Interpretacja indywidualna z dnia 14 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.82.2024.1.BD

Skutki podatkowe otrzymania darowizny od obywatela Białorusi

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny od matki – obywatelki Białorusi. Uzupełnił go Pan – samoistnie – 18 kwietnia 2024 r. (wpływ 18 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce na stałe od 2022 r. Wojewoda (…) wydał Panu pozwolenie na pobyt czasowy. Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę zawartej od (…) 2022 r.

O ile na przeszkodzie nie staną Panu kwestie formalne, jak np. brak uzyskania dalszych pozwoleń na pobyt w Polsce, zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (…). Stąd opłaca Pan podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej.

W okresie od listopada 2023 r. do marca 2024 r. otrzymał Pan od swojej matki darowiznę w łącznej wysokości (…) EUR (1 przelew: (…) listopada 2023 r. – (…) EUR; (…) listopada 2023 r. – (…) EUR; (…) stycznia 2024 r. – (…) EUR; (…) marca 2024 r. – (…) EUR).

Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

Pytania

1.Czy darowizna otrzymana od matki, będzie opodatkowana polskim podatkiem od spadków i darowizn, pomimo tego, że środki na darowiznę zostały przelane z rachunku bankowego w białoruskim banku, a Pan jako obdarowany przebywa w Polsce na pobyt czasowy?

2.Jeżeli odpowiedź na pytanie pierwsze jest twierdząca, to czy prawidłowe jest Pana stanowisko, zgodnie z którym będzie Pan, jako zstępny darczyńcy, zwolniony od zapłaty podatku od darowizny pod warunkiem terminowego złożenia oświadczenia SD-Z2, czyli „Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych”?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, z uwagi na posiadanie przez Pana jedynie pozwolenia na pobyt czasowy i nieposiadanie obywatelstwa polskiego, otrzymana od Pana matki darowizna nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1  w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W Pana ocenie, przedstawiony w wniosku stan faktyczny polegający na posiadaniu przez Pana zezwolenia na pobyt czasowy, stałego źródła utrzymania, rozliczania podatków w Polsce, oraz posiadania stałego miejsca zamieszania w Polsce wraz z rodziną (żona i córka), nie pozwala na stwierdzenie, że posiada Pan miejsce stałego pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a tym samym planowana darowizna będzie co do zasady podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W przypadku przyjęcia przez Organ, że z uwagi na posiadanie przez Pana pozwolenia na pobyt czasowy i aktualnego miejsca zamieszkania w Polsce, gdzie Polska stanowi Pana stałe miejsce pobytu (choć nie posiada Pan obywatelstwa polskiego), a darowizna środków pieniężnych od matki zostały przelane z rachunku bankowego w białoruskim banku, będzie podlegała polskiemu podatkowi od spadków i darowizn, to jest Pan uprawniony do skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

W Pana ocenie, zobowiązany jest Pan do złożenia zgłoszenie SD-Z2 wraz z potwierdzeniem otrzymania środków pieniężnych na swoje konto bankowe, celem skorzystania ze zwolnienia podatkowego wskazanego w art. 4a ustawy od spadków i darowizn.

Uważa Pan, iż opisana darowizna zwolniona będzie od podatku od darowizn z tego powodu, że:

a)jest otrzymana od jednego z rodziców, a konkretnie od matki,

b)jest przekazywana w formie przelewu bankowego.

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

W myśl art. 2 tej ustawy – nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do treści art. 3 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z zaistniałego stanu faktycznego wynika, że przedmiot darowizny, który stanowią środki pieniężne, w chwili zawarcia umowy nie znajdował się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Darowana Panu suma pieniężna została mu przekazana w formie przelewu z rachunku bankowego matki, prowadzonego w banku na terenie Białorusi. Pana matka jest obywatelką Białorusi oraz zamieszkuje na stałe na terenie Białorusi. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Należy jednak wskazać, iż na mocy art. 2 ww. ustawy, przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny (lub otwarcia spadku) nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 98 ustawy o cudzoziemcach zezwolenie na pobyt czasowy cudzoziemcowi udziela się albo – w przypadkach, o których mowa w art. 160, art. 181 i art. 187 – można udzielić na jego wniosek, jeżeli spełnia wymogi określone ze względu na deklarowany cel pobytu, a okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadniają jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 3 lata.

