Interpretacja indywidualna z dnia 29 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.178.2024.1.AW

W zakresie ustalenia czy potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i tym samym odsetki podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 marca 2024 r. wpłynął za pośrednictwem platformy ePUAP Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek w wysokości (…) zł, z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i tym samym odsetki podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (jest polskim rezydentem podatkowym w rozumieniu art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. - dalej: „Ustawa o CIT”). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, począwszy od 1 listopada 2016 r.

W dniu 6 września 2023 r. Wnioskodawca zawarł porozumienie (dalej: „Porozumienie”) z (…) (dalej: „Fundusz”). Na mocy tego Porozumienia Wnioskodawca był zobowiązany do wyemitowania następujących serii akcji:

1. Akcje serii B w liczbie 631.115, których łączna cena emisyjna wynosiła (…) zł,

2. Akcje serii C w liczbie 19.825, których łączna cena emisyjna wynosiła (…) zł,

3. Akcje serii D w liczbie 69.140, których łączna cena emisyjna wynosiła (…) zł,

4. Akcje serii E w liczbie 974, których łączna cena emisyjna wynosiła (…) zł.

Łączna cena emisyjna wszystkich wyżej wymienionych akcji (dalej łącznie: „Akcje Nowej Emisji”) wynosi (…) zł.

Jednocześnie z Porozumienia wynika, że Funduszowi przysługiwały wobec Wnioskodawcy wierzytelności z tytułu następujących umów (dalej łącznie: „Umowy”):

1. Umowa pożyczki 1 z dnia (...) 2021 r. - kapitał: (…) zł, odsetki: (…) zł, całość: (…) zł;

2. Umowa pożyczki 2 z dnia (...) 2020 r. - kapitał: (…) zł, odsetki: (…) zł, całość: (…) zł;

3. Umowa pożyczki 3 z dnia (...) 2020 r. - kapitał: (…) zł, odsetki: (…) zł, całość: (…) zł;

4. Wierzytelność z Porozumienia z dnia (...) 2023 r. - kapitał: (…) zł, odsetki: (…) zł, całość: (…) zł.

W tym miejscu należy wyjaśnić, w jaki sposób Fundusz stał się wierzycielem dla Wnioskodawcy z tytułu wyżej wyliczonych Umów.

Otóż pierwotnie Umowa pożyczki 1 z dnia (...) 2021 r. została zawarta z Wnioskodawcą przez C., specjalną spółkę komandytową, utworzoną i działającą zgodnie z prawem luksemburskim. Fundusz nabył wierzytelność z tytułu Umowy pożyczki 1 z dnia (...) 2021 r. w ten sposób, że część wierzytelności nabył w dniu (...) 2022 r. na podstawie umowy datio in solutum od N, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, utworzonej i działającej zgodnie z prawem luksemburskim (spółka ta nabyła wcześniej wierzytelność od C. - również na podstawie umowy datio in solutum, w dniu (...) 2022 r.). Pozostałą część wierzytelności z tytułu Umowy pożyczki 1 z dnia (...) 2021 r. Fundusz nabył na podstawie umowy datio in solutum zawartej w dniu (...)a 2022 r. z C.

Umowa pożyczki 2 z dnia (...) 2020 r. pierwotnie została zawarta przez Wnioskodawcę z N. Wierzytelność wynikającą z tej Umowy Fundusz nabył od spółki luksemburskiej na podstawie zawartej z nią w dniu (...) 2022 r. umowy datio in solutum.

Umowa pożyczki 3 z dnia (...) 2020 r. pierwotnie została zawarta przez Wnioskodawcę z N. Fundusz nabył wierzytelność wynikającą z tej Umowy od spółki luksemburskiej na podstawie umowy datio in solutum, zawartej w dniu (...) 2022 r.

Wierzytelność z Porozumienia z dnia (...) 2023 r. od początku przysługiwała Funduszowi.

Łączna wartość wierzytelności przysługujących Funduszowi wobec Wnioskodawcy z tytułu Umów wynosi (…) zł. Wartość ta odpowiada zatem łącznej cenie emisyjnej Akcji Nowej Emisji.

Na marginesie należy wskazać, że łączna wartość samych wierzytelności odsetkowych, które przysługiwały Funduszowi wobec Wnioskodawcy na podstawie Umów, wynosiła (…) zł.

Z uwagi na to, że łączna wartość wierzytelności przysługujących Funduszowi wobec Wnioskodawcy z tytułu Umów odpowiadała łącznej cenie emisyjnej Akcji Nowej Emisji, oba podmioty postanowiły w Porozumieniu, że: „Akcje Nowej Emisji zostaną wyemitowane w dniu zawarcia Porozumienia. W tym też dniu, Spółka oraz Fundusz zawrą umowę potrącenia, na mocy której wierzytelność Spółki o zapłatę ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji zostanie potrącona z Wierzytelnościami Funduszu wobec Spółki, o których mowa w pkt 1 Preambuły” - tak stanowi § 2 ust. 4 Porozumienia.

Na skutek tego w dniu (...) 2023 r. doszło do zawarcia przez Fundusz oraz Wnioskodawcę Umowy Potrącenia z dnia (...) 2023 r. Mocą § 2 tej Umowy doszło do potrącenia wierzytelności przysługujących Funduszowi z tytułu Umów z wierzytelnościami o zapłatę ceny emisyjnej Akcji Nowej Emisji, przysługującymi Wnioskodawcy. Doszło do tego w następujący sposób:

1. Wierzytelność z Umowy pożyczki 1 potrącono z wierzytelnością z tytułu zapłaty ceny emisyjnej Akcji Serii B,

2. Wierzytelność z Umowy pożyczki 2 potrącono z wierzytelnością z tytułu zapłaty ceny emisyjnej Akcji Serii C,

3. Wierzytelność z Umowy pożyczki 3 potrącono z wierzytelnością z tytułu zapłaty ceny emisyjnej Akcji Serii D,

4. Wierzytelność z Porozumienia potrącono z wierzytelnością z tytułu zapłaty ceny emisyjnej Akcji Serii E.

Dalej w Umowie Potrącenia z dnia 6 września 2023 r. napisano, że: „na skutek potrącenia Wierzytelności Funduszu oraz Wierzytelności D. umarzają się nawzajem w całości” (§ 2 ust. 2). Co więcej podkreślono, iż: „Strony potwierdzają, że dokonane w niniejszej Umowie potrącenie jest równoznaczne ze zwrotem przez D. na rzecz Funduszu kwot pożyczek wynikających z umów pożyczek oraz porozumienia, o których mowa w pkt 5) Preambuły, wraz z odsetkami na dzień zawarcia Umowy, oraz skutkuje zapłatą przez Fundusz całkowitej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji”.

