Wyrok NSA z dnia 5 marca 2024 r., sygn. II FSK 688/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia NSA Małgorzata Wolf-Kalamala (sprawozdawca), Sędzia WSA - delegowany Alicja Polańska, , Protokolant Mateusz Rumniak, po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2024 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 2 marca 2021 r. sygn. akt I SA/Gd 1099/20 w sprawie ze skargi GB na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 28 września 2020 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2014 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od GB na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku kwotę 6150 (słownie: sześć tysięcy sto pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, wyrokiem z 2 marca 2021 r.,

I SA/Gd 1099/20, uwzględnił skargę GB (zwanego dalej Skarżącym) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 28 września 2020 r. w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2014 r.

Spór w przedmiotowej sprawie dotyczy tego, czy cena sprzedaży lokalu mieszkalnego obciążonego służebnością określona w umowie odpowiada wartości rynkowej. Według organu cenę za nieruchomość ustala się uwzględniając

"w szczególności stan i stopień zużycia oraz czas i miejsce odpłatnego zbycia". Zatem cenę modyfikować mogą tylko cechy fizyczne - materialne zużycie, stan techniczny, właściwości konstrukcyjne, itp. Wpływu na cenę nie ma np. stan prawny – zatem dla celów podatkowych nie ma znaczenia, że na nieruchomości ustanowiono służebność mieszkania.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że w 2014 r. Skarżący sprzedał dwie nieruchomości – działkę za 240.000 zł, a mieszkanie za 50.000 zł. Skarżący sprzedał nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i z tego tytułu osiągnął przychód. Wyjaśnił, że niska cena lokalu wynika ze skomplikowanego stanu prawnego. Skarżący kupił lokal mieszkalny w 2011 r. nie wiedząc, że ówczesny właściciel ustanowił na rzecz swojego syna dożywotnią i nieodpłatną służebność osobistą mieszkania polegającą na prawie korzystania przez uprawnionego do całego lokalu mieszkalnego. Pomimo posiadania tytułu własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego Skarżący nigdy nie miał możliwości korzystania z zakupionej nieruchomości. Skarżący dążąc do uzyskania władztwa nad nieruchomością wytoczył lub uczestniczył w postępowaniach sądowych, zmierzających do eksmisji syna poprzedniego właściciela, jednak bezskutecznie. Organ powołał biegłego, który wskazał, że wartość rynkowa lokalu mieszkalnego na dzień 17 czerwca 2014 r. bez obciążenia służebnością wynosi 369.000,00 zł, zaś obciążonego dożywotnią służebnością mieszkania wynosi 142.000,00 zł. Dożywotnią wartość służebności wyliczono na kwotę 227.000,00 zł.