Interpretacja indywidualna z dnia 3 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.176.2024.4.JN

Możliwość rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 13 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 12 maja 2024 r. (wpływ 16 maja 2024 r.), z 12 czerwca 2024 r. (wpływ 17 czerwca 2024 r.) oraz 18 czerwca 2024 r. (wpływ 25 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką niepełnoletniego, uczącego się jeszcze dziecka. Jest Pani rozwiedziona od 2016 r. Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dziecka w każdoczesnym miejscu zamieszkania matki, zobowiązał oboje rodziców do kosztów utrzymania dziecka i zasądził od ojca alimenty. Sąd ustalił kontakty w sposób nieograniczony i ustalany na bieżąco pomiędzy stronami. Ojciec płaci alimenty. Dziecko mieszka z Panią. Nie ma opieki naprzemiennej, ojciec ma nową rodzinę. Spotkania z ojcem są okazjonalne (ferie, wakacje, niektóre dni w weekend, uroczystości rodzinne). W porozumieniu z ojcem ustalone zostało, że ewentualne odliczenia podatkowe na dziecko robi Pani jako matka.

W uzupełnieniu wniosku z 12 maja 2024 r. udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odpowiedź: Tak, ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy.

2.Za który rok podatkowy/lata podatkowe oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej?

Odpowiedź: Oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej za lata: 2021, 2022, 2023, 2024.

3.Czy po rozwodzie Pani stan cywilny uległ zmianie?

Odpowiedź: Pani stan cywilny nie uległ zmianie po rozwodzie.

4.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskiwała/uzyskuje Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: Uzyskuje Pani dochody z tytułu umowy o pracę.

5.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek prowadziła/prowadzi Pani działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: Nie prowadziła i nie prowadzi Pani działalności gospodarczej.

6.Czy w stosunku do Pani lub Pani dziecka, w okresie którego dotyczy wniosek, miały/mają zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: Wymienione przepisy w podpunktach od a-c nie mają zastosowania w stosunku do Pani ani dziecka.

7.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, faktycznie i samotnie wychowywała Pani dziecko, o którym mowa we wniosku, bez udziału drugiego rodzica – ojca dziecka – wykonywała Pani władzę rodzicielską: stale troszczyła się Pani o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby? Jeśli tak, to proszę wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pani samotnie wychowywała dziecko, o którym mowa we wniosku w okresie objętym wnioskiem?

Odpowiedź: Uważa Pani, że w okresie, którego dotyczy wniosek wychowywała i wychowuje Pani samotnie dziecko. Pani mąż założył nową rodzinę, ma dwójkę nowych dzieci. Siłą więc rzeczy czas dla Pani córki został ograniczony do minimum. Kontaktuje się z córką telefoniczne oraz sporadycznie spotyka (najczęściej uroczystości rodzinne, kilka weekendów w roku). Uważa Pani, że to Pani borykała się i boryka z wszystkimi emocjonalnymi problemami nastoletniej córki, jak również bieżącymi potrzebami materialnymi. Inwestuje Pani w jej wykształcenie i przyszłość w o wiele większym stopniu niż mąż. Codziennie zawozi i przywozi ze stacji pkp, aby mogła dojeżdżać do szkoły. Każdego dnia wspiera i motywuje. Zapewnia psychiczne i fizyczne bezpieczeństwo. Córka nie ma obaw o odrzucenie z Pani strony choćby dlatego, że nigdy nie zdecydowała się Pani na założenie nowej rodziny stawiając ją tym samym w niekomfortowej sytuacji. Mąż płaci alimenty, które w stosunku do ponoszonych kosztów są nieadekwatne i nierówne do Pani. Dokłada się czasem do większych wydatków np. prawo jazdy, nauka języka. Pomimo to jednak widzi Pani ogromną nierówność i niesprawiedliwość. Po odejściu męża, w okresie, którego dotyczy wniosek, aby dziecko mogło mieszkać we własnym domu i nie zmieniać szkoły do jej ukończenia, utrzymywała Pani wspólny dom płacąc oprócz rachunków zobowiązanie kredytowe w wysokości (...) miesięcznie, które ciążyło na Państwu obojgu. Zapewniła jej Pani w ten sposób spokój psychiczny i utrzymała wspólną relacje z rówieśnikami z klasy.

