Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 3 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.459.2024.2.DJ

Możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 29 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 czerwca 2024 r. (wpływ 27 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W (…) 2023 roku po (…) latach małżeństwa został orzeczony rozwód między Panem a Y. Owocem małżeństwa była 2 dzieci, obecnie córka w wieku (…) lat i syn w wieku (…) lat. W wyroku rozwodowym z (…) 2023 r. Sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania małoletnich obciążył obie strony, jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana, ojca dzieci, po (…) złotych na każde z nich ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. W wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została ustanowiona opieka naprzemienna.

Już kilka miesięcy przed rozwodem (...) matka dzieci wyprowadziła się ze wspólnego mieszkania pozostawiając dzieci z Panem, ich ojcem w dotychczasowym miejscu zamieszkania. Sprawował Pan w tym czasie pełną opiekę nad dwójką dzieci i ponosił pełne koszty z tym związane. Matka dzieci zamieszkiwała wówczas w innej dzielnicy (…).

Po wyprowadzce matki, dzieci regularnie odwiedzały ją w wynajętym przez nią mieszkaniu, a ich częstość i czas trwania wizyt był różny od kilku godzin do kilku dni.

W końcu 2023 roku sytuacja zdrowotna córki (...) uległa znacznemu pogorszeniu. Przeszła od tego czasu (…) nieudane zabiegi (…), kolejny zabieg (…) jest zaplanowany na (…) 2024 r. Jednocześnie bardzo pogłębiły się jej problemy psychologiczne, wychowawcze i szkolne, w związku z czym jest objęta ciągłą opieką psychologiczną i psychiatryczną i istnieje duże zagrożenie, że nie dostanie promocji do kolejnej klasy. Znaczącym problemem jest także jej zła relacja z młodszym bratem. Ze względu na to, że córka dotąd była bliżej związana z matką, jako rodzice uznali Państwo, że wymaga ona szczególnej opieki i uwagi, w związku z czym będzie pod wyłączną opieką matki, która to poświęcać będzie jej swoją maksymalną uwagę do czasu unormowania sytuacji zdrowotnej i wychowawczej. Jednocześnie zdecydowali Państwo, że syn, (…), który to jest blisko związany emocjonalnie z Panem, będzie pod Pana wyłączną opieką do czasu ustabilizowania sytuacji z siostrą. Takie też ustne porozumienie rodzicielskie zostało zawarte między rodzicami w końcu 2023 roku, po zaistnieniu tych okoliczności.

Aby zrealizować powyższe, matka wynajęła inne, położone bliżej szkoły mieszkanie. Obecnie mieszkania rodziców dzieci są położone w tej samej dzielnicy (...), w związku z czym rodzeństwo ma możliwość utrzymywać kontakt, a także odwiedzać drugiego rodzica. Są to okresy i terminy nieregularne, zależne od woli dzieci.

Warty uwagi jest fakt, że w (...) nie zamieszkuje nikt inny z rodziny któregokolwiek z rodziców dzieci, kto mógłby wesprzeć Państwa w opiece nad dziećmi w tym okresie. W praktyce od kilku miesięcy wszelkie wydatki na córkę ponosi jej matka, z kolei na syna Pan, jego ojciec. Będąc świadom szczególnych potrzeb córki w obecnym czasie i wysokich kosztów leczenia, wspiera Pan matkę finansowo w tym zakresie w stopniu wyższym niż wynika to z wyroku sądu. Całość wydatków na syna (obiady szkolne, wycieczki, zajęcia sportowe, wyżywienie, ubrania, itd.) ponosi wyłącznie samodzielnie Pan, jednak nie podważał Pan zasądzonej przez Sąd wysokości alimentów na niego 500 zł ze względu na ich niewielką wysokość, a także na fakt, że w rzeczywistości pieniądze te są przeznaczane na potrzeby córki. Świadczenie rodzicielskie "800+" dla córki (...) przyznane zostało wyłącznie jej matce, z kolei świadczenie dla syna (…) przyznane zostało wyłącznie Panu, jego ojcu.

