Interpretacja indywidualna z dnia 12 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.115.2024.1.DR

W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresieskutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka działająca pod firmą (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Wnioskodawca), będąca zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych polskim rezydentem podatkowym podlegającym obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce bez względu na miejsce ich osiągania. Jednocześnie Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny w rozumieniu art. 96 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na rynku nieruchomości, w tym wyszukiwaniu atrakcyjnych nieruchomości z potencjałem gospodarczym lub inwestycyjnym. Wnioskodawca prowadzi albo będzie prowadzić działalność polegającą na dokonaniu inwestycji bezpośredniej lub pośredniej w nieruchomości. Wobec przedmiotowych nieruchomości mogą zostać, między innymi, przeprowadzone czynności polegające na modernizacji, przeprowadzaniu prac budowlanych, promocji oraz efektywnym zarządzaniu i sprzedażą oraz świadczeniu usług związanych z inwestycją, w ramach organizacji spółki lub korzystając z wyspecjalizowanych podmiotów zewnętrznych. Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest, zgodnie z klasyfikacją Polskiej Klasyfikacji Działalności, między innymi: kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek (PKD: 68.10.Z). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi rozmowy z partnerami kapitałowymi - osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą, osobami prywatnymi oraz spółkami prawa handlowego, którzy chcieliby wspólnie z Wnioskodawcą zrealizować inwestycję na konkretnej nieruchomości poprzez uczestnictwo w zyskach z działalności gospodarczej z tej inwestycji w sposób anonimowy, tj. bez formalnego uczestnictwa w strukturach kapitałowych Wnioskodawcy w zamian za dokapitalizowanie działalności gospodarczej w postaci wkładu pieniężnego. Wnioskodawca wraz z Partnerem lub Partnerami kapitałowymi zamierza zawiązać spółkę cichą opartą na następujących założeniach („Spółka cicha”):

- uczestnictwo Partnera kapitałowego ma charakter anonimowy;

- Partner kapitałowy uczestniczy wkładem majątkowym w cudzym przedsiębiorstwie (działalności gospodarczej Wnioskodawcy);

- Partner kapitałowy w zamian za wniesiony wkład uczestniczy w zysku wypracowanym z działalności gospodarczej, ma ograniczone możliwości kontroli nad działalnością przedsiębiorstwa Wnioskodawcy;

- Partner kapitałowy nie ma żadnego udziału w majątku Wnioskodawcy (nie wykluczając natomiast zabezpieczenia wkładu Partnera kapitałowego na majątku Wnioskodawcy);

- Partner kapitałowy nie prowadzi spraw przedsiębiorstwa;

- Partner kapitałowy nie odpowiada za zobowiązania związane z działalnością gospodarczą; Wnioskodawca oraz Partner kapitałowy nie zamierzają zawrzeć umowy pożyczki;

- Wnioskodawca oraz Partner kapitałowy nie zamierzają zawrzeć umowy spółki cywilnej, osobowej lub kapitałowej.

W związku z powyższym jedynym obowiązkiem nałożonym na Partnera kapitałowego wynikającym z faktu zawiązania pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerem kapitałowym spółki cichej jest zobowiązanie do wniesienia określonego wkładu pieniężnego. Wnioskodawca natomiast, w ramach Spółki cichej wykorzystując swoją wiedzę, kompetencje oraz personel realizuje inwestycje i zobowiązuje się do wypłaty Partnerowi kapitałowemu zysku wynikającego z podziału zysku w ramach Spółki cichej. Wnioskodawca w ramach inwestycji realizowanej przez Spółkę cichą może dodatkowo angażować swoje środki pieniężne (wkład pieniężny do Spółki cichej). Natomiast Wnioskodawca przewiduje możliwość skonstruowania Spółki cichej w ten sposób, że nie będzie on angażował, poza wiedzą, kompetencjami oraz personelem dodatkowych środków pieniężnych.

