Wyrok WSA w Łodzi z dnia 4 czerwca 2024 r., sygn. II SA/Łd 141/24

Dnia 4 czerwca 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Mikołajczyk (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Michał Zbrojewski Asesor WSA Marcin Olejniczak Protokolant st. asystent sędziego Nina Krzemieniewska-Oleszek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2024 roku sprawy ze skargi Z. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 grudnia 2023 roku znak KO.440.126.2023 w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego 1. oddala skargę; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi adwokat E. M. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w Łodzi przy ulicy [...], kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych zawierającą należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu. MR

Uzasadnienie

1. Zaskarżoną do tutejszego Sądu decyzją z dnia 28 grudnia 2023 r. znak KO.440.126.2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Sulejowa w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego.

1. Jak wynika z akt sprawy Burmistrz Sulejowa decyzją z dnia 31 października 2023 r. znak PS.4102.1723.2023 odmówił przyznania Z.S. zasiłku celowego z przeznaczeniem na pokrycie kosztów zakupu środków czystości.

2. Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Z.S. .

3. Wspomnianą na wstępie decyzją z dnia 28 grudnia 2023 r. znak KO.440.126.2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

1. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, ze zm.), zwanej dalej w skrócie "u.p.s.". Przedmiotem zaskarżonej decyzji stał się zasiłek celowy na pokrycie kosztów zakupu środków czystości.

2. Kolegium wyjaśniło, że u.p.s. nakłada również obowiązki na osoby i rodziny korzystające z tej pomocy, które są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej (art. 4 u.p.s.). Chodzi tu zatem o podejmowanie wszelkich dostępnych danej osobie bądź rodzinie działań zmierzających do poprawy trudnej sytuacji życiowej przy wykorzystaniu wszystkich własnych uprawnień, zasobów i możliwości, przy pomocy których będą mogły przezwyciężać trudną sytuację życiową oraz niepodejmowanie czynności, które mogą przyczynić się do jej pogorszenia. Wśród zasad i celów pomocy społecznej zostały również wskazane możliwości odmowy udzielenia pomocy, jej wstrzymania i zmodyfikowania, będące następstwem negatywnych zachowań świadczeniobiorcy. Kolegium dodało, że u.p.s. wymaga, aby sytuację życiową osób ubiegających się o pomoc społeczną ustalać na podstawie dokumentów, którymi te osoby dysponują. W ramach współdziałania z pracownikiem socjalnym osoby te powinny zatem dokumenty te udostępnić. W myśl art. 107 ust. 5 u.p.s., pracownik socjalny przeprowadzający rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia. Dokumenty, na podstawie których ustala się sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny, ustawodawca wymienił w art. 107 ust. 5b u.p.s. Nadto z art. 107 ust. 5d u.p.s. wynika, że w przypadku gdy okoliczności sprawy, mające wpływ na prawo do świadczeń, wymagają potwierdzenia innym oświadczeniem lub dokumentem niż wymienionym w ust. 5b, można domagać się takiego oświadczenia lub dokumentu. Ta obligatoryjna forma postępowania wyjaśniającego wymaga od osoby zainteresowanej uzyskaniem świadczeń z pomocy społecznej czynnego udziału. Nie można tej formy postępowania zastąpić innymi środkami dowodowymi, zatem osoba zainteresowana musi się liczyć z koniecznością ścisłej aktywności podczas przeprowadzania wywiadu środowiskowego. Obowiązek współdziałania z organami pomocy społecznej w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej stanowi następstwo zasady subsydiarności wyrażonej w art. 2 ust. 1 u.p.s. Konstrukcja tej zasady wskazuje, że organy pomocy społecznej nie wyręczają obywatela z obowiązku utrzymywania się w trudnej życiowo sytuacji, ale wymagają od niego aktywności w pokonywaniu problemów życiowych. Brak aktywności ze strony wnioskodawcy uprawnia organ do powstrzymania się od udzielenia świadczenia.