W piśmie, stanowiącym uzupełnienie wniosku doprecyzował Pan opis sprawy o następujące informacje.

Przedmiotem Pana zapytania jest ewentualne przyszłe rozliczenie dochodów za bieżący, 2024 rok podatkowy.

W roku podatkowym będącym przedmiotem zapytania podlega Pan nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Uzyskuje Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej z umowy o pracę. Orzeczenie sądu o rozwodzie uprawomocniło się (…) 2023 r. Od początku roku 2024 posiada Pan stan cywilny „rozwiedziony" i nie zakłada Pan zmian w tym zakresie.

W ww. okresie nie będą miały zastosowania przepisy art. 30c i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w odniesieniu do Pana a także Pana dzieci w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, kosztów uzyskania przychodów (...) lub odliczeń. Pan ani Pana dzieci nie będą podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (...) i przemysłów komplementarnych.

W ww. okresie w odniesieniu do syna:

a)Władza rodzicielska wyrokiem sądu została pozostawiona do wykonywania obojgu rodzicom, jednakże jak wymieniono we wniosku o interpretację ze względu na aktualne okoliczności (problemy zdrowotne córki i konieczność poświęcenia jej szczególnej uwagi) podzielili się Państwo (Pan z matką dzieci) obowiązkami w ten sposób, że Pan będzie sprawował pieczę nad synem a matka nad córką. Od kilkunastu miesięcy Pan ponosi podstawowe koszty, jak np. zakupy ubrań, finansowanie zajęć sportowych, wycieczek szkolnych, zajęć dodatkowych, wyżywienia w tym szkolnego, Pan uczestniczy w wywiadówkach, pomaga w odrabianiu lekcji, Pan jest na wizytach lekarskich z synem, odwozi na treningi sportowe po lekcjach, dba o kontakt syna z dalszą rodziną (dziadkowie). Jednocześnie jest Pan w tym zakresie w bieżącym kontakcie z matką syna, która jest o wszystkich istotnych sprawach na bieżąco informowana a punkty krytyczne, jak np. opieka zdrowotna są uzgadniane wspólnie. Syn także nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu ze swoją mamą, zarówno telefonicznie jak też osobiście ze względu na jej bliskie miejsce zamieszkania, zatem mają miejsce sytuacje, że syn przebywa u matki, czy zostaje u niej na noc i to matka w tym czasie zapewnia mu wyżywienie, miejsce do spania, itd. Mają miejsce sytuacje, że mama kupuje synowi upominki czy realizuje inne spontaniczne wydatki. Mają miejsce także sytuacje, że mama jest obecna na zawodach sportowych syna czy odwiedza wspólnie z nim swoich rodziców czy spędza czas wspólnie z nim poza miejscem zamieszkania, itp. Co do zasady ciężar opieki nad nim jednak spoczywa na Panu, w szczególności w zakresie finansowym. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwał taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad synem przez Pana. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy.

b)Władza rodzicielska jest pozostawiona sądownie zarówno Panu jak też matce syna, żadnemu z rodziców władza nie została ograniczona. Nie została także zasądzona opieka naprzemienna. Syn ma częste kontakty z mamą i siostrą (czasem weekend, czasem pojedyncze dni w ciągu tygodnia, czasem 2-3 dni ciągiem), jednak okresy jego przebywania w miejscu zamieszkania matki nie są regularne i stałe, najczęściej mające charakter spontaniczny. Syn uczęszcza do szkoły podstawowej położonej w okolicy miejsca zamieszkania obojga jego rodziców, także ma ten sam krąg znajomych. Wyprowadzka jego matki z wspólnego mieszkania nic w tym zakresie nie zmieniła.

c)Była żona ma pozostawioną pełną władzę rodzicielską przez sąd i jej zdanie naturalnie bierze Pan pod uwagę w każdej istotnej kwestii dotyczącej syna, pomimo tego, że generalnie syn jest pod Pana opieką. Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez matkę polega, jak opisał Pan w poprzednim punkcie na przygotowaniu synowi posiłków w czasie, który spędza u niej. To samo dotyczy innych podstawowych potrzeb w tym czasie (spanie, kąpiel, zabawa, drobne zakupy, itd.). W pewnym zakresie była żona zapewnia część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych syna, jak wspomniane wyżej, gdyż syn ma kontakt z mamą i trudno uznać, że to nie ma wpływu na jego rozwój. Nie ponosi ona jednak istotnych wydatków ani nie odpowiada aktualnie za wszystkie inne bardziej istotne kwestie (jak np. wizyty u lekarzy, zajęcia sportowe, wydatki na ubrania, wyżywienie, w tym szkolne, wywiadówki, odrabianie lekcji, itd.)

