Interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.186.2024.1.KSA

Opodatkowanie podatkiem VAT czynności wniesienia aportem nakładów inwestycyjnych do Spółki oraz prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem nakładów inwestycyjnych do Spółki oraz prawa do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację inwestycji pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) stanowi jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (t. j. Dz. U. z 1998 r, Nr 96. poz. 603 ze zm.). Gmina uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.; dalej: Konstytucja) oraz wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych (art. 163 Konstytucji). Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z późn. zm.) – dalej: „u.s.g.”, Gmina posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 u.s.g.). Gmina samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne wykonuje zadania własne określone m. in. w art. 7 u.s.g.

Do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 u.s.g.). W szczególności zadania własne obejmują sprawy z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, co wynika z treści art. 7 ust. 1 pkt 3 u.s.g.

W myśl art. 9 ust. 1 u.s.g. w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 u.s.g.).

Jak stanowi art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 679 z późn. zm.), gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Podmiotem realizującym zadania własne Gminy z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców dotyczących w szczególności: zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych, gospodarowania odpadami, utrzymania dróg, rekultywacji, udrażniania rowów melioracyjnych jest (...) sp. z o.o. (NIP (...)), funkcjonująca w formie spółki komunalnej z wyłącznym (100%) udziałem Gminy w jej kapitale zakładowym (dalej: „Spółka”).

Ponadto, Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z danymi zawartymi w KRS przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest 37.00.Z odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, natomiast przedmiot pozostałej działalności to: 36.00.Z pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody, 38.11.Z zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne, 38.21.Z obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne, 42.11.Z roboty związane z budową dróg i autostrad, 42.21.Z roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych, 43.12.Z przygotowanie terenu pod budowę, 43.22.Z wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych, 81.29.Z pozostałe sprzątanie, 81.30.Z działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zielonych.

Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Gmina jest w toku realizacji Inwestycji pn. „(...)”. Obecnie trwają prace projektowe.

Istniejąca oczyszczalnia ścieków w (...), jedna z dwóch funkcjonujących w Gminie – zbudowana w latach (...) wymaga gruntownej rozbudowy. Obecnie posiada ona zezwolenie wodnoprawne, w którym Q_śrd = (...) m³/d, oraz Q_maxd = (...) m³/d. W związku z oczyszczaniem ścieków z aglomeracji (...), w tym (...) w gminie (...), a także rozwoju mieszkalnictwa w gminie (...), średnioroczny napływ ścieku często przekracza (...) m³/d. Mając na uwadze powyższe opracowano koncepcję oraz program funkcjonalno-użytkowy rozbudowy i przebudowy istniejącej oczyszczalni ścieków komunalnych w (...) pozwalające na zwiększenie Q_śrd do (...) m³/d. Planowana kompleksowa rozbudowa pozwoli na lepsze oczyszczanie ścieków komunalnych, w tym ścieków z (...). Dodatkowo rozbudowa zapewni polepszenie parametrów ścieku oczyszczonego, a także zabezpieczenie odbioru ścieków komunalnych w aglomeracji z terenów przemysłowych zlokalizowanych w rejonie (...). Zwiększenie możliwości oczyszczania ścieków dzięki rozbudowie pozwoli na wykorzystanie przemysłowo-usługowe terenów zlokalizowanych w gminie (...) w bezpośrednim położeniu zjazdu na drogę (...) w (...), powodując powstanie nowych miejsc pracy oraz generując przychody dla gminy. Rozbudowa oczyszczalni zabezpieczy również możliwość rozwoju mieszkalnictwa. W ostatnich latach na terenie gminy (...) wydaje się rocznie od 40 do 60 warunków technicznych dla podłączenia budynków mieszkalnych.

Celem realizacji inwestycji Wnioskodawca pozyskał środki zewnętrzne z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (I edycja).

Początkowo, wniosek o dofinansowanie dotyczył inwestycji w szerszym zakresie, obejmującym również budowę instalacji do przetwarzania osadów ściekowych, na którą Gmina uzyskała wstępną promesę nr (...). Wnioskodawca w 2022 r. przygotował dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie zadania w szerszym zakresie, jednak w przetargach nie została złożona żadna oferta. Na podstawie obserwacji rozstrzygnięć przetargowych dot. realizacji tego rodzaju inwestycji Wnioskodawca ocenił również, że znacznie wzrośnie szacowany koszt planowanego pierwotnie zadania inwestycyjnego. Spowodowałoby to konieczność znacznego zwiększenia wkładu własnego Gminy. W styczniu 2023 r. Wnioskodawca wystąpił do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o zmianę inwestycji. Nowy i obecnie realizowany zakres inwestycji obejmuje rozbudowę oczyszczalni ścieków komunalnych w (...) bez planowanej pierwotnie instalacji do przetwarzania osadów ściekowych. Złożony wniosek został rozpatrzony pozytywnie.

