Interpretacja indywidualna z dnia 24 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.178.2024.3.APR

Brak uznanie Spółki za podatnika z tytułu uczestnictwa w transakcjach IRS zawieranych z Bankiem.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania Państwa za podatnika z tytułu uczestnictwa w transakcjach IRS zawieranych z Bankiem. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 maja 2024 r. (wpływ 21 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. sp. z o. o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT). Głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest produkcja (…) (dalej łącznie jako: Produkcja (...)).

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

W celu rozwoju podstawowej działalności gospodarczej Spółki, czyli opisanej powyżej Produkcji (...) oraz inwestycji w rozbudowę zakładu produkcyjnego, na podstawie umowy kredytów z dnia (...) roku, z późniejszymi zmianami i ujednoliceniami (m.in. umowa zmieniająca z (...) r.), (dalej: Umowa Kredytów), zawartej z jednym z polskich banków komercyjnych (dalej jako: Bank), Spółka otrzymała cztery kredyty terminowe: kredyt A, kredyt B, kredyt D i Kredyt E (dalej łącznie jako: Kredyty) w walucie obcej (euro). Wnioskodawca rozlicza swoje zobowiązania wynikające z Kredytów w walucie obcej (euro).

Ze względu na to, że wszystkie Kredyty udzielone Spółce na podstawie Umowy Kredytów są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę zmiennej stawki bazowej EURIBOR 3M oraz marży Banku (której wysokość zależy od określonego poziomu wskaźnika finansowego Total Net Debt/EBITDA i jest zapisana w Umowie Kredytów), Spółka narażona jest na ryzyko zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów. W celu zabezpieczenia się przed tym rodzajem ryzyka, Spółka zawarła z Bankiem cztery transakcje Interest Rate Swap (dalej łącznie: Transakcje IRS). W każdej Transakcji IRS, kwota nominalna będąca podstawą rozliczeń z Bankiem jest dostosowana do zadłużenia z tytułu pozostającego do spłaty kapitału w danym Kredycie, czyli odpowiednio: w kredycie A, kredycie B, kredycie D i kredycie E.

Każda Transakcja IRS jest instrumentem finansowym i transakcją zawieraną pomiędzy dwiema stronami, które zobowiązują się do wymiany strumieni płatności w tej samej walucie, naliczanych od uzgodnionej kwoty nominalnej i dla ustalonego okresu, przy czym jedna ze stron płaci kwoty oparte na stałej stopie procentowej, zaś druga na zmiennej stopie procentowej.

Rozliczenie Transakcji IRS ma charakter wyłącznie finansowy - obejmuje rozliczenie pieniężne w chwili realizacji kontraktu, co w przypadku Transakcji IRS zawartych z Bankiem oznacza częściowe rozliczenie każdej z Transakcji IRS na koniec danego okresu odsetkowego, który jest zbieżny z okresem odsetkowym ustalonym dla danego Kredytu, np.: Transakcja IRS, w której nominał transakcji odpowiada kredytowi A ma takie same okresy odsetkowe jak kredyt A, jak również oprocentowanie stałe i zmienne w ramach Transakcji IRS naliczane są w danym okresie odsetkowym od nominału transakcji takiego jak kapitał kredytu A, od którego naliczane jest oprocentowanie zmienne w ramach Umowy Kredytów.

Transakcje IRS zostały zawarte w trakcie rejestrowanej rozmowy telefonicznej przeprowadzonej pomiędzy upoważnionym przedstawicielem Banku a upoważnionym przedstawicielem Spółki. Transakcja IRS w relacjach między Wnioskodawcą a Bankiem jest uregulowana następującymi dokumentami, które Wnioskodawca zawarł z Bankiem:

• ISDA 2002 Master Agreement – umową ramową dotyczącą pochodnych instrumentów finansowych, w tym Transakcji IRS, opracowaną według wzoru standardowej umowy ramowej ISDA, wypracowanej w ramach międzynarodowego stowarzyszenia International Swap and Derivatives Assoctiation (ISDA),
• Schedule to ISDA 2002 Master Agreement – załącznikiem do ww. umowy ramowej modyfikującym niektóre z jej standardowych postanowień w relacji z Bankiem, regulującym zasady zawierania, rozliczania i dokumentowania instrumentów pochodnych między stronami tej umowy,
• czterema potwierdzeniami zawarcia transakcji zamiany stóp procentowych IRS, po jednym dla każdej z Transakcji IRS, które stanowią pisemne potwierdzenie zawarcia Transakcji IRS (która została zawarta w trakcie rozmowy telefonicznej), określającymi parametry danej Transakcji IRS, w tym datę jej zawarcia, uzgodnioną wysokość stałej stopy procentowej, zmienną stopę procentową oraz kwotę nominalną, do której stosuje się ww. stopy procentowe.

W Transakcjach IRS, ustalono, że dana Transakcja IRS odnosi się do nominału transakcji równego co do wysokości kapitałowi danego Kredytu, który pozostaje do spłaty oraz stanowi podstawę naliczania odsetek od danego Kredytu w danym okresie odsetkowym, z uwzględnieniem jego amortyzacji, czyli spłaty rat kapitałowych danego Kredytu zgodnie z harmonogramem spłaty zawartym w Umowie Kredytów. Dana Transakcja IRS uwzględnia również: (a) zmienną stopę procentową, równą stawce bazowej EURIBOR 3M ustalonej dla danego Kredytu, na podstawie której od nominału transakcji właściwego dla danego okresu odsetkowego, na koniec tego okresu odsetkowego obliczana jest kwota zmienna, oraz (b) stałą stopę procentową, uzgodnioną w ramach danej Transakcji IRS, na podstawie której od nominału transakcji na koniec danego okresu odsetkowego obliczana jest kwota stała. W ramach rozliczenia Transakcji IRS, na koniec danego okresu odsetkowego, Bank jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki kwoty zmiennej a Spółka jest zobowiązana do zapłaty na rzecz Banku kwoty stałej.

