Interpretacja indywidualna z dnia 2 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.176.2024.2.DS

Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w działce.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku zobowiązania do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w działce nr (…).

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 czerwca 2024 r. (wpływ 3 czerwca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (dalej: Wnioskodawca), (…) nabył udział wynoszący ¹/₂ w nieruchomości niezabudowanej, stanowiącej działkę (…). Pozostały udział (tj. także¹/₂) w przedmiotowej nieruchomości, został nabyty przez ówczesną partnerkę, a obecnie żonę Wnioskodawcy.

Działka została nabyta z zamiarem wybudowania na niej domu jednorodzinnego, w którym Wnioskodawca miał zamieszkać ze swoją partnerką.

Na moment nabycia działki, jej część była przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną zgodnie z ogólnym planem zagospodarowania przestrzennego (…), natomiast część pozostała była przeznaczona pod uprawy polowe.

Wnioskodawca razem z partnerką nabyli projekt budowlany i uzyskali pozwolenie na budowę (decyzję Starosty (…) zezwalającą na budowę domu jednorodzinnego). (…) wykonano przyłącze prądu, a w roku (…) wykonano przyłącze wodne i kanalizacyjne.

W roku (…) ze względu na potrzebę zamieszkania w krótkiej perspektywie czasowej z dziadkiem partnerki Wnioskodawcy, okazało się, że Wnioskodawca i jego partnerka potrzebują pilnie odpowiedniego lokum. Wówczas partnerka Wnioskodawcy nabyła dom (…), w którym Wnioskodawca wraz z ówczesną partnerką (a obecną żoną), mieszkają do dzisiaj. Zakup domu przez partnerkę Wnioskodawcy w roku (…) spowodował odłożenie na przyszłość budowy domu na działce (…).

Wnioskodawca i jego małżonka zmienili jednak plany dotyczące działki nr (…) i nie zamierzają już budować nowego domu na tej działce. Zarówno Wnioskodawca, jak i jego małżonka zamierzają sprzedać swoje udziały w przedmiotowej nieruchomości.

Obecnie nadal część działki jest przeznaczona pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, natomiast część pozostała stanowi grunty orne.

Ani Wnioskodawca, ani jego małżonka nie zamierzają podejmować czynności polegających na podziale działki nr (…) i nie zamierzają doprowadzać do działki innych mediów.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (…). Działalność gospodarcza polega przede wszystkim na świadczeniu usług budowlanych. W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca nabył w roku (…) dwie działki budowlane, położone (…), przeznaczone na realizację projektu deweloperskiego, tj. wybudowania budynków mieszkalnych. Jedna działka została wykorzystana na ten cel i Wnioskodawca wybudował na niej budynek mieszkalny dwulokalowy (lokale zostały sprzedane w roku (…)), natomiast druga działka najprawdopodobniej zostanie sprzedana, tj. podobny projekt deweloperski nie będzie realizowany, niemniej ta działka nie jest przedmiotem niniejszego zapytania.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami.

Od (…) Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, która prowadzi działalność deweloperską, dlatego Wnioskodawca nie wykonuje działalności gospodarczej konkurencyjnej w ramach swojej indywidualnej działalności gospodarczej.

Będąca przedmiotem niniejszego wniosku działka nr (…) nie została jednak nabyta w celu związanym z prowadzonym przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwem, nigdy nie została do tego przedsiębiorstwa wniesiona, ani nie była przez to przedsiębiorstwo wykorzystywana.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

1.

Swój udział w działce nr (…) przez cały okres jej posiadania, Wnioskodawca wykorzystuje jedynie do okazjonalnego zaspokajania osobistych potrzeb związanych z rekreacją.

2.

Działka nr (…) nigdy nie była i nie jest udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy, użyczenia czy też innej umowy o podobnym charakterze.

3.