W dniu (...) r. Wnioskodawcy została udzielona Promesa na dofinansowanie inwestycji z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych nr (...), dotycząca finansowania inwestycji realizowanej przez Wnioskodawcę, polegającej na (...). Kwota Promesy wynosi (...) PLN, co stanowi 95% ostatecznej wartości inwestycji. Kwota Promesy stanowi maksymalną kwotę dofinansowania, które może być wypłacone Gminie na jej podstawie. Kwota promesy może ulec zmianie w związku z wystąpieniem robót dodatkowych lub waloryzacją wynagrodzenia przewidzianego w umowie z wykonawcą.

Dnia (...) r. Gmina zawarła umowę NR (...) z Wykonawcą, tj. konsorcjum firm: (...) reprezentowaną przez komplementariusza: (...) – Liderem Konsorcjum oraz (...) – Partnerem Konsorcjum, dotyczącą realizacji projektu pn. „(...)” w formule zaprojektuj i wybuduj.

Zakres zamówienia obejmuje:

1)Wykonanie niezbędnej dokumentacji w tym w szczególności projektu budowlanego oraz dokumentacji technicznej i wykonawczej w zakresie określonym w Planie Funkcjonalno-Użytkowym oraz formie zgodnej z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U.2022.1679 ze zm.). Zamawiający posiada decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2023.1094 ze zm.).

2)Uzyskanie pozwolenia na budowę/rozbudowę oczyszczalni ścieków.

3)Rozbudowę i przebudowę oczyszczalni ścieków w (...).

4)Przepustowość oczyszczalni po rozbudowie i przebudowie powinna wynosić: Q_śrd = (...) m³/d, Q_maxd = (...) m³/d, RLM = (...) MR ze względu na (...).

Właścicielem nieruchomości, na której będzie realizowana inwestycja pn. „(...)” (działka nr (...) w (...)) – jest Spółka.

Z uwagi na powyższe w dniu (...) r. pomiędzy Gminą a Spółką została zawarta Umowa – Zgoda Nr (...) na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane. Na mocy umowy Spółka. wyraziła zgodę na wykonanie przez Gminę zadania pn. „(...)” na działce stanowiącej własność Spółki, zgodnie z Programem Funkcjonalno-Użytkowym stanowiącym załącznik do umowy.

Zgoda dotyczy działki ewidencyjnej nr (...) położonej w (...) (KW nr (...)), na której posadowiona jest oczyszczalnia ścieków. Zgodnie z postanowieniami umownymi:

1.Udostępnienie terenu dla inwestora będzie nieodpłatne. Prawo korzystania z działki przysługuje bezpośrednio Inwestorowi (czyli Gminie), wykonawcy robót, jak również jednostkom i osobom zobowiązanym do nadzoru nad robotami.

2.Inwestor bierze odpowiedzialność za doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego po wykonaniu robót.

3.Spółka przekaże Inwestorowi niezbędne dla wykonania inwestycji dokumenty, tj: Program Funkcjonalno-Użytkowy dla zadania pn. „(...)”.

4.Spółka przenosi na Inwestora autorskie prawa majątkowe do ww. dokumentacji we wszystkich polach eksploatacji.

5.Powielanie, reprodukcja ww. dokumentacji przez Inwestora nie wymaga odrębnej zgody Spółki.

Niezwłocznie po zakończeniu realizacji inwestycji oraz oddaniu jej do użytkowania gmina zamierza dokonać aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki.

Dodatkowo Wnioskodawca nadmienia, że przed dokonaniem czynności aportu Gmina nie będzie w żaden sposób użytkować infrastruktury wybudowanej w ramach inwestycji. Infrastruktura zacznie być użytkowana przez Spółkę, dopiero po dokonaniu aportu nakładów inwestycyjnych. W tym miejscu warto zauważyć, iż planowana transakcja wniesienia aportu nie obejmie przeniesienia żadnych należności Spółce, rachunków bankowych ani środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach Gminy.

Ponadto, w wyniku aportu Spółka nie przejmie również żadnych zobowiązań Gminy (w szczególności zobowiązań z tytułu pożyczek lub kredytów). Nie dojdzie wówczas również do przeniesienia umów o pracę osób zatrudnionych w Gminie, tj. nie dojdzie do przeniesienia zakładu pracy na nowego pracodawcę (Spółkę) w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1465) – jako: „KP”.