ISDA 2002 Master Agreement zmodyfikowana postanowieniami danego Schedule to ISDA 2002 Master Agreement przewiduje mechanizm wzajemnego nettowania płatności kwoty zmiennej i kwoty stałej, co oznacza, że faktyczne przepływy finansowe pomiędzy stronami Transakcji IRS w ramach ich rozliczenia dotyczą jedynie różnicy pomiędzy kwotą zmienną a kwotą stałą, w miejsce odrębnej płatności kwoty zmiennej i odrębnej płatności kwoty stałej.

Transakcje IRS oraz Umowa Kredytów, w tym odsetki naliczane od Kredytów, są rozliczane odrębnie, przy czym okresy odsetkowe oraz terminy płatności ww. kwot wynikających z Transakcji IRS są analogiczne jak okresy odsetkowe i terminy płatności odsetek od Kredytów (przy uwzględnieniu różnych okresów kredytowania w poszczególnych Kredytach). Spółka spłaca Kredyty – kwoty główne wraz z odsetkami na rzecz Banku. Transakcje IRS są rozliczane z Bankiem poprzez odrębne od spłaty Kredytów płatności, tj. w zależności do tego jak kształtuje się stawka bazowa EURIBOR 3M: poprzez płatności ze Spółki do Banku albo poprzez płatności od Banku do Spółki.

W ramach rozliczenia Transakcji IRS, w zależności od wysokości stawki bazowej EURIBOR 3M, która będzie obowiązywała w danym okresie odsetkowym:

• Bank (jako strona danej Transakcji IRS) zapłaci na rzecz Spółki kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą zmienną a kwotą stałą, jeżeli kwota zmienna będzie wyższa od kwoty stałej;
• Spółka (jako strona danej Transakcji IRS) zapłaci na rzecz Banku kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą stałą a kwotą zmienną, jeżeli kwota stała będzie wyższa od kwoty zmiennej; albo
• pomiędzy Spółką a Bankiem nie nastąpi żaden przepływ finansowy z tytułu rozliczenia danej Transakcji IRS, jeśli kwota stała będzie równa kwocie zmiennej.

Wszelkie kalkulacje odsetek płatnych od Kredytów w ramach Umowy Kredytów Spółka otrzymuje od Banku.

Wszelkie wyliczenia/kalkulacje kwot do zapłaty w ramach Transakcji IRS Wnioskodawca otrzymuje od Banku (jako strony danej Transakcji IRS). Zawiadomienie to zwiera kalkulację kwoty zmiennej, kwoty stałej i kwoty przypadającej do zapłaty przez daną stronę Transakcji IRS.

Transakcje IRS służą zabezpieczeniu ryzyka Spółki wynikającego ze zmienności stawki bazowej EURIBOR 3M, stanowiącej podstawę do naliczania oprocentowania zmiennego od Kredytów w ramach Umowy Kredytów. Ta zmienność skutkuje dla Spółki obowiązkiem zapłaty odsetek od Kredytów w nieprzewidywalnej, zmiennej wysokości. Dzięki Transakcjom IRS Spółka wie do jakiej wysokości kosztu finansowania swojej działalności może się spodziewać, dzięki czemu może lepiej/bezpieczniej/pewniej planować swoje inne koszty, ceny sprzedaży i wszelkie inne działania gospodarcze. Planowanie, budżetowanie w oparciu o które zawierane są umowy z odbiorcami jak i dostawcami, dzięki Transakcjom IRS jest znacznie pewniejsze. Transakcje IRS ograniczają również samą wysokość kosztu finansowania działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę.

Spółka nie planuje poszerzać zakresu przedmiotu działalności wskazanego w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS). Zawarcie Transakcji IRS ma dla prowadzonej przez Spółkę działalności jedynie charakter zabezpieczający, uboczny. Produkcja (...) w formie zakładu przemysłowego dużych rozmiarów pozostaje głównym przedmiotem działalności Spółki.

Skala ewentualnego obrotu generowanego przez Transakcje IRS stanowi ułamek całego obrotu osiąganego przez Spółkę z tytułu podstawowej działalności operacyjnej. Transakcje IRS nie są głównym przedmiotem działalności Spółki, ponieważ Spółka nie jest instytucją finansową i nie uczestniczy aktywnie i stale w obrocie instrumentami finansowymi.

Spółka nie przewiduje także zaangażowania dodatkowych aktywów w związku z zabezpieczeniem ryzyka zmienności stóp procentowych w oparciu o Transakcje IRS.

Spółka nie będzie także dokonywać jakichkolwiek zakupów aktywów zaliczanych do środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych w celu rozliczania Transakcji IRS. Nie jest też planowane zatrudnianie dodatkowego personelu, który będzie zajmował się specjalnie obsługą Transakcji IRS.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Jedyną czynnością jaką Spółka wykonuje na rzecz Banku w związku z Transakcjami IRS jest zapłata na rzecz Banku kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą stałą a kwotą zmienną, jeżeli kwota stała będzie wyższa od kwoty zmiennej. Nie jest to usługa wykonywana na rzecz Banku, ale realizacja zobowiązania umownego. Z tytułu dokonywania tych płatności, ani też z żadnego innego tytułu, Wnioskodawca nie otrzymuje żadnego dodatkowego wynagrodzenia od Banku.

To Bank przygotowuje i dostarcza wszelkie wyliczenia/kalkulacje kwot do zapłaty czy to przez Spółkę, czy to przez Bank w ramach Transakcji IRS.