Ponadto należy wskazać, że w Protokole z Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wnioskodawcy (dalej: „Protokół”), które odbyło się w dniu (...) 2023 r., wskazano, iż: „Akcje Nowej Emisji zostaną pokryte wkładem pieniężnym w terminie 14 (czternastu) dni od dnia ich objęcia” (§ 1 ust. 5 Protokołu). W § 2 ust. 4 Protokołu wskazano z kolei, że: „Wkład pieniężny, o którym mowa w § 1 ust. 5 powyżej, zostaje wniesiony na kapitał akcyjny Spółki, który po jego wniesieniu będzie wynosił (…) zł (...)”.

Należy również wskazać, że pożyczki zostały udzielone Wnioskodawcy dla celów dofinansowania prowadzonej przez niego działalności operacyjnej. Działalność ta - zgodnie z odpisem aktualnym KRS - koncentruje się na:

(…)

Należy doprecyzować, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności operacyjnej zajmuje się projektowaniem i realizacją obiektów w technologii modułowej. Wnioskodawca realizuje za pomocą wspomnianej technologii np. obiekty zakwaterowania studenckiego, hotele, budynki wielorodzinne, budynki jednorodzinne, zakwaterowania tymczasowego i rekreacyjnego.

Podkreślić należy także, że Akcje Nowej Emisji zostały zaoferowane do objęcia wyłącznie Funduszowi (Oferta objęcia akcji serii B, C, D oraz E Spółki D z siedzibą w S. złożony w dniu (...) 2023 r.). Fundusz zaoferowane mu Akcje Nowej Emisji objął w dniu (...) 2023 r., a to na podstawie Oświadczenia o przyjęciu oferty objęcia akcji serii B, C, D i E D. z siedzibą w S. z dnia (...) 2023 r.

Na kanwie takiego stanu faktycznego Wnioskodawca zastanawia się, czy wartość wierzytelności odsetkowych może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że przedmiotem zapytania w ramach niniejszego wniosku nie jest zastosowanie reguł wynikających z art. 15c ustawy o CIT.

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek w wysokości (…) zł, z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, i tym samym odsetki podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 15c ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest stanowisko, iż potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek w wysokości (…) zł, z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”) i tym samym odsetki podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 15c ustawy o CIT. Przedmiotem niniejszego wniosku nie jest analiza zasadności i zakresu stosowania art. 15c ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 zd. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Na kanwie powołanego przepisu, w literaturze przedmiotu (P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość, wyd. XIV, Warszawa 2023, art. 15), podkreśla się, że koszt podatkowy musi spełniać dwie cechy. Po pierwsze musi on wykazywać związek z przychodem podatkowym. Po drugie nie może być wymieniony na tzw. liście kosztów negatywnych (art. 16 ustawy o CIT). Jak bowiem wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 19 stycznia 2005 r. (sygn. akt I SA/Gd 776/02): „Sam fakt nieumieszczenia wydatku na liście negatywnej, bez konieczności wykazania jego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie jest wystarczający do stwierdzenia, że wydatek ten może być zaliczony w ciężar kosztów”. Dla ustalenia, że dany wydatek ponoszony przez podatnika może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest więc stwierdzenie, iż:

 1. Wydatek ten jest związany z przychodami podatkowymi, tj. wydatek ten ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów podatkowych w przyszłości (ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów);

 2. Wydatek ten nie został wymieniony w art. 16 ustawy o CIT, tj. na liście kosztów negatywnych.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem tego wniosku wydatki w postaci odsetek są związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, tj. mogą one wpłynąć na powstanie lub zwiększenie się przychodów podatkowych w przyszłości. Jest zatem spełniona ogólna cecha kosztu podatkowego wyrażona w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Powyższe wynika stąd, że - jak wskazano w opisie stanu faktycznego - pożyczki zostały udzielone Wnioskodawcy dla celów prowadzonej przez niego działalności operacyjnej, obejmującej projektowanie i realizację obiektów w technologii modułowej. Otrzymane dofinansowanie może więc potencjalnie przyczynić się od osiągnięcia przez Wnioskodawcę przychodu podatkowego w przyszłości lub do zwiększenia jego kwoty.

Co więcej możliwość zaliczenia odsetek od pożyczki zaciągniętej dla celów prowadzonej działalności gospodarczej (działalności operacyjnej) do kosztów podatkowych potwierdzają liczne interpretacje indywidualne. Tytułem przykładu należy wskazać na:

 1. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 lutego 2017 r. (Znak: 2461-IBPB-1-3.4510.940.2016.2.JKT), w której napisano, że: „skoro pożyczka zaciągnięta została na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, to odsetki od tej pożyczki mogą zostać zaliczone przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej w dacie ich zapłaty bądź kapitalizacji, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.p., z uwzględnieniem przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 u.p.d.o.p.”;