W zamian za wniesienie budynku osadu ściekowego aportem do Spółki w procedurze podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Gmina otrzyma nowe udziały w Spółce, przy czym ewentualna nadwyżka wynikająca z różnicy pomiędzy wartością nominalną udziałów a wartością wniesionego aportu niepieniężnego zostanie przelana na kapitał zapasowy Spółki. Przedmiotem aportu nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 z późn. zm.) – jako: „KC”, a wyłącznie określony składnik majątkowy, któremu nie będą towarzyszyć żadne inne elementy wymienione w art. 55¹ KC.

Przedmiot aportu nie będzie również stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, gdyż infrastruktura powstała w ramach Inwestycji nie będzie organizacyjnie i finansowo wyodrębnionym w istniejącym przedsiębiorstwie zespołem składników materialnych i niematerialnych, nie obejmuje zobowiązań i nie mogłaby w ocenie Gminy stanowić niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, w tym przypadku z zakresu usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Wydatki związane z realizacją inwestycji dokumentowane są i będą fakturami VAT, na których jako nabywca widnieje Gmina. Na moment składania wniosku do Wnioskodawcy wpłynęła jedna faktura VAT dotycząca inwestycji – dokumentująca zakup tablicy informacyjnej.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania VAT czynności aportu nakładów inwestycyjnych powstałych w ramach realizacji Inwestycji do Spółki, a także odliczenia kwoty VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących ponoszone wydatki w związku z realizacją Inwestycji.

Pytania

1)Czy wniesienie aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją Inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem?

2)Czy Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie aportem nakładów Inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją Inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.; dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 2 pkt 6 i 22 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii; 22) sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Definicja ,,świadczenia usług” zawarta w ustawie o VAT ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” oraz jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Co istotne, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku Spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe. W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych. Z jednej strony wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku, w zamian za co otrzymuje pewne uprawnienia (udziały), które posiadają określoną wartość. W związku z tym, powyższa transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny (z którego wynika konieczność opodatkowania VAT). Wskazać należy, że z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje adekwatny związek. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną, wymierną korzyść.

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 7 (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub odpłatnego świadczenia usług w świetle art. 8 (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych), a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.; dalej: KC), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 KC). Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 KC).

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. (art. 47 § 2 KC).

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania (art. 48 KC).

Z punktu widzenia prawa cywilnego, nakłady poniesione na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli oraz ulepszenie i modernizacja istniejących budynków lub budowli), stanowią część składową gruntu i tym samym własność właściciela gruntu. Wszystko to, co zostało trwale z gruntem złączone, stanowi bowiem jego część składową.

Zatem, gdy Wnioskodawca rozbuduje oczyszczalnię ścieków komunalnych na nieruchomości będącej własnością Spółki oznacza to, że Gmina poniesie nakłady na gruncie, który nie stanowi jej własności, nakłady te staną się częścią nieruchomości Spółki.

W świetle powyższych przepisów należy zwrócić uwagę, że nakłady jakie zostaną poniesione przez Gminę na majątku Spółki nie będą stanowić towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT (tj. w szczególności rzeczy oraz ich części). Przedmiotem zbycia (aportu) będą poniesione nakłady stanowiące inwestycję w obcym środku trwałym. Poniesione nakłady w obcym środku trwałym nie będą stanowić zatem odrębnej rzeczy, a jedynie będą skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy roszczenia o zwrot poniesionych kosztów. Roszczenie to nie będzie stanowić natomiast prawa rzeczowego, a jedynie prawo o charakterze zobowiązaniowym, uprawniające do żądania zwrotu dokonanych nakładów. Podmiot, który poniósł nakłady, dysponuje prawem do poniesionych nakładów i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu. Wskazać zatem należy, że nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Z uwagi na powyższe, odpłatna czynność zbycia (aportu) nakładów, jako przekazanie za wynagrodzeniem nakładów na cudzą rzecz, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Świadczenie usług w postaci zbycia (aportu) nakładów poniesionych w obcym środku trwałym nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie aportem nakładów Inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją Inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy założeniu braku negatywnych przesłanek określonych art. 88 ustawy o VAT, Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji w związku z zamiarem aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: a) nabycia towarów i usług, b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych przepisów prawa wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Dodatkowo, prawo do odliczenia VAT przysługuje w pełnym zakresie, o ile nie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 86 ust. 2a-2h oraz art. 90 ustawy o VAT.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy będą spełnione, gdyż jak wynika z okoliczności sprawy, Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Ponadto Wnioskodawca realizuje inwestycję z zamiarem odpłatnego przekazania na rzecz Spółki (w drodze aportu) nakładów ponoszonych na oczyszczalnię ścieków komunalnych w zamian za udziały w Spółce.