Powyższe wynika z faktu, że Transakcja IRS to instrumenty finansowe zawierane pomiędzy dwiema stronami, które zobowiązują się do wymiany strumieni płatności w tej samej walucie, naliczanych od uzgodnionej kwoty nominalnej i dla ustalonego okresu, przy czym jedna ze stron płaci kwoty oparte na stałej stopie procentowej, zaś druga na zmiennej stopie procentowej.

Pytanie

Czy Wnioskodawca występuje w charakterze podatnika VAT w związku z uczestnictwem w opisanych we wniosku Transakcjach IRS i świadczy usługi na rzecz Banku?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca nie występuje w charakterze podatnika VAT w związku z uczestnictwem w opisanych we wniosku transakcjach zabezpieczenia wysokości oprocentowania naliczanego od kredytów transakcją IRS, nie świadczy więc w tym zakresie żadnych usług na rzecz Banku opodatkowanych albo zwolnionych z VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zdaniem Spółki, w związku z uczestnictwem w opisanych we wniosku transakcjach IRS (służących zabezpieczeniu Spółki przed ryzykiem zmienności stopy bazowej EURIBOR 3M, stanowiącej podstawę do naliczania odsetek od Kredytów), Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika VAT. Spółka jest podatnikiem VAT w związku z uczestnictwem w transakcjach wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej o charakterze produkcyjnym. Natomiast Transakcje IRS są zawierane przez Bank jako podmiot aktywnie uczestniczący w rynku instrumentów pochodnych i świadczący na rzecz Wnioskodawcy usługę, której przedmiotem są instrumenty finansowe (IRS).

Stosownie bowiem do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Z kolei działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że w świetle art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT odpłatne świadczenie usług może być opodatkowane VAT tylko wówczas, gdy zostanie dokonane „na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze”. Oznacza to, że świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Z tego punktu widzenia należy wskazać, że Bank i Spółka uczestniczą w Transakcjach IRS w różnych rolach. Spółka wykorzystuje Transakcje IRS jako zabezpieczenie przed ryzykiem zmienności stóp procentowych, tj. ryzykiem wzrostu stopy bazowej EURIBOR 3M.

Natomiast Bank z jednej strony udziela Spółce Kredytów, a z drugiej zawiera ze Spółką Transakcje IRS jako profesjonalny podmiot rynku finansowego.

Ustalając jednak status podatnika VAT w zakresie Transakcji IRS, należy zdaniem Wnioskodawcy uwzględnić przede wszystkim specyficzne cechy tych transakcji. W przypadku bowiem transakcji finansowych zakres czynności wykonywanych przez poszczególne strony może mieć znaczenie dla ustalenia, która z nich powinna zostać uznana za podatnika VAT. Dla przykładu, w wyroku w sprawie C-305/01 MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał) orzekł, że czynność faktora, polegająca na gwarancji wobec faktoranta spłaty wierzytelności i przejęciu ryzyka niewypłacalności dłużników należy uznać za wykorzystywanie własności dóbr celem stałego osiągania zysku, jeżeli czynność ta jest wykonywana za wynagrodzeniem i przez określony czas. W tamtej sprawie cesjonariusz wierzytelności zobowiązywał się świadczyć wobec cedenta usługę faktoringu, w zamian za co otrzymywał wynagrodzenie, to jest prowizję oraz premię del credere. Trybunał wskazał, że podmiot gospodarczy, który nabywa długi, ponosząc ryzyko zwłoki dłużnika, i który w zamian pobiera od swych klientów prowizję (prawdziwy faktoring), prowadzi działalność gospodarczą, tak więc ma on status podatnika. Trybunał uzasadnił swoje twierdzenie wskazując, że faktor, bezdyskusyjnie, świadczy usługę klientowi polegającą zasadniczo na uwolnieniu go od przeprowadzenia operacji odzyskiwania długów i od ryzyka niespłacenia długów. Po drugie, w zamian za tę otrzymaną przez niego usługę, klient winien jest faktorowi zapłatę odpowiadającą różnicy między wartością nominalną długów, które przeniósł on na faktora, a kwotą, którą faktor płaci mu za przejęte długi.

Choć faktoring obejmuje przelew wierzytelności przez faktoranta i zapłatę za nią i późniejsze ściągnięcie jej przez faktora, to tylko faktor powinien zostać uznany za podatnika z tytułu takiej transakcji.

Do podobnych wniosków Trybunał doszedł w sprawie C-172/96 First National Bank of Chicago. Choć wyrok ten dotyczył bezpośrednio transakcji wymiany walut, lecz wskazuje on właściwy kierunek określania skutków transakcji finansowych na gruncie VAT, wynik których zależy od czynników niezależnych od stron.

Na szczególną uwagę zasługują dwie tezy przedstawione przez Trybunał ww. wyroku:

• „Niezależnie od samej transakcji wymiany, usługa świadczona przez Bank charakteryzuje się gotowością Banku do zawierania tego rodzaju transakcji w walutach w których podmiot ten się specjalizuje”;
• „stawki po których Bank jest gotowy kupować lub sprzedawać walutę różnią się miedzy sobą o spread. Należy skonkludować, że w zamian za usługi świadczone przez Bank, podmiot ten otrzymuje wynagrodzenie, które jest ujęte przy kalkulacji tych stawek”.

Przywołane przez Wnioskodawcę fragmenty świadczą o tym, że Trybunał dostrzega wiodącą rolę banku będącego profesjonalną instytucją finansową przy świadczeniu usług wymiany walut, która pozostaje w ciągłej gotowości do ich świadczenia na rzecz drugiej strony transakcji.