8.Czy w pozostałym okresie, w którym dziecko nie przebywało/nie przebywa z Panią, ojciec dziecka zajmuje się jego wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, tj. dba o prawidłowy rozwój dziecka kształtując jego właściwe zachowania, rozwija jego zainteresowania, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, ponosi koszty jego utrzymania, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne – poza płaconymi alimentami, troszczy się o jego rozwój fizyczny i duchowy, pomaga w edukacji szkolnej, wykazuje zainteresowanie jego wychowaniem, troszczy się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, bierze czynny udział w sprawach dotyczących dziecka związanych z jego kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odpowiedź: Opieka ojca opiera się tylko na wyjściu do restauracji z całą jego rodziną, czas spędzony podczas uroczystości rodzinnych, wakacje raz w roku (ewentualnie dopłata do wypoczynku zorganizowanego, jeśli taki by miał miejsce), praktycznie nie ma przestrzeni na relację duchową ojciec-córka, zawsze jest cała rodzina wraz z konkubiną, którą córka nie do końca akceptuje. Ojciec dokłada się do dodatkowych zajęć językowych. Pozostałe wszystkie koszty związane z innymi potrzebami, w tym również leczenie jest w Pani odpowiedzialności. W sytuacji kryzysowej dotyczącej dziecka prawdopodobnie mogłaby Pani liczyć na jakiś rodzaj pomocy z jego strony.

9.Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywała/wykonuje/będzie wykonywała w latach, których dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź: Nie jest Pani opiekunem ani matką innych dzieci.

10.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 9, należy wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odpowiedź: Nie dotyczy.

11.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) obydwojgu rodzicom? Jeśli nie, to któremu z rodziców i dlaczego?

Odpowiedź: Świadczenie 500+ pobierała Pani. Ponieważ Pani wychowywała dziecko w sposób ciągły i zaspokajała/zaspokaja bieżące potrzeby, ponosiła Pani też nierównomierne koszty co do utrzymania domu. Ustalili Państwo wspólnie i zgodnie z byłym mężem, że świadczeniem będzie dysponować Pani.

Natomiast w uzupełnieniu wniosku z 12 i 18 czerwca 2024 r. udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.Kiedy urodziła się Pani córka? Proszę podać dokładną datę urodzenia.

Odpowiedź: Data urodzenia córki: (...) marca 2006 r.

2.Czy Pani córka w okresie, którego dotyczy wniosek, uczyła się/uczy/będzie uczyła się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie?

Odpowiedź: Tak. Córka uczyła się i nadal kontynuuje naukę w szkołach na terenie tylko Rzeczypospolitej Polskiej. Szkoły podstawowe: Publiczna szkoła Podstawowa oraz Liceum Ogólnokształcące.

3.Czy Pani córkaw okresie, którego dotyczy wniosek, otrzymywała/otrzymuje/będzie otrzymywała, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną? Jeśli tak, to od kiedy oraz konkretnie, które z ww. świadczeń i na podstawie jakich przepisów?

Odpowiedź: Nie otrzymuje, nie otrzymywała i nie będzie otrzymywać żadnych rent socjalnych ani zasiłków.

4.Czy Pani córka w okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskała/uzyskuje/będzie uzyskiwać:

a)dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody ze zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych) lub

b)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) lub art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót),

w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), z wyjątkiem renty rodzinnej?

Odpowiedź: Nie uzyskała i nie będzie uzyskiwać dochodów określonych jak w podpunkcie a) i b).

5.Kiedy uprawomocniło się orzeczenie sądu o Pani rozwodzie (proszę wskazać dokładną datę)?

Odpowiedź: Wyrok sądu o rozwodzie uprawomocnił się dnia (...) kwietnia 2016 r.

Pytanie

Czy może Pani rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że ma prawo do rozliczania się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, gdyż oprócz często większych nakładów finansowych na utrzymanie dziecka ma Pani dodatkowy wpływ emocjonalny na jego wychowanie i poczucie bezpieczeństwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z uwagi na to, że przedmiotem Pani zapytania jest możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za lata 2021-2024, należy odnieść się do przepisów w stanie prawnym obowiązującym w ww. latach.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Na podstawie art. 6 ust. 4 ww. – w brzmieniu stosowanym do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.:

Według art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265), który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mający zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r., stanowi, że:

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Na mocy art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) wynika, że:

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw:

Natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wynika, że:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci),

-wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

-nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

-nie podlegania przez rodzica i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ww. ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiego rodzica.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani rozwiedziona od 2016 r. Wyrok sądu o rozwodzie uprawomocnił się dnia (...) kwietnia 2016 r. Jest Pani matką nastoletniej córki, która urodziła się (...) marca 2006 r. Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dziecka w każdoczesnym miejscu zamieszkania matki, zobowiązał oboje rodziców do kosztów utrzymania dziecka i zasądził od ojca alimenty. Sąd ustalił kontakty w sposób nieograniczony i ustalany na bieżąco pomiędzy stronami. Dziecko mieszka z Panią. Nie ma opieki naprzemiennej, ojciec ma nową rodzinę. W porozumieniu z ojcem ustalone zostało, że ewentualne odliczenia podatkowe na dziecko robi Pani jako matka. Świadczenie 500+ pobierała Pani. Pani córka nie otrzymuje, nie otrzymywała i nie będzie otrzymywać żadnych rent socjalnych ani zasiłków. Córka uczyła się i nadal kontynuuje naukę w szkołach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej – Publiczna szkoła Podstawowa oraz Liceum Ogólnokształcące. Pani stan cywilny nie uległ zmianie po rozwodzie. Nie jest Pani opiekunem ani matką innych dzieci. W okresie, którego dotyczy wniosek wychowywała i wychowuje Pani samotnie dziecko. Pani borykała się i boryka z wszystkimi emocjonalnymi problemami nastoletniej córki, jak również bieżącymi potrzebami materialnymi. Inwestuje Pani w jej wykształcenie i przyszłość w o wiele większym stopniu niż mąż. Codziennie zawozi i przywozi ze stacji pkp, aby mogła dojeżdżać do szkoły. Każdego dnia wspiera i motywuje. Zapewnia psychiczne i fizyczne bezpieczeństwo. Córka nie ma obaw o odrzucenie z Pani strony choćby dlatego, że nigdy nie zdecydowała się Pani na założenie nowej rodziny stawiając ją tym samym w niekomfortowej sytuacji. Mąż płaci alimenty, które w stosunku do ponoszonych kosztów są nieadekwatne i nierówne do Pani. Dokłada się czasem do większych wydatków np. prawo jazdy, nauka języka. Pomimo to jednak widzi Pani ogromną nierówność i niesprawiedliwość. Po odejściu męża, w okresie, którego dotyczy wniosek, aby dziecko mogło mieszkać we własnym domu i nie zmieniać szkoły do jej ukończenia, utrzymywała Pani wspólny dom płacąc oprócz rachunków zobowiązanie kredytowe. Zapewniła jej Pani w ten sposób spokój psychiczny i utrzymała wspólną relacje z rówieśnikami z klasy. Pani mąż założył nową rodzinę, ma dwójkę nowych dzieci. Siłą rzeczy czas dla Pani córki został ograniczony do minimum. Kontaktuje się z córką telefoniczne. Spotkania z ojcem są okazjonalne – ferie, niektóre dni w weekend, wyjście do restauracji z całą jego rodziną, czas spędzony podczas uroczystości rodzinnych, wakacje raz w roku (ewentualnie dopłata do wypoczynku zorganizowanego, jeśli taki by miał miejsce), praktycznie nie ma przestrzeni na relację duchową ojciec-córka, zawsze jest cała rodzina wraz z konkubiną, którą córka nie do końca akceptuje. Ojciec dokłada się do dodatkowych zajęć językowych. Pozostałe wszystkie koszty związane z innymi potrzebami, w tym również leczenie jest w Pani odpowiedzialności. W sytuacji kryzysowej dotyczącej dziecka prawdopodobnie mogłaby Pani liczyć na jakiś rodzaj pomocy z jego strony.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 do 31 grudnia 2021 r. oraz w art. 6 ust. 4c od 1 stycznia 2022 r. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowuje dziecko, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że można Panią uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko, bowiem spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To Pani sprawuje opiekę nad córką, tj. zapewnia psychiczne i fizyczne bezpieczeństwo, każdego dnia wspiera i motywuje Pani córkę, borykała się i boryka z wszystkimi emocjonalnymi problemami nastoletniej córki, jak również bieżącymi potrzebami materialnymi, jest Pani odpowiedzialna za jej leczenie oraz córka zamieszkuje z Panią. Natomiast rola ojca Pani córki sprowadza się jedynie do płacenia alimentów, dokładania się czasem do większych wydatków (np. prawo jazdy, nauka języka, dopłaty do wypoczynku zorganizowanego) oraz kontaktowania się z córką telefonicznie i spotkania się okazjonalnie (ferie, niektóre dni w weekend, wyjście do restauracji z całą jego rodziną, czas spędzony podczas uroczystości rodzinnych, wakacje raz w roku).

Zatem, przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów za lata 2021-2023, tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uprawnienie do omawianego preferencyjnego rozliczania się będzie Pani przysługiwać także za 2024 r., jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).