Interpretacja indywidualna z dnia 28 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.274.2024.2.JS

Możliwość ustalenia wartości początkowej środka trwałego w oparciu o wycenę biegłego.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych – w zakresie pytania nr 1 - jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. ustalenia wartości początkowej środka trwałego. Wniosek uzupełniła Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 maja 2024 r. (wpływ: 20 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2000 roku miała Pani 19 lat i rozpoczęła Pani studia w A., gdzie też Pani zamieszkała. Rodzice na podstawie aktu notarialnego zakupili dla Pani działkę nr 111 w B., przy ul. (...). Pieniądze na jej zakup pochodziły w całości od rodziców. Pomysł zakupu działki pojawił się z powodu dobrej ceny działki i była to forma zabezpieczenia materialnego na przyszłość.

W 2005 roku na tej działce - która była Pani własnością - został wybudowany przez Pani matkę – prowadziła Pani matka jednoosobową działalność gospodarczą - budynek handlowo-usługowy z poddaszem mieszkalnym. Nakłady związane z budową budynku ponosili rodzice, a wszelkie zgody, zezwolenia były uzyskane na podstawie Pani pełnomocnictwa dla Pani matki. Pozwolenie na budowę budynku handlowo-usługowego z poddaszem mieszkalnym zostało wydane na Panią 10 grudnia 2002 r. Zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych jest skalsyfikowany pod numerem 105 - Budynki biurowe. W budynku tym Pani matka prowadziła sklep (...). W 2013 roku po długiej chorobie i nagłej śmierci Pani matki, firma, a tym samym sklep został zamknięty. Nie posiada Pani dokumentów firmowych Pani matki. Z Pani informacji od Pani ojca wynika, że wszystkie dokumenty zostały przekazane jemu - aktualnie ma 81 lat i jest po dwóch różnych chorobach onkologicznych – a on nie wie gdzie one są, ale przypuszcza, że te dokumenty po prostu zniszczył. Wszelkie plany budynku, czy pozwolenia na budowę były wydawane na Panią i te dokumenty Pani posiada oraz dołącza Pani do wniosku - pozwolenie na budowę wydane na A.B., czyli na Panią.

Od 2007 roku prowadzi Pani własną działalność gospodarczą pod nazwą (...) zajmującą się organizacją spotkań firmowych. Działalność rozlicza Pani na podstawie Księgi Przychodów i Rozchodów – odprowadza Pani podatek liniowy.

W 2016 roku, 9 lat od rozpoczęcia działalności zaczęła się Pani interesować się budynkiem i o niego dbać, inwestować w niego. Od 2016 roku przeprowadziła Pani remont klatki schodowej, remont kostki brukowej na podwórku, sukcesywnie wymienia Pani okna, przeprowadza Pani remonty bieżące oraz serwis budynku /piec grzewczy, kominy, elektryk/. Posiada Pani na to odpowiednią dokumentacje. Aktualnie mija 17 lat prowadzenia Pani działalności gospodarczej i dowiedziała się Pani, że jako właściciel budynku może go Pani amortyzować na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.; dalej: „Ordynacja podatkowa”). Zgodnie ze stanem aktualnym, gdzie nie mogę ustalić kosztów wytworzenia – Pani ojciec ponad 10 lat temu zniszczył dokumenty – ustaliła Pani jego wartość początkową na podstawie art. 22g ust. 9 uPIT, który wyznacza zasadę postępowania w przypadku, gdy podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, i tak wartość początkową środka trwałego w takim przypadku ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych przez biegłego powołanego przez podatnika.

Uzupełnienie okoliczności faktycznych sprawy:

Opisany we wniosku budynek nie był środkiem trwałym w działalności gospodarczej Pani matki. Nie był wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz amortyzowany.

Budynek został sklasyfikowany jako budynek biurowy - 105 - zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych.

W momencie nabycia nieruchomości miała Pani 19 lat i nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Działalność gospodarczą prowadzi Pani od 2007 roku, a budynek jest wynajmowany w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej od 2016 roku. Nigdy wcześniej się tym budynkiem Pani nie interesowała, ponieważ nie miała Pani kapitału, żeby w niego zainwestować i go wynająć. Od 2016 roku kolejno więc remontowała Pani pomieszczenia i je Pani wynajmowała. Były więc przeprowadzane remonty, przeglądy i konserwacje obiektu. Posiada Pani dokumenty potwierdzające poniesione nakłady. Opłaca Pani wszelkie podatki od nieruchomości i media.

Od czasu rozpoczęcia działalności - 2007 rok - nie wprowadziła Pani tego budynku do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ponieważ nie posiadała Pani takiej wiedzy.