Z tego punktu widzenia to do Banków należy odnosić twierdzenia przedstawione przez Trybunał w wyroku w sprawie C-306/94 Regie dauphinoise - Cabinet A. Forest, zgodnie z którym działalnością gospodarczą danego podatnika są transakcje finansowe generujące przychody, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie tej działalności. O ile Transakcje IRS stanowią takie rozszerzenie działalności Banku, to jednak nie można tego powiedzieć o Spółce, której głównym przedmiotem działalności jest opisana powyżej Produkcja (...), a nie uczestnictwo w transakcjach finansowych.

Należy również wskazać, że Spółka nie planuje poszerzać podstawowego zakresu przedmiotu działalności wskazanego KRS i celu jej prowadzenia – prowadzenia zakładu produkcyjnego dużych rozmiarów. Działania te mają dla prowadzonej przez Spółkę działalności jedynie charakter zabezpieczający, uboczny. Nie wpływają w żadnym stopniu na zakres podstawowej działalności Spółki, tj. Produkcję (...).

Ponadto, skala ewentualnego obrotu generowanego przez Transakcje IRS stanowi ułamek całego obrotu osiąganego przez Spółkę z tytułu Produkcji (...). Transakcje IRS nie są głównym przedmiotem działalności Spółki, ponieważ Spółka nie jest instytucją finansową i nie uczestniczy aktywnie i stale w obrocie (oferowaniu) instrumentami finansowymi IRS. Transakcje IRS nie są dla Wnioskodawcy samodzielnym źródłem przychodu lecz zabezpieczeniem ryzyk/kosztów wynikających z Umowy Kredytów zawartej w celu finansowania podstawowej/produkcyjnej działalności Wnioskodawcy.

Należy również zwrócić uwagę na to, że Wnioskodawca otrzymuje od Banku zawiadomienie z kalkulacją kwoty do rozliczenia Transakcji IRS, tj. Wnioskodawca nie rozlicza Transakcji IRS, co wskazuje na jego bierną rolę w realizacji tego instrumentu finansowego.

Natomiast to właśnie Bank będzie usługodawcą w związku z Transakcjami IRS. To Bank jest wyspecjalizowaną instytucją, która wykonuje działalność zarobkową polegająca na świadczeniu różnego rodzaju usług finansowych (w tym w zakresie kontraktów IRS). Spółka jest jedynie klientem, który nie trudni się zawodowo takimi transakcjami finansowymi, lecz Produkcją (...). Wnioskodawca jedynie zabezpiecza własne ryzyka zmienności stóp procentowych wynikające z zawartej Umowy Kredytów.

Należy więc uznać, że to Bank będzie usługodawcą, czyli podatnikiem VAT z tytułu realizacji Transakcji IRS i to niezależnie od kierunku strumienia pieniężnego przepływającego w wyniku realizacji transakcji, tj. również wtedy gdy to Wnioskodawca otrzyma płatność od Banku.

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 6 lutego 2023 r., sygn. I SA/Kr 1063/22, gdzie wskazano, że: „podmiot, który przystępuje z bankiem do transakcji IRS (Swap), nie działa jako podatnik w sytuacji, gdy nie jest profesjonalistą, którego głównym przedmiotem działalności zarobkowej jest świadczenie usług finansowych. To bank, jako aktywny uczestnik rynku instrumentów pochodnych, bierze udział w stałym oferowaniu zainteresowanym podmiotom kontraktów na instrumentach pochodnych i jest niejako kreatorem rynku instrumentów pochodnych i to bank będzie w tym przypadku usługodawcą”.

Należy również wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zacytowana definicja odpłatnego świadczenia usług jest bardzo szeroka. Potencjalnie, pojęcie odpłatnego świadczenia usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT może objąć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Dlatego też w celu określenia, czy tego rodzaju czynność opodatkowana VAT ma miejsce, istotne jest uwzględnienie orzecznictwa Trybunału dotyczącego przesłanek, które w określonym stanie faktycznym determinują zakwalifikowanie danego zachowania jako świadczenia usług i określenie usługodawcy, czyli podatnika zobowiązanego do rozliczenia VAT z tytułu ich wykonania.

Jak wskazuje Trybunał, z usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT będziemy mieli do czynienia, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

(i) świadczenie określonej (możliwej do zdefiniowania) usługi – czyli konkretnego, zindywidualizowanego świadczenia, które nie stanowi dostawy towarów,

(ii) świadczenie tej usługi odpłatnie na rzecz konkretnego, indywidualnie określonego, beneficjenta usługi,

(iii) istnienie bezpośredniego związku między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem,

(iv) świadczenie wynikające ze stosunku prawnego łączącego strony,

(v) wzajemność (ekwiwalentność) świadczeń.

W związku z tym, że uczestnicząc w Transakcjach IRS Wnioskodawca jedynie zabezpiecza własne ryzyko zmienności stóp procentowych, to nie można mówić, że Spółka wykonuje jakiekolwiek konkretne, zindywidualizowane świadczenie na rzecz Banku. Wprost przeciwnie, to Bank jako aktywny uczestnik rynku finansowego wystawia na rzecz Spółki instrumenty pochodne IRS, z których Spółka korzysta jako klient Banku. Natomiast Spółka wykorzystując Transakcje IRS zabezpiecza własne ryzyka, a nie ryzyka Banku. Spółka nie świadczy niczego na rzecz Banku.

Nie można więc uznać, że Wnioskodawca dokonuje na rzecz Banku świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT.