Zatem wydatki ponoszone w związku z realizacją Inwestycji są i będą bezpośrednio związane z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy założeniu braku negatywnych przesłanek określonych art. 88 ustawy o VAT, Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji w związku z zamiarem aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

W świetle art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wtedy, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłata w innym towarze lub usłudze) albo mieszaną (zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa). Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, które jest dla wnoszącego aport pewną wymierną korzyścią.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz
• mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., oraz umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Są Państwo w trakcie realizacji inwestycji pn. „(...)”. Na tę Inwestycję otrzymali Państwo promesę na dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

Właścicielem nieruchomości, na której jest realizowana Inwestycja, Spółka, w której mają Państwo 100% udziałów. Realizuje ona Państwa zadania własne z zakresu zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych, gospodarowania odpadami, utrzymania dróg, rekultywacji i udrażniania rowów melioracyjnych.

Spółka wyraziła zgodę na wykonanie przez Państwa Inwestycji na swoim terenie. Niezwłocznie po jej zakończeniu i oddaniu do użytkowania zamierzają Państwo dokonać aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki. Przed dokonaniem czynności aportu nie będą Państwo w żaden sposób użytkować wybudowanej infrastruktury.

Wskazali Państwo, że przedmiot aportu nie będzie stanowił ani przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W zamian za wniesienie aportu otrzymają Państwo udziały w Spółce, przy czym ewentualna nadwyżka wynikająca z różnicy między wartością nominalną udziałów a wartością wniesionego aportu niepieniężnego zostanie przelana na kapitał zapasowy Spółki.

Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Faktury za realizowane w związku z Projektem usługi, są/będą wystawiane na Państwa.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy wniesienie aportem nakładów inwestycyjnych do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe. W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych. Wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku (materialnymi i niematerialnymi) – w zamian za co otrzymuje pewne uprawnienia (udziały, akcje), które posiadają określoną wartość. Taka transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny (z którego wynika konieczność opodatkowania VAT).

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od jego przedmiotu – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 7 (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych), a tym samym – w świetle art. 2 pkt 22 ustawy – uznawane jest za sprzedaż.

W analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Art. 45 Kodeksu cywilnego:

Art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z punktu widzenia prawa cywilnego, nakłady poniesione na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli oraz ulepszenie i modernizacja istniejących budynków lub budowli), stanowią część składową gruntu i tym samym własność właściciela gruntu. Wszystko to, co zostało trwale z gruntem złączone, stanowi bowiem jego część składową.

W związku z tym, gdy poniosą Państwo nakłady na gruncie, który nie stanowi Państwa własności, nakłady te staną się częścią nieruchomości i przypadną właścicielowi.

Nakłady, jakie zostaną poniesione przez Państwa na majątku Spółki, nie będą stanowić towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy (tj. w szczególności rzeczy oraz ich części). Przedmiotem zbycia (aportu) będą poniesione nakłady stanowiące inwestycję w obcym środku trwałym. Zatem nie będą one stanowić odrębnej rzeczy, a jedynie będą skutkować powstaniem po Państwa stronie roszczenia o zwrot poniesionych kosztów. Natomiast roszczenie to nie będzie stanowić prawa rzeczowego, a jedynie prawo o charakterze zobowiązaniowym, uprawniające do żądania zwrotu dokonanych nakładów. Podmiot, który poniósł nakłady, dysponuje prawem do poniesionych nakładów i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu. Wskazać zatem należy, że nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Zatem odpłatna czynność zbycia (aportu) nakładów, jako przekazanie za wynagrodzeniem nakładów na cudzą rzecz, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Świadczenie usług w postaci zbycia (aportu) nakładów poniesionych na obcym gruncie nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Państwa świadczenie na rzecz Spółki – aport poniesionych nakładów – nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy przysługuje i będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją Inwestycji.

Główne zasady odliczenia podatku VAT zostały przedstawione w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz
• towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który umożliwi podatnikowi odliczenie podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona zasada wyklucza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeśli związany jest z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych (czyli zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi).

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części przysługuje podatnikowi pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik – w rozumieniu art. 15 ustawy – ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.

W przedmiotowej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, które warunkują prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, tj. są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT oraz poniesione wydatki są/będą związane z wniesieniem aportem nakładów inwestycyjnych, który będzie stanowił podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Zatem przysługuje/będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją inwestycji pn. „(...)”. Odliczenie jest/będzie możliwe pod warunkiem tego, że nie zaistnieją przesłanki negatywne zawarte w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest również prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).