 2. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 lutego 2012 r. (Znak: IPPB1/415-77/12-2/ES), w której można przeczytać, że: „Warunkiem uznania odsetek od kredytu za koszt uzyskania przychodów, jest ich zapłacenie oraz istnienie związku przyczynowo-skutkowego, o którym mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy między kredytem, a przychodem z działalności gospodarczej. Decydujące znaczenie dla ustalenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ma więc faktyczne przeznaczenie kredytu, a nie treść umowy kredytowej zawartej z bankiem. Istotne dla oceny, czy ponoszone wydatki spełniają kryterium związku z uzyskiwanym przychodem z działalności gospodarczej jest to, czy zapłacone zobowiązanie oraz towary zostały nabyte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Oznacza to, że nie można odmówić prawa do zaliczenia w koszty zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na imię i nazwisko podatnika, np. na cel konsumpcyjny, w sytuacji gdy wykaże on związek pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem (art. 22 ust. 1 ww. ustawy). Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż środki z kredytu konsumpcyjnego zaciągniętego wraz z mężem Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup samochodu ciężarowego, który jest wykorzystywany w prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej. Skoro zatem zaciągnięty kredyt pozostaje w związku z uzyskiwanymi przez Wnioskodawczynię z tego źródła przychodami, a odsetki od kredytu zostały faktycznie zapłacone i nie zwiększają kosztów inwestycji, to odsetki od tego kredytu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. [...]. Jednakże dla określenia konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu Wnioskodawczyni zobowiązana jest wykazać związek tego wydatku z uzyskanym przychodem bądź prowadzoną działalnością nakierowaną na uzyskanie przychodu. Jest to zgodne z zasadą, że ciężar udowodnienia spoczywa na osobie, która z określonych faktów wywodzi skutki prawne”;

 3. Interpretacja indywidualna z dnia 4 lipca 2017 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4011.46.2017.1.BS), w której Dyrektor KIS wskazał, że: „przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uzależniają możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów ww. wydatków dotyczących kredytów przeznaczonych na sfinansowanie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, od klasyfikacji czy nazwy kredytów stosowanych przez instytucje finansowe, jak również od rodzaju zaciągniętego kredytu. Warunkiem uznania za koszt uzyskania przychodów, odsetek od kredytu jest przede wszystkim istnienie związku przyczynowo-skutkowego między kredytem, a przychodem z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy. Decydujące znaczenie dla ustalenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ma więc faktyczne przeznaczenie kredytu, a nie treść umowy kredytowej zawartej z bankiem. Oznacza to, że nie można odmówić prawa do zaliczenia w koszty odsetek od kredytu zaciągniętego na imię i nazwisko podatnika, w sytuacji gdy wykaże on związek pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskanym przychodem”.

Wnioskodawca wskazuje, że choć powołane powyżej interpretacje indywidualne dotyczą podatku dochodowego od osób fizycznych, to jednak brzmienie art. 22 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest w zasadzie takie samo, jak brzmienie art. 15 ust. 1 zd. 1 ustawy o CIT.

Skoro powyżej ustalono, że w opisanym stanie faktycznym wydatki w postaci odsetek są związane z przychodami podatkowymi (tj. mogą wpłynąć na powstanie przychodu podatkowego lub zwiększenie jego kwoty w przyszłości), to w dalszej kolejności należy wyeliminować możliwość zaliczenia wydatku w postaci odsetek do jakiegokolwiek kosztu wymienionego w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (lista kosztów negatywnych).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

- pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),

- pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Z powyższego przepisu wynika, że wydatki na spłatę pożyczki - w zakresie samego kapitału - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Jest to rozwiązanie racjonalne, bowiem również otrzymanie pożyczki przez pożyczkobiorcę nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego (art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT).

Niemniej jednak - w myśl art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT - faktycznie otrzymane odsetki od należności, w tym również od pożyczek (kredytów), stanowią dla wierzyciela (pożyczkodawcy) przychód podatkowy. Stąd też - na zasadzie symetrii przychodów i kosztów podatkowych - z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT wynika, że faktycznie zapłacone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów), stanowią dla dłużnika (pożyczkobiorcy) koszt uzyskania przychodów. W tym kontekście istotnym jest to, co należy rozumieć pod pojęciem „zapłaty”.

Zgodnie z definicją słowa „zapłata”, zamieszczoną w Słowniku Języka Polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/slowniki/zap%C5% 82ata.html), „zapłata” to nic innego, jak „uiszczenie należności za coś”. Idąc dalej pojęcia „uiścić – uiszczać” oraz „uiścić się - uiszczać się” oznaczają kolejno - w świetle tego samego źródła (https://sjp.pwn.pl/szukaj/uiszcza%C4%

87.html) – „uregulować należność za coś” oraz „wywiązać się z jakiegoś zobowiązania finansowego”.

W związku z powyższym należy ustalić, jaki charakter miała operacja gospodarcza przeprowadzona przez Fundusz oraz Wnioskodawcę (tj. potrącenie wierzytelności przysługującej Funduszowi z tytułu Umów z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji).

Stosownie do art. 14 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.) wspólnik i akcjonariusz nie mogą potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji. Nie wyłącza to potrącenia umownego. To właśnie wyjątek zawarty w drugim zdaniu powołanego przepisu wprowadza możliwość przeprowadzenia przez spółkę i jej akcjonariusza (tu Wnioskodawcę i Fundusz) tzw. nieaportowego podwyższenia kapitału zakładowego, które miało miejsce w zaistniałym stanie faktycznym.

W doktrynie prawa handlowego (M. Rodzynkiewicz, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wyd. VII, WKP 2018, art. 14) podkreśla się bowiem, że konwersji długu na kapitał zakładowy (tu kapitał akcyjny prostej spółki akcyjnej) można dokonać na dwa sposoby:

 1. Poprzez wniesienie wierzytelności akcjonariusza jako wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki. Skutkiem tego jest wygaśnięcie wierzytelności w drodze konfuzji (połączenia w rękach jednej osoby prawa i skorelowanego z nim obowiązku), a tym samym ma miejsce przysporzenie po stronie spółki w postaci zmniejszenia się stanu jej zobowiązań. Tę metodę określa się mianem aportowego podwyższenia kapitału zakładowego;

 2. Za pomocą umownego potrącenia wzajemnych wierzytelności pieniężnych (tak jak miało to miejsce w opisanym stanie faktycznym). Ten sposób określa się właśnie jako nieaportowe podwyższenie kapitału zakładowego. Jest to nic innego, jak uproszczony sposób wniesienia wkładu pieniężnego na podwyższony kapitał zakładowy. Przy czym dokonanie potrącenia umownego należy uznać za jednoznaczne z wykonaniem obowiązku wniesienia wkładu pieniężnego do spółki.

