Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 4 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.310.2024.3.MG
Nieuznanie Zainteresowanych za podatników w związku ze sprzedażą nieruchomości.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
13 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 2 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy sprzedaż cykliczna prawa własności trzech działek ewidencyjnych powstałych z podziału działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 czerwca 2024 r. (wpływ 20 czerwca 2024 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą od roku 2017 (działalność wspierającą edukację – psycholog/psychoterapeuta). Jest podatnikiem PDOF z powyższego tytułu. Nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Pozostaje w ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej z B prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie doradztwa biznesowego (pozyskiwania klientów), w związku z którą jest On podatnikiem PDOF oraz czynnym podatnikiem VAT od roku 2010. Żaden z małżonków nie jest profesjonalistą w zakresie obrotu nieruchomościami, nie prowadzi też działalności zarobkowej w tym przedmiocie.
W roku 2008 Wnioskodawczyni nabyła do majątku wspólnego z B gospodarstwo rolne za cenę (…) złotych, zakupione ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego (CHF), spłacanego do chwili obecnej. Nabycie nieruchomości nastąpiło na cel mieszkaniowy (budowa domu jednorodzinnego), który nie został zrealizowany z uwagi na sytuację finansową i osobistą/zawodową małżonków. Żaden z małżonków nie był rolnikiem ryczałtowym. Nabycie nieruchomości nie było udokumentowane fakturą, a żaden z małżonków nie dokonał z tytułu tej transakcji odliczenia podatku VAT.
Gospodarstwo składało się z trzech działek ewidencyjnych: nr 1 o pow. (…) ha [ok. (…) ha – część budowlana – oznaczenie w MPZP symbolem MN (tereny zabudowy jednorodzinnej), zaś pozostała część ma przeznaczenie rolno-leśne – oznaczenie w MPZP symbolem ZR (tereny zieleni naturalnej)], nr 2 o pow. ok. (…) ha (rolno-leśna w terenie podmokłym) i nr 3 o pow. ok. (…) ha (budowlano-rolna, bez dostępu do drogi).
W roku 2010 Wnioskodawczyni/z mężem dokonała podziału działki nr 3 na działkę nr 4 o pow. ok. (…) ha (budowlano-rolną) i nr 5 o pow. ok. (…) ha (rolną). Celem podziału była planowana umowa zamiany działki ew. nr 5 na sąsiednią działkę o przeznaczeniu drogowym. Umowa nie doszła do skutku wobec braku ostatecznego porozumienia stron planowanej transakcji.
Powyższe determinuje stan ww. działek – jako nieposiadających dostępu do drogi.
W marcu 2024 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zbyli za cenę (…) zł prawo własności działek ew. 4 i 5 na rzecz jednego kupującego (osoby prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie budowlanym, która zgłosiła się sama do Wnioskodawczyni celem uzyskania możliwości korzystania ze studzienki kanalizacyjnej posadowionej na ww. działce, stąd Wnioskodawczyni/Mąż nie podejmowali działań reklamowych, nie korzystali z pomocy pośrednika obrotu nieruchomościami, czy portalu aukcyjnego), a środki pochodzące z tej transakcji zostaną przeznaczone na remont dachu oraz ocieplenie budynku mieszkalnego małżonków.
Nieruchomość nie jest zabudowana, nigdy nie była/nie będzie do czasu zbycia przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, czy innej o podobnym charakterze, jak również nie była/nie będzie do czasu zbycia związana z działalnością gospodarczą. Służyła i do czasu zbycia służyć będzie wyłącznie zaspokojeniu potrzeb osobistych Wnioskodawczyni/małżonka i ich dzieci (spędzanie wolnego czasu, pikniki rodzinne). Ww. nie dokonywali niwelacji terenu, ogrodzenia działki, czy wydzielania drogi. W związku z tym, że Wnioskodawczyni/małżonek odstąpili na chwilę obecną od planów zabudowy nieruchomości i nie wiążą z nią aktualnie swoich planów osobistych/zamieszkania koncentrując swoje życie osobiste i zawodowe w R. planują sprzedaż nieruchomości. Z uzyskanych środków chcą spłacić kredyt obciążający nieruchomość, a także nabyć nieruchomość – lokal mieszkalny na własne potrzeby (nie w celu dalszej odsprzedaży).
