Interpretacja indywidualna z dnia 5 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-1.4011.258.2024.3.MJ

Prawo do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 5 czerwca 2024 r. (wpływ 5 czerwca 2024 r.) oraz z 14 czerwca 2024 r. (wpływ 14 czerwca 2024 r.) a także pismem z 1 lipca 2024 r. (wpływ 1 lipca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku z 1 lipca 2024 r.)

Wnioskodawczyni wnosi o interpretację indywidualną i możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za rok podatkowy 2023 r. Wyrokiem z dnia (...)2020 r. sygn. (…) Sąd Okręgowy w (…) Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy wydał wyrok o rozwód i ustalenie opieki nad małoletnim synem (…). Zgodnie z wyrokiem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem (…) urodzonym (...) pozostawił obojgu rodzicom. Ustalając, że każdy z rodziców w ramach pieczy naprzemiennej będzie sprawował osobistą opiekę nad małoletnim synem w powtarzających się okresach, w ten sposób, że syn będzie przebywał tydzień u ojca i następny tydzień u matki, przy czym ustala że miejsce zamieszkania małoletniego będzie w każdorazowym miejscem zamieszkania matki. Jednak realna opieka jest sprawowana tylko przez Wnioskodawczynię, a były mąż utrzymuje jedynie sporadyczny kontakt z synem. Syn zdecydował w 2022 r., że chce mieszkać na stałe z Wnioskodawczynią, od (...) 2022 r. mieszka z Wnioskodawczynią (…), z ojcem (…) utrzymuje sporadyczne kontakty. Z reguły spotykają się raz na dwa tygodnie, były mąż zabiera syna do restauracji lub do swoich rodziców u których mieszka. Spotkania trwają zazwyczaj ok 2-3 godzin. Były mąż przelewa dobrowolnie środki na utrzymanie dziecka w kwocie (…) zł miesięcznie. Kwota otrzymywana z świadczenia 800 plus przeznaczana jest w całości na syna, były mąż przelewa (...) zł co miesiąc na konto oszczędnościowe, z którego opłacane są kursy, korepetycje i inne potrzeby dziecka. Wnioskodawczyni powołuję się również na tezę interpretacji sygn. (...), która zakłada, że faktyczne realia dotyczące opieki nad dzieckiem są istotniejsze niż sucha treść orzeczenia sądu.

W piśmie stanowiącym ostateczne uzupełnienie wniosku z dnia 1 lipca 2024 r., udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu organu pytania:

1.Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odpowiedź : Tak

2.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: Tak, Wnioskodawczyni uzyskiwała dochody z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenie w 2023 r.

3.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek prowadziła Pani działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: Wnioskodawczyni nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej.

4.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (rok 2023) w stosunku do Pani i Pani dziecka miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub

c)ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub

d)ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź : Nie

5.Czy Pani stan cywilny, po uprawomocnieniu się wyroku sądu w sprawie rozwodu nie uległ zmianie i nie wstępowała Pani ponownie w związek małżeński (w 2023 r.)?

Odpowiedź: Po rozwodzie Wnioskodawczyni nie weszła ponownie w związek małżeński.

6.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, zostało ustalone na syna świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) obydwojgu rodzicom? Jeśli nie, to któremu z rodziców i dlaczego?

Odpowiedź Tak, świadczenie 800+ zostało przyznane obojgu rodzicom.

7.Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywała Pani w 2023 roku, którego dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź : Wnioskodawczyni nie jest matką ani opiekunem innych dzieci.

8.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 7, należy wskazać czy wychowywała je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odpowiedź: Nie dotyczy

9.Czy w okresie którego dotyczy wniosek, tj. w 2023 r. ojciec (Pani były mąż):

a)interesował się synem, jego zdrowiem, samopoczuciem itd.?

b)uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących syna, np. związanych ze zdrowiem, szczepieniami, szkołą, dodatkowymi zajęciami, zainteresowaniami itd.?

c)spędzał wspólnie z synem święta, wakacje, ferie, bądź też inne wolne od nauki/pracy dni?

Odpowiedź:

a)sporadycznie rozmawiał z synem przez telefon, a raz na około dwa tygodnie spotykał się synem na maksymalnie 3 godziny.

b)nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących syna, kurs przygotowania do matury Wnioskodawczyni wybrała sama, odnośnie zainteresowań syn podejmuje już decyzje sam. W sprawie zdrowia i szczepień na wizyty lekarskie i badania Wnioskodawczyni chodzi z synem osobiście i to ona podejmuje decyzje odnośnie ewentualnego leczenia czy zakupu leków.

c)nie spędzał z synem wakacji ani ferii, przez cały rok ani razu syn nie nocował u byłego męża, były mąż święta spędził poza granicami Polski. Sporadycznie syn bywał w obecnym miejscu zamieszkania byłego męża w sobotę lub niedzielę w porze obiadowej.