Pytania

1.Czy wobec braku dokumentów, na podstawie których możliwe byłoby ustalenie kosztu wytworzenia Budynku za działanie zgodne z prawem należy uznać ustalenie kosztu wytworzenia na podstawie wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w art. 22g ust. 8 uPIT przez biegłego powołanego przez Panią zgodnie z art. 22g ust. 9 uPIT?

2.Jaka powinna być wysokość zastosowanej stawki amortyzacyjnej, czy stawka 4,35%, gdzie brany jest pod uwagę fakt, że budynek jest używany i ulepszany?

Niniejsza interpretacja odnosi się do Pani pytania nr 1, a w zakresie pytania nr 2 otrzyma Pani odrębne rozstrzygnięcie.

Pani stanowisko w sprawie w zakresie pytania nr 1

Pani zdaniem, wobec braku możliwości ustalenia kosztu wytworzenia Budynku zasadne było powołanie biegłego rzeczoznawcę majątkowego i ustalenie kosztu wytworzenia w oparciu o wycenę dokonaną z uwzględnieniem cen rynkowych.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 pkt 1 uPIT amortyzacji podlegają stanowiące własność podatnika, wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budynki będące odrębną własnością o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Nie jest Pani zobligowana przetrzymywać przez 23 lata dokumentów, które wcześniej należały do Pani matki, która nie żyje już od 11 lat. Prawo jasno mówi co należy zrobić w sytuacji, gdy ustalenie rzeczywistej wysokości wydatków na podstawie posiadanej dokumentacji nie jest możliwe. Pani tych dokumentów nie miała, więc to nie jest tak, że Pani je zgubiła, czy nie wie gdzie są. One nigdy nie były Pani i nigdy nikt Pani ich nie przekazał. Faktem jest że budynek został wybudowany, stoi, jest odprowadzany od niego wysoki podatek od nieruchomości, a dodatkowo corocznie są ponoszone koszty na jego utrzymanie.

Sprawdziła Pani także, jaka interpretacja ww. przepisów znajduje uzasadnienie w ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, w tym miejscu przytacza Pani wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2014 r. sygn. II FSK 2847/12:

Artykuł 22g ust. 9 u.p.d.o.f. może mieć zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych, gdy obiektywnie podatnik pozbawiony jest możliwości ustalenia kosztu wytworzenia środka trwałego.

Na to w jaki sposób należy rozumieć „sytuację wyjątkową” zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 maja 2006 r. sygn. III SA/Wa 424/06:

„[...] należy stwierdzić, iż jeżeli podatnik podoje okoliczności, z których wynika, że koszt materiału i robocizny zwiększa wartość środka trwałego i uzasadnia wiarygodnie brak dowodów wpłaty za te środki, a organ podatkowy nie dokonuje innych ustaleń, to organ nie może ustalić wartości początkowej środka trwałego w oparciu o wartość w cenie nabycia zgodnie z art. 22g ust. 4 u.p.d.o.f., czyli w oparciu o dowody wpłaty, których nie musiał posiadać podatnik i czego nie kwestionował organ. Jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia w oparciu o wartość w cenie nabycia towarów i usług, wartość początkowa środków trwałych ustala się w wysokości określonej przez biegłego powołanego przez podatnika. Postępowanie organu wbrew temu uregulowaniu stanowiło naruszenie art. 22g ust. 9 u.p.d.o.f.

Nie ma podstaw do uznania, że podatnik nie mając możliwości przedstawienia dokumentów dotyczących nabycia wszystkich materiałów zużytych do budowy, jak też nie dysponując dokumentami odnoszącymi się do wykonanych usług budowlanych z uwagi na ich wykonanie przez osobę najbliższy - ojca, powinien oszacować sobie sam te wartości, na które nie posiada stosownych dokumentów i w oparciu o takie ustalenia, przy uwzględnieniu posiadanych dokumentów nabycia towarów, podać całkowitą wartość środka trwałego.

Podobne rozumienie stanu pozwalającego na ustalenie wartości początkowej nieruchomości z uwzględnieniem cen rynkowych z udziałem biegłego powołanego przez podatnika przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 października 2017 r. sygn. II FSK 3053/15:

Odnośnie do podnoszonej przez organy przewidywalności wykorzystania budynku w przyszłości implikującej potrzebę gromadzenia dowodów ponoszenia wydatków na budynek celem jego ulepszenia, dostosowania do działalności gospodarczej, Sąd podkreślił, że w tym zakresie nie ma kryteriów prawem przewidzianych. Każda sytuacji wymaga indywidualnej oceny. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy skarżąca wyjaśniła, że budynek był wykorzystywany przez jej męża do działalności medycznej, opodatkowanej w formie karty podatkowej (początkowo wynajmował w nim pomieszczenia), co oznaczało, że nie istniał obowiązek gromadzenia dokumentów dotyczących ponoszonych wydatków. Sąd podniósł, iż prace prowadzone były na przestrzeni 8 lat, także metodą gospodarczą. W owym czasie skarżąca prowadziła działalności gospodarczą jedynie w latach 1997 - 1999, a to oznacza, że w pozostałym okresie nie ciążył na niej wynikający z art. 24a u.d.p.o.f. (do którego odwołuje się administracja podatkowa) obowiązek gromadzenia, a następnie dysponowania dokumentami (dowodami). Sąd podkreślił, że z dowodów zgromadzonych w sprawie wynika, iż skarżąca rozpoczęła działalność gospodarczą 4 lata po nabyciu budynku przy ul. S. w L. Zdaniem Sądu, wskazywanie w takiej sytuacji, jak czynią to organy, na brak logiczności działań skarżącej, która powinna i musiała gromadzić dowody ponoszenia wydatków na ulepszenie budynku w celu wyliczenia przyszłej wartości środka trwałego, nawet wtedy gdy żadnej działalności nie prowadziła - jest nieuprawnione.

Reasumując, Sąd stwierdził, że bezzasadne było przyjęcie, iż skarżąca miała obowiązek gromadzenia dowodów dokumentujących ponoszone nakłady na ulepszenie budynku. W konsekwencji nieuprawnione było stwierdzenie, że nie wystąpił stan pozwalający na ustalenie wartości początkowej nieruchomości z uwzględnieniem cen rynkowych z udziałem biegłego powołanego przez podatnika.

Wobec powyższego, jest Pani uprawniona do ustalenie wartości początkowej nieruchomości z uwzględnieniem cen rynkowych z udziałem biegłego z uwagi na fakt, że nie była Pani odpowiedzialna (nie prowadziła Pani) budowy Budynku, a zatem nie miała Pani wglądu ani nie przechowywała Pani dokumentów związanych z wzniesieniem Budynku, a osoba, która mogła mieć wiedzę i mogła dysponować dokumentami pozwalającymi na określenie kosztu wytworzenia Budynku – Pani matka, zmarła w 2013 r. Przyjęcie odmiennego wniosku doprowadziłoby do sytuacji, w której nie byłaby Pani w stanie określić wartości początkowej Budynku i nie mogłaby Pani dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, którego jestem właścicielem i który jest wykorzystywany w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Podatnik ma zatem możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków, pod warunkiem że mają one bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

•pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

•nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

•być właściwie udokumentowany.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu – każdorazowo spoczywa na podatniku.

W myśl art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23. W przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 1 tej ustawy:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

a)nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b)nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c)ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

–wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

a)budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

b)maszyny, urządzenia i środki transportu,

c)inne przedmioty

–o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zatem, aby dany składnik majątku był uznany za środek trwały musi:

•stanowić własność lub współwłasność podatnika,

•zostać nabyty lub wytworzony we własnym zakresie przez podatnika,

•być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,

•przewidywany okres jego używania musi być dłuższy niż rok,

•być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak stanowi art. 22d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 22f ust. 1 ww. ustawy:

Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.

W sytuacji, gdy podatnik zamierza amortyzować środek trwały lub wartość niematerialną i prawną istotnym jest ustalenie ich wartości początkowej. Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z art. 22f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi wartość początkowa środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej.

Sposób ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych określa art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z uwzględnieniem ust. 2-18 uważa się w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.

W myśl art. 22g ust. 1 pkt 2 tejże ustawy:

W razie wytworzenia we własnym zakresie za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się koszt wytworzenia.

Zgodnie z art. 22g ust. 3 ww. ustawy:

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Stosownie do art. 22g ust. 4 cyt. ustawy:

Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

W myśl art. 22g ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, o których mowa w art. 22n, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Natomiast stosownie do treści art. 22g ust. 9 ustawy:

Jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 4, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w ust. 8, przez biegłego, powołanego przez podatnika.

Jak stanowi art. 22g ust. 17 ustawy:

Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Przy ustalaniu wartości początkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z ust. 1 pkt 3-5 oraz ust. 2, 8, 9, 14, 15, przepis art. 19 stosuje się odpowiednio (art. 22g ust. 16 omawianej ustawy).

Zgodnie z art. 19 ust. 3 cyt. ustawy:

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Możliwość ustalenia wartości początkowej środka trwałego poprzez wycenę dokonaną przez podatnika lub przez biegłego dotyczy jedynie przypadków, w których środek trwały odpowiednio został nabyty przed dniem założenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz brak jest możliwości ustalenia tej wartości (w przypadku nabycia) lub w przypadku, gdy został wytworzony przez podatnika we własnym zakresie. Przepis art. 22g ust. 9 cyt. ustawy nie ma służyć podnoszeniu rynkowej wartości nieruchomości dzięki odwołaniu się do ich aktualnych cen na rynku nieruchomości.