W tych okolicznościach Wnioskodawczyni/z małżonkiem planują podzielić działkę ew. nr 1 na cztery części. Powierzchnia ok. (…) ha podzielona zostanie na 3 działki (dwie działki budowlane po ok. (…) ha i jedna budowlano-rolna o pow. ok. (…) ha), zaś pozostała część ok. (…) ha pozostanie o charakterze rolnym.
Działka obciążona jest służebnością mediów na rzecz sąsiedniej nieruchomości, a w związku z brakiem odpłatności za ustanowione prawo każdoczesny właściciel działki nr 1 (a stąd też ewentualnie nowo powstałych po podziale działek) będzie mógł korzystać z przechodzących przez działkę mediów (po ich wybudowaniu przez właściciela sąsiedniej działki, w nieustalonej dokładnie dacie) oraz będzie uprawniony (jako współwłaściciel) do korzystania z sąsiedniej działki drogowej. Umowa w powyższym zakresie została zawarta przez Wnioskodawczynię/Małżonka z właścicielem sąsiedniej nieruchomości w styczniu 2024 r. (z inicjatywy właściciela sąsiedniej nieruchomości, który zamierza doprowadzić media do swojej działki).
Po podziale działki nr 1 (j.w.) Wnioskodawczyni/Współmałżonek planuje wystawić trzy z nich (budowlane i budowlano-rolną) samodzielnie do sprzedaży (bez zawierania umowy pośrednictwa sprzedaży, bez prowadzenia działań marketingowo-reklamowych w celu znalezienia nabywcy), nie upoważniając żadnych osób trzecich do działania w Ich imieniu w zakresie sprzedaży. Na chwilę składania wniosku nie jest znana osoba/podmiot kupująca/kupujący, stąd też nie jest możliwe określenie celu nabycia. Wnioskodawczyni/Współmałżonek nie zamierza udzielić przyszłemu nabywcy lub jego przedstawicielowi/pełnomocnikowi zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane.
Wnioskodawczyni/Mąż nie występowali i nadal nie planują występować z wnioskiem o uzyskanie warunków zabudowy działki/działek, jak również zmianę przeznaczenia działki/działek w planie zagospodarowania przestrzennego (ze statusu gruntu rolnego, na działki z możliwością zabudowy budynkiem mieszkalnym). Działki będą sprzedawane cyklicznie w zależności od znalezienia się chętnego/chętnych. Przedwstępna umowa sprzedaży z potencjalnym nabywcą planowana jest wyłącznie w przypadku istnienia obowiązku wystąpienia z wnioskiem do KOWR.
Poza wchodzącą w skład przedmiotowego gospodarstwa rolnego działką nr 2 (rolno-leśną, w terenie podmokłym, bez dojazdu) oraz pozostałą po podziale częścią działki ew. 1 (rolną), której obecnie Wnioskodawczyni nie planuje wystawiać na sprzedaż –Wnioskodawczyni/małżonek nie posiada innych działek do ewentualnej sprzedaży.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
1.Z tytułu sprzedaży którejkolwiek nieruchomości Wnioskodawczyni nie była zobowiązana zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
Z tytułu którejkolwiek nieruchomości, także Wnioskodawczyni mąż nie był zobowiązany zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
2.Dokonanie podziału geodezyjnego działki nr 1 będzie działaniem niezbędnym z punktu widzenia planowanej przez Wnioskodawczynię (wraz z mężem) sprzedaży w tym znaczeniu, że nie są zainteresowani sprzedażą całej nieruchomości (wydzielona część pozostanie do Ich dyspozycji).
3.Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż nie zgłaszali żadnych uwag, ani poprawek do treści uchwały o objęciu gruntu, mającego być przedmiotem sprzedaży, miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
4.Ani Wnioskodawczyni, ani Jej mąż nie prowadzili, jak również żadne z nich nie zamierza prowadzić działań, aby zwiększyć wartość którejkolwiek z działek powstałych w drodze podziału działki nr 1 lub uatrakcyjnić je dla potrzeb sprzedaży (np. ogrodzenie terenu, wydzielenie drogi wewnętrznej, uzbrojenie działek w przyłącza do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i elektroenergetycznej lub wystąpienie z wnioskiem o dokonanie przyłączy, uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej, wystąpienie o dokonanie zmian w planie zagospodarowania przestrzennego i żadne inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności działek).
