O obowiązku badania prawa do dysponowania nieruchomością w przypadku samowoli budowlanej - Wyrok NSA z dnia 20 marca 2024 r., sygn. II OSK 1608/21

W postępowaniu legalizacyjnym obiektu budowlanego wykonanego w warunkach samowoli przed 1 stycznia 1995 r., organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest brać pod uwagę nie tylko zgodność obiektu z przepisami o planowaniu przestrzennym, ale również prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz 'inne ważne przyczyny' uzasadniające wydanie decyzji o rozbiórce.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędziowie: sędzia NSA Robert Sawuła (spr.) sędzia del. WSA Anna Szymańska Protokolant sekretarz sądowy Marta Berska po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 13 stycznia 2021 r. sygn. akt II SA/Bd 898/20 w sprawie ze skargi A.P. na decyzję Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 15 lipca 2020 r. nr WINB-WOP.7721.164.2019.BL w przedmiocie doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z 13 stycznia 2021 r., II SA/Bd 898/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny (powoływany dalej jako: WSA) w Bydgoszczy w sprawie ze skargi A.P. na decyzję Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Bydgoszczy (KPWINB) z 15 lipca 2020 r. nr WINB-WOP.7721.164.2019.BL, w przedmiocie doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, w pkt 1. uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] (PINB) z 16 października 2019 r. nr PINB.SO-422/Św.37-63/17, w pkt 2. zasądził zwrot kosztów postępowania. Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

2.1. Jak wynika z ustaleń sądu wojewódzkiego, w/w decyzją z 16 października 2019 r., PINB, działając na podstawie art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2018, poz. 2096, K.p.a.), art. 40 ustawy z 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm., uPb 1974), w zw. z art. 103 ust. 2, oraz art. 81 i art. 83 ust. 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2019, poz. 1186, uPb), w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z przepisami zrealizowanej bez pozwolenia na budowę rozbudowy i nadbudowy budynku mieszkalnego, zlokalizowanego na terenie działek nr [...], [...] i [...] w obrębie ewidencyjnym [...], jednostce ewidencyjnej [...], nakazał inwestorowi – R.G. w części rozbudowanej (oznaczonej jako pom. K1) zdemontować istniejący bieg schodowy na poddasze, zaślepić otwór w stropie, zamurować wskazane w projekcie otwory drzwiowe prowadzące do klatki schodowej oraz wymienić istniejący bieg schodowy do piwnicy, w terminie do dnia 30 marca 2020 r. W uzasadnieniu tejże decyzji PINB wyjaśnił, że przeprowadził kontrolę zabudowy znajdującej się na działkach o numerach ewidencyjnych nr [...], [...], w miejscowości [...]. Z dokonanych ustaleń wynika, że znajduje się tam budynek w zwartej zabudowie, przylegający do sąsiednich obiektów na działce nr [...] (graniczącej z przedmiotową działką nr [...]). Ustalono, że obiekt zlokalizowany jest na dwóch działkach – nr [...] i nr [...], jest budynkiem murowanym, dwukondygnacyjnym, częściowo podpiwniczonym, z dachem jednospadowym o konstrukcji stalowo-drewnianej z pokryciem z papy. R.G. oświadczył, że działka nr [...] jest jego własnością, wskazał również, że docieplenie ścian elewacyjnych od strony działki nr [...] wykonał w 2013 r., oraz że stan obecny istnieje od chwili nabycia nieruchomości, czyli od 1991 r. i nie wykonywał żadnej nadbudowy, ani rozbudowy.