Interpretacja indywidualna z dnia 11 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.420.2024.1.DJ
Obowiązki płatnika w związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w odniesieniu do stwierdzenia, że umorzone kwoty stanowią przychód z innych źródeł i nieprawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca (X), prowadzi czynności administracyjne na podstawie następujących ustaw: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901 z późn. zm.), ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323), ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t. j. Dz. U. Nr 2023, poz. 1993).
W oparciu o każdą z tych ustaw, Wnioskodawca przyznaje stosowne świadczenia pieniężne (zasiłki z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego). W niektórych przypadkach świadczenia te okazują się jednak nienależne lub nienależnie pobrane przez beneficjentów. Wówczas to ustawy przewidują obowiązek zwrotu świadczenia nienależnie pobranego. Wnioskodawca wydaje wówczas decyzję administracyjną zobowiązującą do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Sytuację taką przewiduje art. 98 ustawy o pomocy społecznej, art. 30 ustawy o świadczeniach rodzinnych, art. 23 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Natomiast możliwość umorzenia nienależnie pobranego świadczenia przewidują następujące normy ustawowe: art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych i art. 23 ust. 8 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. W każdym z tych przypadków ustawy upoważniają właściwy organ do umorzenia nienależnie pobranego świadczenia.
W dniu (…) stycznia 2024 roku Pani A. złożyła w X podanie o umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie przypisane do zwrotu decyzją z dnia (…) stycznia 2024 r. Prośbę swą motywowała trudną sytuacją finansową i zdrowotną rodziny. Decyzją z dnia (…) lutego 2024 r. Kierownik X działając z upoważnienia Y na podstawie art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych umorzył Pani A kwotę (…) zł stanowiącą nienależnie pobrane świadczenia rodzinne wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości (…) zł (wysokość obliczona na dzień wydawania decyzji, tj. (…) lutego 2024 r.). Podstawą do umorzenia stała się trudna sytuacja materialna oraz zdrowotna rodziny, w szczególności niedawno wykryta ciężka choroba, a następnie orzeczona niepełnosprawność syna. Decyzja o umorzeniu stała się prawomocna w dniu (…) marca 2024 roku.
Pytania
1)Czy umorzenie nienależnie pobranego świadczenia, na mocy ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi „inne źródła przychodu” (dla osoby dla której dokonano umorzenia), o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2)Czy w związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie powstaje dla Wnioskodawcy jako płatnika obowiązek sporządzenia i wydania osobie, której umorzono nienależnie pobrane świadczenia rodzinne dokumentu PIT-11 potwierdzającego uzyskanie przychodu z tytułu nienależnie pobranych świadczeń oraz odsetek?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1.
W ocenie Wnioskodawcy umorzenie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych jest przychodem osoby wobec której zastosowano umorzenie.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn.zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym, umorzenie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi przychód, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy, podlegający opodatkowaniu.
Zgodnie z dyspozycją art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami (...), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych (art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy). Przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowiące podstawę wypłaty uprawnionym osobom świadczeń pieniężnych, przewidują tryb ich zwrotu, w sytuacji gdy świadczenia te okazały się nienależne. Jeśli jednak zachodzą przesłanki określone w przepisach tych ustaw, takie jak np. trudna sytuacja rodzinna, zdrowotna czy materialna, istnieje możliwość umorzenia bezpodstawnie pobranych świadczeń rodzinnych (art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych).
Treść zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie daje jednak podstaw do stwierdzenia, iż umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych mieści się w zakresie tej regulacji. Na podstawie tego przepisu wolne od podatku są bowiem „świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci". Ustawodawca poprzez użycie wyrazu „otrzymane” wykluczył ze zwolnienia świadczenie w postaci umorzenia nienależnie pobranych świadczeń.
Ad. 2.
Wnioskodawca jest zobligowany do sporządzenia informacji PIT-11 dla osoby, wobec której zastosowano umorzenie.
Osoba ta uzyskała przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, od którego Wnioskodawca nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek w trakcie roku podatkowego. Jednakże, na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca jest zobligowany do sporządzenia informacji PIT-11 za rok 2024 dla podatnika, któremu umorzono kwotę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i wykazania tam kwoty przychodu (…) zł (tj. (…) zł – nienależnie pobrane świadczenia rodzinne oraz (…) zł – odsetki ustawowe za opóźnienie).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Na postawie art. 20 ust. 1 tejże ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
W myśl art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Jednakże, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Stosownie do art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 323):
W myśl art. 30 ust. 2 tejże ustawy:
1)świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie, zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych lub zmniejszenie wysokości przysługujących świadczeń rodzinnych albo wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania; 1a) świadczeniarodzinne wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu – po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 5 ust. 4c;
2)świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia;
3)świadczenia rodzinne wypłacone w przypadku, o którym mowa w art. 23a ust. 5, za okres od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń rodzinnych w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenia rodzinne;
4)świadczenia rodzinne przyznane na podstawie decyzji, której następnie stwierdzono nieważność z powodu jej wydania bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa albo świadczenierodzinne przyznane na podstawie decyzji, która została następnie uchylona w wyniku wznowienia postępowania i osobie odmówiono prawa do świadczenia rodzinnego;
5)świadczenia rodzinne wypłacone osobie innej niż osoba, która została wskazana w decyzji przyznającej świadczenia rodzinne, z przyczyn niezależnych od organu, który wydał tę decyzję.
Jak stanowi art. 30 ust. 2b ustawy:
Od kwot nienależnie pobranychświadczeń rodzinnych, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3 i 5, naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie.
Zgodnie z art. 30 ust. 8 ww. ustawy:
Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych podlegają zwrotowi łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na rachunek bankowy wskazany przez organ właściwy. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty.
Na podstawie art. 30 ust. 9 ww. ustawy o świadczeniach rodzinnych:
Organ właściwy, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny.
Uregulowanie w przepisach o świadczeniach rodzinnych kwestii dotyczących umorzenia ww. kwot (tj. umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych łącznie z odsetkami) świadczy o tym, że umorzenie takie jest rodzajem świadczenia pieniężnego otrzymanego i jako takie korzysta ze zwolnienia od podatku w myśl cytowanego art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, w niniejszej sprawie w związku z umorzeniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych (wraz z odsetkami), osoba która otrzymała ww. świadczenia uzyskała przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rzeczony przychód jednak zwolniony jest z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 tejże ustawy. Tym samym, na Państwu nie ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 z tytułu dokonanych umorzeń.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
POTRZEBUJESZ POMOCY?