Odnośnie nieaportowego podwyższenia kapitału zakładowego, będącego w istocie potrąceniem umownym wierzytelności akcjonariusza z wierzytelnością spółki, w literaturze przedmiotu (M. Michalski, Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do art. 1-150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017, art. 14) można spotkać się z poglądami, że w takiej sytuacji spółka jest dłużnikiem co do oznaczonych sum pieniężnych. Jednocześnie jednak jest ona uprawniona do otrzymania takich samych sum pieniężnych z tytułu pokrycia wkładu w jej kapitale zakładowym. Oznacza to, że z jednej strony mamy wymagalne wierzytelności pieniężne przysługujące wierzycielom spółki, z drugiej zaś wymagalne roszczenia spółki z tytułu wkładu na kapitał. W celu dokonania wzajemnych rozliczeń pomiędzy sobą, spółka i jej akcjonariusze mogą zgodnie przyjąć swoisty mechanizm „zapłaty” realizowanej w drodze potrącenia umownego wierzytelności pieniężnych. W ten sposób osiąga się taki sam skutek, jak w przypadku zapłaty. Zasadniczą funkcją potrącenia jest bowiem zapłata długu przez dłużnika, w rezultacie czego dochodzi do zwolnienia go z zobowiązania. Dzięki zastosowaniu potrącenia dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania, co jest tak samo oczywiste jak funkcjonowanie wszystkich innych instrumentów służących umarzaniu zobowiązań. W przypadku potrącenia na pierwszy plan wysuwana jest jego funkcja zapłaty, bowiem skutki potrącenia są równoważne (tożsame) z dokonaniem płatności.

Skoro nieaportowe podwyższenie kapitału zakładowego, które miało miejsce w opisanym stanie faktycznym, jest niczym innym, jak potrąceniem umownym, to należy wskazać, że w literaturze cywilnoprawnej wskazuje się na funkcję zapłaty, jako zasadniczą funkcję potrącenia. Taki pogląd wyrażają w szczególności:

 1. G. Sikorski: „Efektem potrącenia jest taki stan, jaki nastąpiłby, gdyby obaj dłużnicy spełnili swoje świadczenia (funkcja zapłaty)” (G. Sikorski, Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 498).

 2. A. Janiak: „W doktrynie wskazuje się trzy funkcje potrącenia: zapłaty, egzekucji i gwarancyjną (zabezpieczenia). Funkcja zapłaty wyraża się w tym, że w wyniku potrącenia wzajemne zobowiązania dłużników ulegają umorzeniu tak, jakby dłużnicy spełnili świadczenia. Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie). Potrącenie można więc uznać za surogat wykonania zobowiązania (zapłaty)” (A. Janiak, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, wyd. II, red. A. Kidyba, Warszawa 2014, art. 498).

 3. A. Rzetecka-Gil: „Funkcja zapłaty polega na tym, że dzięki potrąceniu dochodzi do zapłaty dwóch długów. Potrącający nie dochodzi swej wierzytelności, lecz umarza ją, w zamian uzyskując umorzenie ciążącego na nim długu. Dlatego potrącenie określa się mianem uproszczonej, podwójnej zapłaty, na skutek której zaspokojone zostają obie strony (zob. M. Pyziak- Szafnicka (w:) System..., s. 1094; K. Zawada (w:) Kodeks..., s. 107). Skutki prawne kompensaty są takie same, jak skutki zapłaty. Zwraca się uwagę na walory potrącenia polegające na uniknięciu dwóch operacji przemieszczania walorów finansowych, co prowadzi do zaoszczędzenia kosztów, ryzyka, zmniejszenia obrotu środkami pieniężnymi oraz przyczynia się do przyśpieszenia obrotu (W. Bryl (w:) Kodeks..., s. 1204)” (A. Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, LEX/el. 2011, art. 498).

 4. A. Hrycaj: „Potrącenie określane jest jako środek zaspokojenia wierzytelności (funkcja zapłaty), jako sposób zaspokojenia potrącającego (funkcja egzekucji), a także jako środek spełniający funkcję gwarancyjną (J. Stochel, Istota potrącenia i sposób jego obliczania w prawie upadłościowym, Pr. Spółek 2001, nr 5, s. 47 i n.)” (A. Hrycaj, Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, wyd. III, red. P. Filipiak, LEX/el. 2023, art. 253).

Z powyższego wynika, że dokonane w ramach nieaportowego podwyższenia kapitału zakładowego potrącenie wierzytelności odsetkowych z wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji jest równoznaczne z zapłatą w pieniądzu. Osiąga się w ten sposób ten sam efekt, gdyż dłużnik uwalnia się od ciążącego na nim zobowiązania. Stan prawny osiągnięty w wyniku potrącenia nie różni się od stanu, do jakiego doprowadziłaby zapłata w pieniądzu. Uregulowanie zobowiązania z tytułu odsetek poprzez przedstawienie własnej wierzytelności do potrącenia należy więc uznać za ich faktyczną zapłatę w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT.

