Interpretacja indywidualna z dnia 28 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.389.2024.3.AC

Prawo do korzystania z preferencyjnych zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2023 r.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 4 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 maja 2024 r. (wpływ 23 maja 2024 r.) oraz pismem z 6 czerwca 2024 r. (wpływ 10 czerwca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (…) 2023 r. prawomocnym wyrokiem sądu uzyskała Pani status osoby rozwiedzionej. Ma Pani troje dzieci. Najstarszy syn jest pełnoletni, ma 21 lat (mieszka z Panią). Drugi syn niepełnoletni ma 15 lat i mieszka z ojcem (zgodnie z wyrokiem sądu), a najmłodszego syna niepełnoletniego - 9 lat - wychowuje Pani (matka), którego miejsce zamieszkania i zameldowania jest przy matce (zgodnie z wyrokiem sądu).

Nie jest Pani pozbawiona władzy rodzicielskiej. Sąd nie orzekł opieki naprzemiennej nad dziećmi. Nie prowadzi Pani wspólnego gospodarstwa z byłym mężem i nie zamieszkują Państwo razem od października 2020 r.

Pani najstarszy syn ma ukończone 21 lat, nadal się uczy i podjął pracę jako stażysta. Jeszcze nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać. Ponosi Pani koszty jego utrzymania (wyżywienie, rachunki za media i inne). Ojciec na najstarszego syna nie płaci alimentów, nie ma z nim żadnego kontaktu.

Najmłodszy syn ma ukończone 9 lat. Pani sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Spędza Pani z dzieckiem dużo czasu, zaspakaja Pani jego potrzeby psychiczne i materialne. Rozwija Pani jego zainteresowania, organizuje wyjazdy w wolnym czasie. Zawozi i odbiera Pani dziecko ze szkoły, pomaga w odrabianiu lekcji, kontaktuje się z wychowawcą. Ponosi Pani koszty zakupu odzieży, obuwia, przyborów szkolnych. Pokrywa Pani koszty wizyt lekarskich (dentysta, pediatra). W związku z wychowywaniem najmłodszego niepełnoletniego dziecka zostało Pani przyznane prawo do pobierania świadczenie osiemset plus.

Ojciec zajmuje się najmłodszym synem doraźnie. Wobec ojca dziecka sąd ustalił tylko kontakty (dwa weekendy w miesiącu, jeden dzień w Święta Bożego Narodzenia i Wielkanoc, tydzień ferii zimowych oraz kilkanaście dni wakacji). W ferie zimowe i wakacje ojciec nie zawsze zabiera dziecko w wyznaczonym przez sąd czasie. Sąd zasądził od ojca alimenty na niepełnoletnie najmłodsze dziecko w kwocie 500,00 zł miesięcznie.

Ponadto uiszcza Pani alimenty na niepełnoletniego syna 15 lat, który mieszka z ojcem w kwocie 800,00 zł miesięcznie. Nie zostało Pani przyznane prawo do pobierania świadczenie osiemset plus na niepełnoletniego syna (15 lat), który mieszka z ojcem.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Pani wątpliwości w zakresie preferencyjnego opodatkowania dotyczą małoletniego syna (9 lat).

W okresie, którego dotyczy Pani zapytanie uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia. W okresie, którego dotyczy wniosek nie prowadziła Pani działalności gospodarczej.

Pani synowie w okresie będącym przedmiotem zapytania uczyli się i nadal się uczą w szkole, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauki lub w przepisach regulujących system oświaty.

W okresie będącym przedmiotem zapytania tylko najstarszy syn (21 lat) osiągnął dochody z umowy zlecenia - dochody nie przekroczyły dwunastokrotności renty socjalnej za 2023 r. tj. 19 061,28 zł.

W okresie, którego dotyczy Pani zapytanie, ani do Pani, ani do Pani synów nie miały zastosowania przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub

b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. la tej ustawy

‒ w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększenia lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

W okresie, którego dotyczy Pani zapytanie, ani Pani, ani Pani synowie nie podlegali opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W okresie, którego dotyczy wniosek, Pani synowie nie otrzymywali zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego. Nie otrzymywali także renty socjalnej.

W okresie, którego dotyczy wniosek:

a)jest Pani rozwódką od (…) 2023 r. zgodnie z prawomocnym wyrokiem sądu,

b)nie żyje Pani w konkubinacie, nie żyje Pani w innym nieformalnym związku.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego:

• nie jest Pani pozbawiona władzy rodzicielskiej,
• miejsce zamieszkania 15-leteniego syna jest każdorazowym miejscem zamieszkania ojca,
• nie zostały ustalone konkretne terminy kontaktów 15-letniego syna z matką. Z uwagi na wiek syna, miał kontaktować się z matką w dowolnych ustalonych terminach przez obydwie strony.

Od ponad dwóch lat ma Pani bardzo utrudniony kontakt z 15-letnim synem, praktycznie go Pani nie widuje, nie spotyka się z synem. Syn nie przyjeżdża do Pani miejsca zamieszkania, nie odbiera od Pani telefonów i nie odpisuje na wiadomości.

Opłaca Pani synowi rachunek za telefon. Przy takich uroczystościach jak urodziny, imieniny czy święta przekazuje Pani dla 15-letniego syna prezenty przez najmłodsze dziecko, które wizytuje u ojca.