Wnioskodawca może jednocześnie prowadzić kilka inwestycji w ramach różnych spółek cichych oraz realizować inne inwestycje nieruchomościowe w ramach działalności gospodarczej. Wnioskodawca niezależnie od wykonywania obowiązków w zakresie wynikającym z ustawy o rachunkowości, będzie dla każdej inwestycji (realizowanej w ramach Spółki cichej) prowadził wyodrębnione zapisy księgowe umożliwiające przypisanie danej inwestycji wydatki (koszty) oraz przychody (dochody). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca przewiduje, że niektórzy partnerzy kapitałowi będą czynnymi podatnikami VAT, a niektórzy nie. Z natury spółki cichej wynika, że Partner kapitałowy (jako wspólnik cichy) nie jest uprawniony do reprezentowania w stosunkach zewnętrznych ani planowanej spółki cichej, ani przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Zasadą jest, iż prowadzenie przedsiębiorstwa, w którym Partner kapitałowy występuje jako wspólnik cichy, należy do Wnioskodawcy. Dodatkowo jednym z elementów konstrukcyjnych spółki cichej jest to, że wspólnik cichy pozostaje anonimowy w stosunkach zewnętrznych, tj. udział Partnera kapitałowego w przedsiębiorstwie wnioskodawcy nie podlega ujawnieniu wobec osób trzecich. Uczestnictwo wspólnika cichego w przedsiębiorstwie ma znaczenie jedynie w stosunku wewnętrznym, tj. pomiędzy nim a Wnioskodawcą. Nie istnieje natomiast w stosunku zewnętrznym, tj. między Wnioskodawcą a osobami trzecimi (partnerami przedsiębiorstwa) - dla osób trzecich prowadzącym przedsiębiorstwo jest tylko Wnioskodawca. Spółka cicha nie jest odrębnym bytem prawnym.

Sens spółki cichej sprowadza się do tego, aby partner kapitałowy (jako wspólnik cichy) jedynie partycypował wkładem w cudzym przedsiębiorstwie, tj. w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, bez osobistego włączania się w prowadzenie tego przedsiębiorstwa. Dodatkowo do konstytutywnych elementów spółki cichej należy to, że Partner kapitałowy (jako wspólnik cichy) nie ma żadnego udziału w majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy ani nie odpowiada za zobowiązania związane z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. Uczestnictwo wspólnika cichego w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy ma znaczenie tylko w stosunku wewnętrznym (między nim a Wnioskodawcą), a jedynym uprawnieniem Partnera kapitałowego w zamian za uczestnictwo wkładem w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy jest udział w zysku wypracowanym przez to przedsiębiorstwo. Natomiast Wnioskodawcy przysługują prawa związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Cechą spółki cichej jest brak obustronności wkładów. Wobec tego Partner kapitałowy będzie dokonywał wkładu pieniężnego w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, w zamian za udział w zysku wypracowanym przez to przedsiębiorstwo.

Przedmiotem wkładu Partnera kapitałowego będą wyłącznie pieniądze (wkład gotówkowy).

Pytanie

Czy zawarcie umowy spółki cichej podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

 f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

 i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

 j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy: Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

W myśl natomiast art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy: Podatkowi podlegają orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem inne, niewymienione w tym przepisie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 353 ustawy - Kodeks cywilny: Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony zawierające umowę mają wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów (tzw. „umowami nazwanymi”, tj. „zaproponowanymi przez ustawodawcę” poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane).

Na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 - m.in. umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z kolei, stosownie do art. 1a pkt 1 i 2 cyt. ustawy:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) spółka osobowa - spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną;

2) spółka kapitałowa - spółkę: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.

Spółka cicha jest formą działalności gospodarczej, która w przeszłości była uregulowana przepisami Kodeksu handlowego z 1934 r., a jej byt prawny zakończył się z dniem 1 stycznia 1965 r. Niemniej jednak, zasada swobody umów wyrażona w art. 353 Kodeksu cywilnego, dopuszcza zawarcie umowy spółki cichej jako umowy nienazwanej. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest swoboda stron umowy spółki cichej w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego, w celu jego dostosowania do indywidualnych potrzeb.

Przy określaniu postanowień umowy spółki cichej należy mieć na uwadze, iż istotą takiej spółki jest wniesienie przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci własnej pracy) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu, które nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty pomiędzy wspólnikami - ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach z działalności prowadzonej przez wspólnika jawnego (na zasadach określonych w umowie spółki), nie ujawnia się jednak na zewnątrz i nie ma praw do majątku spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zawarcie umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki w rozumieniu Kodeksu cywilnego czy też umowy spółki (np. cywilnej), wymienionych w tym katalogu. A zatem zawarcie opisanej we wniosku umowy spółki cichej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Jednolity tekst ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych został opublikowany w Dz.U. z 2024 r. poz. 295, natomiast ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny w Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.