Taki pogląd jest potwierdzany przez organy podatkowe. Tytułem przykładu należy wskazać na następujące stanowiska:

 1. Pismo z dnia 7 marca 2007 r., wydane przez: Lubelski Urząd Skarbowy w Lublinie, Znak: PD.423-85/06: „Z przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 11 nie wynika, iż zapłata odsetek od pożyczek (kredytów) winna nastąpić w oparciu o faktyczny przepływ środków pieniężnych, czyli za pomocą pieniądza (banknotów, monet); jednostek pieniężnych (krajowych i zagranicznych), tak w gotówce jak i na rachunku bankowym lub w formie lokaty pieniężnej; czeków i weksli obcych, jeżeli są one płatne w ciągu 3 miesięcy od daty ich wystawienia; oraz metali szlachetnych, jeżeli nie są zaliczane do rzeczowych składników majątku obrotowego. W sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę, odsetki będące kosztem dysponowania pożyczonym kapitałem, zostały uregulowane na mocy umowy potrącenia wzajemnych należności. Kompensatę (potrącenie) czyli sposób umorzenia wierzytelności wzajemnych w sytuacji, gdy dwa podmioty są względem siebie dłużnikami i wierzycielami regulują art. 498 oraz art. 503 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93), traktujące potrącenie jako formę zapłaty. Wobec powyższego, skompensowane odsetki od pożyczki w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią koszt uzyskania przychodu. (...)”.

 2. Pismo z dnia 19 listopada 2004 r., wydane przez: Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu, Znak: ZD/423-255/04: „W przedstawionym stanie faktycznym Podatnik zamierza rozliczyć wierzytelności z tytułu odsetek w formie kompensaty. Istotą potrącenia, jako instytucji o dużym znaczeniu gospodarczym, jest ograniczenie obrotu środkami pieniężnymi, co następuje w drodze umorzenia wzajemnych wierzytelności przez zaliczenie, w wyniku czego osoby mające wobec siebie nawzajem wierzytelności z tych samych lub różnych stosunków zobowiązaniowych nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, lecz na skutek potrącenia każda z nich zostaje zwolniona ze swego zobowiązania albo całkowicie, albo też do wysokości należności niższej (art. 498 § 2 kodeksu cywilnego). Oświadczenie o potrąceniu należy do kategorii czynności prawnych jednostronnych. Dla jego prawnej skuteczności wystarcza złożenie oświadczenia woli tylko przez jedną ze stron, której przysługuje wierzytelność przedstawiona do potrącenia, lecz zarazem występującej - jak pozwany - w roli dłużnika. Uprawnienie do złożenia takiego oświadczenia ma charakter prawnokształtujący. W wypadku bowiem dokonania potrącenia wierzyciel kształtuje sytuację prawną swego dłużnika, powodując umorzenie jego długu i tym samym zmniejszenie aktywów w majątku swego kontrahenta. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty. W przedstawionych okolicznościach rozważenia wymaga kwestia, czy w świetle powołanych przepisów ustawy podatkowej potrącenie odsetek uznać można za ich otrzymanie, generujące przychód, oraz za ich zapłatę, generującą koszt uzyskanie przychodu. W opinii organu podatkowego, z brzmienia przepisów art. 12 ust. 1 pkt 2 i art. 16 ust. 1 pkt 11 nie wynika, iż otrzymanie (zapłata) odsetek winno nastąpić wyłącznie w oparciu o faktyczny przepływ środków pieniężnych. Nie ulega wątpliwości, iż potrącenie (kompensata) jest formą regulowania zobowiązań i należności, którego skutki zrównane są z zapłatą. Wobec powyższego odsetki rozliczone poprzez kompensatę uznać należy za otrzymane (zapłacone), a zatem generujące przychody oraz koszty uzyskania przychodów”.

Warto również zwrócić uwagę na to, że w wyniku zawartej Umowy potrącenia z dnia (...) 2023 r. Wnioskodawca niewątpliwie „uregulował należność za coś”, jak również „wywiązał się z jakiegoś zobowiązania finansowego”. Dokonał więc - także w rozumieniu potocznym - zapłaty.

Przemawiają za tym argumenty natury księgowej. Udzielenie pożyczki skutkuje bowiem tym, iż po stronie pożyczkodawcy powstaje należność wykazywana w bilansie w ramach pozycji „Inwestycje długoterminowe - pożyczki długoterminowe stanowiące pożyczki i wierzytelności” lub „Inwestycje krótkoterminowe - pożyczki i wierzytelności” (w zależności od przyjętego okresu spłaty). Natomiast u pożyczkobiorcy powstaje zobowiązanie wykazywane w jego bilansie po stronie pasywów, w ramach pozycji „Długoterminowe pożyczki” lub „Krótkoterminowe pożyczki” (w zależności od przyjętego okresu spłaty). W wyniku dokonanego potrącenia należność wykazywana przez pożyczkodawcę (tu Fundusz) zostanie uregulowana (Fundusz przestanie ją wykazywać w swym bilansie). Natomiast Wnioskodawca wywiąże się ze swojego zobowiązania finansowego wobec Funduszu (również przestanie je wykazywać w swoim bilansie).

Ponadto kontynuując wątek księgowy należy zwrócić uwagę na to, że zapłata w drodze potrącenia ma bardzo podobny efekt to zapłaty w pieniądzu. Różnice sprowadzają się jedynie do tego, że:

 1. Po stronie pożyczkodawcy (tu Funduszu) nie dojdzie do zwiększenia w bilansie, po stronie aktywów, wykazywanych „Środków pieniężnych w kasie i na rachunkach”, lecz do zmniejszenia wartości wykazywanych w bilansie, po stronie pasywów, „Zobowiązań krótkoterminowych”;

 2. Po stronie pożyczkobiorcy (Wnioskodawca) nie dojdzie do przepływu pieniężnego, bowiem nie zmniejszą się jego wykazywane w bilansie aktywa w postaci „Środków pieniężnych w kasie i na rachunkach”. Zamiast tego zmniejszeniu ulegnie wartość innego aktywa, a konkretnie należności (wierzytelności) o zapłatę ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji.

Wnioskodawca uważa więc, że również z perspektywy księgowej uregulowanie zobowiązania z tytułu odsetek poprzez przedstawienie do potrącenia wierzytelności o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji stanowi ich faktyczną zapłatę w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT.

Wnioskodawca wskazuje, że w praktyce - dla potrzeb podatkowych - nieaportowe podwyższenie kapitału zakładowego jest traktowane w tożsamy sposób, jak wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci wierzytelności do spółki. Kwalifikacja ta w ocenie Wnioskodawcy nie wpływa jednak na możliwość zaliczenia przez Wnioskodawcę wartości odsetek do kosztów podatkowych w momencie potrącenia.