Potwierdza to prawomocny Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 listopada 2015 r., sygn. III SA/Wa 3331/14, gdzie uznano, że: „Ponieważ w zakresie opisanych we wniosku transakcji Skarżąca nie jest profesjonalistą, nie może więc być traktowana jak podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, gdyż przedmiotem jej działalności gospodarczej nie są transakcje bankowe ani ich ubezpieczenia. Gdy Spółka nabywa instrument pochodny, jest usługobiorcą, a usługodawcą jest instytucja finansowa, oferująca dany kontrakt nabywcy (niezależnie od tego, która strona płaci). W transakcjach opisanych we wniosku to banki, jako osoby prawne wykonujące działalność zarobkową, polegającą na świadczeniu różnego rodzaju usług finansowych (w szczególności w zakresie kontraktów SWAP i IRS) posiadają status podatnika VAT. Z perspektywy Spółki, omawiane transakcje stanowią jedynie nabycie usług o charakterze zabezpieczającym (czyli zmierzające do uniknięcia lub ograniczenia ryzyka wzrostu stóp procentowych). W transakcjach na instrumentach pochodnych usługobiorcą jest bowiem podmiot, który chce zaspokoić potrzebę zabezpieczenia się przed ryzykiem gospodarczym, natomiast usługodawcą jest podmiot, który tę potrzebę może zaspokoić, czyli bank, jako podmiot organizujący profesjonalny obrót instrumentami pochodnymi. Spółka nie wykonuje na rzecz Banku żadnych czynności, a jedynie nabywa usługę o określonych warunkach i parametrach”.

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie potwierdzają również następujące wyroki sądów administracyjnych:

• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2018 r., sygn. I FSK 564/16, gdzie wskazano, że: „transakcje typu IRS (Swap) realizowane przez spółkę spełniają opisane przesłanki w zakresie uznania ich za transakcje pomocnicze. Z opisu zdarzenia przyszłego wynikało, że ich zawarcie nie wchodziło w zakres podstawowej działalności spółki i nie miało stanowić stałego elementu towarzyszącego transakcjom zawieranym przez spółkę w zakresie owej podstawowej działalności, którą jest dostarczanie energii elektrycznej, jej dystrybucja oraz usługi przyłączeniowe. Nie chodziło więc w tym przypadku o stałe zabezpieczenie w rozliczaniu stanowiących główny rodzaj działalności kontraktów spółki w zakresie kupna, czy sprzedaży określonych towarów bądź usług. Inaczej mówiąc, spółka nie miała zamiaru zabezpieczyć w ten sposób każdej swojej transakcji (zakupu, czy sprzedaży) lub ich przeważającej części. Operacje te nie mogły także zostać uznane za konieczny element ani zasadniczej działalności spółki, ani też konieczny element pozyskania finansowania w postaci emisji obligacji. Ich związek z działalnością spółki miał jedynie charakter pośredni, służył bowiem zabezpieczeniu zadłużenia przeznaczonego na działalność bieżącą i modernizację niektórych środków trwałych. Również znikomy stopień zaangażowania aktywów spółki w proces realizacji kontraktów, jak i niski stopień zaangażowania na poziomie organizacyjnym przemawia za pomocniczością tych czynności”,
• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 grudnia 2016 r., sygn. I FSK 421/15, gdzie uznano, że: „Skoro kontrakty zawierane przez Spółkę mają na celu wyłącznie ochronę jej interesów przed ryzykiem związanym ze zmianą kursów walut obcych, wynikającym z zawierania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej transakcji kupna i sprzedaży towarów i usług rozliczanych w walutach obcych i likwidowanie ewentualnych niedoborów i nadwyżek walut potrzebnych w toku prowadzonej przez Spółkę działalności produkcyjnej i dystrybucyjnej, to nie budzi wątpliwości stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w takiej sytuacji Spółka nie świadczy na rzecz kontrahenta zagranicznego usługi”,
• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 października 2014 r., sygn. I FSK 1609/13, według którego: „podmiot, który przystępuje z bankiem do transakcji forward, nie działa jako podatnik. Celem tych transakcji bowiem jest zabezpieczenie pozycji bilansowych: należności zobowiązań w walutach obcych. To bank, jako aktywny uczestnik rynku instrumentów pochodnych, bierze udział w stałym oferowaniu zainteresowanym podmiotom kontraktów na instrumentach pochodnych i jest niejako kreatorem rynku instrumentów pochodnych. Podsumowując, art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług należy interpretować w taki sposób, że gdy jedną ze stron transakcji na instrumentach pochodnych, takich jak transakcje forward, jest podmiot, który nie trudni się zawodowo takimi transakcjami, czy też szerzej - transakcjami finansowymi, należy przyjąć, iż jest on jedynie usługobiorcą i sam nie świadczy żadnej usługi na rzecz banku”,
• prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27 maja 2013 r., sygn. III SA/Wa 196/13, podkreślający, że: „Reasumując, stwierdzić trzeba, że Minister Finansów nie wskazał jakie konkretnie usługi, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, świadczą spółki z grupy kapitałowej na rzecz Skarżącej i z jakiego elementu stanu faktycznego taki wniosek wywiódł. Sam fakt, iż pomiędzy danymi podmiotami nastąpił przepływ pieniędzy nie oznacza, iż usługa lub dostawa została wykonana, zaś w świetle przepisów ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług. Brak jasnego i precyzyjnie wyartykułowanego stanowiska organu uniemożliwia dokonanie jego kontroli”.