Kontaktuje się Pani ze szkolnym pedagogiem w sprawie nauki syna, jego zachowania oraz próby nawiązania kontaktu z dzieckiem poprzez szkołę. Ma Pani wgląd do dziennika elektronicznego. Ponadto Sąd Okręgowy w wyroku zobowiązał rodziców o objęcie 15-letniego syna pomocą psychologiczną. W związku z powyższym umówiła Pani dla małoletniego syna wizytę w poradni psychologiczno-pedagogicznej, lecz ojciec dziecka nie chciał pójść na spotkanie i nie poszedł. Nie miała Pani i nie ma możliwości pójścia z synem do psychologa. Jest pod silnym wpływem ojca.

Nie wychowuje Pani 15-letniego syna wspólnie z ojcem, ponieważ nie ma Pani takiej możliwości. Są Państwo po rozwodzie, mają różne miejsca zamieszkania.

Uiszcza Pani alimenty w kwocie 800,00 zł miesięcznie na rzecz utrzymania i wychowania małoletniego syna. Nie zostało Pani przyznane prawo do pobierania świadczenia osiemset plus na 15-letniego syna, ponieważ nie zamieszkuje z Panią.

Tak wygląda Pani udział w wychowywaniu 15-letniego syna. Robi Pani wszystko, żeby ta sytuacja się zmieniła, żeby mogła się Pani z synem spotykać, lecz – jak Pani wskazała - nie jest to łatwa sprawa.

Pozostali dwaj synowie pełnoletni i 9-latek mieszkają z Panią.

Pytanie

1)Czy w związku z zaistniałym stanem faktycznym spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy będzie przysługiwało Pani prawo do korzystania z preferencyjnych zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

3)Czy będzie Pani mogła skorzystać z preferencyjnych zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko już za 2023 rok?

Pani stanowisko w sprawie

W związku z zaistniałym stanem faktycznym uważa Pani, iż spełnia warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest Pani rozwódką. Orzeczenie sądu jest prawomocne.

Będzie przysługiwało Pani prawo do korzystania z preferencyjnych zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych jako osobie samotnie wychowującej dziecko, ponieważ spełnia Pani m.in. warunek samotnego wychowywania dziecka wymieniony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz posiada Pani stan cywilny – rozwódka orzeczony na podstawie prawomocnego wyroku sądu.

Będzie Pani mogła skorzystać z preferencyjnych zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko już za 2023 rok, ponieważ prawomocne orzeczenie sądu dotyczące rozwiązania małżeństwa nastąpiło dnia (…) 2023 r.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 października 2022 r., nr 0115-KDlT2.4011.543.2022.2.MD.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Art. 6 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Pani małżeństwo zostało zakończone prawomocnym wyrokiem z (…) 2023 r. Od tego momentu jest Pani rozwiedziona i od momentu wydania wyroku jest Pani osobą samotnie wychowującą małoletniego 9-letniego syna, a Pani stan cywilny nie uległ zmianie.

W okresie którego dotyczy ten wniosek, tj. w roku 2023 tylko i wyłącznie Pani zaspakaja potrzeby psychiczne i materialne małoletniego 9-letniego syna. Rozwija Pani jego zainteresowania, organizuje wyjazdy w wolnym czasie. Zawozi i odbiera Pani dziecko ze szkoły, pomaga w odrabianiu lekcji, kontaktuje się z wychowawcą. Ponosi Pani koszty zakupu odzieży, obuwia, przyborów szkolnych. Pokrywa Pani koszty wizyt lekarskich (dentysta, pediatra).

Świadczenie 500+/800+ zostało przyznane na małoletniego syna (9lat) tylko i wyłącznie Pani. Czyli cała kwota świadczenia wychowawczego 500+/800+ wpływa na Pani rachunek bankowy.

Z Panią mieszka także najstarszy syn, który jest pełnoletni (ma 21 lat). Syn nadal się uczy i podjął pracę jako stażysta. Jeszcze nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać. Ponosi Pani koszty jego utrzymania (wyżywienie, rachunki za media i inne). Ojciec na najstarszego syna nie płaci alimentów, nie ma z nim żadnego kontaktu. W okresie będącym przedmiotem zapytania najstarszy syn osiągnął dochody z umowy zlecenia - dochody nie przekroczyły dwunastokrotności renty socjalnej za 2023 r. tj. 19 061,28 zł.

Jest również Pani matką małoletniego 15-letniego syna, który zgodnie z wyrokiem sądu zamieszkuje u ojca. Od ponad 2 lat ma Pani utrudniony kontakt z synem. Prezenty na urodziny podaje Pani przez młodszego 9-letniego syna. Opłaca Pani komórkę 15-letniego syna, pomimo tego nie odbiera od Pani telefonów i nie odpisuje na wiadomości. Nie wychowuje Pani 15-letenigo małoletniego syna wspólnie z jego ojcem. mają Państwo różne miejsca zamieszkania. Nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna. W przypadku małoletniego 15-letniego syna świadczenie 500+/800+ zostało przyznane byłemu mężowi.

Skoro w 2023 r. tylko Pani - jako rozwódka - sprawowała opiekę względem małoletniego dziewięcioletniego syna i to Pani troszczyła się o jej byt materialny oraz rozwój emocjonalny, a także utrzymywała najstarszego syna, to – w sytuacji, gdy nie wystąpiły przesłanki wynikające z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przysługuje Pani prawo do rozliczenia się z podatku za 2023 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Pani jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Powołana przez Panią interpretacja została wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do Pani sprawy, ani do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).