Wynika to stąd, że - spoglądając czysto ekonomicznie - Fundusz otrzyma od Wnioskodawcy „zapłatę” w postaci Akcji Nowej Emisji, które w odpowiedniej części będą pokrywały wartość przysługującej mu wierzytelności odsetkowej. Wartość wydanych Funduszowi Akcji Nowej Emisji stanowić będzie w tym znaczeniu wydatek na spłatę pożyczek (kwotę kapitału plus odsetki). Ta część ceny nominalnej Akcji Nowej Emisji, która pokrywa zobowiązanie z tytułu odsetek, będzie więc mogła zostać zaliczona przez Wnioskodawcę do kosztów podatkowych.

Oznacza to, że nawet jeśli uznać na gruncie podatkowym, iż w opisanym stanie faktycznym doszło w istocie do wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki w postaci wierzytelności, to Wnioskodawca nadal dokonał faktycznej zapłaty odsetek w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT. Ma on zatem prawo do zaliczenia kwoty odsetek do swoich kosztów podatkowych (z uwzględnieniem ograniczenia przewidzianego w art. 15c ustawy o CIT), gdyż wydane Funduszowi Akcje Nowej Emisji (tj. ich łączna cena emisyjna) pokrywają w całości wartość wierzytelności odsetkowej.

Wnioskodawca wskazuje, że taki pogląd jest w zasadzie jednolicie akceptowany przez organy podatkowe i sądy administracyjne. W ramach przykładu Wnioskodawca wskazuje na następujące stanowiska:

 1. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 28 września 2020 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.279.2020.1.IZ), w której wskazano, że: „w sytuacji przedstawionej we wniosku, polegającej na objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy II w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności pożyczkowych, dojdzie do uregulowania istniejącego zobowiązania Wnioskodawcy II z tytułu tych wierzytelności wobec Wnioskodawcy I wraz z przysługującymi odsetkami. Wydane Wnioskodawcy I udziały Wnioskodawcy II stanowią/będą stanowiły swoistą zapłatę za wniesione wierzytelności pożyczkowe. A więc wartość wydanych przez Wnioskodawcę II udziałów własnych stanowi/stanowić będzie wydatek na spłatę pożyczek objętych tymi wierzytelnościami. Przy czym, określając wysokość wydatków poniesionych na spłatę odsetek od tychże pożyczek należy ustalić, jaka część wydanych przez Wnioskodawcę II udziałów przypadać będzie na spłatę części odsetkowej wierzytelności pożyczkowych, a jaka odpowiadać będzie kwotom głównym tych wierzytelności i uwzględnić te ustalenia przy określaniu wysokości wydatku z tytułu spłaty na rzecz Wnioskodawcy I odsetek od przedmiotowych wierzytelności, które Wnioskodawca II jest/będzie uprawniony zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Zatem, skoro w wyniku konwersji Pożyczki Wnioskodawca I uzyska udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy II w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności pożyczkowej (obejmującej też odsetki), zaś zobowiązanie Wnioskodawcy II wobec Wnioskodawcy I wygaśnie, to należy uznać, że na dzień konwersji odsetki od niniejszego zobowiązania zostały faktycznie wypłacone. Dzień konwersji jest więc punktem odniesienia dla ustalenia daty zaliczenia odsetek do kosztów uzyskania przychodów. Reasumując, Wnioskodawca II ma/będzie mieć możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczek podlegających konwersji, którym odpowiada podwyższenie kapitału zakładowego (przy czym, określając wysokość wydatków poniesionych na spłatę odsetek od pożyczek należy ustalić jaka część wydanych przez Wnioskodawcę II udziałów przypadać będzie na spłatę części odsetkowej wierzytelności pożyczkowych, a jaka odpowiadać będzie kwotom głównym tych wierzytelności), z uwzględnieniem innych ograniczeń i zasad zawartych w przepisach u.p.d.o.p. Ww. odsetki stanowią/będą stanowić koszty uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy II w dniu konwersji”;

 2. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 13 marca 2023 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.58.2023.1.IZ): „skoro w wyniku konwersji Pożyczki Pożyczkodawca uzyska akcje w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności pożyczkowej (obejmującej też odsetki), zaś zobowiązanie Wnioskodawcy wobec Pożyczkodawcy wygaśnie, to należy uznać, że na dzień konwersji odsetki od niniejszego zobowiązania zostały faktycznie wypłacone. Reasumując, Wnioskodawca będzie mieć możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek podlegających konwersji, przy czym, określając wysokość wydatków poniesionych na spłatę odsetek od pożyczek należy ustalić jaka część wydanych przez Wnioskodawcę akcji przypadać będzie na spłatę części odsetkowej wierzytelności pożyczkowych, a jaka odpowiadać będzie kwotom głównym tych wierzytelności, z uwzględnieniem innych ograniczeń i zasad zawartych w przepisach ustawy CIT. Ww. odsetki będą stanowić koszty uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy w dniu konwersji. Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy Spółka jako dłużnik Pożyczkodawcy z tytułu zawartych Umów Pożyczek, ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartość naliczonych i potrąconych Należności Odsetkowych z tytułu zawartych umów Pożyczek oraz Porozumienia zawartych z Akcjonariuszem, w związku z przekazaniem wierzytelności wynikających z tych umów wraz z odsetkami na akcje w podwyższonym kapitale Spółki zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy CIT, uznano za prawidłowe”;

 3. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 1 czerwca 2023 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.225.2023.1.PC), w której uznano za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, że: „Wskutek dokonania Konwersji roszczenia Pożyczkodawców o zapłatę tych odsetek zostały zaspokojone, a Spółka faktycznie poniosła koszt zapłaty tych odsetek, potrącając przysługujące jej (wobec Pożyczkodawców) wierzytelności z tytułu należnych wpłat na pokrycie akcji (powiększających kapitały Spółki) z wierzytelnościami Pożyczkodawców wobec Spółki z tytułu Pożyczek”;