Niemożność ustalenia wartości początkowej środka trwałego zgodnie z generalną zasadą powinna mieć przy tym charakter obiektywny, a więc dotyczyć, np. tych sytuacji, w których podatnik nie posiada – bo nie musiał posiadać – stosownych dokumentów stwierdzających wysokość poniesionych przez niego wydatków na nabycie lub wytworzenie określonego składnika majątku. Użycie formuły „podatnik nie może ustalić” w omawianym przepisie obejmuje także takie stany faktyczne, kiedy z przyczyn niezawinionych przez podatnika, od niego niezależnych, nie może ustalić kosztu wytworzenia środka trwałego według normy zawartej w art. 22g ust. 4 omawianej ustawy podatkowej. Muszą to być więc okoliczności wyjątkowe, obiektywnie szczególne.

W opisie sprawy wprost wskazała Pani, że w 2000 r. rodzice zakupili dla Pani działkę. W 2005 r. na Pani działce został wybudowany budynek handlowo-usługowy z poddaszem mieszkalnym przez Pani matkę, która prowadziła działalność gospodarczą. Budynek ten jest sklasyfikowany jako budynki biurowe. W budynku tym Pani matka prowadziła sklep (...). Wszystkie pozwolenia na budowę były wydane na Pani dane. W 2013 r. Pani matka zmarła. Od 2007 r. sama prowadzi Pani działalność gospodarczą, a od 2016 r. zaczęła się Pani interesować tym budynkiem i przeprowadzała Pani szereg prac remontowych.

Z powyższego wynika, że poczyniono szereg czynności oraz inwestycji prowadzących do wybudowania budynku usługowego z wydzieloną częścią mieszkalną, a który to służył prowadzeniu działalności gospodarczej przez Pani matkę.

Nie mogę zatem przyjąć, że w trakcie procesu inwestycyjnego były ponoszone wydatki niemożliwe do udokumentowania, w szczególności w sytuacji, w której wiadomy od początku był cel wykorzystywania tej nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej przez Pani matkę.

Inwestorem budynku była Pani matka, która na podstawie pełnomocnictwa uzyskiwała niezbędne pozwolenia. Wiedziała Pani w jakim celu je ponosiła, tzn., była Pani świadoma, że po zakończeniu prac zamierza w budynku prowadzić działalność gospodarczą.

Zatem, Pani matka, której udzieliła Pani pełnomocnictwa do uzyskiwania niezbędnych pozwoleń, powinna gromadzić faktury oraz inne dokumenty potwierdzające wysokość poniesionych wydatków związanych z prowadzoną inwestycją, co umożliwiłoby prawidłowe ustalenie wartości początkowej nieruchomości.

Sytuacja, że Pani matka nie przekazała Pani dokumentów związanych z budową budynku i jego wykorzystywaniem po oddaniu go do użytkowania, nie jest przesłanką do ustalenia kosztu wytworzenia na podstawie wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w art. 22g ust. 8 ustawy o podatku dochdowym od osób fizycznych przez biegłego powołanego przez Panią, zgodnie z art. 22g ust. 9 ww. ustawy, skoro to Pani jest właścicielką działki oraz budynku.

Jak uprzednio wyjaśniłem, ustalenie wartości początkowej środka trwałego w drodze wyceny dokonywanej przez podatnika, ma charakter wyjątku od ogólnej zasady ustalania tej wartości na podstawie rzeczywistych, udokumentowanych wydatków poniesionych na nabycie, bądź wytworzenie środka trwałego. Jako wyjątki, te sposoby ustalenia wartości początkowej mogą być stosowane wyłącznie w ustawowo określonych sytuacjach, tj. wtedy, gdy ustalenie rzeczywistej wysokości wydatków na podstawie posiadanej dokumentacji nie jest możliwe z przyczyn obiektywnych. Nabywając nieruchomość z zamiarem używania nieruchomości lub jej części do prowadzenia działalności gospodarczej (nawet przez inną osobę niż Pani), powinna Pani wszystkie wydatki właściwie udokumentować.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że wartość początkowa wskazanego we wniosku środka trwałego (budynku usługowego z wydzieloną częścią mieszkalną) powinna zostać określona na podstawie faktycznie poniesionych wydatków (powinna Pani posiadać dokumenty potwierdzające ich wysokość).

Dlatego też Pani stanowisko w sprawie w zakresie pytania nr 1 uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych wyroków sądu, wyjaśniam, że rozstrzygnięcia te nie są wiążące dla tutejszego organu. Interpretacja organu podatkowego dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące.

Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Dodatkowo przytoczony przez Panią wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2014 r. sygn. II FSK 2847/12 zawiera rozstrzygnięcie korzystne dla organu, oddalające skargę kasacyjną podatnika.

Tym samym nie można mówić – wbrew Pani twierdzeniu - o „ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych”.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a,

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).