Prawidłowość stanowiska Spółki potwierdzają również następujące interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

• z 20 lutego 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.4.2018.1.EK, w której uznano, że: „(…) to Bank powinien być uznany za podatnika VAT, ponieważ to on świadczy na rzecz Spółki usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ramach realizacji wskazanych transakcji to Bank zaspokaja potrzeby Spółki poprzez zabezpieczenie przed ryzykiem gospodarczym, wynikającym z prowadzonej działalności Spółki. Wnioskodawca jest wyłącznie beneficjentem (odbiorcą) świadczenia dokonywanego przez Bank na jego rzecz. Bez znaczenia pozostaje tutaj fakt, że kierunek przepływów pieniężnych w ramach omawianych transakcji może przebiegać w różne strony. Zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy, nawet w sytuacji, w której Spółka otrzymuje od banku środki pieniężne, w wyniku rozliczenia transakcji zabezpieczającej Ryzyko, Spółka nie występuje w roli świadczącego usługę, gdyż w takiej sytuacji Spółka nie zabezpiecza ryzyka występującego po stronie Banku. Zatem płatność jaką otrzymuje Wnioskodawca nie jest wynagrodzeniem za czynności podejmowane przez Spółkę na rzecz Banku. Czynności wykonywane w ramach ww. rozliczenia transakcji mają jedynie charakter techniczny wobec podstawowego celu opisanej transakcji, jakim jest zabezpieczenie ryzyka finansowego Spółki”,
• z 29 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.11.2018.2.OA, potwierdzającej, że: „Zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy, nawet w sytuacji, w której otrzymuje on od Banku środki pieniężne, w wyniku rozliczenia transakcji zabezpieczającej ryzyko, Wnioskodawca nie występuje w roli świadczącego usługę, gdyż w takiej sytuacji Wnioskodawca nie zabezpiecza ryzyka występującego po stronie Banku. Zatem płatność jaką otrzymuje Wnioskodawca nie jest wynagrodzeniem za czynności podejmowane przez niego na rzecz Banku. Czynności wykonywane w ramach ww. rozliczenia transakcji mają jedynie charakter techniczny wobec podstawowego celu opisanej transakcji, jakim jest zabezpieczenie ryzyka finansowego Wnioskodawcy. Zatem Wnioskodawca nie pełni roli podatnika, w przypadku zawierania transakcji typu forward z Bankiem i wobec tego nie jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu”,
• z 25 października 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.523.2022.1.DM, uznającej, że: „w przypadku zawierania transakcji zabezpieczających, mających na celu ograniczenie, w przypadku uzyskania dodatniego wyniku netto na transakcjach zabezpieczających instrumenty CFD w modelu (...), które zawierane są z Bankami, występować będą Państwo wyłącznie w charakterze beneficjenta tej transakcji, a tym samym nie będą Państwo świadczyć na rzecz Banku usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy”.

Z przytoczonych orzeczeń i interpretacji wynika przede wszystkim, że przy rozpatrywaniu opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji opartych na instrumentach pochodnych, w szczególności przy ustalaniu kto występuje jako podatnik, nie ma znaczenia okoliczność, że obydwie strony mogą dokonywać płatności w zależności od wyniku osiągniętego w ramach takiego instrumentu.

Oznacza to, że irrelewantny jest fakt czy Wnioskodawca dokonuje płatności na rzecz Banku, czy też ma miejsce odwrotna sytuacja. Zamiast tego istotne jest, która ze stron występuje jako podmiot oferujący tego rodzaju transakcje, przejmujący ryzyko i trudniący się zawieraniem kontraktów IRS profesjonalnie. Zdaniem Wnioskodawcy, w takiej roli występuje Bank i tym samym to Bank powinien być uznany za podatnika VAT przy zawieraniu transakcji będących przedmiotem niniejszego wniosku, zarówno w sytuacji gdy płacącym (dokonującym płatności w związku z rozliczeniem Transakcji IRS po upływie danego okresu odsetkowego) jest Bank, jak i gdy płacącym jest Wnioskodawca.

Reasumując, Wnioskodawca nie występuje w charakterze podatnika VAT w związku z uczestnictwem w opisanych we wniosku transakcjach zabezpieczenia ryzyka wynikającego ze zmiennych stóp procentowych, nie świadczy więc w tym zakresie żadnych usług na rzecz Banku, opodatkowanych albo zwolnionych z VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Co istotne, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Głównym przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest Produkcja (...). W celu rozwoju podstawowej działalności gospodarczej oraz inwestycji w rozbudowę zakładu produkcyjnego, na podstawie Umowy kredytów zawartej z Bankiem, otrzymali Państwo cztery kredyty terminowe: kredyt A, kredyt B, kredyt D i Kredyt E (Kredyty).

Ze względu na to, że wszystkie Kredyty udzielone Państwu na podstawie Umowy Kredytów są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę zmiennej stawki bazowej EURIBOR 3M oraz marży Banku (której wysokość zależy od określonego poziomu wskaźnika finansowego Total Net Debt/EBITDA i jest zapisana w Umowie Kredytów), narażeni są Państwo na ryzyko zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów. W celu zabezpieczenia się przed tym rodzajem ryzyka, zawarli Państwo z Bankiem cztery Transakcje IRS. W każdej Transakcji IRS, kwota nominalna będąca podstawą rozliczeń z Bankiem jest dostosowana do zadłużenia z tytułu pozostającego do spłaty kapitału w danym Kredycie, czyli odpowiednio: w kredycie A, kredycie B, kredycie D i kredycie E.

Każda Transakcja IRS jest instrumentem finansowym i transakcją zawieraną pomiędzy dwiema stronami, które zobowiązują się do wymiany strumieni płatności w tej samej walucie, naliczanych od uzgodnionej kwoty nominalnej i dla ustalonego okresu, przy czym jedna ze stron płaci kwoty oparte na stałej stopie procentowej, zaś druga na zmiennej stopie procentowej.