5.Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż nie planują szeroko zakrojonej akcji promocyjnej działek wydzielonych z działki nr 1. Oboje z mężem planują poszukiwać nabywców samodzielnie np. poprzez ogłoszenie o możliwości ich zakupu na lokalnych tablicach ogłoszeń, czy wśród znajomych. Biorą, także pod uwagę (gdyby powyższe nie przyniosło pozytywnych efektów) samodzielne wystawienie ogłoszeń na stronach internetowych dotyczących sprzedaży nieruchomości.
6.Ani Wnioskodawczyni, ani Jej mąż nie udzielili i nie zamierzają udzielać pełnomocnictwa osobie trzeciej do działania w Ich imieniu w związku z planowaną sprzedażą działek.
7.Nie będą zawierać z przyszłym nabywcą (nabywcami) umowy (umów) przedwstępnych w związku ze sprzedażą poszczególnych działek.
8.Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż nie posiadają innych nieruchomości oprócz wskazanych we wniosku. Jedynie uzupełniająco podają, że nieruchomość, o której mowa we wniosku, a położona w R, to działka ew. nr … o pow. zabudowana budynkiem mieszkalnym wykorzystywanym na Ich potrzeby mieszkaniowe. Żadna z Ich nieruchomości nie jest udostępniona osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, czy jakiejkolwiek innej o podobnym charakterze.
9.Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż w przeszłości nie dokonywali sprzedaży innych nieruchomości niż wskazane we wniosku (działki ew. nr 4 i 5).
10.Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż nie zamierzają nabywać innych nieruchomości w celu ich sprzedaży.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług
Czy sprzedaż cykliczna prawa własności trzech ww. działek ewidencyjnych powstałych z podziału działki ew. nr 1 podlegać będzie opodatkowaniu Wnioskodawczyni/Współmałżonka – podatkiem od towarów i usług? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez towary rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, rzeczy ruchome jak również wszelkie postaci energii, budynki i budowle, lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) oraz grunty.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był zobowiązany do bycia podatnikiem VAT.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 cytowanego artykułu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy dana czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W związku z powyższym, aby dostawę towarów (gruntu) nawet jednorazową, uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonania tej czynności. Uznanie osoby za podatnika w myśl ustawy, uzależnione jest od prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem wykonanie czynności podlegających opodatkowaniu skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko wtedy, gdy czynność ta została wykonana w ramach działalności gospodarczej. Zatem wykonując czynność dostawy towarów, polegającą na zbyciu części majątku osobistego, który nie został nabyty przez Wnioskodawczynię/i Współmałżonka w celu jego sprzedaży ww. nie będą podatnikami podatku VAT.
Przy dokonywaniu wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w kontekście uznania za działalność gospodarczą transakcji sprzedaży działek powstałych z podziału większej nieruchomości należy odnieść się do kryteriów określonych w tej mierze przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C- 180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) TSUE wskazał, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającej w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno.
Mając powyższe okoliczności na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest to, że Wnioskodawczyni/Małżonek nie podjęła i do czasu zbycia nieruchomości nie planuje podejmować aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nie angażowała i nie planuje angażować środków podobnych do wykorzystywanych przez producentów, handlowców lub usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co nie skutkuje koniecznością uznania ww. za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatników podatku od towarów i usług (sprzedaż bowiem nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym).
Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. „sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Podział nieruchomości na mniejsze, jest podjęciem działań zmierzających do zbycia nieruchomości w sposób możliwy do zrealizowania i nie świadczy o podjęciu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami o charakterze zawodowym.
Brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności Wnioskodawczyni/Małżonka w przedmiocie planowanej sprzedaży działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż działek będzie wypełniać przesłanki działalności gospodarczej. Poza planowanym podziałem gruntu i planowaną (choć niezależną od Wnioskodawczyni/Małżonka, bo mającą być wykonaną przez właściciela sąsiedniej działki) możliwością przyłączenia się do mediów – podejmowane przez Wnioskodawczynię/Małżonka działania nie przekraczają czynności standardowych, umożliwiających zbycie nieruchomości.