W ww. okresie w odniesieniu do córki:

a)Władza rodzicielska wyrokiem sądu została pozostawiona do wykonywania obojgu rodzicom, jednakże jak wymieniono we wniosku o interpretację ze względu na aktualne okoliczności (problemy zdrowotne córki i konieczność poświęcenia jej szczególnej uwagi) podzielili się Państwo (Pan z matką dzieci) obowiązkami w ten sposób, że przez najbliższe co najmniej kilkanaście miesięcy to Pana była żona będzie sprawować pieczę nad córką a Pan nad synem. W zasadzie to matka ponosi większość obowiązków związanych z wychowaniem córki, jak np. zakupy ubrań, kontakty ze szkołą, organizacja nauki zdalnej, wizyty u lekarzy, jednak na ile pozwala Panu na to opieka nad synem, wspiera Pan ją w tym zakresie (np. dalsze dojazdy do szpitala czy lekarzy). Jednocześnie Pan jest w tym zakresie informowany na bieżąco, istotne kwestie związane z córką są uzgadniane wspólnie, np. te dotyczące leczenia czy sytuacji szkolnej. Córka nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu z Panem i ze względu na bliskie miejsce zamieszkania, odwiedza Pana i brata we wspólnym mieszkaniu. W tym czasie mają miejsce sytuacje, że córka przebywa u Pana, czy zostaje na noc i wówczas to Pan zapewnia jej wyżywienie, miejsce do spania, itd. Wspomaga Pan także matkę córki finansowo w zakresie wyższym niż wynika to z wyroku sądu, ze względu na znaczne wydatki związane z jej leczeniem. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwał taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad córką przez byłą żonę. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy.

b)Mają Państwo (Pan, jak też Pana była żona) pozostawioną pełną władzę rodzicielską przez sąd i także w tym przypadku, pomimo faktu przebywania córki generalnie pod kuratelą matki, Pana zdanie jest brane pod uwagę w każdej istotnej kwestii. Nie została także zasądzona opieka naprzemienna. Córka ma częste kontakty z Panem (czasem weekend, czasem pojedyncze dni w ciągu tygodnia, czasem 2-3 dni ciągiem), jednak okresy jej przebywania w Pana miejscu zamieszkania nie są regularne i stałe, najczęściej mające charakter spontaniczny. Córka miała orzeczenie dotyczące nauki zdalnej w trybie indywidualnym ze względu na swój stan zdrowia, stąd z zasady zdecydowaną większość czasu spędza w mieszkaniu z matką. Córka pozostaje jednak w starym kręgu znajomych sprzed czasu rozwodu rodziców, gdyż mieszka niedaleko starego adresu.

c)Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez Pana polega, jak opisał Pan w poprzednim punkcie na zapewnieniu córce posiłków w czasie, który spędza u Pana. To samo dotyczy innych podstawowych potrzeb w tym czasie (spanie, kąpiel, zabawa, drobne zakupy, itd.). W pewnym zakresie także zapewnia Pan część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych córki, gdyż ma Pan z córką kontakt czy to osobisty czy telefoniczny. Córka odwiedza także swoje zwierzę (kota), który po rozwodzie został w Pana mieszkaniu. Pomimo, że ponosi Pan wydatki mające na celu m.in. zapewnienie opieki zdrowotnej córce, czy opłacenie większych wydatków, przekazując środki mamie dzieci, to była żona opiekuje się nią, jest w kontakcie ze szkołą i lekarzami, czy robi jej zakupy. Pan wspomaga byłą żonę w sytuacjach szczególnych, jak np. przewiezienie córki do (…) szpitala i w innych bardziej wymagających kwestiach logistycznych.

