeciąganie. Nie ma Pani jednak wpływu na działanie sądów, natomiast przedłużanie sprawy ma wpływ na Pani rozliczenia podatkowe i dodatkowo ponoszone co roku koszty obsługi prawnej.

10.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, była/jest/będzie Pani osobą pozostającą w związku małżeńskim? Jeżeli tak, to czy Pani małżonek:

a)został pozbawiony praw rodzicielskich? Jeżeli tak, to należy wskazać datę od kiedy?

b)odbywa karę pozbawienia wolności? Jeżeli tak, to należy wskazać datę od kiedy?

Odpowiedź:

a)Jest Pani wciąż mężatką. Pani mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej ze względu na postanowienie Sądu Okręgowego z (…) o zakazie spotykania się z dziećmi. Postanowienie to zostało załączone przez Panią do pierwotnego wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej w Pani sprawie. Postanowienie Sądu w tym zakresie jest takim samym wiążącym dokumentem jak postanowienie o rozwodzie, czy separacji. Obie strony postępowania są zmuszone do jego przestrzegania. Nie jest więc to dokument o charakterze postępowania dowodowego tylko decyzja prawna wydana przez Sąd Okręgowy (…).

W związku z postanowieniem sądu, ze względu na dobro małoletnich dzieci, Pani mąż nie spotyka się z dziećmi, nie bierze udziału w ich życiu, nie troszczy się o ich rozwój duchowy i fizyczny, nie bierze udziału w decyzjach o kształceniu dzieci, zajęciach dodatkowych. Jedynym rodzicem wykonującym wszystkie wskazane w odpowiedzi, jak również w pkt 11 pytania jest Pani, matka dzieci.

b)Nie.

11.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, ojciec dzieci wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. uczestniczył w wychowaniu dzieci, dbał o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, sprawował nad nimi pieczę/opiekę, troszczył się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosił wydatki związane z wypoczynkiem, ponosił koszty ich utrzymania, zabezpieczał potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne – poza płaconymi alimentami, pomagał w edukacji szkolnej, brał czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.?

Odpowiedź: Ojciec dzieci nie wykonuje żadnego ze wskazanych w pytaniu działań, wszystkie sprawy dotyczące małoletnich dzieci realizowane są przez matkę dzieci.

12.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, Pani jako matka dzieci wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. uczestniczyła w wychowaniu dzieci, dbała o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijała ich zainteresowania, sprawowała nad nimi pieczę/opiekę, troszczyła się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, ponosiła koszty ich utrzymania, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomagała w edukacji szkolnej, brała czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.?

Odpowiedź: Jako matka dzieci pełni Pani 100% opieki nad dziećmi i realizuje Pani wszystkie wskazane w pytaniu działania. Zgodnie z postanowieniem sądu z (...) miejsce zamieszkania dzieci jest każdorazowo przy matce. Ze względu na doświadczaną przemoc emocjonalną była Pani zmuszona wraz z dziećmi wyprowadzić się ze wspólnego domu w 2021 r., stąd postanowienie Sądu Okręgowego. Postanowienie zostało dołączone do pierwotnego wniosku o interpretację indywidualną.

13.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) obydwojgu rodzicom? Jeśli nie, to któremu z rodziców i dlaczego?

Odpowiedź: Świadczenie wychowawcze 500+, z późniejszą zmianą na 800+ zostało przyznane matce dzieci ze względu na opiekę i miejsce zamieszkania dzieci przy matce oraz realizację ich potrzeb.

14.Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywała/wykonuje/będzie wykonywała w latach, których dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź: Nie.

15.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 14, należy wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odpowiedź: –

Pytanie

Czy w sytuacji przeciągającej się sprawy rozwodowej i sprawowania 100% opieki nad dziećmi, zakazu kontaktu ojca z małoletnimi decyzją Sądu Okręgowego, może Pani skorzystać z możliwości rozliczania podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, powinna Pani móc skorzystać z rozliczenia podatku dochodowego z ulgą dla osób samotnie wychowujących dzieci. Od lat sprawuje Pani wyłączną opiekę nad dziećmi ze względu na zachowania przemocowe ze strony ojca dzieci. W aktach sprawy znajdują się opinie biegłych sądowych OZSS, zeznania świadków, postanowienia Sądu Okręgowego mające na celu zabezpieczenia dobrostanu małoletnich dzieci poprzez zakaz spotykania się ojca z dziećmi. Niestety brak możliwości przyspieszenia zamknięcia sprawy rozwodowej (rozprawa raz do roku, niestawiający się świadkowie drugiej strony) powoduje przeciąganie tego terminu. Ma to ogromny wpływ na funkcjonowanie Pani i dzieci, jak również możliwość skorzystania z przysługujących ulg. Z tego co Pani wiadomo, w podobnych sprawach interpretacje indywidualne dotyczące rozliczenia podatku dochodowego były wydawane na korzyść osoby samotnie wychowującej dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) dalej zwanej ustawą:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych – za wskazany przez Panią okres, tj. za rok 2023 – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Z przywołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że stanowią odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość ich zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy posiadać ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko/dzieci.

Do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z opisu sprawy oraz uzupełnienia, w szczególności wynika, że od (…) w Sądzie Okręgowym (…) toczy się sprawa rozwodowa z Pani powództwa. Ze względu na obłożenie kalendarza sędziego prowadzącego, możliwość rozpraw jest wyłącznie raz do roku. Ze względu na doświadczaną przemoc emocjonalną była Pani zmuszona wyprowadzić się z dziećmi ze wspólnego domu i samotnie wychowywać dwóch synów. Decyzją Sądu Okręgowego z (…) miejsce zamieszkania dzieci jest każdorazowo przy Pani. Dodatkowa decyzja Sądu Okręgowego z (…) zakazuje spotykania się ojca z małoletnimi dziećmi ze względu na zagrażający dobru dzieci, zwłaszcza psychicznemu. Jest Pani wciąż mężatką. Pani mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich, ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej ze względu na postanowienie Sądu Okręgowego z (…) o zakazie spotykania się z dziećmi. Pani mąż nie odbywa kary pozbawienia wolności.

Mając zatem na uwadze zacytowane przepisy prawa oraz opis sprawy stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie została spełniona przesłanka pozwalająca na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dzieci, tj. nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym powyżej przepisie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osobę samotnie wychowującą dziecko. Jak sama Pani poinformowała we wniosku, nie jest Pani rozwódką, bowiem proces rozwodowy nadal trwa. Nie jest Pani również osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Pani mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich i nie odbywa kary pozbawienia wolności.

Jak już wcześniej wyjaśniono, art. 6 ust. 4c ww. ustawy jednoznacznie wskazuje, w jakiej sytuacji osoba, która samotnie wychowuje dziecko, może z preferencji podatkowej skorzystać. Jednym z warunków skorzystania z preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest uzyskanie prawomocnego orzeczenia o rozwodzie. Status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. Ponadto, dla spełnienia przesłanki zawartej w tym przepisie, nie jest wystarczające postanowienie o zakazie spotykania się z dziećmi.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa i przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że mimo samotnego wychowywania synów nie posiada Pani statusu „osoby samotnie wychowującej dziecko”, bowiem przez cały 2023 r. pozostawała Pani w związku małżeńskim, była Pani w trakcie postępowania o rozwiązanie małżeństwa, a tym samym nie spełnia Pani warunku posiadania określonego stanu cywilnego. W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2023 r., według zasad określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).