 4. Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 8 lutego 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4010.484.2021.4.AR), w której wskazano, iż: „Nabycie tytułem wkładu przez X Sp. z o.o. wierzytelności, skutkujące zobowiązaniem X Spółki z o.o. do wydania udziałów powoduje zaspokojenie wierzyciela i stanowi „wykonanie zobowiązania” przez X Sp. z o.o. z tytułu uzyskanych należności pożyczkowych. W konsekwencji, uznać należy, że na gruncie ustawy o CIT dojdzie do „zapłaty” (wpłaty) na rzecz wierzyciela należności pożyczkowych. Odnosząc powołane wyżej uregulowania ustawy o CIT do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku, polegającej na objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym X Spółki z o.o. w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności pożyczkowych, dojdzie do uregulowania istniejącego zobowiązania X Sp. z o.o. z tytułu tych wierzytelności wobec Wspólników (w tym wobec Y Sp. z o.o.) wraz z przysługującymi Odsetkami. Wydane udziały X Sp. z o.o. będą stanowiły swoistą zapłatę za wniesione wierzytelności pożyczkowe. A więc wartość wydanych przez X Sp. z o.o. udziałów własnych stanowić będzie wydatek na spłatę pożyczek objętych tymi wierzytelnościami. Skoro więc w wyniku konwersji pożyczek Y Sp. z o.o. uzyska udziały w podwyższonym kapitale zakładowym X Sp. z o.o. w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności pożyczkowej (obejmującej też odsetki), zaś zobowiązanie X Sp. z o.o. wobec Y Sp. z o.o. wygaśnie, to należy uznać, że na dzień konwersji odsetki od niniejszego zobowiązania zostaną faktycznie wypłacone. Zatem w przypadku konwersji wierzytelności z tytułu udzielanej przez udziałowca Pożyczki wraz z odsetkami na kapitał zakładowy X Sp. z o.o. w postaci wkładu niepieniężnego, skutki podatkowe w zakresie odsetek dla obu stron należy rozpatrywać analogicznie jak w przypadku ich zapłaty. Odsetki konwertowane na kapitał zakładowy Wnioskodawcy w ramach wkładu niepieniężnego stanowią dla X Sp. z o.o. koszt uzyskania przychodów i jednocześnie dla Y Sp. z o.o. (udziałowca) przychód podatkowy. Stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało zatem uznać za prawidłowe”;

 5. Wyrok NSA z 10 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3093/13: „W zaskarżonej interpretacji prawidłowo organ podatkowy odwołał się także do art. 26 ust. 7 u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007, zgodnie z którym wypłata, o której mowa w ust. 1 art. 26 oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek. Interpretacji przywołanego przepisu należy dokonywać w sposób ścisły i zgodnie z celami, dla których stanowione są normy prawa podatkowego. Te bowiem uwzględniać muszą w swych hipotezach rzeczywiste zjawiska gospodarcze, w tym towarzyszące im realnie przysporzenia majątkowe. W związku z powyższym objęcie przez wspólnika spółki jej udziałów utworzonych w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego w zamian za wierzytelność z tytułu odsetek od udzielonej tej spółce pożyczki, w drodze konwersji długu na kapitał zakładowy, należy traktować na równi z wypłatą odsetek w rozumieniu art. 26 ust. 7 u.p.d.o.p. Roszczenie wierzyciela o zapłatę odsetek od udzielonej pożyczki wygasa, a zatem zostaje zaspokojone. Nie można w tej sytuacji zasadnie twierdzić, że nie dochodzi do wykonania zobowiązania równoznacznego z zapłatą odsetek”;

 6. Wyrok WSA w Warszawie z 4 września 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2830/11: „Zdaniem Sądu zgodzić się trzeba z Ministrem Finansów, że objęcie przez wierzyciela Spółki jej udziałów utworzonych w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego w zamian za wierzytelność z tytułu odsetek od udzielonej tej Spółce pożyczki, w drodze konwersji długu na kapitał zakładowy, należy traktować na równi z wypłatą odsetek w rozumieniu art. 26 ust. 1 i ust. 7 u.p.d.o.p. Roszczenie wierzyciela o zapłatę odsetek od udzielonej pożyczki bowiem wygasa, a zatem zostaje zaspokojone. Nie można więc twierdzić - jak czyni to Spółka, że nie dochodzi do wykonania zobowiązania. Wskutek połączenia przymiotu wierzyciela i dłużnika w jednym podmiocie zobowiązanie z tytułu pożyczki przestaje istnieć. Więź prawna między stronami ustaje. Za przyjęciem tego poglądu przemawia także spójność wykładni. Wymaga ona jednakowego potraktowania sytuacji, w której podatnik za wypłaconą faktycznie kwotę odsetek (po pobraniu przez płatnika podatku) zakupił udziały oraz sytuacji, w której podatnik korzystając z uproszczonego sposobu rozliczenia wzajemnych wierzytelności, co zapewnia instytucja konwersji długu na kapitał zakładowy osiąga ten sam efekt ekonomiczny”;

 7. Wyrok NSA z 14 kwietnia 2015 r., II FSK 476/13: „Nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że w związku z konwersją wierzytelności odsetkowych na kapitał zakładowy spółki jej wspólnik spółka O. nie uzyskuje przychodów z odsetek, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.”.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca uważa, że prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek w wysokości (…) zł, z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, w związku z czym, Wnioskodawca może zaliczyć kwotę odsetek do kosztów uzyskania przychodów z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 15c ustawy o CIT (które to ograniczenia nie są przedmiotem niniejszego wniosku).

Wnioskodawca wskazuje dodatkowo, iż w jego ocenie takie prawo przysługuje mu niezależnie od tego, czy przeprowadzone potrącenie umowne zostanie dla celów podatkowych uznane za nieaportowe, czy też aportowe podwyższenie kapitału zakładowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem inne kwestie wynikające z własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej również : „ustawa o CIT”),

Treść art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj. konieczności faktycznego poniesienia wydatku oraz poniesienia wydatku w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy CIT katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych.

Jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

Mając na uwadze powyższy przepis, stwierdzić należy, że dla celów podatkowych za koszty uzyskania przychodów uznawane są wyłącznie zapłacone przez podatnika odsetki od zobowiązań (w tym pożyczek), pod warunkiem, że wiążą się one z jego przychodami.

Obciążenie finansowe z tytułu odsetek musi być zatem faktycznie poniesione przez podatnika. W związku z tym, nie stanowią kosztów podatkowych spełniające warunek związku z przychodami odsetki naliczone, lecz niezapłacone lub umorzone.

Pojęcie wydatków jest szerokie, a ustawa CIT nie ogranicza wskazanego pojęcia tylko i wyłącznie do wydatków pieniężnych podmiotu regulującego ciążące na nim zobowiązanie, np. z tytułu pożyczki.

Poniesienie kosztu w rozumieniu omawianej ustawy jest świadomym, celowym działaniem podatnika. Polega na faktycznym i definitywnym przesunięciu określonej wartości z jego majątku do majątku innego podmiotu. W szczególności, może mieć postać wydatkowania środków pieniężnych bądź przekazania innych wartości majątkowych, a także potrącenia (kompensaty).

Tak więc sformułowanie „poniesione wydatki” będzie odnosiło się do wydatków zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych, bezpośrednio poniesionych na wypełnienie istniejącego zobowiązania podatnika.

W tym miejscu wskazać należy, że Kodeks spółek handlowych, nie definiuje pojęć wkład pieniężny czy niepieniężny (aport) jako form pokrycia kapitału w spółce akcyjnej, jak również technicznego sposobu realizacji wniesienia tego wkładu na pokrycie kapitału zapasowego.

Ustawodawca wprowadzając dychotomiczny podział wkładów przeciwstawił wkład niepieniężny, wkładowi pieniężnemu, a to logicznie oznacza, że przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko to co – nie będąc pieniądzem – przedstawia wartość ekonomiczną.

Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej może być każde prawo, które nie jest prawem niezbywalnym, świadczeniem pracy bądź usług, ale także nie kwalifikuje się jako tzw. prowizja grynderska, czyli wynagrodzenie wspólnika za świadczenia związane z zakładaniem spółki. Powszechnie przyjmuje się, że wierzytelność przysługująca osobie obejmującej udziały (akcje) w spółce kapitałowej może być przedmiotem wkładu niepieniężnego do tej spółki. Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej może być wierzytelność, jaką posiada wspólnik wobec spółki, jak również wierzytelność posiadana przez wspólnika wobec osoby trzeciej.

Sytuację, w której przedmiotem aportu jest wierzytelność posiadana przez wspólnika wobec spółki przyjmuje się określać jako konwersję wierzytelności na udziały/akcje (z perspektywy wspólnika-wierzyciela) albo też jako konwersję długu na kapitał (z perspektywy spółki-dłużnika).

Zatem konwersja wierzytelności oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej albowiem tę można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego.

Odnosząc powołane wyżej uregulowania ustawy o CIT do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku, polegającej na objęciu przez Fundusz akcji Wnioskodawcy w zamian wierzytelności pożyczkowe przysługujące Funduszowi, dojdzie do uregulowania istniejącego zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu tych wierzytelności wobec Funduszu wraz z przysługującymi odsetkami.

Zdaniem Organu, potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji powoduje zaspokojenie wierzyciela i stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wydane Funduszowi (Pożyczkodawcy) akcje Wnioskodawcy będą stanowiły swoistą zapłatę za wniesione wierzytelności pożyczkowe powstałe z tytułu udzielonych Wnioskodawcy pożyczek. A więc wartość wydanych przez Wnioskodawcę akcji własnych stanowić będzie wydatek na spłatę pożyczek objętych tymi wierzytelnościami, wraz z odsetkami.

Przy czym, określając wysokość wydatków poniesionych na spłatę odsetek od tychże pożyczek należy ustalić, jaka część wydanych przez Wnioskodawcę akcji przypadać będzie na spłatę części odsetkowej wierzytelności pożyczkowych, a jaka odpowiadać będzie kwotom głównym tych wierzytelności i uwzględnić te ustalenia przy określaniu wysokości wydatku z tytułu spłaty na rzecz Funduszu (Pożyczkodawcy) odsetek od przedmiotowych wierzytelności, które Wnioskodawca będzie uprawniony zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem, skoro w wyniku potrącenia wierzytelności pożyczkowych (obejmującej też odsetki) Fundusz (Pożyczkodawca) uzyska akcje Wnioskodawcy, zaś zobowiązanie Wnioskodawcy wobec Pożyczkodawcy wygaśnie, to należy uznać, że na dzień potrącenia (konwersji) odsetki od niniejszych zobowiązań zostały faktycznie zapłacone.

Reasumując, Wnioskodawca będzie mieć możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek wskazanych we wniosku, przy czym, określając wysokość wydatków poniesionych na spłatę odsetek od pożyczek należy ustalić jaka część wydanych przez Wnioskodawcę akcji przypadać będzie na spłatę części odsetkowej wierzytelności pożyczkowych, a jaka odpowiadać będzie kwotom głównym tych wierzytelności, z uwzględnieniem innych ograniczeń i zasad zawartych w przepisach ustawy o CIT.

Wobec powyższego, zgodzić się należy z Państwa stanowiskiem, że potrącenie przysługującej Funduszowi wierzytelności z tytułu Umów, obejmującej kwotę odsetek w wysokości (…) zł, z przysługującą Wnioskodawcy wierzytelnością o zapłatę łącznej ceny emisyjnej za Akcje Nowej Emisji, stanowi faktyczną zapłatę odsetek od zobowiązań w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz orzeczeń sądów administracyjnych stwierdzić należy, że interpretacje te oraz orzeczenia zostały wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).