Jak opisano częściowo powyżej co do zasady córka mieszka obecnie ze swoją mamą, a syn z Panem. Jest to spowodowane stanem córki i taka sytuacja będzie trwać, zakłada Pan, co najmniej kilkanaście miesięcy (operacja (..) córki jest planowana na (...), kłopoty szkolne/psychologiczne trwają od kilku/kilkunastu miesięcy i nie zakłada Pan, że uda się Państwu sytuację unormować przed końcem 2024 roku pomimo opieki psychologa/psychiatry). Jak wyżej wskazano, syn aktualnie mieszka/będzie mieszkał z Panem. Jednak ma bieżący kontakt z mamą i siostrą i bywa w ich mieszkaniu średnio 1-2, czasem 3 razy w tygodniu, czasem z noclegiem, czasem bez (np. po szkole kilka godzin, kiedy odwiedza mamę i siostrę i kolegów w tamtej okolicy, po czym wraca do Pana), czasem nie bywa u mamy ponad tydzień. Bywają także sytuacje, że syn spędza weekend u mamy lub u którychś dziadków, jednak z zasady mieszka z Panem i u Pana ma stałe miejsce pobytu (swoje ubrania, pokój, zabawki, książki, itd.). Córka zamieszkuje generalnie z mamą i tam ma od kilku miesięcy swoje centrum życia (pokój, ubrania, książki, itd.), jednak odwiedza Pana i brata w Pana mieszkaniu nieregularnie i spontanicznie, 1-2 czasem 3 dni w tygodniu. W Pana mieszkaniu jest zwierzak dzieci – (…), z którym córka lubi spędzać czas. Także bywają weekendy, które spędza u Pana, a także sytuacje, kiedy w weekend odwiedza dziadków (…). Tak jak w przypadku syna, odwiedziny drugiego rodzica mają charakter spontaniczny. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwać taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad córką przez byłą żonę a Pana nad synem. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy, jednak zależne jest od stanu zdrowia córki.

Sposób rozgraniczenia „świadczenia rodzicielskiego 800+" był kwestią uzgodnień między Panem a byłą żoną, ze względu na faktyczny udział każdego z rodziców w wydatkach na (…) córkę i (…) syna. Uznali Państwo, że skoro to była żona ponosi zdecydowaną większość kosztów na bieżące utrzymanie nad córką, to ona powinna o to świadczenie wystąpić. Z kolei w przypadku syna to Pan wystąpił o te środki, gdyż praktycznie całość wydatków na syna ponosi Pan.

Nie posiada Pan innych dzieci niż te opisane powyżej.

Pytanie

Czy wobec przedstawionej powyżej sytuacji w kontekście samotnej opieki nad synem może Pan rozliczać się w 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, biorąc pod uwagę obiektywne przesłanki, które niestety w sposób nieplanowany zaistniały, tj. choroba córki i konieczność zajęcia się w tym okresie synem, świadczą o tym, że preferencja rozliczenia podatku PIT jako osoby samotnie wychowującej dziecko jest uzasadniona. Opiekę nad synem sprawuje Pan bowiem samodzielnie i bez wsparcia innych osób, jednocześnie wspomagając finansowo matkę dzieci w ponoszeniu wysokich wydatków na leczenie córki. Sprawy ułożyły się w przykry dla Państwa sposób, pomimo tego, że pierwotną intencją podczas rozwodu było wychowywanie obojga dzieci zgodnie i przez obojga rodziców, to rzeczywistość wymusiła niestety inne rozwiązanie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1) małoletnie,

2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1) stosuje przepisy:

a) art. 30c lub

b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka/dzieci (co ma miejsce w niniejszej sprawie) oznacza, że w roku podatkowym dziecko/dzieci wychowywane jest/są wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Dla zastosowania rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotny jest m.in. warunek, że w trakcie roku podatkowego rzeczywiście samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowuje się dziecko/dzieci, który wobec sytuacji przedstawionej we wniosku nie został spełniony. Preferencja ta uzależniona jest nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka/dzieci. Jak już wskazano, wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu i systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Natomiast w przedstawionej przez Pana sytuacji nie można uznać, że w okresie 2024 roku jest Pan osobą samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazał Pan m.in. w opisie sprawy, w wyroku rozwodowym z 2023 r. Sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi (synem i córką) obojgu rodzicom (Panu i Pana byłej żonie), nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania małoletnich obciążył obie strony, jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana, ojca dzieci, po (…) złotych na każde z nich ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. W wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została ustanowiona opieka naprzemienna.