Reasumując, w ocenie, Wnioskodawczyni/Małżonka zbycie przedmiotowych działek (powstałych z podziału działki ew. nr 1), nabytych w roku 2008 bez zamiaru odsprzedaży, stanowiących majątek prywatny, nie stanowi działalności gospodarczej, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bez względu na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy, czy też wielokrotnie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Przy czym na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1)określone udziały w nieruchomości,
2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że kwestia współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej: Kodeksem cywilnym.
Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Jak wynika z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W myśl art. 198 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Jest Pani właścicielem nieruchomości na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Przepis art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Niezależnie od powyższego, zgodnie z powołanymi przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, nieruchomości spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż (a także sprzedaż udziałów we współwłasności nieruchomości) jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W konsekwencji wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
W tym miejscu należy również wskazać, że na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji: (…); dostawa terenu budowlanego.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
W myśl art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje: odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze; (…).
Analiza powyższych przepisów prawa wspólnotowego wskazuje, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży trzech działek, powstałych z podziału działki nr 1 istotne jest, czy w świetle przedstawionego opisu sprawy, w celu sprzedaży ww. działek podjęli Państwo aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Państwa za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatników podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywnie działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Zatem uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Należy zatem ustalić, czy w analizowanej sprawie w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży ww. działek będą Państwo spełniać przesłanki do uznania Państwa za podatników podatku od towarów i usług.
Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że podejmowali Państwo działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą od roku 2017, jest podatnikiem PDOF, jednak nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Pozostaje Pani w ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej z mężem prowadzącym działalność gospodarczą, w związku z którą jest On podatnikiem PDOF oraz czynnym podatnikiem VAT od roku 2010. Żaden z Państwa nie jest profesjonalistą w zakresie obrotu nieruchomościami, nie prowadzi też działalności zarobkowej w tym przedmiocie. W roku 2008 Pani nabyła do majątku wspólnego z mężem gospodarstwo rolne, zakupione ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego (CHF), spłacanego do chwili obecnej. Nabycie nieruchomości nastąpiło na cel mieszkaniowy (budowa domu jednorodzinnego), który nie został zrealizowany z uwagi na sytuację finansową i osobistą/zawodową Państwa. Żaden z Państwa nie był rolnikiem ryczałtowym. Nabycie nieruchomości nie było udokumentowane fakturą, a żaden z Państwa nie dokonał z tytułu tej transakcji odliczenia podatku VAT. Gospodarstwo składało się z trzech działek ewidencyjnych: nr 1 o pow. (…) ha [ok. (…) ha – część budowlana – oznaczenie w MPZP symbolem MN (tereny zabudowy jednorodzinnej), zaś pozostała część ma przeznaczenie rolno-leśne – oznaczenie w MPZP symbolem ZR (tereny zieleni naturalnej)], nr 2 o pow. ok. (…) ha (rolno-leśna w terenie podmokłym) i nr 3 o pow. ok. (…) ha (budowlano-rolna, bez dostępu do drogi). W roku 2010 dokonali Państwo podziału działki nr 3 na działkę nr 4 o pow. ok. (…) ha (budowlano-rolną) i nr 5 o pow. ok. (…) ha (rolną). Celem podziału była planowana umowa zamiany działki ew. nr 5 na sąsiednią działkę o przeznaczeniu drogowym. Umowa nie doszła do skutku wobec braku ostatecznego porozumienia stron planowanej transakcji. W miesiącu marcu 2024 r. zbyli Państwo