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni może złożyć korektę do pitu 37 za rok podatkowy 2023 i rozliczyć się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 1 lipca 2024 r.)

W związku ze stanem faktycznym i przedstawionymi argumentami, zdaniem Wnioskodawczyni powinna rozliczać się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) dalej zwanej ustawą jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 6 od ust. 4c do ust. 4f ustawy zostały dodane przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265), obowiązują od 1 lipca 2022 r. i mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Przepis art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t .j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) stanowi, że kwota świadczenia:

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko),
• wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecko),
• nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
• niepodlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dzieci.

Z literalnego brzmienia art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który ma szczególne znaczenie w przedmiotowej sprawie, wynika natomiast, że preferencyjne opodatkowanie dochodów jako osoba samotnie wychowująca nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Z opisu sprawy wynika, że wyrokiem z dnia (...)2020 r. sygn. (…) Sąd Okręgowy w (…) Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy wydał wyrok o rozwód i ustalenie opieki nad małoletnim synem (…). Zgodnie z wyrokiem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem (…) urodzonym (...) Sąd pozostawił obojgu rodzicom. Sąd ustalił, że każdy z rodziców w ramach pieczy naprzemiennej będzie sprawował osobistą opiekę nad małoletnim synem w powtarzających się okresach, w ten sposób, że syn będzie przebywał tydzień u ojca i następny tydzień u matki, przy czym miejsce zamieszkania małoletniego będzie w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Jednak realna opieka jest sprawowana tylko przez Panią, a były mąż utrzymuje jedynie sporadyczny kontakt z synem. Syn zdecydował w 2022 r., że chce mieszkać na stałe z Panią, od (...) 2022 r. mieszka z Panią. Z ojcem syn utrzymuje sporadyczne kontakty. Z reguły spotykają się raz na dwa tygodnie, były mąż zabiera syna do restauracji lub do swoich rodziców u których mieszka. Spotkania trwają zazwyczaj ok 2-3 godzin. Były mąż przelewa dobrowolnie środki na utrzymanie dziecka w kwocie (…) miesięcznie. Kwota otrzymywana z świadczenia 800 plus przeznaczana jest w całości na syna, były mąż przelewa 400 zł co miesiąc na konto oszczędnościowe, z którego opłacane są kursy, korepetycje i inne potrzeby dziecka. Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, uzyskiwała dochody z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenie w 2023 r., nie prowadziła i nie prowadzi Pani działalności gospodarczej. W okresie, którego dotyczy wniosek (rok 2023) w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Po rozwodzie nie wstąpiła Pani ponownie w związek małżeński. W okresie, którego dotyczy wniosek, zostało ustalone na syna świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci obydwojgu rodzicom. Nie jest Pani matką ani opiekunem innych dzieci. W okresie którego dotyczy wniosek, tj. w 2023 r. ojciec (Pani były mąż) sporadycznie rozmawiał z synem przez telefon, a raz na około dwa tygodnie spotykał się synem na maksymalnie 3 godziny, nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących syna, kurs przygotowania do matury wybrała Pani sama, odnośnie zainteresowań syn podejmuje już decyzje sam. W sprawie zdrowia i szczepień na wizyty lekarskie i badania chodzi Pani z synem osobiście i to Pani podejmuję decyzje odnośnie ewentualnego leczenia czy zakupu leków. Pani były mąż nie spędzał z synem wakacji ani ferii, przez cały rok ani razu syn nie nocował u byłego męża, były mąż święta spędził poza granicami Polski. Sporadycznie syn bywał w obecnym miejscu zamieszkania byłego męża w sobotę lub niedzielę w porze obiadowej.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy syna, nie można uznać, że w Pani przypadku spełnione zostały warunki wymagane dla rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wprawdzie – jak wskazała Pani we wniosku – Pani syn mieszka z Panią, były mąż utrzymuje sporadyczny kontakt z synem, realna opieka nad synem jest sprawowana tylko przez Panią , to jednak wobec tego, że Pani syn – zgodnie z rozstrzygnięciem sądu – pozostaje pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego  2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca Pani skorzystanie z tej preferencji.

W konsekwencji, nie może Pani rozliczyć się za 2023 r. jako rodzic samotnie wychowujący dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, nie przysługuje też Pani prawo do złożenia korekty rocznego rozliczenia podatkowego za rok 2023 w związku z preferencyjnym rozliczaniem się z podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pani i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

W odniesieniu do powołanej przez Panią interpretacji indywidualnej informuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani wiążących konsekwencji w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).