Zgodnie z art. 240 ustawy o cudzoziemcach – kartę pobytu wydaje się cudzoziemcowi, któremu udzielono:

a)zezwolenia na pobyt czasowy,

b)zezwolenia na pobyt stały,

c)zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,

d)zgody na pobyt ze względów humanitarnych.

Z kolei, zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2 (…)

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (…).

Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części (art. 6 ust. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W Pana ocenie, termin na dokonanie zgłoszenia nabycia własności środków pieniężnych nabytych w drodze darowizny jeszcze nie upłynął. Otrzymał Pan od matki łączną kwotę darowizny w wysokości (…) EUR w czterech częściach. Pierwszy przelew został zrealizowany (…) listopada 2023 r. na kwotę (…) euro, a zatem termin na dokonanie zgłoszenia pierwszej części darowizny upływa (…) maja 2024 r. (moment obciążenia rachunku darczyńcy).

Pana zdaniem, w przypadku dokonania przez Pana zgłoszenia darowizny w terminie wynikającym z art. 4a ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i ust. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn, uprawniony będzie Pan do skorzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 4a ww. ustawy. Środki pieniężne zostały bowiem przekazane przez Pana matkę i przekazane zostały na Pana rachunek bankowy prowadzony przez bank mający siedzibę w Polsce.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołał się Pan na interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

W myśl art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Jak z powyższych przepisów wynika, nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

-nabywane rzeczy znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

-nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawodawca w ustawie o podatku od spadków i darowizn określił dwa samoistne stany prawne – normujące odmienne zdarzenia – w zakresie przysporzenia majątkowego,  z którymi prawo wiąże powstanie obowiązku podatkowego.

Pierwszy, określony w treści art. 1 ww. ustawy, odnosi się do nabycia rzeczy lub praw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od obywatelstwa czy też miejsca zamieszkania uprawnionej osoby fizycznej. Wyjątek od tej zasady został określony w art. 3 ust. 1 omawianej ustawy, zgodnie z którym nie podlega opodatkowaniu nabycie własności rzeczy ruchomych lub praw znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia zarówno nabywca, jak i darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Drugi stan prawny, określony w art. 2 cyt. ustawy, odnosi się do posiadania obywatelstwa polskiego lub miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy lub praw majątkowych za granicą. Drugą zaś z zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania jest zasada obywatelstwa i miejsca stałego pobytu, stosownie do której obowiązek podatkowy powstaje z momentem otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce od 2022 r. Wojewoda wydał Panu pozwolenie na pobyt czasowy. Zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (…). Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę. Stąd opłaca Pan podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej. W okresie od listopada 2023 r. do marca 2024 r. otrzymał Pan od swojej matki darowiznę w łącznej wysokości (…) EUR. Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przedmiot przysporzenia, który stanowią środki pieniężne, w chwili ich przekazania nie znajdował się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z treści wniosku jasno wynika, iż środki pieniężne stanowiące darowiznę od matki zostały przelane z konta bankowego Pana matki na Białorusi. Zatem środki te znajdowały się na terenie innego państwa – Białorusi. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten bowiem dotyczy rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powyższego wynika również, że w opisanej sprawie nie może mieć zastosowania wyłączenie zawarte w art. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ wyłączenie to ma zastosowanie do nabycia rzeczy ruchomych, które znajdują się na terytorium Polski.

Należy jednak wskazać, że na mocy art. 2 ww. ustawy, przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przebywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy nie może być utożsamiane z miejscem stałego pobytu.

Zgodnie z art. 98 pkt 1 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 519 ze zm.):

Natomiast warunki udzielania zezwolenia na pobyt stały zostały wymienione w art. 195 i następnych tej ustawy.

Jak wynika z wniosku, w chwili otrzymania darowizny od matki nie był Pan obywatelem polskim, ani nie miał Pan miejsca stałego pobytu na terytorium Polski. Tym samym nabyta przez Pana darowizna od matki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym, jako, że otrzymana przez Pana darowizna od matki, nie będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn, ocena Pana stanowiska pod kątem zastosowania zwolnienia zawartego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest bezzasadna. Żeby można było bowiem rozważać czy otrzymana przez Pana darowizna korzysta ze zwolnienia, muszą do niej mieć zastosowanie zasady opodatkowania uregulowane ustawą o podatku od spadków i darowizn. Z tych względów odstępuję od oceny Pana stanowiska zajętego do zadanego we wniosku pytania nr 2, które odnosi się do zwolnienia z opodatkowania uregulowanym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.