Wnioskodawca nie planuje zawierać z potencjalnym nabywcą należącego do Wnioskodawcy udziału w działce nr (…), przedwstępnej umowy sprzedaży działki, niemniej do zawarcia takiej umowy dojdzie jeżeli okaże się, że potencjalny nabywca będzie potrzebował czasu na zgromadzenie środków pieniężnych, niezbędnych do dokonania zakupu (np. na uzyskanie decyzji kredytowej), wówczas taka przedwstępna umowa sprzedaży zostanie zawarta, niemniej nie będzie to wówczas warunkowa umowa sprzedaży. Jeżeli zatem umowa przedwstępna zostanie zawarta, to nie będzie ona przewidywała żadnych warunków (np. uzyskanie zgód, pozwoleń, opinii, decyzji itp.).

Jeżeli w umowie przedwstępnej zostaną przewidziane jakiekolwiek obowiązki po stronie Wnioskodawcy, oprócz obowiązku stanowiącego essentialia negotii tej umowy (tj. obowiązku zawarcia umowy przyrzeczonej), to będą one dotyczyły zasad zwrotu zadatku w przypadku niewykonania umowy przedwstępnej przez Wnioskodawcę ze względu na okoliczności za które Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność oraz kwestii formalnych związanych z pozyskaniem i okazaniem odpowiednich wypisów z akt/ewidencji organów władzy publicznej. Prawa Wnioskodawcy wynikające z tej umowy będą dotyczyły prawa do domagania się od kupującego zawarcia umowy przyrzeczonej oraz prawa do zatrzymania zadatku w przypadku niewykonania umowy z winy kupującego w określonym terminie. Ani w ramach umowy przedwstępnej, ani poza tą umową, kupujący nie otrzyma żadnych pełnomocnictw od Wnioskodawcy. Po zawarciu umowy przedwstępnej, a przed zawarciem umowy przenoszącej własność, strona kupująca nie będzie miała prawa dokonywać żadnych inwestycji na działce. Działka nr (…) zostanie jej wydana dopiero po zawarciu umowy przenoszącej własność. Po zawarciu umowy przedwstępnej, a przed zawarciem umowy przenoszącej własność, kupujący będzie ponosił jedynie takie nakłady finansowe związane z działką, które będą miały doprowadzić go do wykonania umowy przedwstępnej, np. opłaty dla pośrednika kredytowego, opłaty bankowe itp.

Jeżeli ze względu na konieczność dotrzymania obowiązków wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa (np. prawo pierwokupu), wskazane będzie zawarcie warunkowej umowy sprzedaży, to taka umowa zostanie zawarta. Wówczas warunkiem jej wykonania (tj. zawarcia umowy przenoszącej własność) będzie nieskorzystanie z prawa pierwokupu przez uprawniony podmiot.

4.

Wnioskodawca nie poszukiwał jeszcze nabywcy udziału wynoszącego ¹/₂ części działki nr (…). Wnioskodawca będzie poszukiwał nabywcy w standardowo przyjęty sposób, tj. zamieści ogłoszenie na popularnych portalach internetowych, dedykowanych do zamieszczania ogłoszeń o sprzedaży nieruchomości, a jeżeli nie uda się Wnioskodawcy znaleźć klienta w ten sposób, to skorzysta z usług pośrednika nieruchomości, który zajmie się obsługą procesu sprzedaży w zamian za prowizję. Wnioskodawca nie przewiduje przeprowadzania żadnych działań marketingowych, wykraczających poza zamieszczenie zwykłych ogłoszeń w portalach internetowych o których mowa wyżej.

5.

Do momentu sprzedaży udziału w działce nr (…) Wnioskodawca nie będzie podejmował żadnych czynności wymagających zaangażowania środków finansowych, zmierzających do podniesienia wartości tej działki. W szczególności nie będzie doprowadzał mediów, uzbrajał działki, dokonywał podziału geodezyjnego, ogradzał terenu, wydzielał dróg wewnętrznych itp.