prawo własności działek ew. 4 i 5 na rzecz jednego kupującego (osoby prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie budowlanym, która zgłosiła się sama do Państwa celem uzyskania możliwości korzystania ze studzienki kanalizacyjnej posadowionej na ww. działce, stąd Państwo nie podejmowali działań reklamowych, nie korzystali z pomocy pośrednika obrotu nieruchomościami, czy portalu aukcyjnego), a środki pochodzące z tej transakcji zostaną przez Państwa przeznaczone na remont dachu oraz ocieplenie budynku mieszkalnego małżonków. Z tytułu sprzedaży którejkolwiek nieruchomości nie byli Państwo zobowiązani zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Ponadto, w związku z tym, że Państwo odstąpili na chwilę obecną od planów zabudowy nieruchomości i nie wiążą z nią aktualnie swoich planów osobistych/zamieszkania koncentrując swoje życie osobiste i zawodowe w R. planują Państwo sprzedaż nieruchomości. Z uzyskanych środków chcą Państwo spłacić kredyt obciążający nieruchomość, a także nabyć nieruchomość – lokal mieszkalny na własne potrzeby (nie w celu dalszej odsprzedaży). W tych okolicznościach Państwo planują podzielić działkę ew. nr 1 na cztery części. Powierzchnia ok. (…) ha podzielona zostanie na 3 działki (dwie działki budowlane po ok. (…) ha i jedna budowlano-rolna o pow. ok. (…) ha), zaś pozostała część ok. (…) ha pozostanie o charakterze rolnym. Dokonanie podziału geodezyjnego działki nr 1 będzie działaniem niezbędnym z punktu widzenia planowanej przez Państwa sprzedaży w tym znaczeniu, że nie są Państwo zainteresowani sprzedażą całej nieruchomości (wydzielona część pozostanie do Państwa dyspozycji).
Wątpliwość Państwa budzi kwestia, czy planowana sprzedaż trzech działek powstałych z podziału działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.
Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar, z jakim została zrealizowana i okoliczności, w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w rozpatrywanej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie podjęli/podejmą Państwo w odniesieniu do planowanej sprzedaży trzech działek powstałych z podziału działki nr 1.
Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż działek będących przedmiotem wniosku nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Państwa za podatników tego podatku.
Z okoliczności sprawy nie wynika bowiem taka Państwa aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Świadczą o tym informacje przedstawione we wniosku, jak i jego uzupełnieniu, z których wynika m.in., że nieruchomość, nigdy nie była/nie będzie do czasu zbycia przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, czy innej o podobnym charakterze, jak również nie była/nie będzie do czasu zbycia związana z działalnością gospodarczą. Służyła i do czasu zbycia służyć będzie wyłącznie zaspokojeniu potrzeb osobistych Państwa i Państwa dzieci (spędzanie wolnego czasu, pikniki rodzinne). Wskazali Państwo, że działka obciążona jest służebnością mediów na rzecz sąsiedniej nieruchomości, a w związku z brakiem odpłatności za ustanowione prawo każdoczesny właściciel działki nr 1 (a stąd też ewentualnie nowo powstałych po podziale działek) będzie mógł korzystać z przechodzących przez działkę mediów (po ich wybudowaniu przez właściciela sąsiedniej działki, w nieustalonej dokładnie dacie) oraz będzie uprawniony (jako współwłaściciel) do korzystania z sąsiedniej działki drogowej. Umowa w powyższym zakresie została zawarta przez Państwa z właścicielem sąsiedniej nieruchomości w styczniu 2024 r., jednakże z inicjatywy właściciela sąsiedniej nieruchomości, który zamierza doprowadzić media do swojej działki. Jak wynika z treści wniosku, odstąpili Państwo na chwilę obecną od planów zabudowy nieruchomości i nie wiążą z nią aktualnie swoich planów osobistych/zamieszkania koncentrując swoje życie osobiste i zawodowe w R. planują Państwo sprzedaż nieruchomości. Z uzyskanych środków chcą Państwo spłacić kredyt obciążający nieruchomość, a także nabyć nieruchomość – lokal mieszkalny na własne potrzeby (nie w celu dalszej odsprzedaży). W tych okolicznościach Państwo planują podzielić działkę ew. nr 1 na cztery części. Dokonanie podziału geodezyjnego działki nr 1 będzie działaniem niezbędnym z punktu widzenia planowanej przez Państwa sprzedaży w tym znaczeniu, że nie są Państwo zainteresowani sprzedażą całej nieruchomości (wydzielona część