W okresie, będącym przedmiotem wniosku z uwagi na sytuację zdrowotną córki, złe relacje z bratem oraz fakt, że była bardziej związana z matką jako rodzice zdecydowali Państwo, że córka zamieszka z matką i będzie pod opieką matki, która to poświęcać będzie jej swoją maksymalną uwagę do czasu unormowania sytuacji zdrowotnej i wychowawczej. Jednocześnie zdecydowali Państwo, że syn, który to jest blisko związany emocjonalnie z Panem zamieszka z Panem i będzie pod Pana opieką do czasu ustabilizowania sytuacji z siostrą. Aby zrealizować powyższe, matka wynajęła położone bliżej szkoły mieszkanie. Obecnie mieszkania rodziców dzieci są położone w tej samej dzielnicy (...), w związku z czym rodzeństwo ma możliwość utrzymywać kontakt a także odwiedzać drugiego rodzica. W praktyce wszelkie wydatki w tym okresie na córkę ponosi jej matka, z kolei na syna Pan, jego ojciec. Jednocześnie, ze względu na szczególne potrzeby córki w obecnym czasie i wysokie koszty leczenia, wspiera Pan matkę finansowo w tym zakresie w stopniu wyższym niż wynika to z wyroku sądu. Całość wydatków na syna ponosi samodzielnie Pan.

Ponadto jak Pan wskazuje, to Pan ponosi podstawowe koszty, jak np. zakupy ubrań, finansowanie zajęć sportowych, wycieczek szkolnych, zajęć dodatkowych, wyżywienia w tym szkolnego, Pan uczestniczy w wywiadówkach, pomaga w odrabianiu lekcji, Pan jest na wizytach lekarskich z synem, odwozi na treningi sportowe po lekcjach, dba o kontakt syna z dalszą rodziną (dziadkowie). Jednocześnie jest Pan w tym zakresie w bieżącym kontakcie z matką syna, która jest o wszystkich istotnych sprawach na bieżąco informowana, a sprawy istotne, jak np. opieka zdrowotna są uzgadniane wspólnie. Syn także nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu ze swoją mamą, zarówno telefonicznie jak też osobiście ze względu na jej bliskie miejsce zamieszkania, zatem mają miejsce sytuacje, że syn przebywa u matki, czy zostaje u niej na noc i to matka w tym czasie zapewnia mu wyżywienie, miejsce do spania, itd. Są też sytuacje, że matka kupuje synowi upominki czy realizuje inne spontaniczne wydatki. Matka jest obecna na zawodach sportowych syna czy odwiedza wspólnie z nim swoich rodziców a także spędza czas wspólnie z nim poza miejscem zamieszkania, itp. Była żona zapewnia część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych syna, gdyż syn ma kontakt z mamą i trudno uznać, że to nie ma wpływu na jego rozwój.