6.

Działania, które Wnioskodawca poczynił na działce nr (…), tj. uzyskanie pozwolenia na budowę, doprowadzenie przyłącza prądu oraz przyłącza wodnego i kanalizacyjnego były związane z zamiarem wykorzystania przedmiotowej działki na potrzeby osobiste polegające na wybudowaniu domu, który jednak wybudowany nie został. Media te (w szczególności prąd i woda) okazały się jednak przydatne przy zaspokajaniu osobistych potrzeb związanych z rekreacją.

Pytanie

Czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w działce (…)?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w działce (…), gdyż sprzedaż przedmiotowego udziału będzie stanowiła czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca stoi bowiem na stanowisku, że w świetle okoliczności przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, nie można uznać, że w przypadku sprzedaży udziału w przedmiotowej działce, będzie on działał w charakterze podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości.

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zbycie nieruchomości gruntowych (działek jak również udziału w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Według brzemienia art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęciem pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika i dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Z orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu, albo na działaniach marketingowych.

Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, co istotne w niniejszej sprawie, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest zatem okoliczność, że Wnioskodawca nie nabył działki nr (…), o której mowa w opisie zdarzenia przyszłego, z przeznaczeniem do sprzedaży i nie nabył jej w celu wykonania przedsięwzięcia deweloperskiego. W momencie, kiedy działka była nabywana, Wnioskodawca nie prowadził jeszcze działalności gospodarczej, a samo prowadzenie takiej działalności obecnie nie oznacza, że Wnioskodawca dokonując sprzedaży udziału w działce będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT. Istotną okolicznością jest także fakt, że Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, w kontekście powołanych przepisów oraz wyroku TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, należy dojść do wniosku, że sprzedaż działki (…), nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Wnioskodawcę za podatnika podatku VAT. Aktywność Wnioskodawcy dotycząca przedmiotowej działki nie wykracza bowiem poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż udziału we wskazanej we wniosku działce wypełnia przesłanki działalności gospodarczej.

Zatem pomimo, że udział w gruncie spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, to nie można uznać, że w związku z dokonaną sprzedażą wskazanej działki, Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącym działalność gospodarczą zgodnie z art. 15 ust. 2 tej ustawy.

W świetle powyższych argumentów Wnioskodawca wnosi o uznanie swojego stanowiska za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W oparciu o art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem na podstawie art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.):

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Zatem w świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt (udział w nieruchomości) spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19a ust. 1 ustawy, stosownie do którego:

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywa 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku prywatnego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku prywatnego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek istotne jest, czy sprzedający w celu dokonania sprzedaży gruntów podjął/podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania zbywcy nieruchomości za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan udział wynoszący ¹/₂ w nieruchomości niezabudowanej. Działka została nabyta z zamiarem wybudowania na niej domu jednorodzinnego, w którym miał Pan zamieszkać ze swoją partnerką. Razem z partnerką nabył Pan projekt budowlany i uzyskał pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego. Wykonano przyłącze prądu oraz przyłącze wodne i kanalizacyjne. Działania, które poczynił Pan na działce, tj. uzyskanie pozwolenia na budowę, doprowadzenie przyłącza prądu oraz przyłącza wodnego i kanalizacyjnego były związane z zamiarem wykorzystania przedmiotowej działki na potrzeby osobiste polegające na wybudowaniu domu, który jednak wybudowany nie został. Media te (w szczególności prąd i woda) okazały się jednak przydatne przy zaspokajaniu osobistych potrzeb związanych z rekreacją. Prowadzi Pan działalność gospodarczą. Będąca przedmiotem niniejszego wniosku działka nie została jednak nabyta w celu związanym z prowadzonym przez Pana przedsiębiorstwem, nigdy nie została do tego przedsiębiorstwa wniesiona, ani nie była przez to przedsiębiorstwo wykorzystywana. Swój udział w działce przez cały okres jej posiadania, wykorzystuje Pan jedynie do okazjonalnego zaspokajania osobistych potrzeb związanych z rekreacją. Działka nigdy nie była i nie jest udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy, użyczenia czy też innej umowy o podobnym charakterze. Zmienił Pan (i Pana małżonka) plany dotyczące działki i nie zamierza Pan już budować nowego domu na działce. Zamierza Pan (i Pana małżonka) sprzedać swoje udziały w nieruchomości. Nie planuje Pan zawierać z potencjalnym nabywcą należącego do Pana udziału w działce, przedwstępnej umowy sprzedaży działki, niemniej do zawarcia takiej umowy dojdzie jeżeli okaże się, że potencjalny nabywca będzie potrzebował czasu na zgromadzenie środków pieniężnych, niezbędnych do dokonania zakupu – nie będzie to wówczas warunkowa umowa sprzedaży. Jeżeli umowa przedwstępna zostanie zawarta, to nie będzie ona przewidywała żadnych warunków. Jeżeli w umowie przedwstępnej zostaną przewidziane jakiekolwiek obowiązki po Pana stronie – oprócz obowiązku zawarcia umowy przyrzeczonej – to będą one dotyczyły zasad zwrotu zadatku w przypadku niewykonania umowy przedwstępnej przez Pana ze względu na okoliczności za które ponosi Pan odpowiedzialność oraz kwestii formalnych związanych z pozyskaniem i okazaniem odpowiednich wypisów z akt/ewidencji organów władzy publicznej. Pana prawa wynikające z tej umowy będą dotyczyły prawa do domagania się od kupującego zawarcia umowy przyrzeczonej oraz prawa do zatrzymania zadatku w przypadku niewykonania umowy z winy kupującego w określonym terminie. Kupujący nie otrzyma od Pana żadnych pełnomocnictw. Po zawarciu umowy przedwstępnej, a przed zawarciem umowy przenoszącej własność, strona kupująca nie będzie miała prawa dokonywać żadnych inwestycji na działce. Jeżeli ze względu na konieczność dotrzymania obowiązków wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa (np. prawo pierwokupu), wskazane będzie zawarcie warunkowej umowy sprzedaży, to taka umowa zostanie zawarta. Wówczas warunkiem jej wykonania będzie nieskorzystanie z prawa pierwokupu przez uprawniony podmiot. Będzie Pan poszukiwał nabywcy w standardowo przyjęty sposób, tj. zamieści ogłoszenie na popularnych portalach internetowych, dedykowanych do zamieszczania ogłoszeń o sprzedaży nieruchomości, a jeżeli nie uda się Panu znaleźć klienta w ten sposób, to skorzysta z usług pośrednika nieruchomości, który zajmie się obsługą procesu sprzedaży w zamian za prowizję.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy będzie Pan zobowiązany do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w ww. działce.

W świetle powyższego, aby wyjaśnić Pana wątpliwości należy w pierwszej kolejności ustalić, czy w okolicznościach niniejszej sprawy będzie działał Pan w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku prywatnego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników podatku VAT.

W niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy ww. udziału w działce wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie takich przesłanek brak. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podejmie Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Co istotne, ww. udział w działce, który planuje Pan sprzedać nie został nabyty w celu związanym z Pana działalnością gospodarczą, nigdy nie został do tej działalności gospodarczej wniesiony, ani nie był w tej działalności gospodarczej wykorzystywany.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż ww. udziału w działce można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując dostawy ww. udziału w działce będzie korzystał Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni Pan przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpi Pan w roli podatnika podatku od towarów i usług. Skutkiem powyższego, transakcja zbycia ww. udziału w działce nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, stwierdzam, że nie będzie Pan zobowiązany do rozpoznania obowiązku w podatku VAT z tytułu sprzedaży udziału w działce (…).

Zatem Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Pana, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Pana żony, która chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).