Rozliczenie Transakcji IRS ma charakter wyłącznie finansowy - obejmuje rozliczenie pieniężne w chwili realizacji kontraktu, co w przypadku Transakcji IRS zawartych z Bankiem oznacza częściowe rozliczenie każdej z Transakcji IRS na koniec danego okresu odsetkowego, który jest zbieżny z okresem odsetkowym ustalonym dla danego Kredytu.

Transakcja IRS w relacjach między Państwem a Bankiem jest uregulowana następującymi dokumentami, które Wnioskodawca zawarł z Bankiem:

• ISDA 2002 Master Agreement,
• Schedule to ISDA 2002 Master Agreement,
• czterema potwierdzeniami zawarcia transakcji zamiany stóp procentowych IRS, po jednym dla każdej z Transakcji IRS, które stanowią pisemne potwierdzenie zawarcia Transakcji IRS, określającymi parametry danej Transakcji IRS, w tym datę jej zawarcia, uzgodnioną wysokość stałej stopy procentowej, zmienną stopę procentową oraz kwotę nominalną, do której stosuje się ww. stopy procentowe.

W Transakcjach IRS, ustalono, że dana Transakcja IRS odnosi się do nominału transakcji równego co do wysokości kapitałowi danego Kredytu, który pozostaje do spłaty oraz stanowi podstawę naliczania odsetek od danego Kredytu w danym okresie odsetkowym, z uwzględnieniem jego amortyzacji, czyli spłaty rat kapitałowych danego Kredytu zgodnie z harmonogramem spłaty zawartym w Umowie Kredytów. Dana Transakcja IRS uwzględnia również:

(a)zmienną stopę procentową, równą stawce bazowej EURIBOR 3M ustalonej dla danego Kredytu, na podstawie której od nominału transakcji właściwego dla danego okresu odsetkowego, na koniec tego okresu odsetkowego obliczana jest kwota zmienna, oraz

(b)stałą stopę procentową, uzgodnioną w ramach danej Transakcji IRS, na podstawie której od nominału transakcji na koniec danego okresu odsetkowego obliczana jest kwota stała.

W ramach rozliczenia Transakcji IRS, na koniec danego okresu odsetkowego, Bank jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Państwa kwoty zmiennej a Państwo są zobowiązani do zapłaty na rzecz Banku kwoty stałej.

ISDA 2002 Master Agreement zmodyfikowana postanowieniami danego Schedule to ISDA 2002 Master Agreement przewiduje mechanizm wzajemnego nettowania płatności kwoty zmiennej i kwoty stałej, co oznacza, że faktyczne przepływy finansowe pomiędzy stronami Transakcji IRS w ramach ich rozliczenia dotyczą jedynie różnicy pomiędzy kwotą zmienną a kwotą stałą, w miejsce odrębnej płatności kwoty zmiennej i odrębnej płatności kwoty stałej.

Transakcje IRS oraz Umowa Kredytów, w tym odsetki naliczane od Kredytów, są rozliczane odrębnie, przy czym okresy odsetkowe oraz terminy płatności ww. kwot wynikających z Transakcji IRS są analogiczne jak okresy odsetkowe i terminy płatności odsetek od Kredytów (przy uwzględnieniu różnych okresów kredytowania w poszczególnych Kredytach). Spłacają Państwo Kredyty – kwoty główne wraz z odsetkami na rzecz Banku. Transakcje IRS są rozliczane z Bankiem poprzez odrębne od spłaty Kredytów płatności, tj. w zależności do tego jak kształtuje się stawka bazowa EURIBOR 3M: poprzez płatności od Państwa do Banku albo poprzez płatności od Banku do Państwa.

W ramach rozliczenia Transakcji IRS, w zależności od wysokości stawki bazowej EURIBOR 3M, która będzie obowiązywała w danym okresie odsetkowym:

• Bank (jako strona danej Transakcji IRS) zapłaci na rzecz Państwa kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą zmienną a kwotą stałą, jeżeli kwota zmienna będzie wyższa od kwoty stałej;
• Państwo (jako strona danej Transakcji IRS) zapłaci na rzecz Banku kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą stałą a kwotą zmienną, jeżeli kwota stała będzie wyższa od kwoty zmiennej; albo
• pomiędzy Państwem a Bankiem nie nastąpi żaden przepływ finansowy z tytułu rozliczenia danej Transakcji IRS, jeśli kwota stała będzie równa kwocie zmiennej.

Wszelkie kalkulacje odsetek płatnych od Kredytów w ramach Umowy Kredytów otrzymują Państwo od Banku. Wszelkie wyliczenia/kalkulacje kwot do zapłaty w ramach Transakcji IRS otrzymują Państwo od Banku (jako strony danej Transakcji IRS). Zawiadomienie to zwiera kalkulację kwoty zmiennej, kwoty stałej i kwoty przypadającej do zapłaty przez daną stronę Transakcji IRS.

Transakcje IRS służą zabezpieczeniu Państwa ryzyka wynikającego ze zmienności stawki bazowej EURIBOR 3M, stanowiącej podstawę do naliczania oprocentowania zmiennego od Kredytów w ramach Umowy Kredytów. Ta zmienność skutkuje dla Państwa obowiązkiem zapłaty odsetek od Kredytów w nieprzewidywalnej, zmiennej wysokości. Dzięki Transakcjom IRS wiedzą Państwo jakiej wysokości kosztu finansowania swojej działalności mogą Państwo się spodziewać, dzięki czemu mogą Państwo lepiej/bezpieczniej/pewniej planować swoje inne koszty, ceny sprzedaży i wszelkie inne działania gospodarcze. Planowanie, budżetowanie w oparciu o które zawierane są umowy z odbiorcami jak i dostawcami, dzięki Transakcjom IRS jest znacznie pewniejsze. Transakcje IRS ograniczają również samą wysokość kosztu finansowania działalności prowadzonej przez Państwa.