W odniesieniu do córki natomiast, w zasadzie to matka ponosi większość obowiązków związanych z jej wychowaniem, jak np. zakupy ubrań, kontakty ze szkołą, organizacja nauki zdalnej, wizyty u lekarzy, jednak (na ile pozwala Panu na to opieka nad synem), wspiera Pan ją w tym zakresie (np. dojazdy do szpitala czy lekarzy). Jednocześnie Pan jest w tym zakresie informowany na bieżąco, istotne kwestie związane z córką są uzgadniane wspólnie, np. te dotyczące leczenia czy sytuacji szkolnej. Córka nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu z Panem i ze względu na bliskie miejsce zamieszkania, odwiedza Pana i brata we wspólnym mieszkaniu. W tym czasie mają miejsce sytuacje, że córka przebywa u Pana, czy zostaje na noc i wówczas to Pan zapewnia jej wyżywienie, miejsce do spania, itd. Wspomaga Pan także matkę córki finansowo w zakresie wyższym niż wynika to z wyroku sądu, ze względu na znaczne wydatki związane z jej leczeniem. Pana zdanie jest brane pod uwagę w każdej istotnej kwestii wychowania córki. W pewnym zakresie także zapewnia Pan część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych córki, gdyż ma Pan z córką kontakt czy to osobisty czy telefoniczny. Wspomaga Pan byłą żonę w sytuacjach szczególnych, jak np. przewiezienie córki do szpitala i w innych kwestiach logistycznych.

Sposób rozgraniczenia „świadczenia rodzicielskiego 800+" był kwestią uzgodnień między Panem a byłą żoną, ze względu na faktyczny udział każdego z rodziców w wydatkach na córkę i syna. Uznali Państwo, że skoro to była żona ponosi zdecydowaną większość kosztów na bieżące utrzymanie nad córką, to ona powinna o to świadczenie wystąpić. Z kolei w przypadku syna to Pan wystąpił o te środki, gdyż praktycznie całość wydatków na niego ponosi Pan.

Zatem mając na uwadze powyższe – niezależnie od tego, że syn mieszka z Panem, a córka z matką – oboje, tj. Pan wraz z byłą żoną sprawują opiekę nad synem i córką, a to oznacza, że proces wychowawczy zarówno syna, jak i córki prowadzony jest przez Państwa wspólnie. Nie sposób uznać, że w przedstawionym przez Pana opisie sprawy – w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej przez obojga rodziców (na podstawie porozumienia, w którym ustalili Państwo sposób wykonywania władzy rodzicielskiej w odniesieniu do syna i córki mając na uwadze dobro dzieci) – zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza Pan w stosunku do syna, bowiem syn u Pana zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania wykonuje matka tylko z tego powodu, że dziecko z nią nie mieszka (mimo, że matka czynnie uczestniczy w jego wychowywaniu). Analogiczna sytuacja ma miejsce w stosunku do córki, tj. nie można uznać, że jedynie matka ją wychowuje z uwagi na fakt, że zamieszkuje z matką, ponieważ również Pan jako ojciec bierze czynny udział w procesie wychowawczym córki. Wychowania dzieci nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca Państwa jako obojga rodziców.

Dlatego też, okoliczność, że dwie osoby wychowują to samo dziecko/te same dzieci zgodnie z porozumieniem wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko/dzieci samotnie.

Z literalnego brzmienia art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ww. preferencyjne opodatkowanie nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko/dzieci nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje zatem jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który mając określony stan cywilny (będąc np. osobą rozwiedzioną) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Zatem, nie można w okresie 2024 roku uznać Pana za osobę samotnie wychowującą dziecko w myśl przepisu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wyjaśnił Pan we wniosku, Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi (tj. synem i córką) obojgu rodzicom, nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania dzieci obciążył obie strony jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. Poza tym w wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została opieka naprzemienna. Z powyższego wynika zatem, że Sąd uprawnił i zobowiązał zarówno Pana, jak i matkę dzieci do współdecydowania we wszystkich kwestiach ich dotyczących, zapewniając obojgu rodzicom prawo do kontaktów z dziećmi. Współdecydowanie we wszystkich kwestiach dotyczących dziecka wskazuje też na jego wspólne wychowywanie. Zarówno matka, jak i ojciec biorą czynny udział w szeroko rozumianym wychowywaniu dzieci, zajmują się ich rozwojem osobistym, dbają o ich codzienne potrzeby, zdrowie, nadzorują edukację, itp. Mając na uwadze całokształt sytuacji stwierdzić należy, że dzieci wychowywane były wspólnie przez dwoje rodziców.

Zatem, nie będzie Pan miał prawa do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako osoba samotnie wychowująca dziecko w rozliczeniu podatkowym za 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00