pozostanie do Państwa dyspozycji). Nie zgłaszali Państwo żadnych uwag, ani poprawek do treści uchwały o objęciu gruntu, mającego być przedmiotem sprzedaży, miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Nie prowadzili Państwo, jak również żadne z Państwa nie zamierza prowadzić działań, aby zwiększyć wartość którejkolwiek z działek powstałych w drodze podziału działki nr 1 lub uatrakcyjnić ich dla potrzeb sprzedaży (np. ogrodzenie terenu, wydzielenie drogi wewnętrznej, uzbrojenie działek w przyłącza do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i elektroenergetycznej lub wystąpienie z wnioskiem o dokonanie przyłączy, uzyskanie decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej, wystąpienie o dokonanie zmian w planie zagospodarowania przestrzennego i żadne inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności działek). Wskazali Państwo również, że nie planują szeroko zakrojonej akcji promocyjnej działek wydzielonych z działki nr 1. Planujecie Państwo poszukiwać nabywców samodzielnie np. poprzez ogłoszenie o możliwości ich zakupu na lokalnych tablicach ogłoszeń, czy wśród znajomych. Biorą Państwo, także pod uwagę (gdyby powyższe nie przyniosło pozytywnych efektów) samodzielne wystawienie ogłoszeń na stronach internetowych dotyczących sprzedaży nieruchomości. Podkreślić należy, że Państwo nie udzielili i nie zamierzają udzielać pełnomocnictwa osobie trzeciej do działania w Państwa imieniu w związku z planowaną sprzedażą działek. Nie będą Państwo również zawierać z przyszłym nabywcą (nabywcami) umowy (umów) przedwstępnych w związku ze sprzedażą poszczególnych działek. Ponadto jak wynika z uzupełnienia wniosku, zarówno Pani, jak i Pani mąż nie posiadają innych nieruchomości oprócz wskazanych we wniosku. Jedynie uzupełniająco Państwo podali, że nieruchomość, o której mowa we wniosku, a położona w R., to działka zabudowana budynkiem mieszkalnym wykorzystywanym na Państwa potrzeby mieszkaniowe. Żadna z Państwa nieruchomości nie jest udostępniona osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, czy jakiejkolwiek innej o podobnym charakterze. W przeszłości nie dokonywali Państwo sprzedaży innych nieruchomości niż wskazane we wniosku, czyli działek nr 4 i 5, które powstały w wyniku podziału działki nr 3. Zaznaczyli Państwo, że celem podziału działki nr 3 była planowana umowa zamiany działki nr 5 na sąsiednią działkę o przeznaczeniu drogowym. Umowa jednak nie doszła do skutku wobec braku ostatecznego porozumienia stron planowanej transakcji. W miesiącu marcu 2024 r. Państwo zbyli prawo własności działek nr 4 i 5 na rzecz jednego kupującego (osoby prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie budowlanym, która zgłosiła się sama do Państwa celem uzyskania możliwości korzystania ze studzienki kanalizacyjnej posadowionej na ww. działce, stąd Państwo nie podejmowali działań reklamowych, nie korzystali z pomocy pośrednika obrotu nieruchomościami, czy portalu aukcyjnego), a środki pochodzące z tej transakcji zostaną przeznaczone przez Państwa na remont dachu oraz ocieplenie budynku mieszkalnego Państwa. Wskazali Państwo również, że nie zamierzają nabywać innych nieruchomości w celu ich sprzedaży.
Zatem w analizowanej sprawie sprzedaż ww. działek nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej Państwa aktywności w przedmiocie zbycia tych nieruchomości, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Planując sprzedaż skorzystają Państwo z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
W konsekwencji, brak jest przesłanek pozwalających uznać, że sprzedając działki będące przedmiotem wniosku wystąpią Państwo w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, sprzedaż ww. działek nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Podsumowując, należy stwierdzić, że w związku ze sprzedażą cykliczną prawa własności trzech ww. działek ewidencyjnych powstałych z podziału działki ew. nr 1 nie będą Państwo działali jako podatnicy podatku od towarów i usług, a w konsekwencji sprzedaż tych działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z powyższym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ta interpretacja indywidualna rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych podlega odrębnemu rozpatrzeniu.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowana będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right