Nie planują Państwo poszerzać zakresu przedmiotu działalności wskazanego w KRS. Zawarcie Transakcji IRS ma dla prowadzonej przez Państwa działalności jedynie charakter zabezpieczający, uboczny. Produkcja (...) w formie zakładu przemysłowego dużych rozmiarów pozostaje głównym przedmiotem Państwa działalności.

Skala ewentualnego obrotu generowanego przez Transakcje IRS stanowi ułamek całego obrotu osiąganego przez Państwa z tytułu podstawowej działalności operacyjnej. Transakcje IRS nie są głównym przedmiotem Państwa działalności, ponieważ nie są Państwo instytucją finansową i nie uczestniczą aktywnie i stale w obrocie instrumentami finansowymi.

Jedyną czynnością jaką Państwo wykonują na rzecz Banku w związku z Transakcjami IRS jest zapłata na rzecz Banku kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą stałą a kwotą zmienną, jeżeli kwota stała będzie wyższa od kwoty zmiennej. Nie jest to usługa wykonywana na rzecz Banku, ale realizacja zobowiązania umownego. Z tytułu dokonywania tych płatności, ani też z żadnego innego tytułu, nie otrzymują Państwo żadnego dodatkowego wynagrodzenia od Banku.

Państwa wątpliwości dotyczą określenia, czy występuje Państwo w charakterze podatnika VAT w związku z uczestnictwem w opisanych we wniosku Transakcjach IRS i świadczą usługi na rzecz Banku.

W analizowanej sprawie należy wziąć pod uwagę specyfikę transakcji finansowych, w których kierunek przepływów pieniężnych nie musi odzwierciedlać faktycznej roli stron i jest odmienny od większości standardowych transakcji podlegających opodatkowaniu VAT. W transakcjach finansowych, kierunek strumienia pieniężnego przepływającego w wyniku realizacji transakcji nie powinien być podstawą do stwierdzenia, która ze stron jest usługobiorcą, a która usługodawcą. Takie podejście nie odzwierciedlałoby bowiem ekonomicznego, a co za tym idzie, faktycznego charakteru funkcji stron transakcji. W takich transakcjach podmiot organizujący obrót z reguły nie otrzymuje od drugiej strony bezpośredniego wynagrodzenia, a wysokość i kierunek rozliczenia transakcji jest wynikiem autonomicznych zmian rynkowych (i może być różny). W świetle powyższych rozważań samo otrzymanie płatności nie może być zatem utożsamiane z faktem wykonania usługi, a kierunek płatności nie może determinować, kto jest nabywcą, a kto świadczącym usługę.

W celu identyfikacji usługobiorcy i usługodawcy w danej transakcji kluczowe jest zatem posłużenie się kryterium zaspokajania potrzeb. W praktyce bowiem usługobiorcą jest podmiot, który chce zaspokoić pewną potrzebę, natomiast usługodawca jest podmiotem, który taką potrzebę może zaspokoić poprzez świadczenia wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W analizowanej sprawie to Bank powinien być uznany za podatnika VAT, ponieważ to on świadczy na Państwa rzecz usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ramach realizacji wskazanych Transakcji IRS to Bank zaspokaja Państwa potrzeby poprzez zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów. Są tu Państwo wyłącznie beneficjentem (odbiorcą) świadczenia dokonywanego przez Bank na Państwa rzecz.

W stosunku do Banku występują Państwo jako klient (beneficjent usługi), w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów, w związku z tym nie wykonują Państwo na rzecz Banka żadnych czynności, a jedynie nabywają Państwo usługę o określonych warunkach i parametrach. Jak Państwo wskazali, jedyną czynnością jaką Państwo wykonują na rzecz Banku w związku z Transakcjami IRS jest zapłata na rzecz Banku kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą stałą a kwotą zmienną, jeżeli kwota stała będzie wyższa od kwoty zmiennej. Z tytułu dokonywania tych płatności, ani też z żadnego innego tytułu, nie otrzymują Państwo żadnego dodatkowego wynagrodzenia od Banku. Z Państwa strony nie można uznać, że Państwa wynagrodzeniem należnym za jakiekolwiek usługi, jest dodatni wynik na transakcjach. Wynik ten jest bowiem częścią wykonania umowy przez Bank, który zobowiązał się wziąć na siebie ryzyko i po ziszczeniu się określonych w umowie warunków spełnić określone świadczenie. Nie ma więc znaczenia wynik na realizacji transakcji (ujemny bądź dodatni), inaczej mówiąc, kierunek strumienia pieniężnego przepływającego w wyniku realizacji transakcji nie może być podstawą do stwierdzenia, która ze stron jest usługobiorcą, a która usługodawcą, gdyż nie odzwierciedlałoby to ekonomicznego, a co za tym idzie, faktycznego charakteru funkcji stron transakcji. Czynności wykonywane przez Państwa w ramach ww. rozliczenia transakcji mają jedynie charakter techniczny wobec podstawowego celu opisanej transakcji, jakim jest zabezpieczenie Państwa ryzyka zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów.

Zatem w analizowanej sprawie nie występują Państwo w charakterze podatnika VAT w związku z uczestnictwem w Transakcjach IRS. W związku z uczestnictwem w Transakcjach IRS, mających na celu ograniczenie ryzyka zmiany stopy bazowej składającej się na oprocentowanie zmienne Kredytów, które zawierane są z Bankiem, występują Państwo wyłącznie w charakterze beneficjenta tej transakcji, a tym samym nie świadczą Państwo na rzecz Banku usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretację wydano w oparciu o przedstawiony opis stanu faktycznego. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. W konsekwencji, w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).